Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Piotr Filipiak

Sędziowie

SSA Grzegorz Wątroba

SSA Wojciech Paluch (spr.)

Protokolant

Agnieszka Bargieł

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 488/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 2 listopada 2020 r. sygn. V K 87/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

G. C.

aktualne przestrzeganie przez oskarżonego porządku prawnego

zaświadczenie o ukończeniu przez oskarżonego szkolenia w zakresie operatora podestów ruchomych

1401

2.1.1.2.

G. C.

aktualne przestrzeganie przez oskarżonego porządku prawnego

umowy przewozowe, w tym dwie z dnia 4.01. i trzecia z 1.03.br.

1389-1400

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

zaświadczenie o ukończeniu przez oskarżonego szkolenia w zakresie operatora podestów ruchomych

dowód bezsporny

2.1.1.2

umowy przewozowe, w tym dwie z dnia 4.01. i trzecia z 1.03.br.

dowód bezsporny

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Podniesiony w apelacji obrońcy zarzut obrazy art. 4, 7 i 410 kpk i pozostający w ścisłym związku zarzut błędu w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku skrupulatnie przeanalizował okoliczności zarówno obciążające jak i łagodzące występujące po stronie oskarżonego i wpływające na przyjęcie zawinienia. Sąd Apelacyjny w pełni podziela zaprezentowane tam poglądy i aby się nie powtarzać odsyła do tegoż uzasadnienia. Sąd Okręgowy bezpośrednio zetknął się na rozprawie z materiałem dowodowym, z przeprowadzonych dowodów wyciągnął trafne wnioski, każdy z nich omówił, czemu dał wyraz w prawidłowo sporządzonym uzasadnieniu.

Sąd Okręgowy prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadził postępowanie dowodowe i trafnie uznał, że oskarżony dopuścił się przestępstwa mu przypisanego w wyroku. Z kolei apelacja stanowiła jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu meriti i w istocie do sprawy nie wniosła niczego nowego.

Niewątpliwie dowód z zeznań współsprawcy, prawomocnie skazanego w odrębnym procesie, pomawiającego oskarżonego o udział w przestępstwie powinien być oceniany ze szczególną wnikliwością, gdyż pomawiający może być zainteresowany złożeniem określonych depozycji, niezgodnych z prawdą, by poprawić swoją własną sytuację procesową, w tej czy innej sprawie. Nie oznacza to jednak, że taki dowód a priori można uznać za dowód bezwartościowy. W realiach niniejszej sprawy sąd I instancji na rozprawie zetknął się bezpośrednio z oskarżonym oraz świadkami R. B. i D. H.. Dokonana w pisemnym uzasadnieniu ocena zgromadzonych dowodów była zgodna z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego i w żadnym razie nie naruszyła wyrażonej w art. 7 kpk zasady swobodnej oceny dowodów. Nie sposób też nie zauważyć, że sam oskarżony w swych wyjaśnieniach w istocie potwierdził okoliczności faktyczne sprawy, w szczególności wyjazdy do Holandii, pomoc w pakowaniu narkotyków, czy otrzymanie wynagrodzenia. Niewątpliwie, to nie oskarżony był inicjatorem, czy głównym beneficjentem przestępstwa mu przypisanego. Nie ma to jednak znaczenia dla oceny kwestii zawinienia. Ma jedynie wpływ na wymiar kary, o czym dalej będzie jeszcze mowa. Wbrew stanowisku skarżącego, z przeprowadzonych w sprawie dowodów absolutnie nie wynika, by oskarżony nie był świadomy celu podróży do Holandii, zaś otrzymane wynagrodzenie miało służyć jedynie zrekompensowaniu kosztów paliwa.

Co do zarzutu obrazy art. 4 kpk dodatkowo należy zauważyć, że ten przepis formułuje ogólną zasadę procesową i aby trafnie podnieść zarzut jego naruszenia, skarżący wskazać powinien na obrazę konkretnego przepisu (lub przepisów) postępowania gwarantujących przestrzeganie zasady obiektywizmu (post SN, V KK 62/2018, LEX nr 2490938), a w niniejszej sprawie ten wymóg nie został spełniony.

Wobec oparcia ustaleń na całości materiału dowodowego, także i zarzut obrazy art. 410 kpk nie mógł zostać uwzględniony.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy art. 4, 7 i 410 kpk i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych.

3.2.

Podniesiony w apelacji obrońcy zarzut rażącej niewspółmierności kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Do kwestii wymiaru kary sąd szerzej odniesie się podczas analizy zarzutów oskarżyciela publicznego. Zarzuty apelacji obrońcy i prokuratora były ze sobą sprzeczne, a zatem uwzględnienie wniosków apelacji złożonej na niekorzyść oskarżonego w oczywisty sposób stawało na przeszkodzie akceptacji wniosków apelacji strony przeciwnej. W tym miejscu przypomnieć jednak należy, że oskarżonemu przypisano popełnienie zbrodni, w warunkach czynu ciągłego i przy ustaleniu, że z przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu. Zatem wymierzonej kary w żaden sposób nie można uznać za rażąco niewspółmiernie surową, przyjmując, że kara rażąco niewspółmiernie surowa to taka, której niewłaściwość jest oczywista, wręcz „bijąca w oczy”. Wręcz odwrotnie, G. C. wymierzono karę rażąco łagodną.

