Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku V Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Anna Daniszewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Karolina Petruczenko

po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2021 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko K. J.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. akt XV C 658/20

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Anna Daniszewska

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt V ACa 505/20

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. pozwem przeciwko (...) sp. z o.o. w G., A. N. oraz K. J. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, że pozwani mają zapłacić na rzecz powoda 392.170,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 24 marca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Na wypadek przekazania sprawy do rozpoznania w trybie zwykłym powód wniósł o orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu.

W dniu 23 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani (...) sp. z o.o. i K. J. wnieśli zarzuty od nakazu zapłaty, w których domagali się jego uchylenia i oddalenia powództwa w całości, a nadto zasądzenia od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwani wskazali, iż zaprzeczają istnieniu i wysokości wierzytelności dochodzonej w sprawie wskazując, że weksel wypełniony został niezgodnie z treścią deklaracji wekslowej i łączącego pozwanego (...) sp. z o.o. oraz powoda stosunku podstawowego. Pozwani podnieśli także, że powód nie ma legitymacji czynnej w niniejszej sprawie.

Pozwany A. N. wniósł zarzuty domagając się uchylenia nakazu zapłaty. Postanowieniem z dnia 14 listopada 2019 r. Sąd Okręgowy odrzucił zarzuty A. N. od nakazu zapłaty z dnia 23 sierpnia 2019 r.

Wyrokiem z dnia 16 lipca 2020 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku utrzymał w mocy w stosunku do pozwanych (...) sp. z o.o. w G. i K. J. nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla wydany dnia 23 sierpnia 2019 r. w sprawie XV Nc 233/19 Sądu Okręgowego w Gdańsku, sprostowany postanowieniem z dnia 12 września 2019 r.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2020 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku uzupełnił wyrok poprzez zasądzenie od (...) sp. z o.o. w G. i A. N. solidarnie na rzecz powoda kwoty 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

(...) S.A. z siedzibą w W., KRS nr (...), jako faktor, zawarł w dniu 23 grudnia 2016 r. z pozwanym (...) sp. z o.o. z siedzibą w G., jako faktorantem, umowę o świadczenie usług faktoringowych nr (...). Okoliczność ta jest między stronami bezsporna.

W dniu 30 grudnia 2016r. doszło do połączenia poprzez przeniesienie majątku (...) S.A. KRS nr (...), na (...) S.A., KRS nr (...). Następnie, w dniu 10 stycznia 2017 r. doszło do zmiany firmy (...) S.A. na firmę (...) S.A.

Przedmiotem umowy faktoringowej był odpłatny wykup przez faktora wierzytelności pozwanego (...) sp. z o.o., stwierdzonych fakturami za wykonane roboty budowlane, wystawionymi m. in. wobec (...) S.A. w W.. Po wykupie przez faktora wierzytelności, (...) S.A. powinna była regulować należności z faktur na jego rzecz.

Zgodnie z postanowieniami ogólnymi umowy (pkt. 9) faktorant zobowiązał się do odkupienia całości nabytych przez faktora wierzytelności lub ich części na zasadach określonych w Regulaminie (zwrotne przeniesienie wierzytelności), w wypadku zaistnienia stanu niewypłacalności odbiorcy w rozumieniu postanowień Regulaminu. Regulamin świadczenia usług faktoringowych przez (...) S.A. jest integralną częścią umowy i ma zastosowanie do spraw nieuregulowanych w umowie (pkt. 2).

Jak stanowi § 15 ust. 1 Regulaminu, faktorant ponosi odpowiedzialność za wypłacalność odbiorcy i w przypadku, gdy odbiorca okaże się niewypłacalny w rozumieniu Regulaminu, zobowiązuje się do spełnienia w całości świadczenia wynikającego z wierzytelności, która podlega finansowaniu wraz z odsetkami.

Zgodnie z ust. 2 faktorant zobowiązuje się, że w przypadku braku spełnienia całości lub części świadczenia przez odbiorcę w terminie płatności faktury VAT, odpowiednio w pierwszym dniu roboczym po okresie monitoringu lub pierwszym dniu po dniu stwierdzenia przez faktora stanu niewypłacalności odbiorcy, nabyć od faktora całość lub część nabytej przez niego wierzytelności, która podlegała finansowaniu, oraz zapłacić faktorowi kwotę zaliczki, pomniejszoną o ewentualne wpłaty dokonane na rzecz faktora przez odbiorcę tytułem zapłaty za wierzytelność, która podlegała finansowaniu, a powiększonej o odsetki naliczone począwszy od drugiego dnia roboczego po okresie monitoringu lub od drugiego dnia roboczego po dniu stwierdzenia przez faktora stanu niewypłacalności odbiorcy. Ustęp 3. stanowi, iż po zapłacie przez faktoranta kwoty, o której mowa w ust. 2., faktor złoży oświadczenie o zwrotnym przeniesieniu na faktoranta wierzytelności, która podlegała finansowaniu (zwrotne przeniesienie wierzytelności) w zakresie, w jakim wierzytelność istnieje wraz ze związanymi z nią prawami.

Niewypłacalność w rozumieniu Regulaminu to, w myśl § 1 ust. 1 pkt. 27 Regulaminu, m.in. brak zapłaty, w całości lub w części, przez odbiorcę nabytej przez faktora wierzytelności w okresie dłuższym niż okres monitoringu. Okres monitoringu to zgodnie z pkt. 31 ustalony w umowie okres opóźnienia lub zwłoki po terminie płatności w zapłacie wierzytelności przez odbiorcę, rozpoczynający się w następnym dniu kalendarzowym po okresie tolerancji, który to okres z kolei, zgodnie z pkt. 32, wynosi 30 dni kalendarzowych tolerowanego przez faktora opóźnienia lub zwłoki bezpośrednio po terminie płatności w zapłacie wierzytelności przez faktora.

Jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy pozwany (...) sp. z o.o. wystawił do dyspozycji (...) S.A. z siedzibą w W. weksel własny in blanco opatrzony klauzulami „bez protestu” i „na zlecenie”. Pozwani A. N. oraz K. J. złożyli na wekslu oświadczenia o poręczeniu.

Ponadto wystawca weksla podpisał deklarację wekslową jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy faktoringowej nr (...). Faktorant oświadczył, że w wypadku niewywiązania się przez niego z umowy, (...) S.A. będzie uprawniona do wypełnienia weksla na pełną kwotę wierzytelności wraz z odsetkami przysługującymi mu wobec faktoranta z tytułu umowy oraz wpisania siebie w miejsce osoby, na której zlecenie ma nastąpić zapłata. Nadto wystawca oświadczył, że (...) S.A. będzie uprawniona przedstawić mu do zapłaty wypełniony weksel, wskazując miejsce i termin płatności wedle swojego uznania, o czym wystawca zostanie zawiadomiony listem poleconym na adres wskazany w komparycji umowy, przynajmniej na 14 dni przed terminem płatności. Deklaracja ta była bezwarunkowa i nieodwołalna i wygasała jedynie w wypadku należytego wykonania umowy.

Poręczyciele A. N. i K. J. złożyli deklaracje wekslowe, w których oświadczyli, że zapoznali się z postanowieniami deklaracji wekslowej wystawcy weksla oraz wyrazili zgodę na wypełnienie weksla przez (...) S.A. zgodnie z postanowieniami deklaracji wekslowej wystawcy i przedstawienie im go do zapłaty, zawiadamiając ich o tym listem poleconym na adres wskazany w oświadczeniu, przynajmniej na 14 dni przed terminem płatności. W deklaracjach adresów nie podano.

Pismem z dnia 31 sierpnia 2017 r. M. Ż., wskazując, iż działa w imieniu i na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. KRS nr (...), oświadczył, że na podstawie § 37 ust. 5 lit. f Regulaminu świadczenia usług faktoringowych wypowiada umowę faktoringu bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Postanowienie § 37 ust. 5 lit. f Regulaminu stanowi, iż faktor może wypowiedzieć umowę w każdej chwili ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy w ocenie faktora sytuacja prawna bądź finansowa faktoranta budzi wątpliwości, co do możliwości wykonania zobowiązań w stosunku do faktora, wynikających z umowy.

W odpowiedzi na pismo pozwany K. J. zwrócił się do powoda o podanie faktycznych podstaw wypowiedzenia.

Pismem z dnia 10 października 2017 r. powód oświadczył, iż procedury sprawdzające prawidłowość działania pracowników faktora objęte są tajemnicą przedsiębiorstwa.

W dniu 24 listopada 2017 r. pozwany (...) sp. z o.o. wystawił wobec powoda notę obciążeniową na kwotę 433.600 zł tytułem odszkodowania za straty związane z bezpodstawnym wypowiedzeniem umowy.

Powód wypełnił weksel na kwotę 392.170,66 zł płatną na własne zlecenie bez protestu w dniu 23 marca 2018 r. w W..

Na sumę wekslową składały się należności z faktur VAT nr: (...) (3.716,71 zł), FV (...) (332.000 zł), (...) (27.280,81 zł + odsetki 2.124,17 zł), (...) (8.846,60 zł + odsetki 583,63 zł), (...) (16.049,12 zł + odsetki 1.446,62 zł), (...) (123 zł). Kwoty te stanowią zaliczkę wypłaconą pozwanej spółce oraz opłaty i prowizje według Tabeli stanowiącej załącznik do umowy faktoringowej.

Pismami z dnia 8 marca 2018 r. powód wezwał pozwanych do wykupu weksla. Pisma do pozwanego (...) sp. z o.o. i pozwanego K. J. będącego prezesem spółki skierowano na ten sam adres ul. (...), G., tj. adres spółki.

Nakaz zapłaty został doręczony pełnomocnikowi pozwanej spółki i K. J. w dniu 5 września 2019 r.

Pismem z dnia 13 września 2019 r. pełnomocnik pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. złożył wobec powoda oświadczenie o potrąceniu wierzytelności powoda w kwocie 392.170,66zł wraz z odsetkami i kosztami, dochodzonej w niniejszej sprawie, z wierzytelnością (...) sp. z o.o. o zapłatę odszkodowania z tytułu niewykonania umowy faktoringowej, w kwocie 433.600 zł.

Pozwany K. J., będący jednocześnie prezesem zarządu pozwanej spółki (...) sp. z o.o., był podejrzanym w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową G. w G. pod sygn. akt PR (...). Następnie został oskarżony o to, że w okresie od 20 lutego 2014 r. do 22 września 2014 r. w G. jako osoba odpowiedzialna za terminowe wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych w (...) sp. z o.o., płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, w krótkich odstępach czasu z wykorzystaniem takiej samej sposobności nie wpłacał w terminie ustawowym na rachunek I Urzędu Skarbowego w G. wynagrodzeń za styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień 2014 r. w łącznej kwocie 17.517 zł – tj. o popełnienie przestępstwa skarbowego określonego w art. 77 § 1 w związku z art. 77 § 2 k.k.s. w związku z art. 6 § 2 k.k.s. w związku z art. 9 § 3 k.k.s.

