Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 1/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 luty 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Anna Zdziarska (spr.)

Sędziowie SA - Ewa Jethon

SA – Ewa Leszczyńska - Furtak

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2022 r.

sprawy:

1.P. C., urodz. (...) w R., syna S. i T. z domu S.

oskarżonego o czyny z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art.12 k.k., z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

2.G. G. (1), urodz. (...) w C., syna W. i L. z domu W.

oskarżonego o czyny z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 5 października 2020r., sygn. akt XII K 165/17

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych P. C. i G. G. (1);

2.  zasądza od Skarbu Państwa 3690,00 (trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt) złotych na rzecz P. C. tytułem zwrotu kosztów poniesionych na rzecz obrońcy w postępowaniu odwoławczym;

3.  kosztami procesu za II instancję obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 1/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5.10.2020r., sygn. akt XII K 165/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia polegający na uznaniu, że:

1)  G. G. (1) nie był uprawniony i zobowiązany do dokonywania rozliczeń automatów do gier o niskich wygranych ze spółkami (...), podczas gdy w rzeczywistości oskarżony został faktycznie upoważniony do wykonywania tych czynności i je wykonywał;

2)  P. C. nie miał możliwości kontrolowania prawidłowości realizacji rozliczeń z B. P. i (...), a realizowany przez niego sposób rozliczeń z (...), wobec braku sprzeciwu M. B. nie mógł budzić u niego zastrzeżeń co do jego prawidłowości.

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z wniesionego przez Prokuratora środka odwoławczego wynika, że do uniewinnienia oskarżonych doszło wskutek błędu w ustaleniach faktycznych. W przypadku G. G. (1) błąd ten miał polegać na uznaniu, że nie był on uprawniony i zobowiązany do dokonywania rozliczeń automatów do gier o niskich wygranych ze spółkami (...) i (...). Z kolei u P. C. błąd w ustaleniach miał się przejawiać w tym, że sąd uznał, iż oskarżony nie miał możliwości kontrolowania prawidłowości realizacji rozliczeń z B. -P. i T. – (...).

Nie można nie odnieść wrażenia, że apelacja nie dotyka zamiaru z jakim działali oskarżeni, a to jest kluczowy element ustaleń faktycznych. Sąd I instancji ocenił w szerszym kontekście niż zacytował prokurator czyny zarzucone G. G. (1) i P. C.. O uniewinnieniu nie przesądziło wyłącznie to, że G. G. nie posiadał uprawnień i nie wypełniał kart rozliczeniowych, a wypełniał je P. C.. Niespornym jest, że M. B. reprezentująca firmę (...), która zawarła umowę z B.P. i T. - (...) na obsługę automatów o niskich wygranych w całości działalność oddała w ręce konkubenta G. G. i jego znajomego z lat szkolnych P. C.. Trudno jednak zgodzić się z narracją skarżącego, że skoro wspólnie prowadzili działalność gospodarczą i wiedzieli o niedopłatach to jest to jednoznaczne z tym, że działali wspólnie i w porozumieniu w popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia.

Sąd Okręgowy trafnie wskazał, że z uwagi na koleżeńsko – rodzinne relacje z jednym z właścicieli automatów do gier – P. S. współpraca B.P. i T. - (...) oraz (...) nie była wysoce sformalizowana. Strony nie dysponowały umową z T. – (...) oraz załącznikami. P. S. bywał w domu G. G. i M. B.. W początkowym okresie działalności odprowadzano należności z automatów w wyższym niż należny wymiarze, później występowały niedopłaty. Zeznania P. S. przekonują, że on i brat sprawę traktowali w kategorii nienależytego wykonania umowy i nie przestrzegali rygorystycznie jej wykonania. Dodał, że jego firma nie ma żadnych roszczeń, nie czuje się pokrzywdzonym. B. i G. nigdy nie negowali istnienia długu i sukcesywnie go spłacali. Na początku nie było dużego zadłużenia, mogli jako firma zerwać umowę z (...), ale była obawa że się w ogóle nie rozliczą, albo przejdą do innej firmy (k.811-812). Świadek wskazał również, że w przeszłości G. G. miał własną firmę obsługującą automaty do gier i współpraca układała się pomyślnie.

