Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 18 grudnia 2020r. Sąd Okręgowy w Gliwicach zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Z. z 16 września 2020r. i przyznał Z. M. prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 1 sierpnia 2020r.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony urodził się (...) W dniu 17 sierpnia 2020r. złożył wniosek o emeryturę pomostową. Osiągnął on wymagany wiek 60 lat i rozwiązał stosunek pracy.

Organ rentowy uznał za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 42 lata i 10 miesięcy.

Do pracy w warunkach szczególnych, w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu 7 lat, 4 miesiące i 17 dni z okresów pracy pod ziemią.

W postępowaniu przed organem rentowym odwołujący przedłożył następujące dowody:

-

świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 18 grudnia 2019r.,
w którym DEVELOPER i (...) Spółka z o.o. potwierdził, iż w okresie od
1 kwietnia 2006r. do 30 grudnia 2008r. Z. M. w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę na stanowisku operatora koparki, wymienioną pod poz. 3, działu V, wykazu A,

-

świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 13 listopada 2019r.,
w którym (...) Spółka z o.o. potwierdził, że odwołujący w okresie od 1 października 200lr. do 31 marca 2006r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, dział I, poz. 8, na stanowisku operatora koparki,

-

świadectwo pracy z 12 grudnia 2000r., w którym Zakład Usług Handlowych (...) potwierdził, że odwołujący w okresie od 21 października 1992r. do
12 grudnia 2000r., wykonywał pracę na stanowisku operatora sprzętu budowlanego,

-

świadectwo pracy z 30 kwietnia 1992r., w którym Zakład (...) potwierdził, że odwołujący w okresie od 2 listopada 1989r. do
30 kwietnia 1992r., wykonywał pracę na stanowisku operatora spychacza oraz zaświadczenie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 10 grudnia 2019r., w którym potwierdzono, że odwołujący w okresie od 2 listopada 1989r. do 30 kwietnia 1992r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, dział VII, poz. 3, na stanowisku operatora spychacza,

-

świadectwo pracy z 27 września 1989r., w którym Przedsiębiorstwo (...) w T. (...) w H. potwierdziło, że odwołujący w okresie od 9 sierpnia 1989r. do 27 września 1989r., wykonywał pracę na stanowisku operatora koparki.

Sąd ustalił też, że odwołujący wykonywał pracę górniczą w okresie od 31 stycznia 1977r. do 11 września 1978r. i od 28 października 1983r. do 30 czerwca 1989r. w KWK (...) oraz od 10 lipca 2020r. do 9 sierpnia 2020r. w (...) Spółce z o.o.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd pierwszej instancji uznał,
że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W rozważaniach prawnych powołano art. art. 3 ust. 1, 3, 4, 5 i 7, art. 4, art. 11 oraz
art. 49 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j.: Dz.U. z 2018r., poz. 1924 ze zm.).

Zdaniem Sądu wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego wskazuje jednoznacznie, iż ubezpieczony w niniejszej sprawie w okresach od 2 listopada 1989r. do
30 kwietnia 1992r. w Zakładzie (...) na stanowisku operatora spychacza, od 21 października 1992r. do 12 grudnia 2000r. w Zakładzie Usług Handlowych (...) na stanowisku operatora sprzętu budowlanego, od
1 października 2001r. do 31 marca 2006r., w (...) Spółce
z o.o. na stanowisku operatora koparki, od 1 kwietnia 2006r. do 30 grudnia 2008r.
w (...) Spółce z o.o. na stanowisku operatora koparki, wykonywał prace zaliczane do prac w szczególnych warunkach w rozumieniu powołanej ustawy
o emeryturach pomostowych określone w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., wykaz A, dział V, poz. 2, a to „prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych”.

Za takim przyjęciem przemawiają zapisy poczynione przez jego pracodawców
w świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych i w świadectwach pracy którym Sąd dał wiarę w całości.

W ocenie Sądu do pracy do prac w szczególnych warunkach w rozumieniu powołanej ustawy o emeryturach pomostowych określone w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r., można również doliczyć odwołującemu okresy wykonywanej przez niego przed 1 stycznia 2009r., tj. od 31 stycznia 1977r. do 11 września 1978r. i od
28 października 1983r. do 30 czerwca 1989r. w KWK (...), pracy górniczej, która została wymieniona pod poz. 1, działu I wykazu A.

Niezależnie od powyższego Sąd uznał też, że pracę górniczą wymienioną w art. 50c ustawy emerytalnej, wykonywaną przez odwołującego od 10 lipca 2020r. do 9 sierpnia 2020r., w (...) Spółce z o.o., można zaliczyć do pracy w warunkach szczególnych, wymienionej w art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

W prawdzie praca ta nie została wymieniona z jednym z załączników do tej ustawy. Nie można jednak pominąć tego, iż ustawodawca taki rodzaj pracy wymienił w art. 11, jako jeden z warunków uzależniających prawa do emerytury pomostowej dla górników.

Takiej ocenie charakteru jego pracy u tego pracodawcy nie przeczy fakt, że
w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, iż wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu, co oznacza, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace, choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem. Należało bowiem pamiętać,
że umieszczenie danej pracy we wspomnianym załączniku stwarza wprawdzie domniemanie prawne, że praca ta spełnia ustawowe kryteria kwalifikacyjne pracy w szczególnych warunkach. Błędem byłoby jednak niezaliczenie, jako pracy w szczególnych warunkach
w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, pracy górniczej, o której mowa w art. 11 tego aktu. Odpowiada ona bowiem definicji zawartej w art. 3 ust. 1 i związana jest
z czynnikami ryzyka wymienionymi w ust. 2 tego artykułu. Ustawodawca wprawdzie nie


zamieścił jej w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, jednak wskazana ona została w treści samej ustawy, tj. w jej art. 11. Prawodawca zrezygnował bowiem z zamieszczenia pracy górniczej we wspomnianym załączniku, decydując się na inny zabieg legislacyjny, polegający na odesłaniu do już funkcjonującej w porządku prawnym ustawowej definicji pracy górniczej, zawartej w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Stojąc na gruncie kwalifikowania pracy górniczej, o jakiej mowa w art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych, jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 tego aktu, trzeba przyznać, że żadne przepisy tejże ustawy nie regulują kwestii łączenia w wymaganym stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze prac wymienionych pod poszczególnymi pozycjami załączników nr 1 i 2 do ustawy, a także łączenia tych prac z praca górniczą, o jakiej mowa w art. 11 ustawy. Nie ma jednak żadnych racjonalnych i aksjologicznych przesłanek, aby taką możliwość wykluczyć. Chodzi przecież prace, które - przy spełnieniu pozostałych kryteriów kwalifikacyjnych z art. 4 pkt 1 i pkt 4-7 - uprawniają do emerytury pomostowej z takiego samego wieku (co najmniej 55 lat dla kobiet
co najmniej 60 lat dla mężczyzn) oraz takiego samego, wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wynoszącego 15 lat – powołał tutaj Sąd pierwszej instancji uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 21 listopada 2017r., I UK 472/16,.

Zdaniem Sądu Okręgowego spełnione zatem zostało, określone w art.4 pkt 6 tej ustawy kryterium wykonywanie po dniu 31 grudnia 2008r., pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Sąd uznał, że ubezpieczony, z momentem złożenia wniosku emerytalnego, spełnia wszystkie przesłanki prawa do emerytury pomostowej, gdyż niewątpliwie wykonywał pracę w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat, w tym po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał taką pracę, w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

Orzeczono na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Apelacje od wyroku złożył organ rentowy zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 4 pkt 6 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j.: Dz.U. z 2018r., poz. 1924) poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie przez przyjęcie, że Z. M., po dniu 31 grudnia 2008r., wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych i nabył prawo do emerytury pomostowej.

Stawiając powyższy zarzut apelujący wniósł o zmianę wyroku w całości i oddalenie odwołania.

Ubezpieczony w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wniesiona przez organ rentowy nie zasługuje na uwzględnienie albowiem podniesione w niej zarzuty są bezzasadne.

Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, dokonał analizy zebranych dowodów, nie naruszając zasady ich swobodnej oceny i w oparciu o zasadnie ustalony stan faktyczny sprawy, prawidłowo zastosował konkretnie przywołane przepisy prawa

materialnego. Sąd Apelacyjny podziela w całości ustalenia jak i wywody prawne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, zatem nie zachodzi konieczność ich powtarzania.

Prawidłowo Sąd pierwszej instancji, w oparciu o zebrany w sprawie materiał
dowodowy, uznał, że ubezpieczony spełnia przesłanki do przyznania emerytury pomostowej określone w art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j.: Dz.U. z 2018r., poz. 1924 ze zm.) – dalej jako ustawa o emeryturach pomostowych . Ubezpieczony urodził się
po dniu 31 grudnia 1948r., wiek 60 lat osiągnął w dniu 16 stycznia 2018r., posiada staż pracy
w szczególnych warunkach wynoszący ponad 15 lat, posiada okres składowy i nieskładkowy wynoszący 42 lata i 10 miesięcy, przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz.U. z 2021r., poz. 291 ze zm.) – dalej jako ustawa emerytalna, oraz po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy
o emeryturach pomostowych.

Sąd pierwszej instancji szczegółowo wskazał w jakich okresach ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach. Ustalenia te są prawidłowe.

Słuszne jest stanowisko Sądu Okręgowego zaliczające do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych wykonywaną przez ubezpieczonego pracę górniczą określoną w art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych, czyli pracę, o której mowa w art. 50c ustawy emerytalnej. Trafnie Sąd pierwszej instancji odwołał
się tutaj do wyroku Sądu Najwyższego z 21 listopada 2017r., I UK 472/16, w którym zostało wskazane, że stojąc na gruncie kwalifikowania pracy górniczej, o jakiej mowa w art. 11 ustawy o emeryturach pomostowych, jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 tego aktu, trzeba przyznać, że żadne przepisy tejże ustawy nie regulują kwestii łączenia w wymaganym stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze prac wymienionych pod poszczególnymi pozycjami załączników nr 1 i 2 do ustawy, a także łączenia tych prac z pracą górniczą, o jakiej mowa w art. 11 ustawy. Nie ma jednak żadnych
racjonalnych i aksjologicznych przesłanek, aby taką możliwość wykluczyć. Podobne
stanowisko zostało przedstawione w wyroku Sądu Najwyższego z 11 lutego 2020r., I UK
356/18 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 27 stycznia 2021r., III AUa 920/20.

Sąd drugiej instancji również podziela przedstawione stanowisko.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł o oddaleniu apelacji z uwagi na jej bezzasadność.

/-/ SSA Małgorzata Andrzejewska