Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Toruniu, VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wojciech Modrzyński

Protokolant: starszy sekret. sądowy Monika Falkiewicz

po rozpoznaniu w dniu: 7 czerwca 2021 r. w Toruniu

sprawy z powództwa: Banku (...) S.A. w W. (następcy prawnemu (...) Banku S.A. w W.)

przeciwko: P. K.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego P. K. na rzecz powoda Banku (...) S.A. w W. kwotę 108.250,61 zł (sto osiem tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych sześćdziesiąt jeden groszy) z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, nie wyższymi jednak niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 85.733,05 zł (osiemdziesiąt pięć tysięcy siedemset trzydzieści trzy złote pięć groszy) od dnia 17 czerwca 2020 roku do dnia zapłaty,

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.830 zł (dziesięć tysięcy osiemset trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 5417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Wojciech Modrzyński

Sygn. akt VI GC 95/21

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank Spółka akcyjna z siedzibą w W. dochodził od pozwanego P. K. zapłaty w postępowaniu upominawczym kwoty 108.250,61 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty, liczonymi od kwoty niespłaconego kapitału, który w dniu wniesienia powództwa wynosił 85.733,05 zł według stopy procentowej wynoszącej czterokrotność oprocentowania kredytu lombardowego NBP z uwzględnieniem ograniczenia wynikającego z przepisu art. 481 § 2 1 k.c. wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych i z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, z uwzględnieniem kosztów poniesionych przez powoda w ramach elektronicznego postępowania upominawczego w sprawie o sygn. akt Nc-e 908161/20 wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wyjaśnił, że w dniu 27 lipca 2015 r. strony zawarły umowę kredytu „(...)” o numerze (...) na łączną kwotę 100.000,00 zł, na okres 120 miesięcy. Przedmiotowy kredyt został przeznaczony na cele szczegółowo wskazane w umowie kredytu. Systemem spłaty rat kredytu była równa rata. Termin ostatecznej spłaty kredytu strony umowy określiły na 120 miesięcy od dnia spłaty pierwszej raty, zgodnie z harmonogramem spłat. Oprocentowanie kredytu było zmienne i stanowiło sumę marży kredytowej oraz stawki referencyjnej 3M WIBOR dla waluty Kredytu, która została wskazana w części szczególnej umowy (IV) i w dniu sporządzenia umowy wynosiło 9,70%. W dalszej części uzasadnienia powód wyjaśnił szczegółowo zasadnicze warunki, na jakich udzielił kredytu pozwanemu.

Jak wynika ponadto z treści argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu stanowiska pozwu, pozwany spłacał raty kredytu w różnych wysokościach i terminach, odbiegających od przyjętego przez strony harmonogramu spłaty, co powodowało naliczanie przez powoda odsetek karnych od należności przeterminowanych. W związku z występowaniem opóźnień w terminowym spłacaniu przez pozwanego rat kredytu, powód wzywał pozwanego do dobrowolnej spłaty zaległych należności, wysyłając m.in. sms-y, maile na numer telefonu i adres e-mailowy wskazany w umowie oraz ostateczne wezwanie do zapłaty w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytowej i skierowania sprawy do windykacji, z jednoczesną informacją o możliwości ubiegania się o restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty.

Wobec niedokonania przez pozwanego spłaty w wyznaczonym terminie i w określonej wysokości, powód wskazał, iż wypowiedział pozwanemu umowę kredytową w oparciu o regulację art. 75 ust.1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Według strony powodowej, na dzień nadania wypowiedzenia umowy kredytu, zaległość pozwanego w spłacie obejmowała 4 raty. W dniu 22 listopada 2018 r. wierzytelność została postawiona w stan wymagalności, na skutek upływu okresu wypowiedzenia. Pismem z dnia 10 lutego 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty, kierując do niego ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty. Pozwany nie spłacił należnej kwoty. W dniu 17 czerwca 2020 r. powód wystąpił przeciwko pozwanemu z powództwem do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z pozwem o zapłatę w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Postanowieniem z dnia 7 lipca 2020 r. elektroniczne postępowanie upominawcze zostało umorzone (sygn. akt Nc-e (...)). Ww. postanowienie uprawomocniło się z dniem 22 lipca 2020 r. Na dzień wygenerowania wyciągu z ksiąg banku zadłużenie pozwanego wynosiło 108.250,61 zł, w tym: 1) kwota 85.733,05 zł z tytułu zaległego kapitału (jako różnica pomiędzy kwotą udzielonego kredytu w wysokości 1000.000,00 zł a sumą kwoty spłaconych rat kapitału w wysokości 14.266,95 zł; 2) kwota odsetek w wysokości 18.551,56 zł, w tym: a) odsetku umowne kapitałowe w kwocie 6.014,02 zł i b) odsetki umowne za opóźnienie w kwocie 12.537,54 zł; 3) koszty windykacji w kwocie 3.966,00 zł, w tym: 900,00 zł - opłata za przeprowadzenie wizyty terenowej 3x300 zł), 90,00 zł opłata za wezwanie do zapłaty (3x30,00 zł), 600,00 zł – opłata za monit w związku z niewykonaniem wymaganych obrotów na rachunku (3x200,00 zł) oraz 2.376,00 zł – opłata składki ubezpieczeniowej od utraty zysku (8x297,00 zł). Poza tym powód wyjaśnił, że żądana pozwem kwota zawiera naliczenie odsetek za opóźnienie do dnia 16 czerwca 2020 r.

W dniu 12 listopada 2020 r. Sąd Okręgowy w Toruniu wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, na podstawie którego nakazał pozwanemu P. K. aby zapłacił na rzecz powoda (...) Banku S.A. w W. kwotę 108.250,61 zł (sto osiem tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych sześćdziesiąt jeden groszy) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości czterokrotności oprocentowania kredytu lombardowego NBP, nie wyższymi jednak, niż odsetki maksymalne, liczonymi od kwoty kapitału, tj. 85.733,05 zł od dnia 17 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 7.676,00 zł (siedem tysięcy sześćset siedemdziesiąt sześć złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł sprzeciw w tym terminie (sygn. akt VI GNc 483/20, k.111).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył powyższy nakaz w całości wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości. Poza tym pozwany wniósł o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Z ostrożności procesowej złożył on również wniosek o nieobciążanie go kosztami procesu. W petitum sprzeciwu pozwany wniósł także o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego/polubownego oraz o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach gospodarczych – z uwagi na zaprzestanie przez pozwanego prowadzenia działalności gospodarczej z dniem 31 grudnia 2017 r. (k.173-182).

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zarzucił bezpodstawność i przedwczesność powództwa oraz zaprzeczył wszelkim twierdzeniom powoda, za wyjątkiem tych wyraźnie przyznanych. Zdaniem pozwanego, powód nie udowodnił wysokości i wymagalności roszczenia pozwu, nie wykazał również faktu skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej, tj. zgodnie z art. 75 c Prawa bankowego. Ponadto, pozwany przyznał fakt zaciągnięcia przedmiotowego kredytu oraz systematycznej spłaty rat do końca grudnia 2017 r. Podkreślił przy tym, że w październiku 2017 r. uległ on wypadkowi, w wyniku którego uszkodzony został kręgosłup pozwanego w odcinku szyjnym. W związku z tym zdarzeniem pozwany poniósł bardzo wysokie koszty leczenia, sama operacja kosztowała 11.500,00 zł, zaś łącznie z rehabilitacją koszty te przekroczyły 20.000,00 zł. Pozwany cały czas pozostaje pod stałą opieką lekarską i korzysta z zabiegów umożliwiających zwykłe wykonywanie prostych życiowych czynności. Potrzebna jest jeszcze jedna poważna operacja, której koszt przekracza 30.000,00 zł, na co pozwanego nie stać. Aktualnie pozwany pozostaje na utrzymaniu dwójki dzieci, które przebywają i pracują za granicą. Pozwany dodał również, że nie posiada on żadnego majątku, który ewentualnie mógłby zbyć, aby pokryć swoje zobowiązania w tak znacznej wysokości.

W dalszej części uzasadnienia sprzeciwu pozwany wyjaśnił, że prowadził rozmowy z Kancelarią (...) sp. k. we W., która występowała w imieniu powodowego Banku, w ramach których złożył on powodowi pisemną propozycję zawarcia ugody, dotyczącą comiesięcznej ratalnej spłaty zadłużenia. Nie otrzymał jednak żadnej merytorycznej odpowiedzi od Banku. Poza tym, w ocenie pozwanego, w sprawie niniejszej zaszedł tzw. wypadek ubezpieczeniowy - z uwagi na zawartą umowę ubezpieczenia pozwany podlegał ochronie ubezpieczeniowej w zakresie ewentualnego braku możliwości kontynuowania spłaty kredytu. Pozwany opłacał składkę ubezpieczeniową w wysokości 297,00 zł, a minimalna suma ubezpieczenia stanowiła kwotę 60.000,00 zł. Zdaniem pozwanego, wystąpienie przez powoda z roszczeniem o zapłatę w pełnym zakresie, z pominięciem ww. okoliczności dotyczących sytuacji zdrowotnej i majątkowej pozwanego, stanowi nadużycie prawa. Pozwany zarzucił również, iż opłacanie przez niego składki ubezpieczeniowej w kwocie 297,00 zł miesięcznie stanowiło w istocie ukrytą prowizję Banku.

W ocenie pozwanego, Bank nie wywiązał się z obowiązków wynikających z art. 75c Prawa bankowego, gdyż ani w ostatecznym wezwaniu do zapłaty z dnia 9 maja 2018 r., ani w ostatecznym przedsądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 10 lutego 2020 r. nie poinformował kredytobiorcy o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pozwany zakwestionował nadto przedstawiony przez powoda wyciąg z ksiąg banku jako dokument urzędowy oraz zarzucił, że wypowiedzenie umowy kredytowej nie zostało podpisane przez pracownika Banku – zamieszczono tam jedynie parafę, które wg pozwanego nie może być traktowana jako podpis. W konsekwencji, zdaniem pozwanego złożone przez Bank wypowiedzenie umowy kredytowej jest bezskuteczne.

Ponadto, pozwany podniósł, iż przyznana powodowi arbitralność w podejmowaniu decyzji o zmianie oprocentowania oraz brak w umowie precyzyjnego wskazania okoliczności uzasadniających zmianę oprocentowania, uniemożliwiało pozwanemu weryfikację zasadności poszczególnych zmian, bądź ich braku, co świadczy o kształtowaniu praw i obowiązków kredytobiorcy w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami.

Postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Toruniu, na wniosek pozwanego, w oparciu o art. 5050 § 3 k.p.c. stwierdził utratę mocy nakazu zapłaty tego Sądu z dnia 12 listopada 2020 r. (sygn. akt VI GNc 483/20, k.198).

W piśmie procesowym z dnia 29 kwietnia 2021 r. powód wniósł o oddalenie sprzeciwu oraz odniósł się do zarzutów w nim zawartych (k.202-209).

Na rozprawie w dniu 7 czerwca 2021 r. pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Za powoda nie stawił się nikt, pełnomocnik o terminie zawiadomiony prawidłowo (k.228).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 27 lipca 2015 r. strony zawarły umowę kredytu „(...)” o numerze (...) na mocy której powód postawił do dyspozycji pozwanego P. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w T., kwotę 100.000,00 zł, na okres 120 miesięcy. Przedmiotowy kredyt został przeznaczony na cel inwestycyjny związany z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pozwanego, tj. budowę urządzeń do treningu koni sportowych (m.in. karuzeli) oraz przygotowania pojazdów do transportu koni. Systemem spłaty rat kredytu była równa rata. Termin ostatecznej spłaty kredytu strony umowy określiły na 120 miesięcy od dnia spłaty pierwszej raty, zgodnie z harmonogramem spłat. Oprocentowanie kredytu było zmienne i stanowiło sumę marży kredytowej oraz stawki referencyjnej 3M WIBOR dla waluty Kredytu, która została wskazana w części szczególnej umowy (IV) i w dniu sporządzenia umowy wynosiło 9,70%. Jako numer rachunku w (...) Bank S.A. do spłaty kredytu wskazano: (...), natomiast rachunek bieżący prowadzony był na rzecz kredytobiorcy pod numerem: (...). Integralną część umowy kredytowej stanowił Harmonogram Wypłaty Transz.

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

karta informacyjna do umowy kredytu – k.27-29

oświadczenie o ryzyku stopy procentowej – k.29

Pozwany jako kredytobiorca zobowiązał się dokonywać w okresie objętym umową kredytu spłaty rat w terminach, kwotach i na rachunek wskazany w aktualnym Harmonogramie Spłat. Stawki referencyjne 3M WIBOR ulegały zmianie w okresach 3-miesięcznych, pod warunkiem zmiany o przynajmniej 10 punktów bazowych w stosunku do stawki referencyjnej poprzednio obowiązującej dla danej waluty. Indeks bazowy Banku dla waluty 3M WIBOR z dnia sporządzenia umowy kredytowej wynosił 1,75%. Powód był uprawniony do naliczania odsetek za każdy dzień korzystania przez kredytobiorcę z kredytu, począwszy od dnia wypłaty kredytu aż do dnia spłaty włącznie, w wysokości 1/360 stopy procentowej mającej zastosowanie w danym dniu do kredytu. W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę w terminie wierzytelności Banku z tytułu umowy kredytu po upływie okresu wypowiedzenia umowy, niespłacona kwota stawała się zadłużeniem przeterminowanym, w tym kwota kapitału jako kapitał przeterminowany. Od zadłużenia przeterminowanego powodowy Bank miał prawo naliczać odsetki w wysokości czterokrotności oprocentowania kredytu lombardowego NBP.

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

Powód uprawniony był do pobierania opłat i prowizji za wykonanie czynności pozostających związku z zawartą umową kredytową w wysokości obowiązującej w Tabeli Opłat i Prowizji stanowiącej załącznik do umowy kredytowej. Uprawnienie takie przysługiwało powodowi również w razie niewykonania zobowiązań przez kredytobiorcę.

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

Powodowy Bank był ponadto uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytu m.in. w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę któregokolwiek z warunków udzielenia kredytu, jak również w razie niewykonania lub nieterminowego regulowania przez kredytobiorcę zobowiązań wobec Banku, w szczególności w przypadku, gdy kredytobiorca zalega w całości lub w części z zapłatą dwóch rat kredytu i pomimo wezwania do zapłaty nie spłaci zaległości w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Okres wypowiedzenia umowy przez Bank wynosił 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy, 7 dni i liczony był od dnia doręczenia przez Bank przesyłki listowej zawierającej oświadczenie o wypowiedzeniu. W przypadku wysłania oświadczenia o wypowiedzeniu w postaci elektronicznej, okres wypowiedzenia liczony był od dnia wprowadzenia dokumentu zawierającego to oświadczenie do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, że kredytobiorca mógł się zapoznać z jego treścią.

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

Pozwany na mocy umowy kredytowej nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. zobowiązany był do spłaty kredytu wraz z odsetkami, opłatami i prowizjami wynikającymi z umowy ww. kredytowej oraz z Tabeli Opłat i Prowizji w oznaczonych terminach spłaty oraz do wywiązywania się z pozostałych postanowień przedmiotowej umowy kredytowej. Poza tym, na pozwanym ciążył m.in. obowiązek: 1) wskazywania każdorazowo nowego adresu do doręczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku braku wskazania właściwego adresu, ostatnio wskazany adres do doręczeń miał być adresem właściwym dla określenia miejsca zamieszkania kredytobiorcy w postępowaniu sądowym; 2) informowania Banku o każdej zmianie swoich danych osobowych i/lub poręczyciela, w szczególności o zmianie stanu cywilnego, adresu zameldowania na pobyt stały i czasowy, adresu zamieszkania, adresu poczty elektronicznej (e-mail), numeru telefonu; 3) spłaty raty kredytu każdego 7 –go (siódmego) dnia miesiąca kalendarzowego; 4) zapewnienia środków na rachunku bieżącym odpowiadających wysokości naliczonej opłaty prowizyjnej najpóźniej w dniu uruchomienia kredytu oraz każdorazowo następnego dnia po upływie okresu rocznego. Pobranie opłaty prowizyjnej następowało poprzez obciążenie przez Bank rachunku bieżącego kredytobiorcy. W przypadku braku wystarczających środków na rachunku bieżącym, Bank uprawniony był do obciążenia dowolnego z rachunków wskazanych w Części Szczególnej umowy (IV) lub dowolnego z rachunków kredytobiorcy posiadanych w Banku, na co pozwany jako kredytobiorca wyraził zgodę. W przypadku, gdy w wyniku kwartalnej weryfikacji realizacji zobowiązań kredytobiorcy Bank powziąłby informację o niezapewnieniu przez kredytobiorcę wymaganego obrotu na rachunku, powodowy Bank uprawniony był do podwyższenia obowiązującej w tym dniu marży kredytu o 2 punkty procentowe.

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

W dacie zawarcia umowy kredytowej nr (...) powód jako swój adres do doręczeń wskazał adres podany w Części Szczególnej umowy (II), tj.: ul. (...), (...)-(...) T., a jako adres poczty elektronicznej: (...)

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

Zabezpieczenie spłaty kredytu stanowiły: 1) gwarancja Banku (...) w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis – do kwoty 60.000,00 zł (data ważności gwarancji: 24 października 2023 r.); 2) cesja praw z umowy ubezpieczenia od Utraty Zysku (z minimalną sumą ubezpieczenia wynoszącą 60.000,00 zł i składką ubezpieczeniową płatną miesięcznie w kwocie 297,00 zł; 3) pełnomocnictwo do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunkach prowadzonych dla kredytobiorcy zawarte w § 10 Części Ogólnej umowy; 4) oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 200.000,00 zł (P. K.) oraz 5) oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 200.000,00 zł (kredytobiorca (...) P. K.).

Dowód:

umowa kredytowa nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26

Kwota kredytu została postawiona przez powoda do dyspozycji pozwanego w dwóch transzach, co miało miejsce w dniach 29 lipca 2015 r. i 17 marca 2016 r.

Dowód:

poświadczony za zgodność z oryginałem odpis dyspozycji uruchomienia środków – k.32, k.34

odpis dyspozycji uruchomienia kredytu/polecenie przelewu – k.33, k.35

wyciąg nr (...) z rachunku nr (...) – k.65-68

Pozwany nie wywiązał się z płatności rat kredytowych określonych w umowie – spłacał raty kredytu w różnych wysokościach i terminach odbiegających od przyjętego przez strony harmonogramu spłaty. Wobec tego powód naliczał pozwanemu odsetki karne od należności przeterminowanych. Dowód:

wydruk historii rachunku kredytu – k.36-63

wydruk harmonogramu dokonywanych wpłat – k.64

wydruk historii naliczania odsetek – k.69-72v.

Powód wzywał pozwanego do dobrowolnej spłaty zaległych należności. W tym celu kontaktował się z pozwanym za pośrednictwem widomości tekstowych sms, e-mali oraz pocztą tradycyjną. W dniu 9 maja 2018 r. powód wystosował do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty kwoty 4.121,84 zł w terminie 14 dni roboczych pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytowej. W treści przedmiotowego wezwania powód pouczył pozwanego o tym, że brak wpłaty w wyznaczonym terminie spowoduje wypowiedzenie umowy kredytowej, skutkiem czego cała należność w wysokości 85.733,05 zł stanie się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami naliczonymi do dnia spłaty oraz z wszelkimi kosztami. Ponadto, powód pouczył pozwanego o możliwości i 14 – dniowym terminie ubiegania się o restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu. Wezwanie to zostało pozwanemu doręczone w dniu 16 maja 2018 r. na adres wskazany w umowie kredytowej, tj. ul. (...) T.. Także wiadomościach tekstowych sms z dnia 24 listopada 2018 r. powód poinformował pozwanego o możliwości zawarcia ugody wskazując pozwanemu w tym celu numer telefonu kontaktowego do Doradcy Klienta.

Dowód:

uwierzytelniony odpis wezwania do zapłaty z dnia 9 maja 2018 r. wraz z dowodem doręczenia z dnia 16 maja 2018 r. – k.73-76v.

korespondencja sms powoda do pozwanego – k.215

Wobec braku spłaty zadłużenia w wyznaczonym terminie i nieprzedłożenia przez pozwanego żadnej konkretnej propozycji ugodowej, w dniu 5 lipca 2018 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę kredytową nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. wskazując zarazem, że brak spłaty w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia spowoduje, iż cała należność kapitałowa w kwocie 85.733,05 zł stanie się niezwłocznie wymagalna wraz z należnymi odsetkami. Ponadto, w treści wypowiedzenia powód wskazał, że przeterminowane zadłużenie w dacie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu, tj. w dniu 5 lipca 2018 r. wynosi łącznie 6.616,66 zł, w tym: kwota 1.962,54 zł tytułem kapitału wymagalnego, kwota 2.174,84 zł tytułem wymagalnych odsetek umownych, kwota 31,28 zł tytułem odsetek od należności niespłaconych w terminie oraz kwota 2.448,00 zł tytułem opłat i prowizji. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało pozwanemu doręczone w dniu 17 lipca 2018 r.

Dowód:

uwierzytelniony odpis wypowiedzenia umowy wraz z dowodem doręczenia – k.77-78v.

wydruk harmonogramu dokonywanych wpłat – k.64

Pozwany nie uiścił należności na rzecz powoda, wskutek czego w dniu 22 listopada 2018 roku, wobec upływu okresu wypowiedzenia wierzytelność została postawiona w stan wymagalności. Pismem z dnia 10 lutego 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 106.188,33 zł, w tym: kwoty 85.733,05 zł z tytułu kapitału, kwoty 6.014,02 z tytułu odsetek umownych, kwoty 10.775,26 z tytułu odsetek karnych, kwoty 3.636,00 zł z tytułu opłat i prowizji oraz kwoty 30,00 zł z tytułu kosztów monitu, w terminie 14 dni od daty doręczenia wezwania, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Przedmiotowe wezwanie zostało doręczone pozwanemu dwukrotnie, tj. w dniu 14 lutego 2020 r., a następnie w dniu 17 lutego 2020 r. Pozwany nie uczynił zadość żądaniu powoda.

Dowód:

uwierzytelniony odpis ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty z dnia 10 lutego 2020 r. wraz z dowodem doręczenia – k.79-82v.

Pozwany miał świadomość odnośnie wysokości zadłużenia obciążającego go względem powoda. W wiadomościach e-mail skierowanych do pełnomocnika powodowego Banku w 2019 roku pozwany zadeklarował wolę spłaty zobowiązania w ratach, jednakże nie przedstawił on żadnej konkretnej propozycji ugodowej.

Dowód:

korespondencja e-mail pozwanego – k.183-188

W dniu 17 czerwca 2020 r. powód sporządził wyciąg z ksiąg Banku zgodnie z którym wysokość zadłużenia pozwanego wg stanu na ten dzień wynosiła 108.250,61 zł, w tym: 1) zaległy kapitał w kwocie 85.733,05 zł; 2) odsetki w kwocie 18.551,56 zł, na które składały się: odsetki umowne kapitałowe w wysokości 6.014,02 zł oraz odsetki umowne za opóźnienie w wysokości 12.537,54 zł; 3) koszty w kwocie 3.966,00 zł z tytułu należności za czynności windykacyjne naliczone wg stawek z Tabeli Opłat o Prowizji, w tym: a) kwota 900,00 zł tytułem opłaty za przeprowadzenie wizyty terenowej (3x300 zł), b) kwota 90,00 zł tytułem opłaty za wezwanie do zapłaty (3x30,00 zł), c) kwota 600,00 zł tytułem opłaty za monit w związku z niewykonaniem wymaganych obrotów na rachunku (3x200,00 zł) oraz d) kwota 2.376,00 zł tytułem składki ubezpieczeniowej od utraty zysku (8x297,00 zł).

Dowód:

wyciąg z ksiąg Banku z dnia 17 czerwca 2020 r. – k.83

pełnomocnictwo dla osoby sporządzającej wyciąg z ksiąg banku – k.84

wydruk historii rachunku kredytowego – k.87-88v.

wydruk harmonogramu dokonywanych wpłat – k.64

wydruk raportu – zestawienie należności i spłat kredytu – k.89-93

wydruk raportu – zestawienie należności i zaległości kapitałowych wraz z kalkulacją odsetek za zwłokę – k.94-95

kalkulacja zaległości z tytułu kosztów – raport dekretów z rejestru

zaległości z tytułu opłat – k.96-100

tabela opłat i prowizji – k.101-102

uwierzytelniony odpis deklaracji ubezpieczeniowej wraz z cesją – k.103-104

regulamin kredytowania (...) Bank S.A. – k.105-109v.