Wyrokiem z dnia 31 lipca 2019 r. wydanym w sprawie (...) Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku uznał oskarżonego K. J. winnym popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu. Obecnie postępowanie toczy się przed Sądem II instancji, tj. Sądem Okręgowym w Gdańsku pod sygn. akt V Ka 602/20.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów urzędowych i prywatnych, zeznań pozwanego K. J. oraz akt (...) Sądu Okręgowego Gdańsk-Południe w Gdańsku.

Dowody z dokumentów nie budziły wątpliwości Sądu I instancji, co do ich wiarygodności, nie były też kwestionowane przez strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników. Zeznania pozwanego K. J. Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne, jako zbieżne ze zgromadzonymi dokumentami.

Na podstawie dokumentów z akt (...)Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe ustalono natomiast, że zarzut przedstawiony K. J. nie ma związku z wykonywaniem umowy faktoringowej.

Na rozprawie w dniu 16 czerwca 2020 r. Sąd I instancji oddalił wnioski dowodowe zawarte w zarzutach od nakazu zapłaty pozwanej spółki i K. J. o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków K. L. i W. S. oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa, a także o zwrócenie się do spółki (...) o nadesłanie dokumentacji, albowiem dowody te były zbędne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dowody te odnosiły się do zgłoszonego przez pozwanych zarzutu potrącenia, który był bezzasadny i dlatego nie było podstaw do prowadzenia postępowania w tym zakresie.

Sąd I instancji uznał powództwo za zasadne i wskazał, iż powód dochodził od pozwanych należności z weksla stanowiącego zabezpieczenie należytego wykonania umowy faktoringowej.

W pierwszej kolejności Sąd I instancji rozważył zarzut braku legitymacji procesowej powoda, podniesiony przez pozwanych.

W tym kontekście Sąd Okręgowy wskazał, że w dniu 30 grudnia 2016 r., a więc tydzień po zawarciu umowy faktoringowej, doszło do połączenia spółek na podstawie art. 492 § 1 k.s.h. poprzez przeniesienia majątku (...) S.A. KRS nr (...), na (...) S.A. KRS nr (...). Następnie, w dniu 10 stycznia 2017 r. doszło do zmiany firmy (...) S.A. na firmę (...) S.A.

Tym samym powód jest ogólnym następcą prawnym podmiotu wpisanego do KRS pod numerem (...), bowiem w dniu 30 grudnia 2016 r. doszło do połączenia poprzez przejęcie, co wynika jednoznacznie z wpisów ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym, którego wydruki zostały przedłożone do akt sprawy. Co charakterystyczne, w czasie gdy umowa była wykonywana pozwani nie czynili zarzutów co do obowiązków i uprawnień powoda wynikających z umowy faktoringowej.

Wobec tego Sąd I instancji zgodził się z powodem, iż połączenie podmiotów nie miało wpływu na obowiązywanie umów zawartych przez podmiot przejmowany. Dodatkowo, brak jest regulacji, które nakazywałyby każdorazowo informować o zmianach w ramach struktury podmiotów gospodarczych, jako że wszelkie zmiany ujawniane są w publicznym i powszechnie dostępnym Krajowym Rejestrze Sądowym. Zatem, zdaniem Sądu I instancji, bezzasadny był zarzut pozwanych w zakresie braku legitymacji czynnej powoda.

Niezasadny pozostawał, według Sądu Okręgowego, podniesiony przez pozwanych zarzut potrącenia. Pozew w tej sprawie wniesiono dnia 27 marca 2018 r. (data prezentaty) i postępowanie było prowadzone jako postępowanie nakazowe z weksla. Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1469), gdy sprawa nadal rozpoznawana jest w I instancji, w tej instancji zastosowanie znajdują przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Zgodnie zaś z art. 493 § 3 k.p.c., w brzmieniu na dzień wniesienia pozwu, do potrącenia mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami, o których mowa w art. 485 k.p.c.

Przepis art. 485 k.p.c. stanowił, że dokumentami tymi są: dokumenty urzędowe; zaakceptowany przez dłużnika rachunek; wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu; zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty, zwrócone przez bank i niezapłacone z powodu braku środków na rachunku bankowym.

Pozwani tymczasem złożyli oświadczenie o potrąceniu w toku niniejszego postępowania, po wydaniu nakazu zapłaty i po jego doręczeniu pełnomocnikowi procesowemu pozwanych. Przy tym nie przedstawili do akt żadnego z wymienionych w art. 485 k.p.c. dokumentu na dowód przysługiwania im przedstawionej do potrącenia wierzytelności odszkodowawczej na sumę 433.600 zł. Z tego względu zarzut ten, jako nie przysługujący pozwanym, nie mógł być rozpoznawany w tym postępowaniu. Datę graniczną stanowiła tu data doręczenia pozwanym nakazu zapłaty i odpisu pozwu (tak: Sąd Najwyższy w uchwale Izby Cywilnej z dnia 13 października 2005 r., III CZP 56/05, Legalis 70732).

Sąd I instancji podał, że powód swoje roszczenie wywodził z weksla gwarancyjnego wystawionego przez pozwaną spółkę i poręczonego przez pozwanego K. J.. Jak powód wskazał w pozwie, weksel został wystawiony tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umowy faktoringowej. Z deklaracji wekslowych podpisanych przez pozwanych wynika, że faktorant oświadczył, że w wypadku niewywiązania się przez niego z umowy, (...) S.A. będzie uprawniony do wypełnienia weksla, na pełną kwotę wierzytelności wraz z odsetkami przysługującymi mu wobec faktoranta z tytułu umowy. Pozwany K. J. oświadczył, że zapoznał się z postanowieniami deklaracji wekslowej wystawcy weksla, oraz wyraził zgodę na wypełnienie weksla przez (...) S.A. zgodnie z postanowieniami deklaracji wekslowej wystawcy i przedstawienie go do zapłaty.

Pozwany podnosząc zarzut wadliwości wypowiedzenia umowy, podnosząc zarzut potrącenia dążył do przeniesienia sporu na grunt stosunku podstawowego, jaki w tej sprawie wynika z umowy faktoringowej.

W tym względzie Sąd Okręgowy odwołał się do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 grudnia 2014 r. (I ACa 659/14, Lex 1602876), w którym stwierdzono, że weksel in blanco wystawiony jako własny i wręczony remitentowi w związku z zawarciem umowy prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego wystawcy. Powstałe zobowiązanie wekslowe ma charakter samodzielny i abstrakcyjny, a więc niezależny od podstawy prawnej, która spowodowała jego zaciągnięcie. Remitentowi przysługują zatem w stosunku do wystawcy dwa roszczenia - ze stosunku podstawowego oraz z weksla. Wybór między tymi roszczeniami należy do remitenta, przy czym może on tylko raz uzyskać zaspokojenie swojej wierzytelności. W stosunkach między wystawcą weksla własnego in blanco a remitentem samodzielność zobowiązania wekslowego ulega złagodzeniu. Jeżeli zobowiązanie wekslowe jest ważne, wystawca weksla własnego in blanco, w braku skutecznych zarzutów wekslowych, może podnieść zarzuty oparte na stosunku podstawowym i na ich podstawie podważać zarówno istnienie, jak i rozmiar zobowiązania wekslowego ze względu na jego związek ze stosunkiem podstawowym. W sytuacji odwołania się w zarzutach od nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla w postępowaniu nakazowym do stosunku podstawowego następuje „przeniesienie sporu z płaszczyzny stosunku wekslowego na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego”. Nie skutkuje to jednak zmianą podstawy sporu - ze stosunku prawa wekslowego na stosunek prawa cywilnego, a prowadzi jedynie do uwzględnienia stosunku podstawowego w ramach oceny zasadności dochodzonego roszczenia wekslowego. Przedmiotem sporu nadal jest roszczenie wekslowe, z tą tylko różnicą, że przy uwzględnieniu również stosunku podstawowego.

Z kolei w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 maja 2015 r. (I ACa 253/15, Lex 1754187) wyrażono pogląd, że w przypadku weksli in blanco o charakterze gwarancyjnym, istnieją dwa równorzędne zobowiązania - wekslowe i cywilnoprawne, wynikające ze stosunku podstawowego, czyli umowy, która legła u podstaw wydania weksla. Wystawienie weksla samo w sobie nigdy nie stanowi podstawy ekonomicznej zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, zawsze bowiem u jego podstaw leży jakiś stosunek cywilnoprawny. W przypadku weksli gwarancyjnych, ich wystawienie nie skutkuje wygaśnięciem stosunku cywilnego, którego wykonanie weksel zabezpiecza. Zatem w gestii wierzyciela leży wybór, na jakiej podstawie będzie żądał zaspokojenia, tym niemniej nie budzi wątpliwości, że przedmiot obu roszczeń jest ten sam i zaspokojenie wierzyciela następuje tylko raz. Skoro zatem weksel zabezpiecza wierzytelność cywilną, przeto przysługują dłużnikowi przeciwko roszczeniu wekslowemu te wszystkie zarzuty, jakie przysługują mu przeciwko roszczeniu cywilnemu. Może, więc dłużnik bronić się zarzutem wygaśnięcia zobowiązania głównego, jego nieważności, czy też w ogóle jego niepowstania.

Sąd I instancji podniósł przy tym, że w sprawie, w której roszczenia wywodzone są na podstawie weksla, dowód nieistnienia wierzytelności zabezpieczonej wekslem, a więc okoliczności ze stosunku podstawowego, zostaje przerzucony na dłużnika. Wynika to z domniemania istnienia wierzytelności wekslowej.

Pozwani koncentrowali się zaś na zarzucie braku podstaw wypowiedzenia umowy przez powoda. Kwestia ta nie miała jednak zdaniem Sądu Okręgowego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż powód wyraźnie wskazał, że swoje roszczenie wekslowe wywodzi z weksla stanowiącego zabezpieczenie nienależytego wykonania umowy. Nie ma to związku z kwestią wypowiedzenia umowy, a powód wyraźnie wskazał, że roszczenie wywodzi z braku terminowej spłaty należności wynikających z umowy.

Dla porządku jedynie Sąd I instancji wskazał, że bezzasadny był zarzut braku umocowania M. Ż. do dokonania wypowiedzenia umowy faktoringowej w imieniu i na rzecz powoda, jako że pracownik ten dysponował stosownym pełnomocnictwem do rozwiązywania umów (k. 250-251).

Sąd Okręgowy podzielił natomiast zarzut pozwanych co do braku merytorycznych podstaw do dokonania tego wypowiedzenia, co nie miało jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak stanowi postanowienie § 37 ust. 5 lit. f Regulaminu, na której to podstawie oparto oświadczenie o wypowiedzeniu, faktor może wypowiedzieć umowę w każdej chwili ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy w ocenie faktora sytuacja prawna, bądź finansowa faktoranta budzi wątpliwości co do możliwości wykonania zobowiązań w stosunku do faktora, wynikających z umowy. Powód w toku procesu powoływał się na utratę zaufania wynikającą z tego, iż K. J., pozwany oraz prezes spółki i jeden ze wspólników (...) sp. z o.o., był podejrzany o popełnienie przestępstwa. Jak wynika z akt sprawy karnej K. J. został nieprawomocnym wyrokiem z dnia 31 lipca 2019 r. skazany za popełnienie przestępstwa podatkowego bez związku przedmiotowego i czasowego z wykonywaniem umowy faktoringowej. Stan ten nie mógł więc w żaden sposób rzutować na sytuację faktoranta.

Pomimo tego, w ocenie Sądu I instancji, powództwo zasługiwało na uwzględnienie, z uwagi na zapisy Regulaminu zawarte w postanowieniu § 15, które powołano w części ustaleń faktycznych, a z których wynika, iż powód jako faktor nie przyjął na siebie pełnej odpowiedzialności za zaspokojenie wierzytelności, w tym zwłaszcza odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika – kontrahenta faktoranta. Jak wynika z postanowień ust. 1-3 § 15 Regulaminu, to faktorant ponosi odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika, a w sytuacji braku zapłaty przez dłużnika należności wynikającej z wierzytelności, która podlega finansowaniu, na faktorancie spoczywa obowiązek zwrotnego świadczenia, a dopiero po zapłacie zaległości, faktor zobowiązany jest przenieść na faktoranta wierzytelność. Tym samym nie był zasadny zarzut pozwanych, że powód domagając się zapłaty nie przeniósł zwrotnie wierzytelności na faktoranta.

Pomiędzy stronami nie było sporne, że (...) S.A. nie uregulowała powodowi należności wynikających z faktur zapłaconych przez powoda pozwanej spółce na kwotę wypłaconej zaliczki 332.000 zł oraz, że pozwana spółka nie zapłaciła powodowi odsetek oraz opłat i prowizji zgodnie z notą księgową oraz fakturami znajdującymi(k. 240-249) w łącznej kwocie 392.170,66 zł. Świadczy o tym w szczególności fakt przedstawienia wierzytelności w takiej kwocie do potrącenia przez spółkę (...). Wierzytelność ta przysługuje wobec (...) S.A., natomiast wobec postanowień § 15 Regulaminu pozwany (...) sp. z o.o. zobowiązał się do zwrotu tych kwot.

Pozwany K. J. za zapłatę tego długu ponosi odpowiedzialność jako poręczyciel wekslowy.

W przekonaniu Sądu Okręgowego pozwani obowiązani są solidarnie do zapłaty na rzecz powoda kwoty 392.170,66 zł wraz z odsetkami od dnia 24 marca 2018 r., to jest dnia następnego po terminie płatności wskazanym w wekslu.

W odniesieniu do kwestii niedoręczenia pozwanym wezwania do wykupu weksla, Sąd I instancji zważył, że wezwanie do wykupu zostało wysłane dla pozwanej spółki na adres wskazany w deklaracji wekslowej, a dla K. J., wobec niewskazania adresu w deklaracji wekslowej, na adres spółki, której był i jest prezesem. Wskazywana w zarzutach okoliczność, że pozwani wezwań tych nie odebrali, nie wpływała - zdaniem Sądu Okręgowego - na wymagalność roszczenia powoda.

Stosownie zaś do art. 496 k.p.c., w brzmieniu przed nowelizacją, po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Wobec uznania zarzutów pozwanych za bezzasadne Sąd I instancji, na podstawie przepisów art. 493 § 3 k.p.c., art. 496 k.p.c. oraz art. 101, art. 32 i art. 103 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe i art. 471 k.c., utrzymał w mocy nakaz zapłaty z dnia 23 sierpnia 2019 r.

Apelację od tego wyroku skutecznie wywiódł pozwany K. J. zarzucając wyrokowi:

1)  naruszenie prawa materialnego:

a)  art. 353 k.c. w związku z art. 354 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że pozwani zobowiązani byli do zapłaty na rzecz powoda sumy wekslowej pomimo, że nie powstało roszczenie powódki wobec pozwanego (...) sp. z o.o. wynikające ze stosunku podstawowego;

b)  przepisu art. 471 k.c. przez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy pozwany (...) sp. z o.o. poniósł szkodę na skutek nienależytego wykonania umowy faktoringowej przez powódkę i błędne przyjęcie, że pomimo tego pozwani byli zobowiązani do zapłaty powódce kwoty 392.170,66 zł;

c)  art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że powód posiadał legitymację czynną w niniejszej sprawie gdy tymczasem w deklaracji wekslowej, jako uprawnionego z weksla, wskazano nieistniejący w dacie wniesienia powództwa podmiot;

2)  naruszenie przepisów postępowania - art. 233 k.p.c. poprzez nieustalenie przez Sąd pierwszej instancji istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, to jest wysokości niezapłaconych powódce przez (...) S.A. wierzytelności z faktur, których była dłużnikiem, albowiem powyższą okoliczność nie zostały przeprowadzone żadne dowody.

W oparciu o powyższe skarżący wniósł o zmianę wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów postępowania za obie instancje, względnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego K. J. na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego K. J. nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd drugiej instancji w systemie apelacyjnym jest instancją merytoryczną, co oznacza, że Sąd ten ma obowiązek poczynić własne ustalenia faktyczne i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., III CKN 812/98, OSNC z 2000 r. Nr 10, poz. 193). Sąd drugiej instancji może ponownie przeprowadzić dowody przeprowadzone w pierwszej instancji, może również podzielić ustalenia sądu pierwszej instancji i przyjąć je za podstawę własnego orzeczenia. Może także przeprowadzić nowe dowody ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2000 r., II UKN 385/99, OSNP z 2001 r., nr 15, poz. 493).

Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia Sądu I instancji dokonane w sprawie oraz wyciągnięte na podstawie tych ustaleń wnioski, czyniąc z nich podstawę swojego rozstrzygnięcia.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że powód posiadał legitymację czynną w niniejszej sprawie, w sytuacji gdy w deklaracji wekslowej, jako uprawnionego z weksla, wskazano nieistniejący w dacie wniesienia powództwa podmiot.

W tym przedmiocie należy podzielić pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy, że w dniu 30 grudnia 2016 r. (krótko po zawarciu umowy faktoringowej) doszło do połączenia spółek na podstawie art. 492 § 1 k.s.h. poprzez przeniesienie majątku (...) S.A. KRS nr (...) na (...) S.A. KRS nr (...). Następnie, w dniu 10 stycznia 2017 r. doszło do zmiany firmy (...) S.A. na firmę (...) S.A. W związku z tym powód jest ogólnym następcą prawnym podmiotu wpisanego do KRS pod numerem (...), bowiem w dniu 30 grudnia 2016 r. doszło do połączenia poprzez przejęcie, co wynika jednoznacznie z wpisów ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym. Połączenie podmiotów nie miało żadnego wpływu na obowiązywanie umów zawartych przez podmiot przejmowany. Niewątpliwie, w przypadku połączenia przez przejęcie dokonanego na podstawie art. 492 § 1 k.s.h. cały majątek spółki przejmowanej przechodzi w drodze sukcesji uniwersalnej na spółkę przejmującą, a spółka przejmowana w rezultacie połączenia traci byt prawny, tj. ulega rozwiązaniu bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego (art. 493 § 1 k.s.h.). W orzecznictwie przyjmuje się, że weksel in blanco wraz z uprawnieniem do uzupełnienia można przenieść w drodze przelewu, a także sukcesji generalnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 2006 r., I CSK 130/06).

Niezasadnie zarzuca skarżący naruszenie art. 353 k.c. w zw. z art. 354 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że pozwani zobowiązani byli do zapłaty na rzecz powoda sumy wekslowej pomimo, że nie powstało roszczenie powódki wobec pozwanego (...) sp. z o.o. wynikające ze stosunku podstawowego.

W myśl art. 353 § 1 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Natomiast przepis art. 354 k.c. wskazuje na reguły wykonywania zobowiązań, co oznacza – w myśl dyspozycji tego przepisu, że dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel.

Trafnie uznał Sąd Okręgowy, że nawet bezpodstawne wypowiedzenie przez powoda umowy faktoringowej nie miało wypływu na zasadność żądania pozwu. Strony umówiły się (§ 37 ust. 5 lit. f Regulaminu), że faktor może wypowiedzieć umowę w każdej chwili ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy w ocenie faktora sytuacja prawna bądź finansowa faktoranta budzi wątpliwości, co do możliwości wykonania zobowiązań w stosunku do faktora, wynikających z umowy.

Zwrócić należy uwagę także na inne zapisy umowy łączącej strony oraz stanowiącego jej integralną część Regulaminu, w szczególności § 15. Zgodnie z ust. 1 § 15 Regulaminu, faktorant ponosi odpowiedzialność za wypłacalność odbiorcy i w przypadku, gdy odbiorca okaże się niewypłacalny w rozumieniu Regulaminu, zobowiązuje się do spełnienia w całości świadczenia wynikającego z wierzytelności, która podlega finansowaniu wraz z odsetkami.

Zgodnie zaś z ust. 2 § 15 Regulaminu faktorant zobowiązuje się, że w przypadku braku spełnienia całości lub części świadczenia przez odbiorcę w terminie płatności faktury VAT, odpowiednio w pierwszym dniu roboczym po okresie monitoringu lub pierwszym dniu po dniu stwierdzenia przez faktora stanu niewypłacalności odbiorcy, nabyć od faktora całość lub część nabytej przez niego wierzytelności, która podlegała finansowaniu, oraz zapłacić faktorowi kwotę zaliczki, pomniejszoną o ewentualne wpłaty dokonane na rzecz faktora przez odbiorcę tytułem zapłaty za wierzytelność, która podlegała finansowaniu, a powiększonej o odsetki naliczone począwszy od drugiego dnia roboczego po okresie monitoringu lub od drugiego dnia roboczego po dniu stwierdzenia przez faktora stanu niewypłacalności odbiorcy.

Natomiast § 15 ust. 3 przewidywał, że po zapłacie przez faktoranta kwoty, o której mowa w ust. 2, faktor złoży oświadczenie o zwrotnym przeniesieniu na faktoranta wierzytelności, która podlegała finansowaniu (zwrotne przeniesienie wierzytelności) w zakresie, w jakim wierzytelność istnieje wraz ze związanymi z nią prawami.

Skoro strony w taki sposób się umówiły, to trudno obecnie dokonywać interpretacji ich woli w inny, sprzeczny z jasną treścią Regulaminu sposób. W tym stanie sprawy nie jest uprawniony pogląd, że zajęte przez Sąd Okręgowy stanowisko realizuje tylko interes powoda i jest sprzeczne z zasadą uczciwości obrotu. Nie ma podstaw do twierdzenia, że prowadzi to do zachwiania stosunku obligacyjnego, czy naruszenia zasad współżycia społecznego.

Strony w taki sposób ułożyły wzajemne stosunki, na co faktorant się zgadzał, czego nie kwestionował i co przez czas do wypowiedzenia umowy przez faktora realizował. Skarżący obecnie zarzuca, że zaskarżony wyrok prowadzi do sytuacji, w której powód będzie miał zarówno wierzytelność wobec pozwanych o zapłatę oraz przelane na swoją rzecz wierzytelności z faktur. Taka sytuacja wynika wprost z zapisów Regulaminu i do momentu spłacenia przez stronę pozwaną kwoty, o której mowa w ust. 2 § 15 Regulaminu faktor może powstrzymać się ze składaniem oświadczenia o zwrotnym przeniesieniu na faktoranta wierzytelności, która podlegała finansowaniu. Ukształtowanie treści umowy w powyższy sposób nie sprzeciwiało się naturze tego stosunku zobowiązaniowego, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego ( art. 353 ¹ k.c.).

Wobec powyższego, nieuzasadniony pozostaje zarzut, że nienależyte wykonanie przez powoda umowy faktoringowej ma bezpośredni wpływ na zasadność domagania się obecnie przez niego zapłaty z weksla. Zapisy Regulaminu dopuszczają, kwestionowaną wprawdzie przez skarżącego sytuację, że powód nawet bezpodstawnie wypowiadając umowę faktoringu może skutecznie domagać się spełnienia przez drugą stronę świadczenia wzajemnego. Bezpodstawne jest zatem twierdzenie, że weksel został wypełniony przez powoda sprzecznie z treścią deklaracji wekslowej, gdyż roszczenie powoda wynikające z umowy faktoringowej nie powstało.

Konsekwentnie przyjąć też należy, że Sąd Okręgowy wydając zaskarżony wyrok nie naruszył przepisu art. 471 k.c. przez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy spółka (...) poniosła szkodę na skutek nienależytego wykonania umowy faktoringowej przez powoda.

Pozwani bronili się przed żądaniem pozwu zarzutem potrącenia, jednak nie uczynili tego skutecznie z uwagi na treść przepisów o postępowaniu nakazowym.

Należy w tym miejscu przywołać słuszne rozważania Sądu Okręgowego, że pozew wniesiono w dniu 27 marca 2018 r., a postępowanie było prowadzone jako postępowanie nakazowe z weksla. Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1469), gdy sprawa nadal rozpoznawana jest w I instancji, w tej instancji zastosowanie znajdują przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Zgodnie zaś z art. 493 § 3 k.p.c., w brzmieniu na dzień wniesienia pozwu, do potrącenia mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami, o których mowa w art. 485 k.p.c. Pozwani tymczasem złożyli oświadczenie o potrąceniu w toku niniejszego postępowania, po wydaniu nakazu zapłaty i po jego doręczeniu, nie przedstawili do akt żadnego z wymienionych w art. 485 k.p.c. dokumentu na dowód przysługiwania im przedstawionej do potrącenia wierzytelności odszkodowawczej na sumę 433.600 zł. Z tego względu zarzut ten, jako nie przysługujący pozwanym, nie mógł być rozpoznawany w tym postępowaniu. Datę graniczną stanowiła tu niewątpliwie data doręczenia pozwanym nakazu zapłaty i odpisu pozwu.

Przewidziane w art. 493 § 3 k.p.c. wymaganie udowodnienia wierzytelności przedstawionej do potrącenia dokumentami wskazanymi w art. 485 k.p.c. nie dotyczy sytuacji, w której do potrącenia doszło przed doręczeniem pozwanemu nakazu zapłaty i pozwu (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2007 r. II CSK 88/07). Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie miała miejsca. Zatem oczywiste jest, że zarzut potrącenia nie mógł być uwzględniony w niniejszym postępowaniu.

W tym stanie faktycznym, bezprzedmiotowe pozostawały wnioski dowodowe w zakresie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków -K. L. i W. S., a także dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa oraz wniosek o zwrócenie się do spółki (...) S.A. o nadesłanie dokumentacji.

Wskazać należy, co uszło uwadze skarżącego, że na sumę wekslową składają się należności z kilku faktur, przy czym najwyższa z kwot 332.000 zł dotyczy faktury wystawionej przez pozwaną spółkę (...) Sp. z o.o. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...) i niezapłaconej przez tę ostatnią spółkę. Stąd prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność, jakich wierzytelności nie zapłaciła powodowej spółce (...) S.A. nie miało żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Trafnie zatem Sąd Okręgowy oddalił wnioski dowodowe dotyczące (...) S.A. dotyczące przedstawienia dokumentów, z których wynikać miało, jakie faktury wystawione tej firmie przez pozwanego (...) sp. z o.o. zostały jej przez powódkę przedstawione do wykupu i w jakiej kwocie wykupione.

Sąd Okręgowy wprawdzie wskazał, że pomiędzy stronami nie było sporne, że (...) S.A. nie uregulowała powodowi należności wynikających z faktur zapłaconych przez powoda pozwanej spółce na kwotę wypłaconej zaliczki 332.000 zł, lecz okoliczność ta pozostawała irrelewantna dla rozstrzygnięcia, a w rzeczywistości wskazana kwota odnosiła się do (...).

Z oczywistych zatem względów nie doszło do naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez nieustalenie przez Sąd pierwszej instancji istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, to jest wysokości niezapłaconych powódce przez (...) S.A. wierzytelności z faktur, których była dłużnikiem.

Skoro składnikiem sumy wekslowej było roszczenie powódki o zwrot wypłaconej zaliczki, z tytułu finansowania faktury VAT nr (...), z wystawienia (...) sp. z o.o., której płatnikiem była (...) sp. z o.o., postępowanie dowodowe w wyżej wskazanym przedmiocie nie mogło być prowadzone. Wszak w związku z finansowaniem ww. faktury przez powoda (faktora), zobowiązanym do zapłaty nabytej wierzytelności winna być spółka (...). To ewentualne wpłaty dokonywane przez spółkę (...) mogły rzutować na wysokość zobowiązania wekslowego. Tym samym, w myśl art. 227 k.p.c. wnioski dowodowe zostały zasadnie oddalone.

Trafnie zauważył powód, że pozwani nie podnosili, że spółka (...) dokonała spłaty wierzytelności wynikającej z faktury VAT (...) bezpośrednio na rzecz powoda, a powód wskazał - jako podstawę dochodzonej w tym zakresie wierzytelności, wystąpienie stanu niewypłacalności odbiorcy ( (...) sp. z o.o.), co uprawniało powoda do wystąpienia o zwrot wypłaconych środków bezpośrednio do faktoranta. Pozwani nie tylko nie wykazali, ale nawet nie dążyli do wykazania, że odbiorca (...) sp. z o.o. dokonał spłaty wierzytelności na rzecz powoda, a tylko wykazanie tej okoliczności oraz zakresu tej spłaty mogło skutkować oddaleniem powództwa w całości lub w części.

Podkreślenia wymaga, że powód dochodził roszczenia w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla, w którym to procesie następuje odwrócenie ciężaru dowodowego. To pozwany na podstawie weksla ma udowodnić, że roszczenie wekslowe nie powstało, względnie istnieje w innej wysokości. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 października 2010 r. IV CSK 109/10 - postępowaniu nakazowym, w jego fazie zapoczątkowanej wniesieniem zarzutów od nakazu zapłaty, dochodzi do przerzucenia ciężaru dowodu na stronę pozwaną.

Trafnie podnosił powód, że dla ustalenia tego rodzaju okoliczności mógł mieć znaczenie fakt, że to spółka (...) sp. z o.o. dokonała ewentualnej spłaty nabytej wierzytelności. Takiej okoliczności jednak strona pozwana nie wykazała.

Ponadto zaznaczyć trzeba, że weksel in blanco wystawiony jako własny i wręczony remitentowi w związku z zawarciem umowy prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego wystawcy. Powstałe zobowiązanie wekslowe ma charakter samodzielny i abstrakcyjny, a więc niezależny od podstawy prawnej, która spowodowała jego zaciągnięcie. Remitentowi przysługują zatem w stosunku do wystawcy dwa roszczenia - ze stosunku podstawowego oraz z weksla. Wybór między tymi roszczeniami należy do remitenta, przy czym może on tylko raz uzyskać zaspokojenie swojej wierzytelności. W stosunkach między wystawcą weksla własnego in blanco a remitentem samodzielność zobowiązania wekslowego ulega złagodzeniu. Jeżeli zobowiązanie wekslowe jest ważne, wystawca weksla własnego in blanco, w braku skutecznych zarzutów wekslowych, może podnieść zarzuty oparte na stosunku podstawowym i na ich podstawie podważać zarówno istnienie, jak i rozmiar zobowiązania wekslowego ze względu na jego związek ze stosunkiem podstawowym. W sytuacji odwołania się w zarzutach od nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla w postępowaniu nakazowym do stosunku podstawowego następuje „przeniesienie sporu z płaszczyzny stosunku wekslowego na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego”. Nie skutkuje to jednak zmianą podstawy sporu - ze stosunku prawa wekslowego na stosunek prawa cywilnego, a prowadzi jedynie do uwzględnienia stosunku podstawowego w ramach oceny zasadności dochodzonego roszczenia wekslowego. Przedmiotem sporu nadal jest roszczenie wekslowe, z tą tylko różnicą, że przy uwzględnieniu również stosunku podstawowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 grudnia 2014 r. I ACa 659/14).

Zobowiązanie poręczyciela wekslowego ma w istocie charakter samodzielny (samoistny) co przejawia się w tym, że odpowiada on według treści weksla. Zobowiązanie poręczyciela wekslowego ma charakter abstrakcyjny, a zatem niezależny od umowy łączącej go z osobą za którą poręcza i od stosunku kauzalnego łączącego go z uprawnionym na podstawie weksla. Poręczenie wekslowe może być udzielone, chociaż pomiędzy poręczycielem, a wierzycielem wekslowym nie zachodzi stosunek z zakresu prawa cywilnego. Jest ono także nieodwołalne, bezwarunkowe i nie może być ograniczone terminem.

Wydanie wierzycielowi weksla stwarza domniemanie istnienia wierzytelności wekslowej w wysokości sumy wekslowej i przerzuca w ten sposób ciężar dowodu przeciwnego na dłużnika, gdy tymczasem w braku weksla dowód istnienia i wysokości wierzytelności obciąża wierzyciela (por. wyrok Sądu Najwyższego dnia 24 listopada 2009 r. V CSK 129/09).

W zarzutach od nakazu zapłaty podnoszono, że pozwanym nie przedstawiono wypełnionego weksla, co winno rzutować na kształt orzeczenia o odsetkach.

W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że poinformowanie wystawcy weksla własnego o możliwości zapoznania się z oryginałem weksla w dniu oraz miejscu jego płatności może być uznane za spełniające wymaganie określone w art. 38 prawa wekslowego. Spełnienie przewidzianego w art. 38 prawa wekslowego wymogu przedstawienia weksla do zapłaty nie łączy się koniecznością jego fizycznego okazania „do oczu” dłużnikowi głównemu. Wystarczające jest w tej mierze stworzenie wystawcy weksla własnego przez posiadacza weksla realnej możliwości zapoznania się z oryginałem weksla w miejscu jego płatności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2001 r., III CKN 322/00, OSNC 2001/11/164, wyrok Sądu Najwyższego dnia 31 marca 2006 r. IV CSK 132/05).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny uznając apelację za pozbawioną uzasadnionych podstaw, na zasadzie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł w punkcie 2 wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy i w oparciu o przepisy art. 98 i 108 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Na koszty te składają się koszty zastępstwa adwokackiego w wysokości 8.100 zł (75%z kwoty 10.800 zł).

SSA Anna Daniszewska