Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Gwidon Jaworski

Sędziowie

SSA Piotr Pośpiech (spr.)

SSA Grzegorz Wątroba

Protokolant

Agnieszka Bargieł

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 637/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku - Białej z dnia 5.09.2019 r. sygn. akt III K 133/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błędu w ustaleniach faktycznych, który mógł mieć wpływ na treść wyroku, polegający na dowolnym ustaleniu, że oskarżony R. Ż. działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia T. P., co doprowadziło do błędnej kwalifikacji co do strony podmiotowej czynu i w konsekwencji skazania go za popełnienie przestępstwa z art. 148 par. 1 k.k. oraz wymierzenia mu rażąco niewspółmiernej kary 15 lat pozbawienia wolności, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy pozwala na przypisanie mu sprawstwa czynu spenalizowanego w art. 158 par. 3 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- słusznie Sąd Okręgowy uznał, że oskarżony wspólnie z inną osobą dopuścili się przestępstwa z art. 148 par. 1 k.k. tj. zabójstwa w zamiarze ewentualnym, a nie jak podnosił obrońca pobicia ze skutkiem śmiertelnym z art. 158 par. 3 k.k.

- dla prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu kluczowe znaczenie miała kwestia ustalenia zamiaru sprawcy. O istnieniu zamiaru zabójstwa w ogóle, a także o jego postaci, można wnioskować przede wszystkim na podstawie dokładnej analizy przedmiotowej danego czynu. Dzieje się tak zwłaszcza, gdy sprawca nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

- w orzecznictwie wskazuje się, że do okoliczności na podstawie których, należy poczynić ustalenia w zakres zamiaru sprawcy, zalicza się godzenie w ważne dla życia ludzkiego organy, siłę ciosu, ich wielokrotność, rodzaj i rozmiary użytego narzędzia, głębokość i kierunek ran, rodzaj uszkodzeń ciała, stopień zagrożenia dla życia ludzkiego, a także stosunek sprawcy do pokrzywdzonego, jego właściwości i dotychczasowy tryb życia, zachowanie przed popełnieniem przestępstwa, a także pobudki, motywy oraz tło zdarzenia. Zatem uzewnętrznione przejawy zachowania sprawcy pozwalają wnioskować o jego zamiarze.

- dowody zebrane w sprawie doprowadziły sąd okręgowy do trafnej konkluzji, iż oskarżony wspólnie z inną osobą działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia T. P., czyli przewidywali taką możliwość i godzili się na jej wystąpienie. Obrońca nie był w stanie podważyć tych ustaleń, gdyż nie przedstawił żadnych merytorycznych zarzutów, które by w racjonalny sposób uzasadnił. W zasadzie jedynym argumentem, jaki obrońca przeciwstawił ustaleniom sądu, był fakt nieprzyznawania się oskarżonego do zabójstwa pokrzywdzonego.

- bezspornym jest, że pomiędzy działaniem oskarżonego i drugiej ustalonej osoby
a skutkiem w postaci śmierci pokrzywdzonego zachodzi związek przyczynowy. W niniejszej sprawie szczególnie istotną jest opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej. Jak słusznie wskazał w uzasadnieniu sąd meriti, opierając się właśnie na jej wnioskach, śmierć pokrzywdzonego nastąpiła na skutek współwystępujących bardzo licznych obrażeń przede wszystkim głowy, klatki piersiowej, grzbietu, kończyn górnych i dolnych, podbrzusza. Doprowadziły one m.in. do rozerwania błony jamy ustnej, złamania mostka, licznych złamań żeber, powierzchownego rozerwania płuc, przedostania się treści pokarmowej do dróg oddechowych, rozerwania krezki jelita cienkiego, perforacji jelita cienkiego, obrażeń obu nerek, podbiegnięcia śledziony, rozerwania nadnercza prawego, obrzęku mózgu i płuc oraz silnego zastoju krwi w narządach wewnętrznych. W ich wyniku doszło do niewydolności krążeniowo - oddechowej pokrzywdzonego, a następnie jego zgonu.