W dniu 3 stycznia 2021 r. na podstawie decyzji BFG z dnia 30 grudnia 2020 r. o przejęciu w zakresie określonym w art. 174 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (tj. Dz.U. z 2020 r., poz. 842, dalej jako ustawa o BFG), Bank (...) S.A. w oparciu o art. 176 ust. 1 ustawy o BFG wstąpił w miejsce (...) Banku S.A. w zakresie przejętych praw majątkowych i związanych z nim zobowiązań, również w postępowaniach sądowych i administracyjnych. Następstwo to dotyczy także roszczeń i zobowiązań będących przedmiotem niniejszego postępowania.

Okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

wyciąg z decyzji BFG z dnia 30 grudnia 2020 r. – k.155-158v.

odpis aktualny z KRS (...) – k.142-154v.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione w całości.

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o okoliczności bezsporne i dowody z dokumentów.

Za wiarygodne Sąd uznał dokumenty zgromadzone w sprawie, albowiem ich prawdziwość nie budziła wątpliwości i nie została skutecznie zakwestionowana przez strony.

Dokumenty prywatne stanowiły dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.) i w tym znaczeniu przedstawione przez strony dokumenty nie zostały skutecznie zakwestionowane. Były bowiem jasne, kompletne i czytelne.

Przedmiot sporu sprowadzał się zasadniczo do oceny, czy powodowi należy się od pozwanego kwota dochodzona pozwem z tytułu umowy kredytu bankowego nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. W tym celu należało przesądzić m.in., czy pozwany spłacał raty kredytu zgodnie z treścią umowy oraz czy powód zasadnie wypowiedział pozwanemu przedmiotową umowę, i czy zasadnie wezwał pozwanego do spłaty całości nieuregulowanego zadłużenia. Ponadto, z uwagi na treść zarzutów podniesionych przez pozwanego należało przesądzić, czy wypowiedzenie umowy kredytowej zostało dokonane skutecznie, tj. przez osobę upoważnioną do składania w imieniu powoda oświadczeń woli w przedmiocie wypowiadania umów kredytowych, jak również, czy powód udowodnił dochodzone roszczenie tak co do zasady, jak i co do wysokości.

W ocenie Sądu Okręgowego, z dowodów przeprowadzonych w sprawie, w tym m.in. z dokumentów w postaci umowy kredytowej nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. – k.23-26, karty informacyjnej do umowy kredytu – k.27-29, oświadczenia o ryzyku stopy procentowej – k.29, poświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu dyspozycji uruchomienia środków – k.32, k.34, odpisu dyspozycji uruchomienia kredytu/polecenie przelewu – k.33, k.35, wyciągu nr (...) z rachunku nr (...) – k.65-68, wydruku historii rachunku kredytu – k.36-63, wydruk harmonogramu dokonywanych wpłat – k.64, wydruku historii naliczania odsetek – k.69-72v., uwierzytelnionego odpisu wezwania do zapłaty z dnia 9 maja 2018 r. wraz z dowodem doręczenia z dnia 16 maja 2018 r. – k.73-76v., korespondencji sms powoda do pozwanego – k.215, uwierzytelnionego odpisu wypowiedzenia umowy wraz z dowodem doręczenia – k.77-78v., wydruku harmonogramu dokonywanych wpłat – k.64, uwierzytelnionego odpisu ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty z, dnia 10 lutego 2020 r. wraz z dowodem doręczenia – k.79-82v., korespondencji e-mail pozwanego – k.183-188, wyciągu z ksiąg Banku z dnia 17 czerwca 2020 r. – k.83, pełnomocnictwa dla osoby sporządzającej wyciąg z ksiąg banku – k.84, wydruku historii rachunku kredytowego – k.87-88v., wydruku harmonogramu dokonywanych wpłat – k.64, wydruku raportu – zestawienie należności i spłat kredytu – k.89-93, wydruku raportu – zestawienie należności i zaległości kapitałowych wraz z kalkulacją odsetek za zwłokę – k.94-95, kalkulacji zaległości z tytułu kosztów – raport dekretów z rejestru, zaległości z tytułu opłat – k.96-100, tabeli opłat i prowizji – k.101-102, uwierzytelnionego odpisu deklaracji ubezpieczeniowej wraz z cesją – k.103-104 oraz z regulaminu kredytowania (...) Bank S.A. – k.105-109v. wynika, że pozwany nie wywiązywał się z warunków umowy kredytowej łączącej go z powodem w sposób prawidłowy. Pozwany spłacił na rzecz powoda jedynie część zadłużenia, co wynika m.in. z historii rachunku bankowego pozwanego oraz z wyciągu z ksiąg bankowych powoda z dnia 17 czerwca 2020 r. (k.83), natomiast w pozostałym zakresie, tj. co do kwoty 85.733,05 zł (kapitał) i kwoty 18.551,56 zł (odsetki od należności niespłaconej w terminie do dnia 16 czerwca 2020 r.) nie wywiązał się z płatności rat kredytowych określonych w umowie. Wobec tego, powód zasadnie pismem z dnia 5 lipca 2018 r. wypowiedział pozwanemu umowę kredytu bankowego z dnia 27 lipca 2015 r. z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia, wzywając go jednocześnie do spłaty zadłużenia przeterminowanego na koniec okresu wypowiedzenia.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy strony łączyła umowa kredytu bankowego z dnia 27 lipca 2015r., na podstawie której Bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 100.000,00 zł na cel związany z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pozwanego jako kredytobiorcę (pkt III. Części szczególnej umowy).

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt a i b umowy kredytu, powodowy Bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytowej m.in. w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę któregokolwiek z warunków udzielenia kredytu, jak również w razie niewykonania lub nieterminowego regulowania przez kredytobiorcę zobowiązań wobec Banku, w szczególności w przypadku, gdy kredytobiorca zalega w całości lub w części z zapłatą dwóch rat kredytu i pomimo wezwania do zapłaty nie spłaci zaległości w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania. W okolicznościach sprawy brak było wątpliwości co do tego, że pozwany w dacie złożenia przez powoda oświadczenia o wypowiedzeniu, tj. w dniu 5 lipca 2018 r. zalegał względem Banku z zapłatą czterech rat, czego pozwany nie kwestionował. Jak sam przyznał w uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty, spłacał zaciągnięte zobowiązanie do końca grudnia 2017 r. (w październiku 2017 r. pozwany uległ wypadkowi).

Pozwany zakwestionował dochodzone pozwem roszczenia, tak co do zasady, jak i co do wysokości, jednakże w ocenie Sądu bezskutecznie. Sąd nie miał żadnych wątpliwości co do tego, iż powód wykazał swoje roszczenie, tak co do zasady, jak i co do wysokości. Wbrew zarzutom strony pozwanej, dokumenty prywatne przedstawione przez powoda w postaci wyciągu z ksiąg bankowych, historii rachunku bankowego, wypowiedzenia umowy, wezwania do zapłaty, etc. stanowią miarodajny dowód w sprawie, pozwany zaś, poza gołosłownymi zaprzeczeniami co do ich wiarygodności i mocy dowodowej, nie przedstawił przeciwko nim żadnego przeciwdowodu, pomimo iż to na nim, z mocy art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie (skoro dokumenty te kwestionował).

W szczególności podkreślić należy, iż dowód z ksiąg bankowych ma przymiot dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 245 k.p.c. i jako taki może być przedmiotem swobodnej oceny dowodów i stanowić podstawę rozstrzygnięcia sprawy. Wobec jednoznacznego brzmienia art. 95 ust. 1a ustawy z 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2105 r. poz. 218), dokument w postaci wyciągu z ksiąg bankowych w postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego. W świetle przedstawionej dotychczas argumentacji, nie pozbawia to jednak tego dokumentu mocy dowodowej i wiarygodności. Warto zwrócić uwagę, iż ustawodawca, dostrzegając szczególne wymogi formalne obowiązujące przy jego sporządzaniu, uznaje wyciąg z ksiąg bankowych za dokument stanowiący dostateczną podstawę wpisu do ksiąg wieczystych (art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe). W swojej istocie wyciąg z ksiąg bankowych zawiera bowiem złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób, dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych. Prowadzenie zaś tych ostatnich poddane jest zarówno regulacji ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330) oraz rozporządzenia Min. Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. z 2013 r. poz. 329), jak i ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 174) (tak m.in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt I ACa 1758/15, Lex nr 2106880).

W związku z powyższym, z uwagi na przedstawione przez powoda dowody z dokumentów, zarzuty podniesione w sprzeciwie okazały się całkowicie chybione. Bezzasadny był przede wszystkim zarzut dotyczący niewłaściwie złożonego podpisu na dokumencie wypowiedzenia umowy z dnia 5 lipca 2018 r. Pozwany zarzucił w tym względzie, że pracownik Banku podpisał oświadczenie o wypowiedzeniu umowy parafą, a nie czytelnym podpisem (k.77), wobec tego zdaniem pozwanego wypowiedzenie nie jest skuteczne. W niniejszej kwestii w ocenie Sądu brak jest jakichkolwiek wątpliwości co do tego, że żaden przepis prawa nie stawia wymogu czytelności podpisu osoby, która go składa. Także w orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, w świetle którego podpis może być nieczytelny, jeśli tylko został napisany w sposób charakterystyczny dla osoby podpisanej. Dla osób, którym taka forma podpisu nie jest znana, złożenie podpisu nieczytelnego jest natomiast podstawą domniemania, że został złożony w formie zwykle używanej przez składającego oświadczenie woli, tj. podpisującego (vide: uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1993 r., sygn. akt CZP 146/93, Lex nr 3994). Pogląd, że podpis w rozumieniu art. 78 k.c. nie musi być czytelny, wyraził również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 listopada 2006 r. (sygn. akt II FSK 1144/05). Skoro zatem podpis nie musi spełniać żadnych szczególnych wymogów dotyczących jego treści lub wyglądu, a decydujące znaczenie ma to, czy identyfikuje on osobę, która go złożyła, to tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że podpis nieczytelny lub zawierający jedynie inicjały, ujęte w określony, powtarzalny i charakterystyczny dla danej osoby znak graficzny stanowi parafę, a nie podpis. Tym bardziej, że w okolicznościach niniejszej sprawy osoba podpisująca oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy kredytowej posłużyła się nadto imienną pieczątką służbową ze wskazaniem swojego imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego. Tym samym, brak jest jakichkolwiek wątpliwości co do tożsamości osoby, która podpisała oświadczenie o wypowiedzeniu z dnia 5 lipca 2018 r. w imieniu powodowego Banku. Z tych przyczyn zarzut nieskuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej należało uznać za bezzasadny.

Zdaniem Sądu nie zasługiwał także na uwzględnienie zarzut nadużycia prawa podmiotowego przez powodowy Bank i kształtowania przez powoda praw i obowiązków kredytobiorcy w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Przede wszystkim należy mieć tu na uwadze fakt, iż regulacja prawna w zakresie stosowania wzorców umownych i klauzul niedozwolonych, ujęta w art. 385 1 k.c. dotyczy stosunków z konsumentami. Pozwany zaś zawarł przedmiotową umowę kredytu jako przedsiębiorca i w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą. Kredyt został pozwanemu udzielony na cele związane z wykonywaniem tej działalności. W tym przedmiocie Sąd w pełni podzielił więc argumentację strony powodowej przedstawioną w piśmie procesowym z dnia 29 kwietnia 2021 r. (k.2020-209), w szczególności stanowisko, iż jako przedsiębiorca, czyli osoba zawodowo trudniąca się prowadzeniem działalności gospodarczej, pozwany powinien nie tylko zapoznać się z treścią zawieranych przez siebie umów, ale także potrafić ocenić, czy będzie w stanie sprostać wynikającym z nich zobowiązaniom finansowym.

Poza tym, pozwany proponując powodowi zawarcie ugody i spłatę przynajmniej części zobowiązania w ratach, w istocie uznał swoje zobowiązanie względem Banku w tym przedmiocie. Pozwany wprawdzie podnosił, że wyrażał wolę dobrowolnej spłaty zobowiązania i kontaktował się w tym celu z pełnomocnikiem powoda, jednakże nie przedstawił w ostateczności żadnej konkretnej propozycji ugodowej. Wbrew stanowisku pozwanego, zgodnie z treścią wezwania do zapłaty poprzedzającego dokonanie wypowiedzenia umowy kredytu, pozwany został poinformowany o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia oraz o tym, że wniosek taki należy złożyć w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania (k.73-73v.). Pozwany, mimo odebrania przedmiotowego wezwania (k.74v., k.76v.), nie złożył powodowi stosownego wniosku o restrukturyzację w ww. terminie. Nie zdołał on także skutecznie zakwestionować prawdziwości dokumentów w postaci wezwania do zapłaty i wypowiedzenia umowy. W konsekwencji, powód zasadnie, prawidłowo i skutecznie wypowiedział pozwanemu umowę kredytową, o czym mowa poniżej.

Z punktu widzenia prawidłowości dokonanego wypowiedzenia, należy mieć przede wszystkim na względzie odpowiednie regulacje ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tj. Dz.U. z 2019 r., poz. nr 2357). I tak, stosownie do art. 75 ust. 1 prawa bankowego, przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni (art. 75 ust. 2 prawa bankowego). Z kolei w myśl art. 75 c prawa bankowego, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych (ust.1). W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia (ust.2). Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy (ust. 3).

Mając na uwadze wymienione wyżej przepisy prawa bankowego, zdaniem Sądu powód w sposób prawidłowy i skuteczny dokonał wypowiedzenia umowy kredytu bankowego łączącej go z pozwanym. W szczególności, wbrew zarzutom podniesionym w sprzeciwie, powód pouczył pozwanego o możliwości restrukturyzacji zadłużenia w trybie art. 75c Prawa bankowego, na co jednoznacznie wskazuje treść dokumentów w postaci wezwania do zapłaty z dnia 9 maja 2018 r. (k.73-73v., k.75-75v.).

Z powyższych względów, Sąd na podstawie 75 ust. 1 i 2 Prawa bankowego w zw. z § 8 ust. 1 pkt a) i b) umowy kredytu bankowego z dnia 27 lipca 2015 r. orzekł jak w pkt I. formuły sentencji wyroku.

O odsetkach umownych orzeczono na zasadzie art. 359 § 1 i § 2 ( 1 )k.c. w zw. z § 9 umowy kredytu bankowego nr (...) z dnia 27 lipca 2015 r. Od należności głównej w kwocie 85.733,05 zł Sąd zasądził odsetki umowne, począwszy od dnia 17 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty, tj. zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., mając na uwadze zasadę odpowiedzialności stron za wynik sprawy. Powód wygrał sprawę w całości, wobec tego należą mu się od pozwanego poniesione przez niego koszty procesu. Na zasądzone od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu w łącznej wysokości 10.830,00 zł składają się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 5.413,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda w stawce minimalnej 5.400,00 zł (zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r., tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 265) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

SSO Wojciech Modrzyński