Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 265/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący SSA Leszek Kulik (spr.)

Sędziowie SSA Sławomir Wołosik

SSA Jerzy Szczurewski

Protokolant Elżbieta Niewińska

przy udziale prokuratora Wiesławy Sawośko - Grębowskiej

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2022 r.

sprawy S. K. s. J.

oskarżonego z art. 148 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 20 sierpnia 2021 r., sygn. akt III K 74/21

I.  Zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że orzeczoną wobec oskarżonego karę podwyższa do 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności.

II.  W pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy.

III.  Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 265/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 20 sierpnia 2021 r. sygn. akt III K 74/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

.

I.  Rażąca niewspółmierność kary.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora w części jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Prokurator zarzucił w apelacji, że orzeczona wobec oskarżonego kara jest niewspółmiernie łagodna. Niewspółmierność kary zachodzi wówczas, gdy kara nie uwzględniała w wystarczającym stopniu rozmiaru winy sprawcy i stopnia społecznej szkodliwości jego czynu, a więc gdy w odczuciu społecznym jest karą niesprawiedliwą.

Uwzględniając te kryteria zgodzić się należy ze stanowiskiem skarżącego, że wymierzona oskarżonemu kara 8 lat pozbawienia wolności, a więc w najniższym ustawowym wymiarze nosi znamiona rażącej niewspółmierności.

Nie ulega wątpliwości, że oskarżony dopuścił się czynu o wysokim stopniu społecznej szkodliwości, zbrodni zabójstwa, a więc czynu godzącego w najwyższe dobro chronione prawem jakim jest życie człowieka. Dopuścił się przy tym zabójstwa swojego ojca, a więc osoby mu bliskiej. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że ta przedmiotowa strona czynu została przez Sąd I instancji oceniona prawidłowo.

Jednak Sąd Okręgowy w niedostatecznym stopniu uwzględnił rozmiar winy oskarżonego, który był znaczny. Ta nieprawidłowa ocena stopnia winy była wynikiem błędnego ustalenia, że oskarżony zabójstwa ojca wcześniej nie zaplanował, co pozostaje w sprzeczności chociażby z treścią jego wyjaśnień złożonych w śledztwie i podtrzymanych przed Sądem. Mianowicie stwierdził wowczas, że „jak jechałem po ojca to pomyślałem, że zabiję się i zabiję też ojca, gdyż na to zasłużył. Myślałem żeby popełnić samobójstwo i zabrać ze sobą ojca. To wszystko narodziło się wczoraj. Ja ojca zabrałem, żebyśmy odeszli we dwoje „(k. 63 – 66, 78). Treść zacytowanych wyjaśnień nie pozostawia wątpliwości co do tego, że dokonany czyn stanowił realizację wcześniej podjętego zamiaru zabójstwa ojca i przyjętego planu, który oskarżony w całości zrealizował.

Sąd I instancji bezpodstawnie zatem przyjął, że zamiar zabójstwa został przez oskarżonego podjęty nagle pod wpływem impulsu tj. emocji wywołanych nagannym zachowaniem ojca. Przeczy temu zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym wyjaśnienia samego oskarżonego, który przyznał, że jego ojciec bezpośrednio przed zdarzeniem nie dał powodu do tak nagłych impulsywnych emocji. Wyjaśnił, że odkąd jego ojciec wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego mieszkania, nie nachodził ich i nie wszczynał awantur (k. 79v).

W tym stanie rzeczy jako zasadny Sąd Apelacyjny uznał podniesiony w apelacji prokuratora zarzut, że wymierzona w najniższym ustawowym wymiarze kara pozbawienia wolności jest rażąco łagodna, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i podwyższeniem jej wymiaru do 10 lat pozbawienia wolności.

Na uwzględnienie nie zasługiwał jednak zawarty w apelacji wniosek prokuratora o wymierzenie oskarżonemu kary 15 lat pozbawienia wolności z uwagi na występujące w odniesieniu do oskarżonego okoliczności łagodzące, które należy również uwzględnić przy wymiarze kary. W tym kontekście należy w szczególności podkreślić postawę oskarżonego w procesie, który przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyraził żal z powodu czynu, którego dopuścił się (k. 653).

Na korzyść oskarżonego przemawia również jego dotychczasowy sposób życia oraz pozytywna opinia środowiskowa. Jak wynika z treści przeprowadzonego wywiadu środowiskowego, oskarżony w swoim miejscu zamieszkania cieszy się pozytywną opinią. Postrzegany jest jako osoba uczynna, pracowita i rodzinna (k. 221). Kurator w treści tego wywiadu wskazuje jednocześnie na związek czynu oskarżonego z pogarszającym się jego stanem psychicznym, który wynikał z wieloletnich zaburzeń jego relacji z ojcem. Na taki związek wskazuje również treść wydanej opinii sądowo – psychiatrycznej dotyczącej oskarżonego. Mianowicie wskazuje się w niej, że to wieloletnie przeżywanie krzywdy, urazy i żale jakie żywił oskarżony do swego ojca oraz zaburzona osobowość były czynnikiem warunkującym jego zachowanie w dacie czynu (k. 355). Tymi negatywnymi emocjami wobec ojca należy też tłumaczyć jego stanowisko wyrażone w ostatnim słowie.

Na powody takich zaburzonych relacji oskarżonego z ojcem wskazują też dołączone akta prawomocnie zakończonych spraw karnych, które toczyły się wobec J. K.. Wynika z nich, że ojciec oskarżonego J. K. nagminnie nadużywał alkoholu i pod jego wpływem znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją nad swoja rodziną, w tym nad dziećmi, za co został dwukrotnie prawomocnie skazany.

Oskarżony był wprawdzie również karany, jednak sam prokurator w uzasadnieniu wniesionej apelacji przyznaje, że karalność oskarżonego miała tu marginalne znaczenie, gdyż był wcześniej tylko raz karany na terenie Anglii za inny drobny występek wymierzony w bezpieczeństwo w komunikacji.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w części dotyczącej o karze i orzekł jak w sentencji.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesione w apelacji zarzuty są częściowo zasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części, co do kary, utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zawarty w apelacji wniosek o podwyższenie wymiaru kary do 15 lat pozbawienia wolności jest bezzasadny.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono wyrok w zaskarżonej części, co do kary, poprzez podwyższenie jej wymiaru do 10 lat pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Podniesione w apelacji prokuratora zarzuty są częściowo zasadne.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

W pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części utrzymano w mocy

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze rozstrzygnięto zgodnie z treścią art. 624 § 1 k.p.k. mając na uwadze obecną trudną sytuację rodzinną i materialną oskarżonego.

7.  PODPIS