Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XXIII Gz 177/22

POSTANOWIENIE

Dnia 12 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Anna Gałas

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2022 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi (...) Związku (...) w W.

z udziałem Fundacji (...) w W.

o wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt Wa. XII Ns-Rej.KRS (...)

na skutek zażalenia (...) Związku (...) w W.

na postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 7 grudnia 2021r., sygn. akt Wa. XII Ns-Rej.KRS (...)

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  ustalić, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

Sędzia Anna Gałas

Sygn. akt: XXIII Gz 177/22

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 12 kwietnia 2021 r.

Postanowieniem z dnia 7 grudnia 2021 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie odrzucił skargę (...) Związku (...) w W. (dalej też: skarżący) o wznowienie postępowania w sprawie o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego zmian statutu Fundacji (...) w W. (dalej też: uczestnik) zakończonego prawomocnym postanowieniem z dnia 18 maja 2020 r., sygn. akt: Wa. XII Ns-Rej.KRS (...).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy ustalił, że podmiot trzeci wniósł o wznowienie postępowania w przedmiocie wpisu do KRS zmian statutu fundacji. Sąd wskazał, że wobec skarżącego stwierdzono brak przesłanek z art. 524 § 2 k.p.c., ponieważ nie był uczestnikiem postępowania rejestrowego w sprawie, w której domaga się wznowienia i nie wykazał, że posiada interes prawny w byciu uczestnikiem tj. zapadłe rozstrzygniecie w przedmiocie wpisu zmian statutu fundacji do KRS nie narusza jego praw. Jeżeli zatem w ocenie Sądu Rejonowego skarżący nie miał statutu uczestnika postępowania rejestrowego innego podmiotu rejestrowego, to nie zaszła żadna z przesłanek do wznowienia postepowania, o których mowa w art. 401 pkt 2 k.p.c. i skarga została odrzucona na podstawie art. 410 k.p.c.

Zażalenie na to postanowienie wywiódł skarżący zaskarżając je w całości i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Skarżący nie wyraził konkretnych zarzutów, a w uzasadnieniu zażalenia na okoliczności związane z tym, że skarżący jest fundatorem uczestnika (fundacji, co do której dokonano zmian w statucie), a uniemożliwiono mu skorzystanie z przysługujących mu praw, tak w zakresie samego procesu dokonywanych zmian statutu fundacji, jak i procesu zgłaszania tych zmian do sądu rejestrowego.

Uczestnik postępowania wniósł odpowiedź na zażalenie, w której w pierwszej kolejności wniósł o zbadanie prawidłowości wniesienia zażalenia z pominięciem Portalu Rejestrów Sądowych i w konsekwencji odrzucenie zażalenia. W dalszej kolejności wniósł o oddalenie zażalenia podzielając motywy sądu rejestrowego odnośnie do zasadności odrzucenia skargi o wznowienie postępowania i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odnosząc się na wstępie do kwestii formalnych zażalenia z uwagi na żądania zawarte w odpowiedzi na zażalenie, to zażalenie nie podlegało odrzuceniu z powodu pominięcia przez skarżącego obowiązującego od dnia 1 lipca 2021 r. Portalu Rejestrów Sądowych, jak postulował uczestnik postępowania. Jak wynika z akt rejestrowych, to skarga o wznowienie postępowania została wniesiona w dniu 27 października 2020 r. (k. 1652 – potwierdzenie nadania w urzędzie pocztowym) w formie i trybie zgodnym z obowiązującymi wówczas przepisami, czyli na piśmie i tryb ten z uwagi kontynuację wszczętego postępowania został zachowany do wniesienia rozpoznawanego środka zaskarżenia. Sąd II instancji wskazuje, że sprawa (ze skargi o wznowienie postępowania) została wszczęta zdecydowanie przed wejściem w życie w dniu 1 lipca 2021 r. nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (Dział VI. Postępowanie rejestrowe, w Księdze II) przewidujących obligatoryjność składania wniosków, pism i środków zaskarżenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Co oznacza, że do kontynuowania wszczętego postępowania, a tym jest oczywiście wniesienia środka zaskarżenia, mają zastosowanie przepisy dotychczasowe. Reguła ta z resztą znajduje potwierdzenie w art. 32 ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i niektórych innych ustawy (Dz. U. z 2018 r., poz. 398 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe, zażalenie podlegało dalszej ocenie sądu II instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego, zaskarżone postanowienie odpowiada prawu a zażalenie nie mogło skutkować jego uchyleniem. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że skarga o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem o wpisie zmian statutu fundacji do KRS podlegała odrzuceniu ale nie z powodów przytoczonych w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia lecz przede wszystkim z powodu oczywistego wniesienia tej skargi po upływie ustawowego terminu do jej wniesienia, która to okoliczność (objęta obowiązkiem badania przez sąd rejestrowy i nadto objęta zarzutami uczestnika) błędnie nie została oceniona przez sąd I instancji. Tymczasem okoliczność terminu wniesienia skargi o wznowienie ma podstawowe znaczenie i stanowiła kilkukrotnie przedmiot żądania oceny zgłaszany przez podmiot rejestrowy w jego pismach składanych w postępowaniu przed sądem I instancji. Brak oceny w tym zakresie stanowi istotne uchybienie ale może być i biorąc pod uwagę istotę omawianej kwestii musi być uzupełniony przez sąd II instancji.