Już choćby ten fakt przeczy tezie skarżącego o nieuczciwych zamiarach oskarżonego nakierowanych na popełnienie przestępstwa. Skarżący nie uwzględnił w apelacji wyjaśnień G. G. (1) dotyczących przyczyn powstałego zadłużenia. Oskarżony podał, że 40 % wypracowane przez automat pobierał właściciel lokalu, kolejne 40 % było przeznczone dla B.P. i T., a 20% miało stanowić jego wynagrodzenie i P. C.. Rzecz w tym, że niekiedy automat generował straty, dochodziło do włamań. Niezależnie od dochodu właściciele lokali potrącali swoją część, na (...) spoczywał obowiązek uiszczania akcyzy. Firma (...) opłacała pracowników, płaciła raty leasingowe za samochody firmowe. Na dobrą sprawę nie istnieje żaden dowód, który nakazywałby poddanie w wątpliwość prawdziwości tych wyjaśnień. P. S. swoimi zeznaniami wręcz wspiera relacje oskarżonego. Podał mianowicie, że niedopłaty wynikały na przykład z włamań. Jeżeli operator nie zawiadomił organów ścigania, to sam się musiał rozliczyć z liczników. Umowa była tak sformułowana, że jeśli urządzenie wygenerowało 1000 złotych przychodu, a podatku było 2000 złotych, to w następnym miesiącu operator miał pobrać 3000 złotych. Jeśli punkt nie zarabiał przez trzy miesiące, to operator miał obowiązek go zamknąć i wtedy podatek płaciła B.P. i operator nie musiał go zwracać.

Tożsame zeznania złożyła księgowa Z. S. (k. 741-746). Podała, że z umowy wynikało, iż jeśli automat był na minusie, to (...) musiało wpłacić podatek.

Z zebranych dowodów nie wynika, by zamiarem oskarżonego było powiększenie własnego majątku, kosztem pokrzywdzonego. Umowa z B.P. i T. nie była korzystna dla (...) i zapewne potrzeba było czasu, aby nabrać przekonania że automaty do gier nie przynoszą spodziewanego dochodu, a bynajmniej nie regularnie, gdy w tym samym czasie należy regulować opłaty związane z działalnością gospodarczą.

Nieco odmiennie Sąd I instancji ocenił sytuację P. C. i słusznie zwrócił uwagę na to, że oskarżony wykonywał swoją pracę i wystawiał faktury M. B.. Z jego punktu widzenia prawnie irrelewantne było to, że B.P. i T. nie otrzymywały wszystkich należnych pieniędzy, skoro nie był z tymi firmami związany umową. Cała odpowiedzialność cywilno – prawna spoczywała na M. B. jako agencie. Zresztą trudno oczekiwać, aby oskarżony pozbawił się dobrowolnie wynagrodzenia, tym bardziej że nie było ono kwestionowane przez (...), ani sposób jego pobierania. Rację należy przyznać Sądowi Okręgowemu, że P. C. nie mógł mieć świadomości, że rozporządza cudzymi pieniędzmi bez żadnego tytułu prawnego.

Oszustwo jest przestępstwem ściganym z urzędu, ale interes publiczny nie przemawia za tym by wbrew faktom ścigać G. G. i P. C. w sytuacji, gdy ustalony pokrzywdzony nie czuje pokrzywdzenia. Stan pokrzywdzenia czuje M. B., lecz jej intencją nie było spowodowanie odpowiedzialności karnej swego konkubenta, z którym nadal zamieszkuje, wychowuje dziecko i który uczestniczy w spłacie zadłużenia. Złożyła zawiadomienie o przestępstwie po upływie ponad dwóch lat od otrzymania nakazu zapłaty wyraźnie ukierunkowanego na P. C., który nie chciał partycypować w poniesionych stratach. Postawa ta choć może być postrzegana jako naganna nie świadczy o wyczerpaniu przez oskarżonego znamion zarzuconych mu przestępstw na szkodę B.P. i (...).

Sad odwoławczy nie uznał za zasadny zarzutu dokonania błędnych ustaleń faktycznych. Zauważyć też należy, iż skarżący nie wskazał w obrazie jakich przepisów kodeksu postępowania karnego upatruje skutku w postaci błędnych ustaleń.

Ugruntowany jest pogląd, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w rozumieniu art. 438 pkt 3 k.p.k. jest słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd Orzekający w okolicznościach ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Nawet bowiem możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może uzasadniać wniosku o dokonaniu przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy ukształtował swe przekonanie na podstawie wszystkich dowodów mających znaczenie dla prawidłowego wyrokowania (art. 410 k.p.k.), ocenił je swobodnie, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie zachodzi zatem potrzeba uchylania wyroku i przekazywania sprawy do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5.10.2020r., sygn. akt XII K 165/17, którym uniewinniono G. G. (1) i P. C. od popełnienia zarzuconych im czynów.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

O wynagrodzeniu na rzecz obrońcy orzeczono na podstawie art. 632 k.p.k. i § 11 ust. 1 pkt 5 i § 15 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podst. art.636 § 1 k.p.k. orzeczono o kosztach procesu.

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Ewa Jethon Ewa Leszczyńska - Furtak

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5 października 2020r., w sprawie o sygn. akt XII K 165/17

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana