Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

zaoczny w stosunku do pozwanych:

M. S., małoletniej Z. S. oraz małoletniej Z. M.

Dnia 19 stycznia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Żelewska

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2022 roku w Gdyni

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy M. G.

przeciwko R. S. (1), R. S. (2), M. S., małoletniej Z. S. oraz małoletniej Z. M.

o eksmisję

1.  nakazuje pozwanym R. S. (1), R. S. (2), M. S., Z. S. oraz Z. M., aby opuścili, opróżnili i wydali powódce Gminie M. G. lokal mieszkalny oznaczony numerem (...) położony w G. przy ul. (...) ,

2.  ustala, że pozwanym R. S. (1), M. S., Z. S. oraz Z. M. przysługuje uprawnienie do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu,

3.  ustala, że pozwanemu R. S. (2) nie przysługuje uprawnienie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

4.  zasądza solidarnie od pozwanych R. S. (1), R. S. (2) oraz M. S. na rzecz powódki Gminy M. G. kwotę 654,44 zł (sześćset pięćdziesiąt cztery złote czterdzieści cztery grosze);

5.  odstępuje od obciążania pozwanych Z. S. oraz Z. M. kosztami procesu,

6.  ustala i przyznaje M. K. kwotę 96,00 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego R. S. (2).

Sygnatura akt I C 551/20

UZASADNIENIE

Powódka Gmina M. G. wniosła pozew przeciwko R. S. (1), R. S. (2), M. S. i małoletniej Z. S. domagając się nakazania pozwanym opuszczenia, opróżnienia oraz wydania powódce lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. (...) w G., a także wniosła o ustalenie, że pozwanym nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, iż jest właścicielem spornego lokalu, natomiast pozwani nie posiadają tytułu prawnego do tego lokalu na skutek prawidłowo rozwiązanej umowy najmu. Pozwani praktycznie od początku zawarcia umowy najmu zalegali z zapłatą czynszu. W 2017r. Prezydent Miasta G. wstrzymał procedurę zmierzającą do rozwiązania umowy najmu, jednak składane przez pozwanych obietnice spłaty zaległości okazały się bezskuteczne. W chwili wypowiedzenia umowy pozwani zalegali z zapłatą czynszu znacznie przekraczając trzy okresy płatności. Wezwania do zapłaty należności w dodatkowym terminie jednego miesiąca pod rygorem rozwiązania stosunku najmu nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Na skutek dokonanego w trybie na podstawie art. 11 ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów (…) wypowiedzenia umowy, doszło do jej rozwiązania w dniu 29 lutego 2020r. Pozwani mimo otrzymania wezwania do dobrowolnego opuszczenia lokalu nie wydali go powódce i nadal zamieszkują w nim. Powódka oświadczyła, iż poza małoletniością Z. S., nie są jej znane okoliczności uzasadniające przyznanie pozwanym prawa do lokalu socjalnego.

(pozew k. 3-4)

Pozwany R. S. (1) wniósł o przyznanie lokalu socjalnego, wskazując, że brak opłat czynszowych wynikał z problemów finansowych pozwanych. Pozwany wskazał, iż pozostaje osobą bezrobotną.

(odpowiedź na pozew k. 51-52)

Kurator ustanowiony dla R. S. (2) wniósł o oddalenie powództwa.

(odpowiedź na pozew k. 117)

Pozostali pozwani nie złożyli odpowiedzi na pozew, nie złożyli wyjaśnień ustnie, nie stawili się na rozprawę ani też nie zażądali przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka Gmina M. G. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. (...). Na podstawie umowy najmu zawartej w dniu 23 grudnia 2013r. najemcą przedmiotowego lokalu był m.in. R. S. (1). Oprócz najemcy w przedmiotowym lokalu zamieszkują: jego syn R. S. (2), córka M. S. i małoletnie wnuki Z. S. i Z. M..

(dowód: wydruk z księgi wieczystej nr (...) k. 12, umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 23 grudnia 2013r. k. 7-11, protokół z dnia 21 września 2017r. k. 125)

Pozwani posiadali zaległości w zapłacie czynszu w wysokości przekraczającej należności za trzy pełne okresy płatności. Pismem z dnia 19 października 2017r. Prezydent Miasta G. wstrzymał postępowanie zmierzające do rozwiązania umowy najmu i rozłożył zadłużenie na raty. Mimo powyższego, w okresie od października 2017r. do sierpnia 2019r. z tytułu czynszu i opłat eksploatacyjnych pozwani nie spłacili łącznie kwoty 22.480,76 zł. Łączne zadłużenie pozwanych przekroczyło kwotę 50.000 zł.

(dowód: pismo z dnia 19 października 2017r. k. 13, pismo z dnia 6 września 2019r. k. 14)

Pismem z dnia 21 października 2019r. powódka wezwała pozwanego najemcę R. S. (1) do zapłaty zaległości w kwocie 61.045,15 zł terminie miesiąca pod rygorem wystąpienia z powództwem o zapłatę na drogę sądową oraz rozwiązania umowy najmu. Wezwanie zostało doręczone R. S. (1) zostało doręczone w dniu 4 listopada 2019r.