Według art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.

Wskazany przepis ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym, w tym do postanowień wydanych w szczególnym postępowaniu rejestrowym. Należy również podkreślić, że jeśli chodzi o postanowienie, którego przedmiotem jest wpis do powszechnie dostępnego rejestru, prowadzonego przez sąd, jakim jest Krajowy Rejestr Sądowy, to odnośnie do wiedzy o treści orzeczeń wpisowych obowiązują szczegółowe regulacje ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym . Zgodnie z art. 13 tej ustawy, wpisy do rejestru podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeśli chodzi o wpis zmian statutu fundacji, to wpisy takie oczywiście podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Zgodnie z art. 15 ustawy o KRS, który reguluje skutki ogłoszenia wpisu, to od dnia ogłoszenia w MSiG nikt nie może zasłaniać się nieznajomością ogłoszonych wpisów. W takiej sytuacji w związku z tym, że wpis zmian statutu w zakresie prawomocnego postanowienia z dnia 18 maja 2020 r. wydanego w sprawie, której wznowienia domaga się skarżący miał miejsce w dniu 19 maja 2020 r. (k. 1630 - zaświadczenie o dokonaniu wpisu), to należy zatem przyjąć, że od tego dnia nikt nie może się zasłaniać brakiem wiedzy o tym, że zostały wpisane właściwe informacje do Krajowego Rejestru Sądowego. Innymi słowy jeśli informacje te obejmowały zmiany statutu uczestnika tj. fundacji, to ta data wskazuje, że w tym dniu także skarżący już miał wiedzę o tym, że nastąpiły zmiany statutu. Wpis tego rodzaju danych jest akurat jednoznaczny i nie powinien być trudny do identyfikacji, gdyż podaje nie tylko numery zmienianych jednostek redakcyjnych statutu ale także datę dokonanych zmian. Co więcej, jest widoczny nie tylko w odpisie pełnym z KRS ale też w każdym odpisie aktualnym.

Ocena zachowania przewidzianego w art. 407 § 1 k.p.c. terminu do wniesienia skargi wymaga wcześniejszego ustalenia, że skarga została oparta na ustawowej podstawie wznowienia, gdyż początek biegu terminu zależy od konkretnej przyczyny wznowienia. Także skarżący, zgodnie z art. 409 k.p.c. ma obowiązek wskazania w skardze okoliczności stwierdzających zachowanie terminu, a w określonych sytuacjach nawet odniesienie się do twierdzeń samej strony co do powołanych podstaw wznowienia będzie wystarczające do stwierdzenia niedochowania terminu ( postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2012 r., IV CZ 5/12, Legalis). Bez wątpienia wskazana przez skarżącego, który jest reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika podstawa wznowienia, jako art. 401 pkt 2) k.p.c. jest wiążąca w tym zakresie.

