Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 329/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2021 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Waldemar Szmidt (spr.)

Sędziowie

SA Michał Marzec

SO del. Piotr Mika

Protokolant

Ewelina Polok

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zawierciu Katarzyny Sacharczuk

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2021 roku sprawy

I. P. (P.), syna I. i N., urodzonego (...) w m. I.-F. (Ukraina),

oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 19 czerwca 2020 roku, sygn. akt II K 160/19

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- uznaje oskarżonego I. P. za winnego tego, że w nocy z 30 na 31 maja 2019 roku w Z., działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia Y. Z., poprzez ugodzenie go nożem w okolice istotnych dla życia organów, spowodował u wymienionego obrażenia ciała w postaci rany kłutej brzucha pod wyrostkiem mieczykowatym mostka, penetrującej pod prawy łuk żebrowy, rany ciętej uda lewego penetrującej do mięśnia, rany kłutej płata wątroby i krwawienia wewnętrznego do jamy otrzewnowej, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na udzieloną pokrzywdzonemu pomoc medyczną – to jest przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k. i art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. i za to na mocy art. 148 § 1 k.k. w związku z art. 14 § 1 k.k. i art. 11 § 3 k.k. skazuje go na karę 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności;

- uchyla orzeczenie z pkt. 2 wyroku i w to miejsce na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 31 maja 2019 roku godz. 00:40 do 14 stycznia 2021 roku;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowy w Częstochowie) na rzecz adwokata B. K. – Kancelaria Adwokacka w C. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT, tytułem kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu I. P. w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 123,53 (sto dwadzieścia trzy 53/100) złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu do sądu;

4.  zwalnia oskarżonego I. P. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSO del. Piotr Mika SSA Waldemar Szmidt SSA Michał Marzec

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IIAka 329/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z 19 czerwca 2020 roku sygn. akt IIK 160/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.3.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja Prokuratora. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że oskarżony nie działał z zamiarem pozbawienia życia Y. Z. i brak jest podstaw do przypisania mu przestępstwa z art. 13 par 1 w zw. z art. 148 par 1 k.k. , podczas gdy wnikliwa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku przeciwnego

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji prokuratora jest w znacznej części uzasadniony. Sąd I instancji orzekając i oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznając działanie oskarżonego jako wyczerpujące jedynie znamiona przestępstwa z art. 156 par 1 pkt 2 k.k. popełnił błąd. Sąd odwoławczy podziela argumentację oskarżyciela publicznego zawartą w apelacji, wskazującą, że prawidłowa analiza wszystkich zgromadzonych w sprawie dowodów musi prowadzić do wniosku o zasadności przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa z art. 13 par 1 k.k. w zw. Z art. 148 par 1 k.k. i 156 par 2 k.k. w zw. z art. 11 par 2 k.k. W szczególności stwierdzić należy, że kluczowe w sprawie zagadnienie strony podmiotowej zachowania oskarżonego, a zatem zamiar z jakim działał zadając obrażenia pokrzywdzonemu determinuje nie tyko, jak to wynika z wywodów sądu I instancji zachowanie po zdarzeniu a także bezpośrednio przed jego zaistnieniem. W tym zakresie nie ulega wątpliwości, że konflikt oskarżonego z pokrzywdzonym nie był powiązany z zamiarem pozbawienia życia. Nie ulega również wątpliwości, że po dokonanym przestępstwie oskarżony żałował czynu którego się dopuścił i wykluczał uprzedni zamiar zabójstwa.

Gdy jednak wziąć pod uwagę modus operandi, i towarzyszące mu okoliczności zewnętrzne nie ulega wątpliwości że oskarżony I. P. działając w zamiarze ewentualnym nagłym /dolus eventualis repentinus/, zmierzał in tempore crimins do pozbawienia życia Y. Ż.. Nie sposób inaczej interpretować użycia przez oskarżonego noża o długim ostrzu, zadawania ciosów z dużą siłą, w brzuch, w okolice mostka, w przednią część klatki piersiowej. Oskarżony kontynuował ciosy, kolejny w trakcie szarpaniny trafił w udo. Oskarżony nie zaprzestał agresji aż do interwencji współlokatorów, którzy odciągnęli go od pokrzywdzonego. Reasumując, mnogość zadanych obrażeń, sposób zadawania uderzeń, ich siła, oraz newralgiczny dla życia charakter organów w które były skierowane powodują o konieczności uznania zachowania oskarżonego jako realizującego znamiona przestępstw opisanych w akcie oskarżenia – tak jak to wnosił w apelacji oskarżyciel publiczny, z tym zastrzeżeniem, że zamiar z jakim oskarżony działał określić należy jako ewentualny /godzenie się na spowodowanie śmierci/, a nie jak to wskazano w akcie oskarżenia /apelujący nie przedstawił we wniesionym środku odwoławczym żadnych rozważań w tym przedmiocie/ - bezpośredni.

Wniosek

wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uchylenie wyroku sądu I instancji do ponownego rozpoznania jest bezzasadny. W sprawie nie zachodzą przyczyny, które uniemożliwiałyby sądowi odwoławczemu rozstrzygnięcie o charakterze reformatoryjnym, które ostatecznie zapadło.

3.2.

Apelacja obrońcy. Zarzut rażącej niewspółmierności /surowości/orzeczonej wobec oskarżonego kary poprzez nienależyte uwzględnienie stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynu, podczas gdy należyta ocena wskazanych okoliczności uzasadnia przekonanie, że orzeczenie wobec oskarżonego kary 3 lat pozbawienia wolności spełni w zupełności cele postępowania karnego i wymiaru kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji jest bezzasadny w sposób oczywisty. Przede wszystkim nie może zostać uwzględniony, wobec uznania działania oskarżonego jako wyczerpującego znamiona zbrodni usiłowania zabójstwa. W dalszej kolejności wskazać należy, że argumentacja skarżącego w żaden sposób nie wykazała, aby hipotetyczna i domniemana niewspółmierność orzeczonej kary 4 lat pozbawienia wolności, miała charakter „rażący” w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. wobec postulowanej w apelacji kary 3 lat pozbawienia wolności.

Wniosek

wniosek o wymierzenie oskarżonemu kary 3 lat pozbawiania wolności i zwolnienie od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wskazanych wyżej /pkt 3.2/ wniosek o złagodzenie kary jest bezzasadny, na uwzględnienie zasługuje natomiast postulat zwolnienia oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu, co też sąd odwoławczy uczynił.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny w Katowicach orzekając zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uznał oskarżonego I. P. za winnego tego, że w nocy z 30 na 31 maja 2019 roku w Z., działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia Y. Z., poprzez ugodzenie go nożem w okolice istotnych dla życia organów, spowodował u wymienionego obrażenia ciała w postaci rany kłutej brzucha pod wyrostkiem mieczykowatym mostka, penetrującej pod prawy łuk żebrowy, rany ciętej uda lewego penetrującego do mięśnia, rany kłutej płata wątroby i krwawienia wewnętrznego do jamy otrzewnowej, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, lecz zamierzonego celu nie osiągnął, z uwagi na udzieloną pokrzywdzonemu pomoc medyczną – to jest przestępstwa z art. 13 par 1 k.k. w zw. z art. 148 par 1 k.k. i 156 par 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 par 2 k.k., i za to na mocy art. 148 par. 1 k.k. w zw. z art. 14 par 1 k.k. wymierzył mu karę 8 lat pozbawienia wolności.

Ostateczne rozstrzygnięcie o karze stanowić musi wypadkową oceny wszystkich elementów składających się na stopień społecznej szkodliwości czynu i uwzględniać dyrektywy określone w rozdziale VI kodeksu karnego. Powyższe kryteria, gdy uwzględnić zachowanie oskarżonego tuż przez zdarzeniem, agresję która charakteryzowała również pokrzywdzonego, zamiar ewentualny - mający wyraźnie charakter nagłego /dolus repentinus/, a także wspomniane już czynności podjęte bezpośrednio po zdarzeniu, uzasadniają wymierzenie kary surowszej, niż to wynika z wyroku sądu okręgowego, niemniej jednak łagodniejszej niż postulowana we wnioskach prokuratora.

Zwięźle o powodach zmiany

Powodem zmiany jest odmienna wobec stanowiska Sądu Okręgowego w Częstochowie ocena stanu faktycznego sprawy i uznanie, że oskarżony dopuścił się przestępstwa usiłowania zabójstwa.

5.3.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

W pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy jako poprawny.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5

Z uwagi na bezmajętność oskarżony został zwolniony od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, którymi obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Michał Marzec SSA Waldemar Szmidt SSO del Piotr Mika

7.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator, obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sadu Okręgowego w Częstochowie z 19 czerwca 20120 roku sygn akt IIK 160/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana