Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 stycznia 2021 r.

T. H. i K. K. domagały się zasądzenia od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty po 600 euro wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 3 marca 2020 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że na podstawie rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 r. powódki dochodzą od pozwanego zryczałtowanego odszkodowania za opóźnienie w podróży. Wyjaśniły, że 2 marca 2020 r. miały zaplanowany lot na trasie z Z. do W., połączeniem realizowanym przez pozwanego przewoźnika. Lot uległ opóźnieniu wynoszącemu ponad 3 godziny (pozew, k. 2-3).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany powołał się na okoliczność nadzwyczajną uzasadniającą uchylenie jego odpowiedzialności tj. usterki technicznej samolotu mającego wykonać skarżony rejs polegającej na sygnalizacji pożaru w bagażniku samolotu (odpowiedzi na pozew – k. 29-33).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. H. i K. K. miały odbyć w dniu 2 marca 2020 r. lot nr (...) z Z. przez H. do W. realizowany przez pozwanego przewoźnika (okoliczności bezsporne; dowód: karta pokładowa – k.5-6).

Pismem z dnia 9 marca 2020 r. T. H. i K. K. wezwały (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. do zapłaty kwoty po600 euro z tytułu opóźnienia lotu nr (...) 5008z dnia 1 marca 2020 r. na trasie z Z. do W., w terminie 30 dni na wskazany rachunek bankowy. (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 9).

Po awaryjnym lądowaniu w A. A. w samolocie wykonującym rejs wykryto usterkę techniczną w postaci zwarcia, które sygnalizowało pożar w bagażniku samolotu (dowód: raport – k. 34).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów oraz ich kserokopii złożonych do akt sprawy. Okoliczności stanu faktycznego jako przyznane przez stronę przeciwną, Sąd na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. uznał za udowodnione, ponadto znajdują one potwierdzenie w złożonych do akt dokumentach, co do wiarygodności których Sąd nie miał wątpliwości, ponieważ składają się na spójny, logiczny, korelujący ze sobą obraz stanu faktycznego poddany ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie.

Postanowieniem z dnia 13 stycznia 2021 r. Sąd dopuścił dowody z dokumentów dołączonych do akt na okoliczności wskazane w pismach stron. Jednocześnie Sąd pominął wniosek o przesłuchanie świadka S. M., albowiem okoliczności mające być stwierdzone tymi dowodami, zdaniem Sądu, w kontekście omówionych niżej przyczyn oddalenia powództwa względem pozwanego, nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, zaś niewątpliwie przedłużyłyby procedowanie (postanowienie – k. 39).

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, że Sąd rozpoznał niniejszą sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 1481 § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Z uwagi na zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, który w ocenie Sądu należy uznać za wystarczający oraz okoliczność, że żadna ze stron nie złożyła w pierwszym piśmie procesowym wniosku o przeprowadzenie rozprawy Sąd, mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych, uznał, że przeprowadzenie rozprawy w niniejszej sprawie nie jest konieczne.

Powódki oparła swoje roszczenie na regulacji zawartej w Rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U. UE L 2004/46/1). Ochrona na podstawie przepisów tego Rozporządzenia obejmuje nie tylko pasażerów lotów regularnych, ale również pasażerów lotów nieregularnych, w tym także loty stanowiące część zorganizowanych wycieczek (motyw piąty Rozporządzenia). W myśl art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że:

i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub

ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub

(...)) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Stosownie do art. 7 ust. 1 rozporządzenia pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:

a) 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów

b) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów;

c) 600 EUR dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit. a) lub b).

Przy określaniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu. W dalszej kolejności należy wskazać, że w myśl art. 5 ust. 3 Rozporządzenia obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Przepisy art. 5, 6 i 7 Rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania, pasażerów opóźnionych lotów trzeba traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego Rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego (tak Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07 mających za przedmiot wnioski o wydanie na podstawie art. 234 WE orzeczeń w trybie prejudycjalnym, złożone w postępowaniu C. S., G. S., A. S. p-ko (...) oraz S. B., K. L. p-ko A. France SA, (...) (...)- (...)).

Zgodnie z treścią art. 2g powołanego Rozporządzenia WE nr 261/2004, "rezerwacja" oznacza fakt posiadania przez pasażera biletu lub innego dowodu potwierdzającego, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego lub organizatora wycieczek.

Stosownie do art. 3 ust. 2 a) cytowanego Rozporządzenia, ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że pasażerowie posiadają potwierdzoną rezerwację na dany lot oraz, z wyjątkiem przypadku odwołania, o którym mowa w art. 5, stawią się na odprawę pasażerów, - zgodnie z wymogami i w czasie określonym uprzednio na piśmie (w tym poprzez środki elektroniczne) przez przewoźnika lotniczego, organizatora wycieczek lub autoryzowane biura podróży, lub, jeżeli czas nie został określony, ─ nie później niż 45 minut przed ogłoszoną godziną odlotu. Pasażer powinien zatem wykazać, że posiada uprawnienie do wystąpienia z żądaniem odszkodowawczym, zgodnie z ogólnym ciężarem rozkładu dowodu z art. 6 k.c. Natomiast na przewoźniku lotniczym spoczywa ciężar wykazania, że uprawnienia przysługujące pasażerowi nie zostały naruszone ( art. 205 b ust. 5 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz.U. z 2013 r.1393 j.t.). Jak zostało już zauważone, opóźnienie w przylocie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (art. 5 ust. 3 rozporządzenia), to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego.

W tym miejscu stwierdzić należy, że odwołanie lotu nie kreuje po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (art. 5 ust. 3 rozporządzenia), to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego. W motywie czternastym Rozporządzenia wskazano, że nadzwyczajne okoliczności mogą w szczególności zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika.

Na zaistnienie takich właśnie okoliczności powoływał się w niniejszej sprawie pozwany, wskazując, że przyczyną opóźnienia rejsu była usterka techniczna samolotu mającego wykonać skarżony lot.

Stanowisko pozwanego w ocenie Sądu zasługuje na uwzględnienie.

Podkreślenia wymaga, że co do zasady nie budzi wątpliwości, że usterki techniczne mogą stanowić nadzwyczajną, niezależną od przewoźnika przyczynę, jeśli nie mógł on ich racjonalnie przewidzieć i uwzględnić w ramach normalnego wykonywania działalności w danym czasie. W motywie czternastym Rozporządzenia wskazano, że nadzwyczajne okoliczności mogą w szczególności zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika.

Przekładając powyższe regulacje na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że pozwany w należyty sposób wykazał zaistnienie okoliczności egzoneracyjnych z art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04.

Zdaniem Sądu, okoliczności wskazane przez pozwanego niewątpliwie były okolicznościami nadzwyczajnymi i stanowiły w stosunku do tego przewoźnika lotniczego zdarzenie o charakterze zewnętrznym, na które nie miał wpływu i któremu nie mógł zapobiec. Nie może budzić wątpliwości, że konieczność awaryjnego lądowania, a następnie kontrolę samolotu można postrzegać jako nadzwyczajną, niezależną od przewoźnika przyczynę opóźnienia lotu. Mając na uwadze bezpieczeństwo jakie przewoźnik obowiązany jest zapewnić pasażerom i skalę ewentualnych następstw katastrofy samolotu na skutek awarii, stwierdzić należy, że konieczność przeprowadzenia inspekcji i wykonania wskazanych przez pozwanego czynności było konieczne, szczególnie w zestawieniu, że ryzyko pożaru w samolocie w trakcie lotu realnie zagrażało bezpieczeństwu pasażerów. Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że lot odbywał się na długim dystansie. Z uwagi na to, że istniało wysokie ryzyko zaistnienia zagrożenia bezpieczeństwa na skutek wybuchu pożaru podczas eksploatacji samolotu zasadne było podjęcie działań, które spowodowały opóźnienie skarżonego rejsu.

Przewoźnik, w celu uchylenia się od odpowiedzialności odszkodowawczej musi udowodnić wystąpienie dwóch przesłanek egzoneracyjnych: tj. wystąpienia okoliczności nadzwyczajnych oraz podjęcia przez pozwanego wszelkich racjonalnych środków do uniknięcia skutków tych nadzwyczajnych okoliczności.

Zdaniem Sądu, pozwany podjął kroki mające na celu minimalizację skutków zaistniałej konieczności awaryjnego lądowania. Sąd dał wiarę pozwanemu, że podjął szereg czynności mających na celu znalezienie innych maszyn, jednak zorganizowanie lotu zastępczego było niemożliwe, tym samym wykazał, że podjął racjonalne środki dla uniknięcia odwołania lotów i wykonał kosztem niezawinionego opóźnienia wszystkie rejsy w rotacji.

Mając na uwadze całokształt przedstawionych wyżej okoliczności związanych z bezpieczeństwem pasażerów Sad przyjął, że lot z 2 marca 2020 r. lot nr (...) z Z. przez H. do W. uległ opóźnieniu w związku z zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności i w związku z tym na gruncie tej sytuacji wyłączona została odpowiedzialność przewoźnika lotniczego oparta na zapisach Rozporządzenia (WE) 261/2004. Konsekwencją powyższego było natomiast oddalenie powództwa o czym orzeczono w sentencji wyroku.

Sędzia Elżbieta Mojsa

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powodów.