Skarżący precyzując, co do stanu faktycznego powołaną podstawę wznowienia opisał, że skarżący tj. (...) Związek (...), jako fundator i organ władz Fundacji (...) nie był w tej sprawie należycie reprezentowany i został pozbawiony możliwości działania.

Mając na uwadze powyższe, godzi się podnieść, że skarżący będąc fundatorem, nawet jeśli był jego zdaniem nienależycie reprezentowany na zgromadzeniu, na którym dokonywano zmian statutu fundacji, to nie ma związku z jego wiedzą o wpisanych zmianach statutu fundacji, a w każdym razie w skardze i dalszych pismach takiego związku w ogóle nie wykazywano. Co więcej, skarga nie wskazuje nawet na konkretną datę, w której skarżący dowiedział się o jego zdaniem zaistniałej podstawie do wznowienia postępowania. W takiej sytuacji nie ma żadnych wątpliwości, że należy przyjąć, iż z racji obiektywnych w oparciu o argumentację dotyczącą powołanego wyżej art. 14 ustawy o KRS odnośnie do powszechnej wiedzy o wpisach do KRS, co do zasady termin do wniesienia skargi o wznowienie powinien rozpocząć swój bieg w dniu 19 maja 2020 r. (data wpisu w KRS). Należy również w tym zakresie podzielić stanowisko fundacji, że skarżący to organizacja posiadająca swoje struktury, władzę, organy, biuro i pracowników, a zatem te osoby prowadzące na bieżąco sprawy organizacyjne i oczywiście oprócz kombatantów, od których trudno oczekiwać na bieżąco śledzenia informacji dotyczących podmiotów powiązanych, to zatrudniono we władzach w zakresie pełnionych funkcji takie osoby z kolejnego pokolenia są obeznane z zagadnieniami organizacyjno prawnymi. Natomiast informacje odnośnie funkcjonowania podmiotów powiązanych, w tym konkretnie fundacji były znane, szczególnie, że były konsultowane odpowiednio wcześniej z przedstawicielami skarżącego, w tym prezesem zarządu skarżącego L. Ż..

Na kanwie powyższych rozważań należy też wskazać, że odnośnie do wykazania terminu na wniesienie skargi o wznowienie postępowania, to skarżący w istocie w żaden sposób nie odniósł się do tych zarzutów. Nie można uznać, że merytorycznym stanowiskiem odnośnie do terminowość skargi jest stwierdzenie skarżącego zawarte w piśmie procesowym z dnia 26 maja 2021 r. (k. 1691), że we wniosku z dnia 27 października 2020 r. (data złożonej skargi), skarżący także zwrócił się z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania. Jak wynika bowiem z treści skargi o wznowienie postępowania, w żadnym razie nie ma tam wniosku o przywrócenie terminu do złożenia tej skargi. Brak też osobnego pisma w tej dacie. Twierdzenie skarżącego jakoby wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania został złożony są zatem nieprawdziwe. Na marginesie należy podkreślić, że całe akta rejestrowe nie zawierają takiego żądania przywrócenia terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania.

Jeżeli zatem, sąd rejestrowy nie otrzymał wniosku skarżącego o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania, to tym samym nie było możliwe odniesienie się do takiego wniosku i nawet rozważanie, czy uchybienie przez skarżącego terminowi było usprawiedliwione, czy też nie było. Natomiast samo stwierdzenie w ww. odpowiedzi na zarzuty dotyczące złożenia skargi po terminie tj. jednoznaczne stwierdzenie skarżącego, że odnośnie do uchybienia terminowi, to złożył on już w dacie skargi wniosek o przywrócenie terminu do jej wniesienia z całą pewnością potwierdza to, że sam skarżący miał pełną świadomość, że składa skargę o wznowienie postępowania po terminie do jej złożenia. Odnosząc się natomiast do argumentów skarżącego, że nie można zapomnieć, iż czynności były podejmowane w trakcie trwania w Polsce pandemii (...)19, to poza tym, że mogło to znacznie utrudnić funkcjonowanie związku w dalszym ciągu nie może mieć wpływu na „usprawiedliwianie” uchybionego terminu, ponieważ w ogóle nie został złożony wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi wznowienie postępowania.

Jak chodzi o natomiast o terminy procesowe, to okoliczność pandemii (...)19 procesowo w innym aspekcie miała znaczenie w tej sprawie, ponieważ akurat w dniu 19 maja 2020 r., kiedy nastąpił wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym obowiązywało „zamrożenie” biegu terminów procesowych (art. 15zzs ust. 1 i 7 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. z 2020 r., poz. 568). Wskazać należy, że z kolei zgodnie z art. 46 pkt 20) ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)(Dz. U. z 2020 r., poz. 875) z dniem 16 maja 2020 r. uchylono ww. art. 15zzs. Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. zasadniczo weszła w życie w dniu 16 maja 2020 r., ale w świetle treści art. 68 ust. 6 i 7 i art. 76 tej ustawy, od dnia 24 maja 2020 r. rozpoczęły bieg terminy, które nie rozpoczęły swojego biegu przed dniem ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Natomiast terminy, które rozpoczęły swój bieg i uległ zawieszeniu biegną dalej a do zachowania terminu wlicza się także te dni, które nastąpiły.

Odnosząc powyższe wywody w zakresie biegu terminów, w szczególności ich rozpoczęcia do stanu faktycznego tej sprawy, to jeżeli wpis zmian statutu do KRS miał miejsce 19 maja 2020 r. a rozpoczęcie biegu terminów procesowych mogło nastąpić od dnia 24 maja 2020 r., to w tym samym od tego dnia tj. od dnia 24 maja 2020 r. rozpoczynał swój bieg trzymiesięczny termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania, który upłynął dnia 24 sierpnia 2020 r. Niewątpliwie do tego dnia skarżący nie złożył skargi o wznowienie postępowania, jednoznacznie też wskazując w swoim piśmie z dnia 26 maja 2021 r. (k. 1690 i n.) stanowiącym odpowiedź na zarzuty odnośnie do złożenia skargi po terminie, że skarga została złożona 27 października 2020 r. tj. z pewnością po terminie.

Sąd II instancji dostrzega, że w owym piśmie z dnia 26 maja 2021 r. skarżący oprócz powołania wniosku o przywrócenie terminu, którego z pewnością nie złożył, powołuje się jeszcze na to, że informacja o dokonanych zmianach została przedstawiona na zebraniu prezydium zarządu skarżącego w dniu 27 lipca 2020 r. Wskazana data, w istocie wygenerowana tylko przez skarżącego nie może jednak decydować o ustaleniu początku biegu terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania. Przeciwnie, potwierdza to, że okoliczności dokonywanych zmian w fundacji były znane części przedstawicieli organów skarżącego oraz pracowników odpowiedzialnych za funkcjonowanie organów skarżącego. Potwierdzeniem tej wiedzy są efekty działań części przedstawicieli organów skarżącego. Co więcej, jeszcze w tej dacie 27 lipca 2020 r. był otwarty termin do złożenia skargi o wznowienie postępowania. Ale inicjatywy takiej wówczas nie podjęto, podobnie jak w dniu 18 września 2020 r., gdy odbywało się zebranie zarządu skarżącego. Reasumując, złożona przez (...) Związek (...) w dniu 27 października 2020 r. skarga o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem z dnia 18 maja 2020 r. o wpisie do KRS zmian statutu Fundacji (...), została złożona po terminie przewidzianym w art. 407 k.p.c. i na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. podlegała odrzuceniu.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne, jak w pkt 1. postanowienia. O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., jak w pkt 2. postanowienia.

Sędzia Anna Gałas