Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ka 378/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Mirosław Kędzierski

Protokolant sekr. sądowy Mateusz Pokora-Stuczyński

przy udziale Tomasza Spychały - prokuratora Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz-Południe w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 27 maja 2022 r.

sprawy P. B. (1) s. B. i M., ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 190 § 1 k.k., art. 288 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 3 stycznia 2022 r. sygn. akt IX K 101/21

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. W. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 378 /22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 03.01.2022 r., sygn. IX K 101/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

.

1.

2.

.

Obrońca zarzucił obrazę przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wyroku:

1.  art. 410 kpk w zw z art. 8 kpk przez zaniechanie samodzielnego rozstrzygnięcia na podstawie zebranego materiału dowodowego , czy na dzień 8 stycznia 2021 roku doszło do nabycia przez oskarżonego połowy nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. przez zasiedzenie , pomimo że z treści dokumentów dostarczonych przez oskarżonego na rozprawie w dniu 5.11.2021 roku wynika, że oskarżony w 2012 roku tą drogą nabył własność połowy nieruchomości ;

2.  art 410 kpk w zw. z art. 7 kpk przez przyjęcie, że :

- pismo oskarżonego z dnia 5.01.2021 r. o którym mowa w pkt 1 aktu oskarżenia zawiera groźby skierowane do pokrzywdzonego pomimo, że według jego treści nie był on jego adresatem;

- wypowiedzi oskarżonego dotyczące uszkodzenia mienia budziły uzasadnioną obawę pokrzywdzonego, że będą spełnione, podczas gdy z wyjaśnień oskarżonego i z dokumentów dostarczonych przez oskarżonego na rozprawie w dniu 5.11.2021 roku wynika, że wypowiedzi oskarżonego dotyczyły nieruchomości będącej w połowie własnością oskarżonego a w połowie jego rodziców, a więc nie mogły takiej obawy u pokrzywdzonego budzić;

- nie istniała „ nagła bezpośrednia sytuacja, wymagająca od oskarżonego natychmiastowego działania , przyjęcia obrony koniecznej, podczas gdy jej zaniechanie skutkowałoby wprowadzeniem na nieruchomości oskarżonego i jego rodziców nie akceptowanych przez niego, kosztownych i trudnych do usunięcia zmian.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1-2. Zarzuty niezasadne. Brak jest podstaw do skutecznego postawienia Sądowi zarzutu obrazy wskazanych przepisów postępowania.

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd meriti nie zostały skutecznie zakwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana; w procedurze dochodzenia do nich Sąd nie uchybił dyrektywom art. 7 k.p.k., nie pominął istotnych w sprawie dowodów, nie oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, sporządził uzasadnienie zrozumiałe, wewnętrznie niesprzeczne, niesprzeczne też z regułami logicznego rozumowania. Skarżący, wyrażając własną odmienną oceną dowodów i wyprowadzając własne wnioski w tym zakresie nie wykazał w przekonywający sposób, aby ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nosiła cechy dowolności (wykraczając tym samym poza granice ocen swobodnych zakreślone dyrektywami art. 7 k.p.k.). Tego rodzaju uchybień jakie obrońca podnosił w związku z oceną czynów zarzucanych oskarżonemu, aby rodziły one wątpliwości co do merytorycznej trafności zaskarżonego wyroku w tym zakresie, Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie nie stwierdził. Niezasadnie powołuje się obrońca oskarżonego na naruszenie przez Sąd I instancji art.410 kpk. Zgodnie z tym przepisem podstawę wyroku stanowić może tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Oznacza to, że sąd wydając wyrok nie może opierać się na tym co nie zostało ujawnione na rozprawie, jak również i to, że wyroku nie wolno wydawać na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego, a musi on być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych, które tezę aktu oskarżenia potwierdzają, jak i tych, które ją podważają.

Zasada określona w art.410 kpk obowiązuje także strony procesowe, które przedstawiając własne stanowisko nie mogą opierać go na fragmentarycznej ocenie dowodów z pominięciem tego wszystkiego, co może prowadzić do innych wniosków ( por. wyroki Sądu Najwyższego z 30 lipca 1979r, III KR 196/79 OSNPG 1980/3/43 i z 5 listopada 1997r V KKN 62/97 Prok. i Pr. 1998/2/13).

Żadna z tych sytuacji nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Zdaniem Sądu Okręgowego ocena dowodów poczyniona przez sąd I instancji jest bezstronna, pełna i wolna od błędów faktycznych czy logicznych oraz zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, natomiast próby jej podważenia przez skarżącego są niczym innym jak zwykłą polemiką ze swobodną oceną dowodów.

Ocena zebranych w sprawie dowodów, a więc wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków i dokumentów dokonana została przez Sąd Rejonowy z należytą starannością i wnikliwością , nie zawiera błędów natury logicznej, jest zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Co do kwestii szczegółowych:

- w realiach sprawy wobec lakoniczności apelacji a przy tym mając na uwadze, że pochodzi od podmiotu kwalifikowanego, rozważania w przedmiocie podniesionych w apelacji obrońcy zarzutów należałoby ograniczyć do stwierdzenia, że pisemne uzasadnienie zaskarżonego wyroku sporządzone przez Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie jest na tyle wszechstronne, wnikliwe i jasne, że w jego treści znajdują się odpowiedzi na większość stawianych zarzutów, a przede wszystkim zawiera argumentację dlaczego apelacja nie mogła okazać się zasadna;

- za wręcz kuriozalne uznać należy domaganie się obrońcy „samodzielnego rozstrzygnięcia przez Sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego , iż na dzień 8 stycznie 2021 roku doszło do nabycia przez oskarżonego połowy nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. przez zasiedzenie”; przepis art. 8 § 1 k.p.k stanowi co prawda, że sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu, jednak z powyższego uregulowania żadną miarą nie wynika prawo Sądu karnego do samodzielnego rozstrzygania w postepowaniu karnym (bez zastosowania określonych często skomplikowanych procedur) o własności nieruchomości; jeżeli oskarżony jest przekonany o swoich racjach winien wszcząć określoną procedurę sądową i osiągnąć swój cel, a żadne postępowanie cywilne z jego inicjatywy nie toczy się; tymczasem w niniejszej sprawie przeciwko twierdzeniom oskarżonego przemawiają umowy notarialne i wpisy w księdze wieczystej, które nie dają podstaw do akceptacji stanowiska obrońcy; oskarżony nie zrobił nic by unieważnić akt notarialny z dnia 3 grudnia 2020 roku lub by uzgodnić treść księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym itp.; w konsekwencji eksponowanie wyłącznie przekonania o swoich prawach do nieruchomości a odmawianie ich wpisanemu do księgi wieczystej pokrzywdzonemu , jawi się wyłącznie jako przyjęta linia obrony, która nie zasługuje na akceptację;

- oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa z art. 190 § 1 kk a sam fakt skierowania pisma do rodziców nie zaś do brata – pokrzywdzonego nie ma znaczenia skoro:

- dla realizacji znamion przestępstwa groźby karalnej nie jest konieczny bezpośredni kontakt sprawcy z pokrzywdzonym, choć sam pokrzywdzony musi być skonkretyzowany ( w tym wypadku był to właściciel nieruchomości). Sprawca może nawet go nie znać albo posłużyć się inną osobą celem przekazania formułowanej przez siebie groźby;

- przestępstwo z art. 190 § 1 kk ma charakter umyślny. Można je popełnić także w zamiarze ewentualnym (sprawca przewiduje, że jego groźba wywoła w adresacie obawę jej spełnienia i godzi się na to);

- ustawodawca w żaden sposób nie precyzuje sposobu sformułowania groźby, co oznacza, że może ona zostać zarówno wypowiedziana, jak też przyjąć formę pisemną, a nawet zostać wyrażona w formie gestu lub innego zachowania. Konieczne jest natomiast na tyle klarowne sformułowanie groźby, aby wiadome było, że jej realizacja wiązałaby się z popełnieniem przestępstwa (tak. wyrok SA w Krakowie z 15.10.2008 r., II AKa 140/08, KZS 2008/12, poz. 34), a w istocie – realizacją jego znamion (zob. M. Filar, M. Berent [w:] Kodeks..., red. M. Filar, art. 190, nt 4).

- do przyjęcia groźby karalnej wystarczy groźba popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa na szkodę adresata groźby lub osoby mu najbliższej.

- z zeznań pokrzywdzonego wynika, iż obawiał się spełnienia groźby a że była ona realna świadczy fakt popełnienia przez oskarżonego przestępstwa z art. 288 § 1 kk kilka dni później;

- ma rację Sąd Rejonowy wskazując, że nie istniała „ nagła bezpośrednia sytuacja, wymagająca od oskarżonego natychmiastowego działania , „przyjęcia obrony koniecznej”, skoro oskarżony nie miał tytułu do podejmowania działań negujących działania pokrzywdzonego na swojej nieruchomości; skoro rości sobie prawo do nieruchomości by zapobiec” nie akceptowanym przez siebie , kosztownych i trudnych do usunięcia zmian” winien wszcząć określone postępowanie, w tym również wnieść o zabezpieczenie swojego uzasadnionego roszczenia.

Finalnie w pełni uprawniona jest teza o braku wątpliwości co do winy P. B. w zakresie przypisanych mu czynów.

Wniosek

Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja jak wyżej. Wobec ustaleń i argumentacji Sądu Rejonowego skarżący nie przedstawił przekonującej argumentacji pozwalającej na zmianę zaskarżonego wyroku w postulowanym zakresie; nie ma żadnych podstaw do negowania rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie winy oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o winie i karze

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Argumentacja jak powyżej.; wskazane dowody obciążające jednoznaczne; apelacja niezasadna i polemiczna; brak jest podstaw do postawienia Sądowi meriti zarzutu dokonania obrazy przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na jego treść; wyrok sądu we wszystkich aspektach zasługiwał na akceptację sadu odwoławczego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Oskarżony z uwagi na swoją sytuację majątkową nie jest w stanie uiścić opłaty i wydatków postępowania odwoławczego, zaszły okoliczności wymienione w art. 624§1 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk.

7.  PODPIS