- z niekwestionowanych ustaleń wynika, iż oskarżony oraz drugi współsprawca zadali pokrzywdzonemu bardzo wiele ciosów - między innymi w głowę, tułów i inne ważne dla życia człowieka organy. Przez kilka godzin, z przerwami, wielokrotnie uderzali na różne sposoby i kopali pokrzywdzonego. Według biegłego ciosy te były zadawane z dużą lub średnią siłą. Doprowadziły one do powstania bardzo mnogich i rozległych obrażeń doznanych przez T. P..

- ilość obrażeń i ich rodzaj świadczy o wielokrotnym silnym biciu i kopaniu pokrzywdzonego. Zadawane ciosy i kopnięcia pijanemu i od pewnego już momentu bezbronnemu pokrzywdzonemu, nawet bez używania szczególnie niebezpiecznego narzędzia, ale w sposób gwałtowny z dużą siłą i brutalnością, godzące m.in. w tak ważną część ciała jak głowa, zwłaszcza gdy ciosy te ponawiano wielokrotnie, stanowią wystarczający dowód, iż oskarżony działał z ewentualnym zamiarem zabójstwa. Zamiar ten pojawił się najpóźniej w momencie opisywanych czynności sprawczych.W takim wypadku, bowiem przedmiotowo śmierć jest wynikiem działania sprawcy, podmiotowo zaś kierunkowość czynu uzewnętrzniona została wielokrotnym powtarzaniem czynności wykonawczych.

- pamiętać należy też i o tym, że ciężko pobitego pokrzywdzonego, który początkowo charczał, krwawił i nie ruszał się, wskazani pozostawili leżącego w wannie, będąc obojętnym na obrażenia, jakie ten odniósł i nie zminimalizowali swoim zachowaniem skutku w postaci śmierci ofiary.

- nie trafnie obrońca podnosi jako argument przeczący zamiarowi zabójstwa właśnie fakt przenosin pokrzywdzonego po jego pobiciu i włożenie go do wanny, a następnie oblewanie zimną wodą. Co prawda R. Ż. i R. P. takie czynności podjęli, ale też zaniechali dalszych działań, które mogłyby realnie zapobiec śmierci T. P..
W stanie agonalnym pozostawili go tam na około kilkadziesiąt minut, nie interesując się już jego losem, a następnie z obojętnością przyjęli informację o jego zgonie.

- w świetle powyższego trudno przyjąć, aby oskarżony, będąc dorosłym mężczyzną,
u którego nie stwierdzono choroby psychicznej, ani upośledzenia umysłowego, nie był w stanie przewidzieć, że tak zadawane ciosy mogą spowodować śmierć człowieka. Tego rodzaju wiedzę posiada przeciętny człowiek i nie wymaga ona specjalistycznej wiedzy medycznej.

- oskarżony nie tylko zatem przewidywał skutek w postaci śmierci ofiary, ale i na taki skutek się godził, dlatego też zasadnie przyjęto po jego stronie zamiar ewentualny zabójstwa. "Sprawca działa z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia pokrzywdzonego wtedy, gdy ma on świadomość możliwości nastąpienia śmierci pokrzywdzonego i na to się godzi, to znaczy wprawdzie nie chce, aby śmierć pokrzywdzonego nastąpiła, ale zarazem nie chce, żeby nie nastąpiła, a więc gdy wykazuje całkowitą obojętność wobec uświadomionej sobie możliwości nastąpienia śmierci pokrzywdzonego." (wyrok S.A. we Wrocławiu z dnia 26.09.2012 r., sygn. akt II AKa 281/12)

- w tej sytuacji wyjaśnienia oskarżonego, który zaprzeczał temu, aby działał z zamiarem pozbawienia życia T. P., słusznie uznano za niewiarygodne. W kontekście poczynionych ustaleń należało przyjąć, że zmierzały one jedynie do uniknięcia odpowiedzialności za popełnioną zbrodnię i uzyskania łagodniejszej kary za występek z art. 158 par. 3 k.k.

- reasumując, sąd okręgowy uzasadnił kwestię kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu w sposób szczegółowy i przekonujący, którą sąd apelacyjny w pełni podziela. Skarżący nie przedstawił natomiast żadnego racjonalnego argumentu, który mógłby podważyć rozstrzygnięcie sądu I instancji. Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż dokonana w zaskarżonym wyroku ocena prawna zachowania oskarżonego, nie budzi zastrzeżeń.