(dowód: wezwania do zapłaty k. 18, 20, zpo k. 21, kopia koperty k. 19)

Pismem z dnia 13 stycznia 2020r. powódka wypowiedziała pozwanemu najemcy umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) z powodu zaległości w zapłacie czynszu w wysokości przekraczającej trzy pełne okresy płatności. Wypowiedzenie zostało doręczone w dniu 20 stycznia 2020r. Zaległość pozwanego na koniec stycznia 2020r. wynosiła 60.186,77 zł. Stawka czynszu w 2019-2020r. kształtowała się w przedziale 658,17 – 970,97 zł.

(dowód: wypowiedzenie umowy najmu k. 25, 27, zpo k. 26, 28, dane syntetyczne za rok 2019 i 2020 k. 30-31)

Pozwany R. S. (1) jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w G. jako osoba bezrobotna. Pozwani nie korzystają ze świadczeń z opieki społecznej ani posiadają orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.

(dowód: pismo PUP k. 95, pismo (...) k. 98, pismo MOPS k. 100)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w całości na podstawie dowodów z dokumentów, przedłożonych przez stronę powodową oraz wezwane instytucje. Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej powołanych powyżej dokumentów. Zważyć bowiem należy, iż przedłożone przez powoda dokumenty nie budzą żadnych wątpliwości Sądu co do ich autentyczności, nie noszą żadnych śladów podrobienia czy przerobienia ani innej ingerencji w ich treść.

Podstawę prawną roszczenia powódki o wydanie przedmiotowego lokalu stanowi przepis art. 222 § 1 kc, zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą. W świetle powołanego przepisu przesłankami roszczenia windykacyjnego są:

1)własność podmiotu podnoszącego roszczenie;

2)faktyczne władanie rzeczą przez podmiot, przeciwko któremu kierowane jest roszczenie;

3)brak skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą, które przysługiwałoby osobie, która rzeczą faktycznie włada (por. M. Gutowski (red.) Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1-449 ¹¹ , wyd. 1, 2016).

W świetle przedłożonych dokumentów uznać należało, że powódka Gmina M. G. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. (...). Okoliczność ta została wykazana za pomocą dokumentu w postaci wydruku z aktualnej treści księgi wieczystej. Z kolei, w świetle odpowiedzi na pozew złożonej przez R. S. (1) nie ulegało również wątpliwości, że pozwani faktycznie władają spornym lokalem mieszkalnym i dotąd nie wydali go właścicielowi.

Przesądziwszy powyższe należało ustalić, czy pozwani posiadają skuteczny względem powoda tytuł prawny do władania lokalem. Dla rozstrzygnięcia tej kwestii konieczne było odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 1234), które regulują m.in. zasady nawiązania i rozwiązania stosunku najmu lokali mieszkalnych. Na wstępie, zauważyć należy, iż z przedłożonych dokumentów wynika, że pozwany R. S. (1) był najemcą przedmiotowego lokalu na podstawie umowy najmu, a więc był stroną odpłatnego stosunku prawnego.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 powołanej ustawy stanowi, że jeżeli lokator jest uprawniony do odpłatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez właściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w przepisie tego artykułu, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 4 i 5. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia. Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 2 pkt. 2 wypowiedzenie z powodu zalegania z zapłatą czynszu powinno nastąpić nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego pod warunkiem, że lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

W świetle przedłożonych przez stronę powodową dokumentów uznać należało, iż wszystkie przesłanki, o jakich mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zostały spełnione. Zważyć należy, iż pozwany posiadał zaległości w zapłacie czynszu w wysokości przekraczającej należności za trzy pełne okresy płatności. Z dokumentu w postaci danych syntetycznych za lata 2019-2020 wynika, że w styczniu 2018r. zadłużenie pozwanego najemcy wynosiło 60.186,77 zł, podczas gdy stawka czynszu w 2019r. kształtowała się w przedziale 658,17 – 918,85 zł. Zgodnie z powołaną powyżej procedurą, pismem z dnia 21 października 2019r. powódka wezwała najemcę do zapłaty zaległości w terminie miesiąca pod rygorem rozwiązania umowy najmu. Wezwanie zostało pozwanemu R. S. (1) w dniu 4 listopada 2019r. Wobec bezskuteczności wezwania, pismem z dnia 13 stycznia 2020r. powódka wypowiedziała pozwanemu umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) jako przyczynę wypowiedzenia wskazując zaległości w zapłacie czynszu w wysokości przekraczającej trzy pełne okresy płatności. Wypowiedzenie zostało doręczone najemcy w dniu 20 stycznia 2020r. Z upływem miesiąca od daty doręczenia doszło do rozwiązania umowy najmu. Z tą datą wygasło uprawnienie pozostałych pozwanych (dzieci i wnuków najemcy) wywodzone z przepisów prawa rodzinnego do zamieszkiwania w spornym lokalu. Bez wątpienia zatem, powódka wykazała, iż dokonała wypowiedzenia pozwanym stosunku najmu z zachowaniem rygorów, o których mowa w art. 11 pkt. 2 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy, co w konsekwencji pobawiło pozwanych tytułu prawnego do zajmowania lokalu i zrodziło po stronie powodowej skuteczne roszczenie windykacyjne. Z tych przyczyn Sąd uznał, iż skoro pozwanym nie przysługuje uprawnienie do władania rzeczą, to żądanie powódki zasługuje na uwzględnienie i na podstawie art. 222 § 1 kc orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W świetle zebranego materiału dowodowego nie sposób uznać by żądanie zgłoszone przez powódkę stanowiło nadużycie prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego za utrwalony można uznać obecnie pogląd, zgodnie z którym możliwość nieuwzględnienia roszczenia windykacyjnego na podstawie art. 5 kc może mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych. Oddalenie powództwa na podstawie art. 5 kc oznacza bowiem pozbawienie właściciela ochrony przysługującego mu prawa własności, którego ochrona jest zasadą konstytucyjną (por: orzeczenie SN z 22.11.1994r. II CRN 127/94 niepublikowany; wyr. SN z 27.01.1999r. II CKN 151/98, wyrok SN z 22.03.2000r. I CKN 440/98). Sąd Najwyższy trafnie stwierdził w orzeczeniu z dnia 25 maja 1973r. III CRN 86/73, że zasady współżycia społecznego chronią wprawdzie przed nadużyciem prawa, ale nie mogą tego prawa w ogóle unicestwić. W szczególności przy żądaniu eksmisji mogą one jedynie powodować odroczenie eksmisji, a nie pozbawienie uprawnionego jego prawa podmiotowego w zupełności. Zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie daje żadnych podstaw do uznania sytuacji życiowej pozwanych za szczególną w rozumieniu art. 5 kc. Nie ma żadnych danych ku temu, by stwierdzić, że którekolwiek z pozwanych jest osobą obłożnie chorą, wymagającą stałej opieki osób trzecich, czy też aby w stosunku do niej zachodziły inne szczególne okoliczności.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, Sąd zobowiązany był z urzędu badać przesłanki w zakresie orzeczenia o uprawnieniu do lokalu socjalnego wobec osób których dotyczy nakaz opróżnienia lokalu. Przepis art. 14 ust. 4 ustawy stanowi, że sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec:

1) kobiety w ciąży,

2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 573 i 1981) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej,

3) obłożnie chorego,

4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5) osoby posiadającej status bezrobotnego,

6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

W niniejszej sprawie istniały przesłanki obligatoryjne do przyznania pozwanym R. S. (1), M. S., Z. S. i Z. M. lokalu socjalnego. Jak wynika z informacji przekazanych przez Powiatowy Urząd Pracy w G. pozwany R. S. (1) jest osobą bezrobotną. Z kolei, pozwane Z. S. i Z. M. są osobami małoletnimi, zaś M. S. sprawuje nad nimi opiekę i wspólnie z nimi zamieszkuje. Jednocześnie, z okoliczności sprawy nie wynika, aby pozwani posiadali inny lokal, w którym mogliby zamieszkać, jak również, by sytuacja materialna pozwanych pozwalałaby im na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Wobec powyższego, skoro pozwani spełniają przesłanki obligatoryjne o jakiej mowa w art. 14 ust. 4 pkt 2 i 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, to Sąd zobowiązany był do ustalenia im uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego, zaś na podstawie art. 14 ust. 6 wyżej cytowanej ustawy, Sąd nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia pozwanym przez Gminę M. G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Z uwagi jednak na omyłkę Sąd nie zawarł tego postanowienia w treści wyroku.

Natomiast nie wykazano, aby jakąkolwiek z ww. przesłanek spełniał R. S. (2). Stąd w stosunku do niego Sąd ustalił, że nie przysługuje mu uprawnienie do lokalu socjalnego.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywających niniejszą sprawę pozwanych R. S. (1), R. S. (2) i M. S. solidarnie na rzecz powoda kwotę 654,44 zł, na którą składają się: opłata sądowa od pozwu (200 zł), a także opłata za czynności fachowego pełnomocnika pozwanego radcy prawnego w stawce minimalnej, zgodnie z treścią § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (240 zł), wynagrodzenie kuratora (96 zł) oraz koszty doręczeń przez komornika (72,39 zł i 46,05 zł). Pozwani nie wykazali bowiem okoliczności uzasadniających odstąpienie od obciążania ich kosztami procesu.

Natomiast, na mocy art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania kosztami procesu małoletnich pozwanych, które pozostają na utrzymaniu przedstawicieli ustawowych.

Nadto, Sąd przyznał kuratorowi R. S. (2) wynagrodzenie w kwocie 96 zł, stanowiącej 40 % stawki minimalnej fachowego pełnomocnika.