Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 listopada 2021r.

W dniu 25 listopada 2021r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie wydał wyrok, przy czym w komparycji nie zostało wskazane imię i nazwisko sędziego wydającego wyrok.

Apelację od wyroku złożył pozwany (powód wzajemny) i zaskarżył wyrok w pkt I, III, IV, V,VI.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się uzasadniona z powodu nieważności postępowania wynikającej z art. 379 pkt 4 kpc.

Zgodnie z art. 325 kpc sentencja wyroku powinna zawierać wymienienie sądu, sędziów, protokolanta oraz prokuratora, jeżeli brał udział w sprawie, datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku, wymienienie stron i oznaczenie przedmiotu sprawy oraz rozstrzygnięcie sądu o żądaniach stron.

Zaskarżony wyrok nie zawiera wymienienia imienia i nazwiska sędziego, który go wydał. Wprawdzie pod sentencją znajduje się podpis sędziego, ale podpis wyroku pod sentencją, a wymienieni sędziego w komparycji wyroku to dwie różne kwestie.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 1997 r. (sygn. akt II UKN 313/97) wypowiedział się, że „podanie w sentencji wyroku nazwiska sędziego, który w rozpoznawaniu sprawy nie uczestniczył, nie może być uznane za oczywistą omyłkę lub niedokładność, uzasadniające sprostowanie wyroku (art. 350 KPC). W sprawie zachodzi nieważność postępowania, co przesądza konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku, bez potrzeby badania ewentualnego naruszenia prawa materialnego zarzucanego w kasacji. Sentencja wyroku Sądu Apelacyjnego wydana została przez skład sądzący, który nie rozpoznawał sprawy. Wynika z niej bowiem, że w składzie zasiadał - jako jego członek - sędzia J. A., on też figuruje w oznaczeniu składu w protokole z rozprawy apelacyjnej z dnia 25 marca 1997 r. Sporządzone na wniosek T. D. uzasadnienie wyroku zostało podpisane również przez tego sędziego. Nie jest tymczasem wątpliwe w świetle wyjaśnień zawartych w aktach sprawy, że wyrok wydany został przez inny oznaczony w sentencji skład, w miejsce bowiem sędziego J. A. w składzie uczestniczyła sędzia A. K.S., która podpisała jedynie sentencję wyroku. Uzasadnienie nie zostało przez nią podpisane. Z wyjaśnień sędziów wynika, że protokół rozprawy i komparycja wyroku sporządzone zostały wcześniej. Fakt, że zarządzeniem z dnia 27 maja 1997 r. i postanowieniem z tej samej daty jako "oczywistą omyłkę" oznaczenia składu w protokole i sentencji wyroku, nie zmienia stwierdzonego naruszenia prawa skutkującego nieważność postępowania. Sprostowanie w wyroku dotyczyć może niedokładności, błędów pisarskich albo rachunkowych lub innych oczywistych omyłek (art. 350 § 1 KPC). W pojęciu "niedokładności" i "oczywistych omyłek" nie mieści się zmiana oznaczenia składu Sądu rozpoznającego sprawę, polegająca na wpisaniu innego sędziego. Niedokładność, czy oczywista omyłka dotyczyć może pisowni nazwisk czy imion, nie jest nią natomiast wpisanie innej osoby w miejsce uwidocznionej w sentencji wyroku. W myśl art. 323 KPC wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku, a sentencja powinna zawierać między innymi wymienienie sędziów orzekających w sprawie (art. 325 KPC). W sytuacji, gdy w doręczonym odpisie wyroku i uzasadnieniu figurują inne osoby niż te, które brały udział w ogłoszeniu wyroku stronie, zachodzi sprzeczność składu sądu z wymienionymi przepisami prawa, skutkująca nieważność postępowania. Rażące niedbalstwo w oznaczeniu składu sądu nie może podlegać sprostowaniu w trybie i na zasadach dotyczących niedokładności i oczywistych omyłek zawartych w art. 350 § 1 KPC, wykracza bowiem poza granice określone tym przepisem. Przedstawione okoliczności dają podstawę do stwierdzenia nieważności postępowania w myśl art. 379 pkt 4 KPC i uwzględnienia kasacji na podstawie art. 393(13) § 1 KPC. Stwierdzenie nieważności postępowania jest niezależne od wpływu tej wady, niweczącej walor prawny dotychczasowego postępowania, na wynik sprawy”.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu Najwyższego. Sprawa rozpatrywana przez Sąd Najwyższy dotyczyła sytuacji w której był wpisany inny sędzia, tym niemniej to orzeczenie znajduje odpowiednie zastosowanie do sytuacji, gdy w ogóle nie jest wskazany sędzia wydający wyrok (tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie). Brak oznaczenia sędziego w komparycji uniemożliwia weryfikację czy wyrok został podpisany przez sędziego, który faktycznie wydał wyrok. Uniemożliwia to również kontrolę prawidłowości składu sądu. W istocie rzeczy nie wiadomo czy wyrok został wydany w składzie jednoosobowym czy wieloosobowym. Oczywiście można się domyślać, że wyrok został wydany w składzie jednoosobowym przez sędziego, który go podpisał, ale skład sądu i osoba sędziego jest na tyle ważna i istotna, że musi to wynikać wprost z orzeczenia i nie może pozostawać w sferze domysłów.

Sąd nie uchylił rozstrzygnięcia w pkt II, albowiem w tym zakresie wyrok nie został zaskarżony (art. 378 kpc).

Z uwagi na uchylenie wyroku z powodu nieważności sąd nie badał sprawy merytorycznie.

Mając powyższe na uwadze orzec należało jak w sentencji wyroku.