Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2021r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy Miejskiej K.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 30 października 2020 r., sygnatura akt XII C 2354/19/P

1.  prostuje zaskarżony wyrok w ten sposób, że eliminuje wyrazy, znaki i liczby ” –od kwoty 87,31 zł (osiemdziesiąt siedem złotych i trzydzieści jeden groszy) od dnia 2 marca 2018 roku do dnia zapłaty” w wersie 18 i 19 od dołu zaskarżonego wyroku, a kwotę 4.004,63 zł (cztery tysiące cztery złote i sześćdziesiąt trzy grosze), w wersie 20 od dołu, zastępuje kwotą „ 4087,68 zł (cztery tysiące osiemdziesiąt siedem złotych sześćdziesiąt osiem groszy)”

2.  oddala apelację;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie na rzecz kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego Z. K. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem wynagrodzenia w postępowaniu odwoławczym;

4.  nakazuje ściągnąć od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów wynagrodzenia kuratora.

Sędzia Anna Nowak

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa była rozpoznana przez Sąd Rejonowy w postępowaniu uproszczonym. Również Sąd Okręgowy jako Sąd II instancji rozpoznał sprawę w postępowaniu uproszczonym. Sąd Odwoławczy nie prowadził postępowania dowodowego, zatem na zasadzie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku obejmować będzie jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy poczynione przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne. Wskazać przy tym należy, że ustalenia te nie zostały skutecznie zakwestionowane w apelacji, podobnie jak i ich ocena prawa w kontekście podstawy objętego pozwem roszczenia, którą strona powodowa Gmina Miejska K. wywodziła z przepisu art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 u.o.p.l. osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Odszkodowanie to odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (art. 18 ust. 2 zdanie drugie). Odszkodowanie to obejmuje więc zarówno kwotę odpowiadającą czynszowi, jak i opłaty za używanie lokalu (tzw. niezależne od właściciela, określone w art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy). W realiach niniejszej sprawy są to opłaty za dostawę zimnej wody i odbiór ścieków, centralne ogrzewanie, za odbiór nieczystości stałych oraz odpadów komunalnych. Wynagrodzenie to jest należnością jednorazową, a oblicza się je według cen rynkowych, biorąc pod uwagę warunki oraz czas korzystania bezumownego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2000 r., IV CKN 5/00, Lex nr 52680). Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu należy się właścicielowi z mocy prawa. Jego wymagalność zależy jednakże od tego, czy wierzyciel wezwie dłużnika do zapłaty żądanej z tego tytułu kwoty. Wysokość roszczenia nie wynika bowiem wprost z przepisów i bez określenia przez właściciela jego oczekiwanej wysokości osoba zajmująca lokal bez tytułu prawnego nie będzie wiedziała, jakie odszkodowanie winna uiszczać na jego rzecz. Dotyczy to zwłaszcza tych opłat niezależnych od właściciela, których wysokość jest zmienna, a naliczane z tego tytułu opłaty mają charakter zaliczkowy i podlegają następnie okresowemu rozliczeniu przy uwzględnieniu faktycznego zużycia, jak to w przypadku niniejszej sprawy dotyczyło związanych z przedmiotowym lokalem opłat w zakresie zużycia zimnej wody i centralnego ogrzewania.

Słusznie zatem Sąd I instancji wskazał, iż stan opóźnienia w zakresie tych opłat składających się na dochodzone pozwem odszkodowanie uzupełniające (art. 18 ust. 2 zdanie drugie) należne właścicielowi lokalu z tytułu bezumownego korzystania, zależała od tego, czy wierzyciel wezwał dłużnika do zapłaty żądanej z tego tytułu kwoty. Wysokość roszczenia nie odpowiadała bowiem w tym zakresie określonej miesięcznej zaliczce z tego tytułu, lecz w ostatecznym rozrachunku zależała do faktycznego zużycia tych mediów przez pozwanego w okresie objętym powództwem.

Wymagalność w tym zakresie dochodzonej pozwem należności zależała zatem od uprzedniego wezwania pozwanego do zapłaty określonej kwoty z tego tytułu. W okolicznościach niniejszej sprawy nastąpiło to w Przedsądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 12 października 2018 r., które skierowane zostało do pozwanego. Wymagalność objętego pozwem roszczenia wiązać należy zatem z zakreślonym w tym piśmie 7 –dniowym terminem na spełnienie świadczenia, co przy uwzględnieniu, iż wezwanie to podlegało awizacji i zwrotowi do nadawcy w dniu 6 listopada 2018 r. , wymagalność w tej części roszczenia powstała w dacie 13 listopada 2018 r. Od tego dnia pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia w tej części, które składało się na dochodzone pozwem uzupełniające roszczenie odszkodowawcze . Nie można zatem podzielić tych zarzutów apelacji, w których skarżący wskazywał, Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku w sposób nieprawidłowy zasądził odsetki ustawowe od tej części dochodzonego pozwem roszczenia.

Za chybione Sąd Okręgowy uznał także te zarzuty, w których apelująca Gmina Miejska K. wskazywała na błędne zasądzenie przez Sąd Rejonowy dochodzonych pozwem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w zapłacie części w/w należności w zakresie w jakim podlegały zaliczeniu ( potrąceniu ) z tytułu tzw. nadpłaty w rozliczeniu opłat należnych za rok 2017 r. Z przedłożonego rozliczenia z dnia 18 września 2018 r. wynikało, że nadpłata w okresie dochodzonym pozwem z tytułu mediów tj. za okres od 1.01.2017 r. -31.12.2018 r. wyniosła 560,05 zł ( k. 77 ). Słusznie zatem Sąd Rejonowy uznał, że to rozliczenie tych należności, jako dotyczące okresu objętego powództwem, było relewantne w sprawie. Przy czym rozliczenie to poprzez zaliczenie powstałej nadpłaty na poczet wymagalnych w tym okresie należności, które nie zostały uiszczone przez pozwanego winno nastąpić niezwłocznie po zakończeniu okresu rozliczeniowego, chociażby samo ustalenie nadpłaty nastąpiło w okresie późniejszym. Nie można bowiem pominąć okoliczności, iż czynność ta była zależna jedynie od woli strony powodowej, i jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, pozostawienie w tym zakresie po jej stronie dowolności, prowadziłoby do naruszenia interesu pozwanego. W okolicznościach niniejszej sprawy oznaczało to, iż skapitalizowane odsetki za opóźnienie w zapłacie należności uznanych za zapłacone wskutek zaliczenia ( potrącenia ) nadpłaty za rok 2017 r. z tytułu rozliczenia opłat niezależnych od właściciela, mogły podlegać naliczeniu do dnia, w którym rozliczenie tej nadpłaty było najwcześniej możliwe tj. do dnia 2 stycznia 2018 r.

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku przy uwzględnieniu tego założenia łączna wysokość skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w zapłacie dochodzonego pozwem odszkodowania z tytułu opłat niezależnych od właściciela - wynosiła 24,37 zł, co nie było przez Gminę kwestionowane w apelacji, albowiem podniesione w niej zarzuty zmierzały jedynie do podważenia samej przyjętej przez Sąd Rejonowy zasady naliczenia skapitalizowanych odsetek za opóźnianie , a które to zarzuty ze wskazanych wyżej względów Sąd Okręgowy uznał za nieuzasadnione.

Wobec bezzasadności podniesionych w apelacji zarzutów, zaskarżony wyrok uznać należało co do zasady za prawidłowy. Niemniej wyrok ten podlegał sprostowaniu w trybie art. 350 § 1 k.p.c. w. zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zakresie wskazanych w apelacji oczywistych omyłek, które znalazły się w jego treści. W treści przedmiotowego wyroku Sąd Rejonowy w wyniku oczywistej omyłki dwukrotnie bowiem orzekł o odsetkach ustawowych liczonych od kwoty 87,31 zł od dnia 2 marca 2018 r do dnia zapłaty, stąd Sąd Okręgowy sprostował w tym zakresie zaskarżony wyrok eliminując rozstrzygnięcie w tym przedmiocie zawarte w liczonym od dołu wersie 18 i 19 zaskarżonego wyroku. Sprostowaniu podlegał także błąd rachunkowy polegający na wskazaniu w treści zaskarżonego wyroku sumy odszkodowania w zakresie części należności związanych z opłatami niezależnymi od właściciela, w stosunku do których odsetki ustawowe za opóźnienie podlegały naliczeniu od dnia 13 listopada do dnia zapłaty. Jak wskazano już wyżej Sąd Rejonowy uznał za zasadne kwoty z tytułu opłat niezależnych od właściciela, których dochodziła strona powodowa, a jedynie częściowo przyjął inną datę ich wymagalności, co skutkowało tym, iż suma skapitalizowanych odsetek należnych stronie powodowej począwszy od wymagalności w/w części tych należności do chwili ich rozliczenia wyniosła 24,37 zł i była mniejsza o kwotę 29,18 zł w stosunku do dochodzonej pozwem z tego tytułu należności, która wynosiła 53,55 zł. O taką zatem kwotę zmniejszeniu podlegać mogła zasądzona suma skapitalizowanych odsetek. Uwzględniając zatem tę kwotę oraz sumę należności składających się na uzupełniające roszczenie odszkodowawcze w części związanej z opłatami za wodę i centralne ogrzewanie, łączna należność, od której winny odsetki podlegać naliczeniu od dnia 13 listopada 2018 r. wynosiła 4.087,68 zł, a nie jak to w wyniku omyłki rachunkowej, przyjął Sąd Rejonowy -4.004,63 zł.

W tym zakresie zaskarżony wyrok polegał sprostowaniu na mocy art. 350 § 1 k.p.c. w. zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

Natomiast z naprowadzonych zaś wyżej względów apelacja strony pozwanej jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 385 k.p.c.

O wynagrodzeniu kuratora orzeczono na podstawie § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. § 8 pkt. 1 w zw. z § 16 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd Okręgowy nakazał ściągnąć od strony powodowej kwotę 60 zł wypłaconą kuratorowi tytułem wynagrodzenia w niniejszej sprawie w postępowaniu odwoławczym, które to wydatki zostały tymczasowo poniesione przez skarb Państwa - Sąd Rejonowy dla Krakowa - Podgórza w Krakowie.

SSO Anna Nowak