W sytuacji, gdy sąd meriti dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, nie sposób było uwzględnić wniosku o odstąpienie od stosowania dyspozycji art. 65 § 1 kk. Także i orzeczenie przepadku korzyści majątkowej odniesionej z przestępstwa było obligatoryjne, a wysokość kwoty przepadku wprost wynikała z prawidłowych ustaleń faktycznych.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe zawieszenie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 2 lat próby z odstąpieniem od stosowania art 65 § 1 kk, zaniechanie orzekania przepadku korzyści majątkowej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek bezzasadny z powodów omówionych powyżej.

3.3.

Podniesiony w apelacji prokuratora zarzut rażącej niewspółmierności kary

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jak już wyżej wskazano, nie sposób uznać wymierzonej oskarżonemu kary za zgodnej z dyrektywami jej wymiaru w rozumieniu art. 53 kk, mając na względzie konsekwencję oskarżonego w realizacji zachowań sprzecznych z prawem. Nie można też abstrahować od bardzo dużych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych dostarczonych z Holandii do Polski przy udziale oskarżonego. Choć prokurator wprost tego nie sformułował w części wstępnej apelacji, to jednak z uzasadnienia środka odwoławczego wynika jasno, że skarżący uznał za niewłaściwe zastosowanie wobec oskarżonego dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary. W ocenie Sądu Apelacyjnego skarżącemu w tym względzie należy przyznać rację. Z samej istoty nadzwyczajnego złagodzenia kary wynika, że instytucja ta powinna być stosowana w przypadkach szczególnych, wyjątkowych, gdy nawet najniższa kara byłaby rażąco surowa. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy trudno tak uznać. Faktem jest, że oskarżony w dokonaniu przestępstwa pełnił rolę drugorzędną, nie był jego inicjatorem, nie on przejął zyski ze sprzedaży marihuany i amfetaminy. Nie był też karany i prowadzi ustabilizowany tryb życia. Generalnie przyznał się też do popełnienia przestępstwa i złożył wyjaśnienia, które były podstawą ustaleń faktycznych. Nie są to jednak okoliczności, które przemawiałyby za zasadnością stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary. Ustawodawca za przypisane oskarżonemu przestępstwo przewidział karę pozbawienia wolności w rozmiarze od 3 do 15 lat, i oceniając podmiotowe i przedmiotowe okoliczności tej konkretnej sprawy należało się poruszać w tej przestrzeni, mając też na względzie kary wymierzone w odrębnych postępowaniach wobec współsprawców przestępstwa. Sąd oczywiście nie był związany rozstrzygnięciami w zakresie kary zapadłymi w postępowaniach wobec R. B., D. H. i T. C.. Nie można jednak nie zauważyć, że prokurator domagał się wymierzenia wobec oskarżonego kary surowszej niż kary wymierzone wobec współsprawców. Zatem orzeczenie wobec oskarżonego kary w wymiarze proponowanym przez skarżącego, w sytuacji podrzędnej roli pełnionej przez G. C., skutkowałoby oczywistą niesprawiedliwością orzeczenia.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary 4 lat pozbawienia wolności, 200 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 zł, orzeczenie nawiązki w kwocie do 5000 zł

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie sądu odwoławczego proponowany przez skarżącego wymiar kary byłby rażąco, niewspółmiernie surowy, mając na względzie okoliczności podniesione powyżej. Z drugiej jednak strony zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary było także rozstrzygnięciem niesłusznym. Stąd też w części zaakceptowano wniosek w zakresie wymiaru kary pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu Apelacyjnego oskarżonemu wymierzono obligatoryjną grzywnę w adekwatnej wysokości. Brak też było podstaw do orzekania wobec oskarżonego nawiązki. Zatem w tej części sąd odwoławczy nie podzielił wniosków apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wysokość kary pozbawienia wolności

Zwięźle o powodach zmiany

W ocenie sądu odwoławczego bezzasadne było zastosowanie wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary, aczkolwiek w sprawie występowało szereg istotnych okoliczności łagodzących, opisanych powyżej. Stąd też wymierzono oskarżonemu karę pozbawienia wolności w najniższym możliwym rozmiarze.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

W ocenie sądu odwoławczego brak było podstaw do zwolnienia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych. Stąd też oskarżonego obciążono wydatkami oraz opłatą za obie instancje, a to wobec zmiany wysokości kary.

7.  PODPIS

SSA Grzegorz Wątroba SSA Piotr Filipiak SSA Wojciech Paluch

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, wymiar kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana