Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P 702/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2022 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Chlipała-Kozioł

Protokolant: Grzegorz Łado

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2022 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) sp. z o.o. w W.

przeciwko: A. W.

o zapłatę odszkodowania

I.  zasądza na rzecz strony powodowej (...) sp. z o.o. w W. od pozwanego A. W. kwotę 37.584,45 zł (trzydzieści siedem tysięcy pięćset osiemdziesiąt cztery złote i 45/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie umarza postępowanie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.883,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesowych, w tym kwotę 2.700,00 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa;

V.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1517,40 zł (tysiąc pięćset siedemnaście 40/100).

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29.09.2020 r. (data nadania przesyłki) strona powodowa (...) sp. z o.o. we W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego A. W. kwoty 38.871,65 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2.06.2020 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesowym, w tym kosztami zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Uzasadniając swoje żądanie strona powodowa wskazała, że pozwany dokonał wydatków kartą korporacyjną A. (...) (dalej również A.) na cele prywatne i nie zwrócił pobranych środków. Ponadto przekroczył w 2019 r. limit na karcie paliwowej i również nie rozliczył pobranych środków. Pozwany wyrządził powódce szkodę w wysokości równej żądanej kwocie i zobowiązany jest do jej naprawienia.

W dniu 27.11.2020 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił powództwo w całości (k. 150).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 178) pozwany A. W. domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Podkreślił, że pełną odpowiedzialność za wydatki z karty A. wzięła na siebie w 2014 r. strona powodowa. Podniósł, że miał otrzymać odprawę w związku ze zwolnieniem z pracy w wysokości 3-krotnego wynagrodzenia. Podniósł, że i samochód, i obie karty, pozostawiono mu w okresie wypowiedzenia do dyspozycji. Podkreślił, że oprócz dalszych 31.000 zł z tytułu odprawy winien otrzymać bonus mający charakter premii. Suma tych kwot jest wystarczająca dla oddalenia powództwa w zakresie użycia środków z karty.

W piśmie z dnia strona powoda cofnęła w części - co do kwoty 1287 zł - powództwo o zapłatę odszkodowania w związku z przekroczeniem limitu na karcie paliwowej, uznając twierdzenia sprzeciwu, że za II kwartał 2019 r. pozwany miał zgodę na przekroczenie limitu na karcie paliwowej. W pozostałym zakresie – co do kwoty 37.584,45 zł, powództwo podtrzymała.

Pozwany na rozprawie w dniu 31.03.2022 r. wyraził zgodę na częściowe cofnięcie powództwa i uznał żądanie pozwu co do pozostałej kwoty z tytułu przekroczenia limitu na karcie paliwowej, tj. co do kwoty 1517,40 zł (k. 265).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. był zatrudniony w (...) sp. z o.o., prowadzącej działalność w zakresie doradztwa i outsourcingu księgowego, kadrowego i informatycznego, od dnia 1 maja 2010 r. do 31 maja 2020 r., jako Dyrektor Projektów w oddziale we W..

Dowód: bezsporne, a nadto dokumenty zgromadzone w aktach osobowych, w tym świadectwo pracy k. 20 - 21

Strona powodowa udostępniła A. W. w dniu 11.06.2010 r. korporacyjną kartę kredytową A. (...). Zasady korzystania z karty określał Regulamin korzystania z kart korporacyjnych A. (...) dla pracowników C. Polska („Regulamin”), w celu pokrywania wydatków służbowych. A. W. złożył oświadczenie, że zobowiązuje się do korzystania z karty wyłącznie w celach służbowych i do terminowego spłacania pełnego zadłużenia. Złożył również oświadczenie, że wyraża zgodę na potrącenie z jego wynagrodzenia wszelkich kwot wydatkowanych przez niego z użyciem karty kredytowej w celach innych niż służbowe.

Zgodnie z Regulaminem pozwany zobowiązany był do terminowej spłaty wszystkich wydatków dokonanych przy jej użyciu, co miało następować w cyklach miesięcznych, w terminie 28 dni od zamknięcia okresu rozliczeniowego, który przypadał na 25 dzień każdego miesiąca.

Dowód: bezsporne, a nadto: Regulamin korzystania z kart korporacyjnych A. (...) dla pracowników C. Polska k. 22-43

zeznania świadka W. S. (1) k. 251 v

zeznania świadek M. K. (1) k. 252

Strona powodowa udostępniła pozwanemu samochód służbowy z karta paliwową BP uprawniającą do bezgotówkowego zakupu paliwa na stacjach BP, z limitem wydatków 750 zł na miesiąc. Zasady korzystania z karty regulowała Polityka użytkowania samochodów służbowych w (...) sp. z o.o. Koszty paliwa były rozliczane na podstawie karty paliwowej i prawidłowo wystawionej faktury na C. Polska.

Przekroczenie kwoty 750 zł brutto wymaga dodatkowego uzgodnienia i aprobaty przełożonego, co wynikało i z Polityki użytkowania samochodów i informacji przekazywanych w mailach pracownikom.

Dowód: bezsporne, a nadto: Polityka użytkowania samochodów służbowych w (...) sp. z o.o. k. 44-62

Korespondencja mailowa k. 194-195

Pozwany w przeszłości używał karty korporacyjnej A. (...) i nie regulował terminowo zadłużenia z uwagi na trudną sytuację osobistą. Karta została zablokowana. Zadłużenie została z opóźnieniem s[płacone, jednak A. (...) nie chciał wydać nowej karty na pozwanego w związku z jego naruszeniami. Po spłacie zadłużenia, aby karta mogła być pozwanemu ponownie wydana, strona powodowa złożyła w dniu 6.10.2014 r. oświadczenie, że bierze odpowiedzialność za wszystkie osobiste i służbowe wydatki z karty wydanej na nazwisko A. W..

Dowód: bezsporne, a nadto oświadczenie k. 185

zeznania P. P. k. 252 v

wyjaśnienia pozwanego k. 252 v

W dniu 27.02.2020 r. strona powodowa wypowiedziała pozwanemu umowę o pracę ze skutkiem na 31.05.2020 r.

W okresie wypowiedzenia pozwany przebywał na urlopie wypoczynkowym w dniach 30.03.2020 r. i 29-30.04.2020 r., w pozostałym okresie był zwolniony z obowiązku świadczenia pracy.

Dowód: bezsporne, a nadto Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem z 27.02.2020 r. k. 65

W okresie wypowiedzenia pozwany korzystał z karty paliwowej i karty kredytowej.

W dniu 1.06.2020 r. pozwany zwrócił stronie powodowej obie karty.

Strona powodowa dokonała analizy spłaty zadłużenia karty przez pozwanego. Pozwany nie spłacił zadłużenia. Ostatnia rata spłaty nastąpiła w kwietniu 2020 r., karta była zaś używana do maja 2020 r. W chwili zwrotu karty przez pozwanego na karcie kredytowej istniało zadłużenie w kwocie 36.067,05 zł, obejmujące wydatki pozwanego w celach prywatnych i wypłaty gotówki w celach prywatnych.

Zadłużenie karty spłaciła strona powodowa.

Dowód: bezsporne, a nadto zestawienie transakcji k. 64-100

dowód przelewu k. 101

zeznania świadka W. S. (1) k. 251 v zeznania świadek M. K. (1) k. 252

Pozwany przekroczył limit wydatków na karcie paliwowej o kwotę 2804,60 zł w okresie od stycznia do grudnia 2019 r. Za drugi kwartał 2019 r. pozwany otrzymał zgodę na przekroczenie limitu od W. S. (2). Kwota z tytułu przekroczenia przez pozwanego limitu na karcie paliwowej za pierwszy, trzeci i czwarty kwartał 2019 r. wyniosła 1517,40 zł.

Dowód: bezsporne, a nadto: zestawienie oraz wyciągi z faktur k. 102 - 134

e-mail W. S. (2) do powoda - akceptacja mailowa przekroczenia limitu na karcie za drugi kwartał 2019 r. k. 195

zestawienie k. 259

Strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty zadłużenia wynikającego z niespłaconej karty kredytowej i przekroczonego limitu na karcie paliwowej w dniach 2 i 7 lipca 2020 r. oraz 15 lipca 2020 r. Pozwany nie spłacił zadłużenia.