- argumentem przemawiającym za właściwą kwalifikacją prawną nie może być kwestia wysokości kary, co podnosił w swojej apelacji obrońca.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy poprzez skazanie oskarżonego R. Ż. za popełnienie czynu polegającego na pobiciu T. P. ze skutkiem śmiertelnym tj. za czyn z art. 158 par. 3 k.k. i wymierzenie mu kary pozbawienia wolności w znacznie niższym rozmiarze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie.

3.2.

rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu R. Ż. kary 15 lat pozbawienie wolności, w stosunku do stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego przez niego przestępstwa, okoliczności jego dokonania oraz do celów kary w zakresie jej indywidualnego i generalnego oddziaływania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- rażąca niewspółmierność wymierzonej kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane przestępstwo, nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego (wyrok SN z dnia 30.11.1990 r., OSNKW 1991, z. 7-9, poz. 39).

- na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

- na gruncie przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, iż orzeczona wobec oskarżonego kara 15 lat pozbawienia wolności jawi się, jako wadliwie ukształtowana i nosi cechy kary rażąco łagodnej.

- w pierwszej kolejności należy podnieść, że w chwili popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu był on w pełni poczytalny. Według biegłych psychiatrów miał wówczas zachowaną zdolność do rozpoznania jego znaczenia, jak również do pokierowania swoim postępowaniem. Nie zachodziły zatem żadne okoliczności umniejszające stopień winy R. Ż..

- wymierzając oskarżonemu karę sąd I instancji nie uwzględnił natomiast wszystkich istotnych w tej materii okoliczności związanych ze stopniem społecznej szkodliwości czynu. Niektórym z nich nie nadał odpowiedniego znaczenia, a znaczenie innych przecenił.

- R. Ż. działał co prawda z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia, ale pomimo tego okoliczności popełnienia zarzucanego mu czynu przemawiają za uznaniem jego bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości.

- przede wszystkim zwrócić należy uwagę, iż w niniejszej sprawie brak jest, poza lżejszą postacią zamiaru, jakichkolwiek innych okoliczności łagodzących. Z całą pewnością taką okolicznością nie jest podawany w pisemnym uzasadnieniu fakt działania z zamiarem nagłym. Ma rację sąd I instancji, iż oskarżony nie planował popełnienia tego przestępstwa, ale nie oznacza to automatycznie, iż w związku z tym działał z zamiarem nagłym. "Zamiar nagły jest pojęciem pozaustawowym, wyróżnianym w literaturze prawa karnego i orzecznictwie sądowym, którego cechą charakterystyczną jest to, że powstaje on w sytuacjach, gdy sprawca działa sprawca jest zaskoczony okolicznościami zewnętrznymi, np. zachowaniem innej osoby, nie ma czasu i warunków do wszechstronnego przemyślenia czynu i racjonalnej oceny sytuacji. Podejmuje decyzję określonego zachowania się, której - być może - w innych warunkach, by nie podjął. Decyzja ta jest podejmowana w sposób nagły, pod wpływem emocji, bez możliwości racjonalnego rozważenia okoliczności, których rozważenie mogło doprowadzić do innego zachowania się. (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 września 2013 r. sygn. akt II AKa 242/13 LEX nr 1378922). W niniejszej sprawie oskarżony miał wystarczająco dużo czasu i odpowiednie warunki do wszechstronnego przemyślenia czynu, nie zaskoczyła go bowiem żadna zewnętrzna sytuacja. Przeciwnie miał on możliwości racjonalnego rozważenia okoliczności, których rozważenie mogło doprowadzić do innego zachowanie się. Nie oznacza to jednak, że sprawca działał z zamiarem przemyślanym, a tym bardziej zaplanowanym. „Ustawianie zamiaru nagłego i zamiaru przemyślanego na zasadzie sprzeczności ( tertium non datur) nie jest zasadne. Należy przyjąć, że istotą zamiaru nagłego jest brak odstępu czasowego między podjęciem zamiaru a jego realizacją. Natomiast istotą zamiaru przemyślanego jest głębszy namysł nad przestępstwem, polegający m.in. na jego zaplanowaniu. Możliwy jest więc zamiar „zwykły” rozumiany jako nienagły i nieprzemyślany - K. J.. Zamiar nagły i przemyślany. publ. LEX". Taki też zamiar pojawił u oskarżonego najpóźniej w momencie zadawania uderzeń i kopnięć pokrzywdzonemu.

- w niniejszej sprawie istnieje ponadto szereg okoliczności obciążających, zdecydowanie przeważających nad łagodzącymi, które muszą skutkować obostrzeniem odpowiedzialności karnej oskarżonego.

- jedyną okolicznością łagodzącą, poza lżejszą postacią zamiaru, jest fakt przeproszenia przez oskarżonego rodziny pokrzywdzonego i werbalnie wyrażona przez niego skrucha.

- na niekorzyść oskarżony przemawia w pierwszej kolejności to, że działał ze szczególnie naganną motywacją - mając żal do pokrzywdzonego o ujawnienie przez niego policji informacji o innym przestępstwie i chcąc się na nim z tego powodu zemścić, wspólnie z innymi osobami zaprosił go do mieszkania wspólnego znajomego, z którego nie pozwolił mu już wyjść. Złożona przez niego propozycja spożywania alkoholu była tylko pretekstem do dokonania odwetu na T. P..

- w mieszkaniu wspólnego znajomego m.in. pod wpływem spożytego alkoholu razem z drugą osobą zaczął znieważać i bić pokrzywdzonego. Ich zachowanie stopniowo eskalowało, aż doszło do sytuacji, gdy pokrzywdzony, który leżąc już na ziemi po wcześniejszym pobiciu, był przez nich kopany po głowie, brzuchu, plecach, klatce piersiowej, podbrzuszu i kroczu, a także uderzany kolanem. Od samego początku T. P. był bierny tzn. nie atakował sprawców, nie bronił się aktywnie, a jedynie zasłaniał się przed kolejnymi ciosami. Takie zachowanie po krótkiej przerwie, przeznaczonej na zakup kolejnych butelek alkoholu, było kontynuowane tzn. sprawcy ponownie przystąpili do kopania pokrzywdzonego po głowie, plecach i klatce piersiowej. Trwało do momentu aż T. P. przestał się ruszać i wydawać jakiekolwiek dźwięki. Samo bicie było znacznie rozciągnięte w czasie, gdyż całe zdarzenie odbywało się pomiędzy godz. 11.30 a 17.00, a w jego trakcie oskarżony wspólnie z innymi osobami spożywał alkohol, rozmawiał z nimi, wychodził z tamtego mieszkania i do niego wracał.

- opisany sposób działania oskarżonego i drugiego sprawcy należy uznać za szczególnie brutalny. Zdjęcia zwłok denata i stwierdzono u niego bardzo liczne obrażenia świadczą o tym, że został on przez nich wręcz skatowany. Takie działanie doprowadziło do rozerwania błony jamy ustnej, złamania mostka, licznych złamań żeber, powierzchownego rozerwania płuc, przedostania się treści pokarmowej do dróg oddechowych, rozerwania krezki jelita cieńkiego, perforacji jelita cieńkiego, obrażeń obu nerek, podbiegnięcia śledziony, rozerwania nadnercza prawego, obrzęku mózgu i płuc oraz silnego zastoju krwi w narządach wewnętrznych.

- pamiętać też należy, że sprawcy działali w opisany sposób w obecności innych osób w stosunku do osoby mocno nietrzeźwej, która nie była w stanie odeprzeć podjętych wobec niej działania. (stężenie alkoholu u denata we krwi 2,2 promila, w moczu 2,9 promila)

- nie może również umknąć uwadze, iż oskarżony mając świadomość ciężkiego stanu pokrzywdzonego, który wówczas jeszcze żył, nie udzielił mu żadnej realnej pomocy. Za taką nie można bowiem uznać umieszczenie go w wannie i polewanie zimną wodą, które nie doprowadziło do odzyskania przez niego przytomności. Przekazana jemu przezK. P. informacja o zgonie T. P. nie zrobiła na nim żadnym żadnego wrażenia.

- po dokonaniu zbrodni zabójstwa zacierał ślady swojego działania - próbując uczynić wszystko, aby nie udało się wykryć sprawców zabójstwa. Na specjalnie sprowadzonym do tego celu wózku dwukołowym wspólnie z R. P. wywiózł z mieszkania, a następnie porzucił zwłoki T. P. na pobliskim skwerze.

- w ustalonym stanie faktycznym mocno uderza kompletna obojętność oskarżonego na zdrowie i życie innego człowieka, a nawet okazywana mu pogarda. Oprócz brutalnego zabójstwa z błahego powodu na szczególne potępienie zasługują bowiem także inne aspekty jego zachowania. R. Ż., przenosząc pokrzywdzonego z pokoju do łazienki, śmiał się z tego, że nieprzytomnemu mężczyźnie opadły do kolan spodnie i bielizna, a wcześniej w trakcie bicia samowolnie oddał stolec. Przez kolejnych kilkadziesiąt minut nie zainteresował się losem skatowanego przez siebie mężczyzny. Wspólnie z innymi spożywał alkohol w czasie, gdy umierał jego znajomy. Tak samo działo się zresztą jeszcze długo po tym jak poinformowano go o zgonie znajomego. Później natomiast poważnie rozważał, czy zwłok pokrzywdzonego nie wyrzucić z mieszkania przez okno, na co ostatecznie nie zgodził jego właściciel T. F..

- również działanie oskarżonego pod wpływem alkoholu oraz jego uprzednia karalność, fakt przebywanie w zakładach karnych, są okolicznościami mocno obciążającymi. Podobnie zresztą jak jego warunki osobiste i sposób życia.

- z opinii psychiatrów i psychologa wynika, iż R. Ż. posiada nieprawidłową osobowość i jest uzależniony od różnych substancji psychoaktywnych. Alkohol i narkotyki zaczął nadużywać już jako nastolatek, a jako nieletni sprawiał kłopoty wychowawcze. Nie ukończył szkoły, a jedynie kursy zawodowe. Pracował w kilku zakładach, ale trzykrotnie porzucał pracę. Od blisko dziesięciu lat jest rozwiedziony, a na dwójkę dzieci, co do których ma pozbawioną władzę rodzicielską, zobowiązany jest uiszczać alimenty. Przed osadzeniem nie pracował, nie miał stałego miejsca pobytu, nadużywał alkoholu i z tego powodu jego ojciec (którego zresztą trzykrotnie okradł) zażądał opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania. K. karany za wykroczenia. Z tego też powodu jego opinia środowiskowa jest negatywna

- oskarżony był już siedmiokrotnie karany za przestępstwa przeciwko mieniu (w tym również rozboju), prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwym i uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, a także przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Pierwsze skazanie miało miejsce w dniu 10.04.2003 r., a ostatni wyrok zapadł 15.01.2019 r. Część z tych czynów popełnił w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64 par. 1 k.k. Kilkakrotnie przebywał w zakładach karnych, odbywając kolejne kary pozbawienia wolności. Ostatni pobyt zakończył się w dniu 28.03.2017 r., a więc zaledwie siedem miesięcy przed popełnieniem zbrodni z art. 148 par. 1 k.k. Przedmiotowa sprawa jest dowodem na to, że podejmowane tam próby resocjalizacji R. Ż. nie powiodły się.

- po odbyciu ostatniej kary nie podjął pracy, nie uregulował swoich spraw rodzinnych. Za to przez cały ten czas nadużywał alkoholu, utrzymując kontakty z osobami prowadzącymi podobny do niego tryb życia.

- w świetle tych okoliczności oskarżony jawi się jako osoba mocno zdemoralizowana. Zdaniem sądu apelacyjnego demoralizacja ta ulega stałemu pogłębianiu. Okoliczności związane z popełnioną zbrodnią, ale także te dotyczące osoby oskarżonego świadczą o braku po jego stronie jakiejkolwiek pozytywnej prognozy kryminologicznej. Dotychczasowe zachowanie R. Ż. nie daje gwarancji, że po odbyciu orzeczonej przez sąd okręgowy kary 15 lat pozbawienia wolności nie popełni on nowego przestępstwa.

- sąd apelacyjny stoi na stanowisku, że kara 25 lat pozbawienia wolności powinna być orzekana w tych przypadkach, gdy nawet kara 15 lat pozbawienia wolności nie byłaby wystarczająca z punktu widzenia realizacji wszystkich celów kary wobec sprawcy przestępstwa o wielkim nasileniu społecznej szkodliwości, wykazującego równocześnie na bardzo duży stopień zawinienia. W niniejszej sprawie przestępstwo zabójstwa zostało popełnione z dużą brutalnością, z niskich motywów, a okoliczności obciążające zdecydowanie przeważają nad okolicznościami łagodzącymi. Ponadto w przekonaniu sądu istnieje poważne ryzyko popełnienia w przyszłości przez oskarżonego ponownych czynów połączonych z przemocą. Pogląd powyższy nie jest bezpodstawny, zwłaszcza jeśli zważy się nie tylko na motyw i sposób popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, ale także prowadzony tryb życia, w tym wielokrotne popełnianie przestępstw i brak wyników resocjalizacyjnych odbywanych do tej pory kar pozbawienia wolności. Pomimo wielu pobytów w zakładach karnych, mając chociażby właśnie z tego powodu, świadomość grożących konsekwencji karnych, dopuścił się popełnienia najcięższej zbrodni, pozbawiając życia drugą osobę. Dotychczasowa postawa życiowa R. Ż. pozwala wysnuć wniosek, że jest on osobą wyjątkowo niepoprawną i zamiast dostosować się do obowiązującego porządku społecznego i prawnego, nadal wybiera drogę łamania podstawowych norm. Te argumenty przekonują o konieczności stosowania wobec niego długoterminowej izolacji od społeczeństwa, a cel ten winna wypełnić wymierzona kara 25 lat pozbawienia wolności.

- wymierzona oskarżonemu kara 25 lat pozbawienia wolności, choć surowa, jest odpowiednia do stopnia zawinienia oraz stopnia szkodliwości przestępstwa, którego się dopuścił, a także zapewni prawidłowe oddziaływania wychowawcze i zapobiegawcze wobec niego. Taka kara zaspokoi również potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, gdyż wywoła przekonania, że zdemoralizowanego sprawcę brutalnego zabójstwa spotkała odpowiednio surowa kara.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie R. Ż. kary 25 lat pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

zarzut zasługiwał na uwzględnienie

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

podwyższenie oskarżonemu R. Ż. kary z 15 lat pozbawienia wolności do 25 lat pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 148 par.1 k.k. wraz z zaliczeniem w oparciu
o treść art. 63 par. 1 k.k. na jej poczet okresu rzeczywistego pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

zasadny zarzut rażącej niewspółmierności kary podniesiony w apelacji oskarżyciela publicznego.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

z powodu podwyższenia kary do 25 lat pozbawienia wolności i jednoczesnego zaliczenia na podst. art. 63 par.1 k.k. na jej poczet okresu rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego, uchylono tę część zaskarżonego wyroku,
w której dokonano takiego zaliczenia na poczet kary 15 lat pozbawienia wolności.

pkt 3

z powodu nieuwzględnienia zarzutu obrońcy oskarżonego, zmierzającego do zmiany opisu czynu oraz jego kwalifikacji prawnej, utrzymano w mocy tę część zaskarżonego wyroku, którego zarzut ten dotyczył.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 4

na podst. art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982 r. Prawo o adwokaturze zasądzono na rzecz obrońcy oskarżonego adw. A. T. – kwotę 738 zł, w tym 23 % VAT, tytułem poniesionych kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, którą ponosi Skarb Państwa. Wysokość tej kwoty uzasadnia treść par. 4 ust. 3 i par. 17 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu

pkt 5

aktualna sytuacja majątkowa oskarżonego, przebywającego w zakładzie karnym, powoduje, że uiszczenie przez niego kosztów postępowania odwoławczego byłoby zbyt uciążliwe. (art. 624 par.1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.)

7.  PODPIS

SSA Grzegorz Wątroba SSA Gwidon Jaworski SSA Piotr Pośpiech

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego R. Ż.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt 1 wyroku skazujący oskarżonego R. Ż. za przestępstwo z art. 148 par. 1 k.k. na karę 15 lat pozbawienia wolności.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Rejonowy w Cieszynie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt 1 wyroku skazujący oskarżonego R. Ż. za przestępstwo z art. 148 par. 1 k.k. na karę 15 lat pozbawienia wolności.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana