Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 3 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia Sądu Okręgowego Roman Troll

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2022 r. w Gliwicach na rozprawie zdalnej

sprawy z wniosku B. W. i L. H. (H.)

z udziałem Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. i Gminy R.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 12 stycznia 2021 r., sygn. akt I Ns 2265/15

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie w punkach: 1. lit. a), 2.,3., 6. – w zakresie dotyczącym Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w R., 7. – w zakresie dotyczącym Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. oraz 8., i w tej części sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSO Roman Troll

Sygn. akt III Ca 167/21

UZASADNIENIE

Wnioskodawczynie B. W. i L. H. wniosły o ustanowienie za wynagrodzeniem służebności przesyłu na ich działce w zakresie przebiegających kanałów instalacji deszczowiec (własność Gminy R.) i sanitarnej (własność Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.).

Uczestniczka postępowania Przedsiębiorstwo (...)
z ograniczoną odpowiedzialnością w R. uznała za zasadne żądanie ustanowienie służebności przesyłu, co do kolektora ściekowego.

Z kolei uczestniczka postępowania Gmina R. wniosła o oddalenie wniosku
i zasądzenia od wnioskodawczyń kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej 12 stycznia 2021 r. postanowił:

1)  ustanowić na nieruchomości położonej w R.-K. przy
ul. (...), składającej się działki o numerze ewidencyjnym (...), o łącznej powierzchni 0,0614 ha, dla której Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej prowadzi księgę wieczystą nr (...) następujące służebności przesyłu:

a)  na rzecz uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. służebność przesyłu polegającą na prawie korzystania z urządzeń przesyłowych w postaci urządzenia kolektora ściekowego o przekroju ksD 400 mm, przebiegającego w poprzek nieruchomości pod jej powierzchnią oraz prawie korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji urządzeń przesyłowych lub ich instalacji wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren nieruchomości odpowiednim sprzętem w pasie o szerokości 4 metrów, tj. po dwa metry od osi kanału w każdą stronę,

b)  na rzecz uczestniczki postępowania Gminy R. służebność przesyłu polegającą na prawie korzystania z urządzeń przesyłowych w postaci urządzenia kolektora deszczowego o przekroju kd 1000 mm, przebiegającego w poprzek nieruchomości pod jego powierzchnią oraz prawie korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji urządzeń przesyłowych lub ich instalacji wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren nieruchomości odpowiednim sprzętem w pasie o szerokości 4 metrów, tj. po dwa metry od osi kolektora w każdą stronę;

2)  zasądzić od uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz wnioskodawczyni B. W. 18838,88 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu;

3)  zasądzić od uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz wnioskodawczyni L. H. 18838,88 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu;

4)  zasądzić od uczestniczki postępowania Gminy R. na rzecz wnioskodawczyni B. W. 10818,63 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu;

5)  zasądzić od uczestniczki postępowania Gminy R. na rzecz wnioskodawczyni L. H. 10818,63 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu;

6)  zasądzić od uczestniczek postępowania na rzecz wnioskodawczyni B. W. po 383,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

7)  zasądzić od uczestniczek postępowania na rzecz wnioskodawczyni L. H. po 383,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

8)  nakazać pobrać od uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej 376,37 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w postaci wynagrodzenia biegłych;

9)  nakazać pobrać od uczestniczki postępowania Gminy R. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej 376,37 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w postaci wynagrodzenia biegłych.

Orzeczenie to wydano przy ustaleniu, że właścicielkami nieruchomości położonej
w R. przy ul. (...), obejmującej działkę o oznaczeniu geodezyjnym nr 499/24, o powierzchni 0,0604 ha, są wnioskodawczynie w udziałach po ½ części każda i przebiegają przez nią urządzenia będące własnością uczestników postępowania: kanał kanalizacji sanitarnej o średnicy 400 mm będący własnością Przedsiębiorstwa (...) sp. z o. o. w R. oraz kanał kanalizacji deszczowej o średnicy 1000 mm będący własnością Gminy R.. Kanał kanalizacji sanitarnej przebiega lekko ukośnie na kierunku wschód-zachód, przecinając wschodnią granice nieruchomości na wysokości około 5,5 m od jej południowo-wschodniego narożnika i na wysokości około 7,5 m od południowo-zachodniego narożnika, a kanał kanalizacji deszczowej przebiega lekko ukośnie na kierunku wschód-zachód, przecinając wschodnią granice nieruchomości na wysokości około 3 m od jej południowo-wschodniego narożnika i na wysokości około 6 m od południowo-zachodniego narożnika. Wnioskodawczynie zwróciły się do Przedsiębiorstwa (...) sp. z o. o. w R. o usunięcie kanalizacji sanitarnej z ich posesji, ponieważ uniemożliwia ona budowę domu zgodnie z obowiązującymi przepisami, a uzyskały odpowiedź, że przebuduje istniejącą kanalizację sanitarną w sposób umożliwiający zagospodarowanie działki i w związku z koniecznością uzyskania zgód właścicieli sąsiednich nieruchomości oraz opracowania projektu budowlano wykonawczego realizacja zadania będzie możliwa w 2015 roku. W piśmie z 20 lutego 2015 r. wnioskodawczynie zwróciły się do uczestników postępowania o udzielenie informacji, kiedy przebudowa przewodu kanalizacyjnego będzie miała miejsce i w jaki sposób zostanie dokonana, ale Przedsiębiorstwo (...) sp. z o. o. w R. poinformowała je, że ze względu na uwarunkowania techniczne, tj. kolizję z istniejącym kanałem deszczowym, na dzień sporządzenia pisma nie ma możliwości przebudowy kanału sanitarnego.

Sąd Rejonowy ustalił, że 9 lutego 2015 r. pomiędzy Miastem R. a Przedsiębiorstwem (...) sp. z o. o. w R. została zawarta umowa wykonawcza, której celem było powierzenie przez miasto uczestnikowi postępowania zadania własnego gminy w zakresie zbiorowego odprowadzenia ścieków opadowych oraz odwodnienia pasa drogowego i powierzono Przedsiębiorstwu (...) sp. z o. o. w R. zarządzanie między innymi siecią kanalizacji deszczowej na terenie miasta R. wraz z jej wylotami, urządzeniami podczyszczającymi ścieki deszczowe, zbiornikami retencyjnymi zabudowanymi na ciągach kanalizacji deszczowej oraz urządzeniami technicznymi związanymi z funkcjonowaniem kanalizacji deszczowej.

Sąd Rejonowy ustalił też, że powierzchnia dla sieci kanalizacji sanitarnej 400 mm - obszar pasa technologicznego - 92,93 m ², obszar pasa o ograniczonej funkcji właścicielskiej (brak możliwości zabudowy) - 59 m ², obszar pasa o ograniczonej funkcji właścicielskiej (ograniczone możliwości zabudowy) - 135,78 m ².; a wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu z tytułu przebiegu sieci kanalizacji sanitarnej ksD 400 wynosi 37677,75 zł.

W oparciu o ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy zważył, przywołując treść art. 305 ¹ k.c. i art. 305 ² § 2 k.c., że bezsporne między stronami było to, że urządzenia znajdujące się na nieruchomości wnioskodawczyń w postaci kanału kanalizacji sanitarnej o średnicy 400 mm stanowiły własność uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) sp. z o. o. w R. oraz że znajdujący się na nieruchomości wnioskodawczyń kanał kanalizacji deszczowej o średnicy 1000 mm stanowi własność uczestniczki postępowania Gminy R.. Podkreślił, że uczestniczka postępowania Przedsiębiorstwo (...) sp. z o. o. w R. nie sprzeciwiał się ustanowieniu służebności przesyłu, ale wskazała na konieczność rozważenia kwestii zasiedzenia służebności gruntowej i wnioskiem z 21 maja 2018 r. wystąpiła o stwierdzenie, że nabyła przez zasiedzenie służebność przesyłu obciążającą nieruchomość objętą księgą wieczystą nr (...); ostatecznie jednak wniosek ten oddalono.

W tych okolicznościach Sąd Rejonowy ustanowił na rzecz Przedsiębiorstwa (...) sp. z o. o. w R. jako właściciela kanału kanalizacji sanitarnej znajdującej się na nieruchomości wnioskodawczyń służebność przesyłu o treści wskazanej w punkcie 1. lit. a) postanowienia. Wysokość jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu z tytułu posadowienia kanalizacji sanitarnej została ustalona na podstawie opinii biegłej H. F. na 37677,75 zł. Uwzględniając okoliczność, iż właścicielkami nieruchomości obciążonej są wnioskodawczynie w udziałach po ½ części każda, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz każdej z nich od uczestniczki postępowania Przedsiębiorstwa (...) sp. z o. o. w R. po 18838,88 zł z tytułu wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Orzeczenie zapadło na mocy art. 305 ¹ k.c. i art. 305 ² § 2 k.c.

W związku z tym, że interesy uczestników postępowania były sprzeczne o kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., a o nieuiszczonych kosztach sądowych orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 83 ust. 2 tej ustawy i art. 520 § 2 k.p.c.

Apelację od tego postanowienia złożyła uczestniczka postępowania – Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. – zaskarżając je w części dotyczącej wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu; na rozprawie apelacyjnej sprecyzowała, że apelacja nie dotyczy punktów 4. i 5. postanowienia.

Zarzuciła temu postanowieniu naruszenie: art. 156 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, z uwagi na upływ 12 miesięcy od jej wydania, co powoduje wątpliwości czy szacunek biegłej uwzględnia warunki na chwilę orzekania; art. 205 ¹² §1 k.p.c i art. 235 ²
§ 1 pkt 2 i 3 k.p.c. polegające na oddaleniu od wniosków apelującej o dopuszczenie dowodu z opinii kontrolnej innego biegłego z zakresu inżynierii sanitarnej weryfikującej prawidłowość opinii biegłego sądowego M. M.. Zarzuciła także oddalenie jej wniosku o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłej ds. szacowania nieruchomości, pomimo zgłoszonych przez apelującą zarzutów do opinii.

Zdaniem apelującej te błędy mają istotny wpływ na orzeczenie o wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu przez brak miarodajnej i uzasadnionej podstawy jego wyliczenia, dlatego należy uznać, że doszło do nierozpoznania istoty sprawy.

Przy tak postawionych zarzutach wniosła o uchylenie zaskarżonego orzeczenia
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie od jego zmianę i zasądzenie na rzecz wnioskodawczyń wynagrodzeń zredukowanych o połowę. Wniosła o przeprowadzenie rozprawy apelacyjnej.

Wnioskodawczynie wniosły o oddalenie apelacji i zasądzenie na rzecz każdej z nich kosztów postępowania odwoławczego.

Na rozprawie apelacyjnej 17 lutego 2022 r. doszło do odrzucenia apelacji co punktów: 1. lit. b), 6. – w zakresie dotyczącym Gminy R., 7. – w zakresie dotyczącym Gminy R. oraz 9. zaskarżonego postanowienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Orzeczenie zapadło w składzie jednego sędziego po przeprowadzeniu rozprawy zdalnej z uwagi na regulację art. 15zzs ¹ pkt. 1 i 4 ustawy z 2 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. poz. 1842 ze zm. w brzmieniu nadanym wskazaną niżej ustawą z 28 maja 2021 r.) i art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1090); ta regulacja obowiązuje od 3 lipca 2021 r.

Zaskarżenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności powoduje, że objęte zastrzeżeniem jest całe orzeczenie, w tym ustanowienie służebności, bo zarówno ustanowienie służebności, jak i wynagrodzenie za to stanowią skorelowane ze sobą elementy.

Istotą rozpoznania tej sprawy jest ustalenie zakresu służebności przesyłu obciążającej nieruchomość wnioskodawczyń, chodzi o ustalenie szerokości pasa korzystania z tej nieruchomości, a następnie także wysokości wynagrodzenia za jej ustanowienie.

Co do szerokości pasa, który ustanowił Sąd Rejonowy w pkt. 1. lit. a) zaskarżonego postanowienia, apelująca miała zastrzeżenia w toku postępowania pierwszoinstancyjnego - chodzi o zastrzeżenia i zarzuty do opinii biegłego z zakresu inżynierii sanitarnej M. M.. Sąd Rejonowy oddalił wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego w tym zakresie, wskazując na to, że biegły logicznie przedstawił swoje wyliczenia, wskazując na ich podstawę i odniósł się precyzyjnie do podniesionych zarzutów.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że apelująca – w piśmie z 12 stycznia 2017 r. /k. 113-115/, przed Sądem Rejonowym – zgłosiła zastrzeżenia do opinii tego biegłego. Odnosiły się do tego, że:

a)  biegły nie przedstawił informacji uzyskanych z dwóch (...) miejskich przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, co uniemożliwiło weryfikację informacji; do tego biegły się nie odniósł;

b)  wytyczne projektowania i budowy wydane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we W. nie stanowią podstawy do ustalania szerokości pasa na terenie R. z powodu zupełnie odmiennej specyfiki terenu i działalności apelujący; biegły do tego się nie odniósł;

c)  nie załączono Warunków (...) Wykonanie i Odbioru Sieci Kanalizacyjnych opracowanych przez (...) I. w W.; ale ten zarzut jest akurat niezasadny, bo do opinii takie warunki zostały dołączone /k. 104/.

Kolejny zarzut uczestniczki postępowania związany był z tym, że szerokość pasa zajętą na służebność dla kanalizacji sanitarnej biegły wyznaczył na 4,80 m, a nie zdołał ustalić głębokości posadowienia kolektora, która jest istotna, bo wyznacza szerokość pasa zajętego na służebność. Zaznaczyła przy tym, że przedsiębiorstwo posługuje się metodą bezwykopowego wprowadzania do rurociągu tradycyjnego rur PCV poprzez studzienki zlokalizowane są poza granicami działki i nie zachodzi potrzeba naruszania powierzchni gruntu; a przecież pas gruntu o szerokości 4,3 m wymagany byłby dla zapewnienia swobodnego manewru koparek, czego obecnie się nie praktykuje.

Do tego zarzutu biegły częściowo się odniósł, wskazując, że jego zadaniem nie było dokonywanie pomiaru rurociągu, a same wymiary rurociągu są opisane i nie ma możliwości bezwykopowej wymiany tego urządzenia, chyba że zmienia się w sposób radykalny uwarunkowania techniczne mające wpływ na projektowanie i budowę eksploatacji sieci /k. 159/. Zaznaczył też, że wymiana rurociągu na nowy nie odbywa się metodą tłoczenia nowych rurociągów w istniejące, bo powoduje to zmniejszenie średnicy, a jeżeli średnica została zaprojektowana na granicy potrzeb, to zmieniać jej nie wolno, zaś dokonanie pomiaru rurociągu nie było przedmiotem opinii; jego wymiary są znane, gdyż są opisane. Nie ustalono zaś czy średnica rurociągu została zaprojektowana na granicy potrzeb.

Trzeba tu zaznaczyć, że brak danych wskazujących na sposób wybudowania urządzenia, brak też jego rzeczywistych rozmiarów (sposobu jak je wykonano), a biegły od tego sposobu wykonania (rodzaj materiału, sposobu zaprojektowania i wykonania – czy zgodnie z potrzebami czy też nie, tu pojawia się też kwestia głębokości położenia urządzenia) uzależnia ewentualną bezwykopową wymianę tego urządzenia /k. 159/. O takie dane do apelującej biegły nawet się nie zwracał /k. 159/. Biegły też nie podaje wymiarów rurociągu, pomimo tego, że – jak wskazuje – są opisane /k. 159/, znamy tylko jego średnicę - 400 mm. Z jego opinii ustnej /k. 159-160/ nie wynika czy szerokość pasa służebności zależy od głębokości posadowienia urządzenia. To wszystko są niewiadome. Brak też kategorycznych ustaleń w tym zakresie.

Kolejny zarzut dotyczył zagadkowych wyliczeń strefy S1 na 3 m+3,3 m, gdy szerokość pasa wyliczono na 4,80 m. Apelująca wskazywała też, że z wliczeń wynika, iż sumaryczna szerokość pasów S2 i S3 wynosi 9 m, licząc od osi kolektora.

Biegły szerokość pasa objętego służebnością dla kanalizacji sanitarnej ustalił na 4,80 m - 4 m to odległość minimalna między kanałami kanalizacyjnymi i budynkami,
a 0,8 m nie wiadomo skąd pochodzi, to może być szerokość urządzenia, ale co do tego brak kategorycznych ustaleń Sądu Rejonowego, zaś przecież jego średnica wynosi 400 mm.
Z opinii biegłego nie można też ustalić, jakie składniki złożyły się na wyliczenia trzech pasów służebności (S1, S2 i S3). Niewiadomo dlaczego w wyliczeniach pasów S1 ma mieć szerokość 3 m+3,3 m, co prawda pomniejszone o połowę i akurat to pomniejszenie jest wiadome, bo dotyczy zachodzenia na siebie rurociągów, ale przyjęta szerokość wyjściowa
3 m+3,3 m pozostaje niewiadomą. Nie zostało to wytłumaczone przez biegłego. Sąd Rejonowy też tego nie tłumaczy.

Biegły wskazuje, że pas technologiczny to 2 m, a 2,8 m to powierzchnia obszaru ograniczonej funkcji właścicielskiej, gdzie brak jest możliwości zabudowy, przy czym
w wyliczeniach brak możliwości zabudowy wylicza jako pas szerokości 2 m (S2), a obszar pasa technologicznego powyżej wskazanej strefy S1 wylicza jako szerokość 3 m+3,3 m podzieloną na pół, czyli 3,15 m. To zupełnie niezrozumiałe. Biegły tego w żaden sposób nie tłumaczy, tak samo jak Sąd Rejonowy.

Dlatego też nie wiadomo z jakich powodów Sąd Rejonowy służebność czynną ustalił w pasie o szerokości 4 m - po 2 m od osi kanału. Te 2 m od osi kanału byłyby zgodne z opisem biegłego, że pas technologiczny wynosi 4 m, ale biegły wskazywał je jako liczone od krawędzi kanału, niemniej jednak nie są one kompatybilne z szerokością pasa objętego służebnością wskazaną przez biegłego - 4,8 m. Te wyliczenia muszą być zrozumiałe i trzeba wiedzieć skąd, który składnik się bierze, a biegły tego nie wyjaśnia, tak samo jak i Sąd Rejonowy. Dlatego też konieczna jest uzupełniająca opinia tego biegłego bądź też opinia innego biegłego, wyjaśniające poszczególne jej składniki i ww. wątpliwości.

Biegły M. M. nie ma też uprawnień geodety (nie powołuje się nawet na nie), stąd też prawdopodobnie niekonsekwencje w wymienieniu długości w poszczególnych strefach (S1 i S2 po 29,5 m, a S3 – 29 m) – zupełnie nie wiadomo skąd wzięte są te odległości, a biegły sam wskazuje, że nie dokonywał pomiarów rurociągu. Tu konieczna jest opinia geodety. A biegły ds. inżynierii sanitarnej ma odpowiedzieć na pytanie jaka i dlaczego powinna być szerokość pasa służebności, dla konkretnego urządzenia, a nie wymierzać tę szerokość na mapie, to nie jego zadanie.

Konieczne jest także zebranie danych wyjściowych związanych z opiniowanym rurociągiem, tak aby były wiadome nie tylko biegłemu, ale także stronom i sądowi.

Dodatkowo należy także zwrócić się o opinię do biegłego geodety, po ustaleniu szerokości pasa służebności, aby dokładnie na nieruchomości określić przebieg służebności,
a także jej rzeczywistą powierzchnię, a co za tym idzie także zakres nałożenia się pasów służebności przesyłu dla dwóch urządzeń – co ma znaczenie dla wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Tego zabrakło, a wyliczenia nie są poparte pomiarami geodezyjnymi.

Z powyższych względów doszło do nierozpoznania istoty sprawy, albowiem sąd oparł się na opinii, która nie wyjaśnia przyjętych założeń i pominął w tym zakresie część istotnych zarzutów apelującej, a na obecnym etapie sanowanie tej wadliwości oznaczałoby konieczność przeprowadzenia dowodów z opinii biegłych trzech specjalności, czyli praktycznie całego postępowania dowodowego, bo konieczność przeprowadzenia takich dowodów jest związana z istotą rozpoznawanej sprawy; dodatkowo uniemożliwiłoby to stronom kwestionowanie nowych ustaleń w zwykłym układzie środków odwoławczych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 24 listopada 2021 r., sygn. akt I CZ 86/21, LEX nr 3271063 i przywołane tamże orzecznictwo).

Z tych względów oszacowanie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu jest obecnie niemożliwe, a co za tym idzie bezzasadne jest odnoszenie się do zarzutów stawianych opinii biegłej w tym zakresie, gdyż wpierw trzeba ustalić szerokość pasa służebności. Należy jedynie zaznaczyć na przyszłość, że apelująca ma rację wskazując, że w obecnym stanie prawnym, zgodnie z art. 156 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1899 ze zm.), operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla którego został sporządzony, przez 12 miesięcy od daty jego sporządzenia, chyba że wystąpiły zmiany uwarunkowań prawnych lub istotne zmiany czynników. Co prawda po upływie tego okresu może on być wykorzystany, po potwierdzeniu jego aktualności, przez kolejnych 12 miesięcy, ale liczy się je od upływu tego okresu z art. 156 ust. 3 ww. ustawy, czyli maksymalnie korzystanie z takiego operatu jest to możliwe przez dwa lata (art. 156 ust. 4 tej ustawy). W tej sprawie tenże operat pochodzi z 7 marca 2018 r., a zaskarżone orzeczenie wydano 12 stycznia 2021 r., różnica czasowa jest więc znaczna, nawet gdy weźmie się pod uwagę, że 30 maja 2018 r., biegła odpowiedziała na zarzuty. Operat ten nie był zaś aktualizowany.

Dlatego też apelacja musiała doprowadzić do uchylenia, w oznaczonym zakresie, zaskarżonego orzeczenia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 108
§ 2 k.p.c., art. 13 § 2 k.p.c., art. 15zzs ¹ pkt. 1 i 4 ustawy z 2 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw oraz art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, orzeczono jak w sentencji.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy ustali dane konieczne do rozstrzygnięcia w jakiej szerokości winien być pas służebności przesyłu, ustali szerokość tego pasa w terenie, a następnie wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu
z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy i dopiero wtedy wyda orzeczenie co do istoty sprawy, pamiętając o tym, aby opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości pozostawała aktualną w chwili orzekania.

SSO Roman Troll