W piśmie 10.07.2020 r. pozwany wskazał, że był informowany przez M. K. (2), że otrzyma odprawę w wysokości 3 miesięcznych wynagrodzeń. Podniósł, że należne są mu również inne świadczenia. Wskazał, że zamiast 137.138,00 zł otrzymał jedynie 93976,00 zł, nie otrzymał zatem 43.162,00 zł brutto. Wniósł o wypłatę 36.000 zł brutto. Podkreślił, ze W. S. (2) nie zastrzegł karty w okresie wypowiedzenia umowy powodowi, że istniała umowa gentelmańska, że A. W. może używać karty A., karty paliwowej, samochodu, telefonu, karty M. i karty M. do końca okresu wypowiedzenia. Wskazał, że nie jest prawdą, że wydatkował nienależnie i bezpodstawnie środki spółki. Podkreślił, że 6.10.2014 r. C. podpisała oświadczenie, że bierze pełną odpowiedzialność za wszystkie wydatki prywatne i służbowe dokonane przy użyciu karty A. (...) wystawionej na jego nazwisko. Wskazał, że „limit na karcie był 50.000 zł lecz go nie wykorzystałem, wydatkując jedynie nie otrzymane środki, które mi się należały”.

Dowód: bezsporne, a nadto:

pismo z 2.07.2020 r. k. 134 z dowodem nadania k. 136

wezwanie z 7.07.2020 r. k. 137 z dowodem nadania k. 140

wezwanie z 15.07.2020 r. k. 141 z dowodem nadania k. 143

Pozwany otrzymał odprawę za zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracownika w kwocie 39.000 zł. Pozwany otrzymał kwotę z tytułu ekwiwalentu za urlop oraz wynagrodzenie za okres wypowiedzenia.

Dowód: bezsporne, a nadto zestawienie k. 147-148

Nie było pisemnych ani ustnych uzgodnień między pozwanym a stroną powodową co do przyznania pozwanemu prawa do odprawy w wysokości wyższej niż ustawowa albo bonusu za 2019 r.

Dowód: zeznania świadek M. K. (1) k. 252

Średnie miesięczne wynagrodzenie pozwanego za pracę wynosiło 20.000,00 zł.

Dowód: zaświadczenie k. 247

Pozwany nie spłacił karty A., ponieważ uważał, że nieprawidłowo wypłacono mu odprawę i ekwiwalent za urlop, otrzymał wypowiedzenie, nie miał żadnych oszczędności.

Dowód: wyjaśnienia pozwanego k. 252v

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd Rejonowy oparł się na przedłożonych przez obie strony i nie kwestionowanych przez nie dowodach z dokumentów. Stan faktyczny niniejszej sprawy był niemal w całości bezsporny. Spór między stronami dotyczył istnienia po stronie pozwanego obowiązku zwrotu niespłaconych wydatków z karty A. (...) (dalej również A.) oraz kwot z tytułu przekroczenia limitu na karcie paliwowej za 2019 r. Sąd oparł się również na zeznaniach przesłuchanych świadków. Złożone przez nich zeznania były logiczne, wyczerpujące, spontaniczne i konsekwentne, a nadto wzajemnie zbieżne, przez co Sąd uznał zeznania wszystkich świadków za w pełni wiarygodne. Wyjaśnienia pozwanego Sąd uznał za wiarygodne w zakresie, w jakim pokrywały się one z pozostałym materiałem dowodowym sprawy.

Strona powodowa wskazała, że podstawą żądania pozwu jest art. 415 k.c., zgodnie z którym kto ze swej winy wyrządził szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia. Podkreśliła, że działanie pozwanego miało charakter bezprawny i zawiniony. Wskazywała, że pozwany nie był uprawniony do odprawy wyższej niż ustawowa ani do żadnego bonusu rocznego za 2019 r.

Domagając się oddalenia powództwa w całości pozwany zarzucał, że obiecywano mu odprawę w wyższej wysokości oraz, że powinien otrzymać bonus. Wskazywał, że pobrał z karty tylko te środki, które mu się należały.

Sąd Rejonowy stanowiska pozwanego nie podzielił.

Do przesłanek odpowiedzialności deliktowej należą nie tylko zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, bezprawność działania lub zaniechania, wina, a ponadto szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą.

Bezprawność nie posiada definicji ustawowej. Oznacza ujemną ocenę porządku prawnego o zachowaniu się sprawcy szkody. Zachowaniem bezprawnym jest zachowanie sprzeciwiające się porządkowi prawnemu jako całości, niezależnie od tego, czy jest ono zawinione, czy też niezawinione.

Wina, podobnie jak bezprawność, także nie ma swej ustawowej definicji. Przeważa obecnie teoria normatywna, według której wina oznacza możność postawienia danej osobie zarzutu, że nie zachowała się prawidłowo (czyli zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego), chociaż mogła i powinna tak się zachować. Tradycyjnie wyodrębnia się dwa rodzaje winy. Pierwszym jest wina umyślna (zamiar, dolus), która polega na tym, że sprawca chce dokonać czynu bezprawnego albo przynajmniej godzi się na to, zmierzając swoim zachowaniem do innego niż ten czyn rezultatu. Drugim rodzajem jest wina nieumyślna (niedbalstwo, culpa), która oznacza niezachowanie należytej staranności i zachodzi zarówno wtedy, gdy sprawca miał świadomość, że jego zachowanie może okazać się bezprawne, ale lekkomyślnie przypuszczał, że żadna szkoda z tego zachowania nie wyniknie, jak i wówczas, gdy sprawca nie miał takiej świadomości, choć ją mieć powinien.

Za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie jest źródłem powstania tej szkody. Zdarzeniem sprawczym, w rozumieniu art. 415 k.c., jest zarówno działanie, jak i zaniechanie. Pierwsze polega na zachowaniu się aktywnym, drugie na zachowaniu się biernym - gdy wiąże się z ciążącym na sprawcy obowiązkiem czynnego działania i niewykonania tego obowiązku.

Pod pojęciem szkody rozumie się uszczerbek majątkowy (damnum emergens) – uszczuplenie majątku o pewną wartość lub też utracone korzyści (lucrum cessans) - różnicę miedzy oczekiwanym, hipotetycznym i bardzo prawdopodobnym stanem majątkowym, a stanem rzeczywistym. Odnosząc się zaś do związku przyczynowego wskazać należy, że za normalne (pozostające w związku przyczynowym) skutki działania i zaniechania uznaje się takie, które zwykle w danych okolicznościach następują.

Materiał dowodowy niniejszej sprawy potwierdził zdaniem Sądu Rejonowego jednoznacznie, że pozwany A. W. wyrządził stronie powodowej szkodę, za którą ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c., stosowanego odpowiednio na podstawie art. 300 k.p. Czyn jego polegał na bezprawnym i zawinionym zaniechaniu zwrotu kwot pobranych przez pozwanego za pośrednictwem używanych przez niego kart: karty korporacyjnej A. (...) (A.) oraz karty paliwowej.

Zadłużenie na karcie paliwowej było bezsporne. Co więcej – po częściowym cofnięciu powództwa za zgodą pozwanego, w zakresie rozliczenia II kwartału 2019 r., na które pozwany miał zgodę przełożonego, pozwany uznał powództwo w zakresie kwoty 1517,40 zł, jaką winien zwrócić z tytułu przekroczenia limitu w pozostałych kwartałach 2019 r. W tym zakresie Sąd uwzględnił powództwo oraz w punkcie V nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności, jako wyrokowi z uznania.

Zadłużenie na karcie A. również było bezsporne. Pozwany przyznał, że wykorzystał środki z karty A. na prywatne potrzeby – pozwany podnosił, że powinien uzyskać dodatkowe środki z tytułu odprawy wyższej niż ustawowa oraz bonusu rocznego za 2019 r., a także inaczej wyliczony ekwiwalent za urlop, a ponieważ ich nie otrzymał – pobrał środki z karty. Wskazywał również na swoją ciężką sytuację materialną po otrzymaniu wypowiedzenia. Ponadto podnosił, że strona powodowa wzięła odpowiedzialność za zadłużenie na karcie, a jednocześnie jej mu nie odebrała i pozwoliła z niej korzystać w okresie wypowiedzenia.

Zaniechanie spłaty karty w ustalonym terminie stanowiło w ocenie Sądu Rejonowego czyn bezprawny i zawiniony przez pozwanego. Pozwany wiedział, że może używać karty na cele służbowe, że wydatki na cele prywatne musi rozliczyć w terminach wynikających z Regulaminu, i że środki na karcie nie stanowią jego własności. Okoliczność, że strona powodowa nie odebrała pozwanemu karty w okresie wypowiedzenia, pozostaje bez znaczenia dla oceny zachowania pozwanego. Fakt, że pozwany mógł nawet w okresie wypowiedzenia korzystać z kredytu i nie musiał bezzwłocznie spłacać wysokiego zadłużenia, oznacza jedynie, ze strona powodowa dała pozwanemu czas na spokojne rozliczenie. Nie ulega zaś wątpliwości, że pozwany pobrał, wydał na cele prywatne i odmówił zwrotu środków, które do niego nie należały, i że zadłużenie pozwanego musiała ostatecznie spłacić strona powodowa.

Na marginesie wskazać należy, że pozwany już w przeszłości zaniedbywał spłatę zadłużenia, przez co w 2014 r. strona powodowa musiał złożyć oświadczenie wobec A. (...), iż bierze odpowiedzialność za wszystkie osobiste i służbowe wydatki z karty wydanej na nazwisko A. W..

Wyjaśnienia pozwanego, jakoby zatrzymanie przez niego środków z karty A. było usprawiedliwione istnieniem jego wierzytelności wobec strony powodowej z tytułu niewypłaconych należności ze stosunku pracy, nie znalazły żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy. Brak jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że pozwany winien otrzymać dalsze środki z tytułu odprawy, bonusu rocznego albo ekwiwalentu. Gdyby zaś nawet tak było – brak podstaw do przyjęcia, że pozwany mógł w takiej sytuacji samowolnie pobrać środki z karty udostępnionej mu przez stronę powodową. Co więcej – pozwany nie złożył oświadczenia o potrąceniu ani zarzutu potrącenia. Twierdzenia pozwanego, jakoby pracownicy strony powodowej obiecywali mu wypłatę wyższej odprawy, zostały podważone przez świadków, którzy kategorycznie temu twierdzeniu zaprzeczyli.

Wysokość szkody była w niniejszej sprawie bezsporna. Istnienie normalnego związku przyczynowego między czynem pozwanego - zaniechaniem zwrotu środków – a szkodą, w szczególności przy świadomości pozwanego, że to strona powodowa zobowiązana jest kartę spłacić, jeśli nie spłaci jej pozwany, również nie ulegał żadnej wątpliwości.

Jedynie na marginesie stwierdzić należy, że przy uzyskiwanym przez pozwanego wynagrodzeniu w kwocie 20.000 zł brutto miesięcznie oraz możliwości korzystania z samochodu służbowego i karty kredytowej, twierdzenia pozwanego, który posiadał 3-miesięczny okres wypowiedzenia, za który otrzymał wynagrodzenie, a także odprawę i inne świadczenia w kwocie ponad 90.000 zł, jakoby nie mógł spłacić karty z powodu braku środków na życie, jawiły się jako wyjątkowo kuriozalne.

Z uwagi na powyższe Sąd w punkcie I uwzględnił powództwo w całości w zakresie potrzymanym przez stronę powodową, zasądzając na rzecz strony powodowej kwotę 37.584,45 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2.06.2020 r. do dnia zapłaty, mając na względzie, że roszczenie strony powodowej wobec pozwanego stało się wymagalne w dniu 1.06.2020 r., czego pozwany nie kwestionował. Podkreślenia wymaga, że do zwrotu kwot z karty pozwany był zobowiązany nie dopiero po otrzymaniu wezwania do spłaty karty od strony powodowej, a na warunkach wynikających z Regulaminu korzystania z karty kredytowej, zaś wszystkie zaległości winien był pokryć najpóźniej z dniem rozwiązania umowy o pracę, wówczas bowiem tracił prawo do korzystania ze związanych ze stosunkiem pracy udogodnień, w tym z możliwości kredytowania swoich wydatków za pośrednictwem narzędzi pracodawcy.

W punkcie II w pozostałym zakresie Sąd umorzył postępowanie wobec cofnięcia pozwu w części za zgodą pozwanego.

W punkcie III Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c., mając na uwadze, że strona powodowa uległa w procesie jedynie co do nieznacznej części swojego roszczenia, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.883,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesowych, na którą składa się uiszczona przez stronę powodową opłata sądowa od pozwu, ½ kosztów mediacji poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa oraz kwota 2.700,00 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi Sąd na podstawie art. 113 u.k.s. w zw. z art. 98 k.p.c. obciążył Skarb Państwa.

Na podstawie art. 333 par. 1 pkt 2 k.p.c. Sąd w zakresie zasądzonej kwoty 1517,40 zł nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności, albowiem w tej części wyrok miał charakter wyroku z uznania.

Z uwagi na powyższe, orzeczono jak w sentencji.