Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

6 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2021 roku w Sieradzu

odwołania J. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z 10 lutego 2021 r. Nr (...)

w sprawie J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o emeryturę pomostową

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje J. M. prawo do emerytury pomostowej od 1 stycznia 2021 roku;

2.  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa do emerytury pomostowej;

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz J. M. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 223/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 10.02.2021r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. powołując się na przepis art. 4 ustawy z 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych, odmówił J. M. prawa do emerytury pomostowej z uwagi na niespełnienie przesłanki wykonywania pracy w szczególnych warunkach po 31.12.2008r.

Od powyższych decyzji w/w złożył odwołanie, wnosząco o przyznanie prawa do przedmiotowego świadczenia. Wnosił o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia na stanowisku sanitariusza noszowego, będącego członkiem zespołu wyjazdowego.

W odpowiedzi, organ rentowy podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wnosił o oddalenie odwołania. Podnoszono, że nie ma podstaw do zaliczenia do stażu pracy zatrudnienia wnioskodawcy w (...)w P. oraz w Szpitalu w B., ponieważ nie można zakwalifikować stanowiska „sanitariusz” do prac członków zespołów ratownictwa medycznego, po którym mowa w punkcie 18 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. M., ur. (...)

W okresie od 01.01.1979 - 31.01.1988, 2.03.1989 - 31.08.1991, był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w P. i wykonywał pracę sanitariusza w zespołach wyjazdowych. Aby zostać sanitariuszem trzeba było ukończyć 2-3 dniowy kurs. Zespoły wyjeżdżały karetkami, które były pojazdami uprzywilejowanymi. B. J. i B. K. pracowały z wnioskodawcą jako dyspozytorki. Praca odbywała się w nocy i w dzień w systemie 12/24. Dyżur trwał 12 godzin i obejmował wszystkie wyjazdy, transporty do przewozu i wypadku. pracowała jako dyspozytor pogotowia ratunkowego. Na dyżurze był lekarz lub dwóch i sanitariusz. Lekarz wydawał polecenia sanitariuszowi. Lekarze przeprowadzali szkolenia pielęgniarek i sanitariuszy. Były 3 zespoły wyjazdowe. Na zmianie dziennej było 4 sanitariuszy, a na nocnej było 2. Na zmianie dziennej były 4 karetki pogotowia, a na nocnej były dwie. Były dni, gdzie nie było wyjazdów do wypadków, a były dni, gdzie kilka razy były wyjazdy do wypadków. Leków się nie woziło, tylko pacjentów. Często się zdarzało, że trzeba było przetransportować chorego z przychodni do szpitala. Tak się zdarzało kilka, kilkanaście razy na jednym dyżurze. Pacjenta prowadziło się lub brało się na nosze. Najpierw były samochody marki F. i P.. Były to samochody wyposażone w sygnały świetlne i dźwiękowe. Jak pacjent był w stanie ciężkim, to używało się sygnałów. Sanitariusz zabezpieczał miejsce zdarzenia, transport poszkodowanych należał do sanitariusza. Czynności te wymagały siły, aby np. przenieść na nosze poszkodowanego. Sanitariusz udzielał wsparcia psychicznego. Sanitariusz był wyposażony w leki i sprzęt ratujący życie. Karetka była oznaczona zwyczajnie, posiadała sygnalizację świetlną i dźwiękową. Do np. wypadku wyjeżdżał lekarz i sanitariusz. Sanitariusz uzupełniał torbę w potrzebne leki przy dyspozytorce. Wszystkie karetki były jednakowe z jednakowym wyposażeniem. Było bardzo dużo wyjazdów. Ten sam zespół musiał być w gotowości do wszelkich zadań: transportu, wypadków. Jak zdarzył się wypadek na polu czy w zakładzie pracy to sanitariusz musiał udzielać pomocy przedlekarskiej, obejmującej np. zatamowanie krwotoku, wsparcie psychiczne poszkodowanego. Karetki wyjeżdżały także do osób psychicznie chorych, były kaftany bezpieczeństwa. Bywało, że trzeba było do pacjenta agresywnego użyć siły. Sanitariusz musiał oznakować wypadek. Praca sanitariusza i ratownika medycznego prawie niczym się nie różniła.

W okresie od 2.09.1991 - 19.05.1997, J. M. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Szpitalu w B. jako sanitariusz w Szpitalnym oddziale ratunkowym – w zespołach wyjazdowych pogotowia ratunkowego, z wyłączeniem okresów wynikających ze świadectwa pracy z 5.03.2020r. Razem z wnioskodawcą pracował jako sanitariusz J. G.. W karetce był kierowca, lekarz i sanitariusz. Byli różni pacjenci, jeździło się do porodów, złamań, wypadków, dostarczało pacjentów do izby przyjęć, udzielano pomocy poszkodowanym. Po dotarciu na miejsce zdarzenia, sanitariusz wykonywał wszystkie czynności zlecone przez lekarza. Sanitariusz był wyposażony w pompy, ssaki, defibrylator, na miejscu też można było zrobić EKG pacjentowi. Trzeba było zdezynfekować ranę, założyć opatrunek. czynności zależały od tego czy np. pacjent był przytomny. Sanitariusz przygotowywał lekarzowi potrzebne materiały i razem zaopatrywali rany, złamania. Noszenie noszy z pacjentem też należało do sanitariusza. Czasami pacjenci byli agresywni, trzeba było wzywać na pomoc policję lub drugą karetkę ( zeznania świadków: B. J., B. K., J. G. - na nagraniu CD – 00:03:32 – 00:28:05 k. 38/akta sprawy; świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 4-5/akta ZUS; akta osobowe z okresu zatrudnienia w-cy w (...) w P. i w szpitalu w B.).

W dniu 18.01.2021r., J. M. złożył w ZUS wniosek o emeryturę pomostową (wniosek z załącznikami/akta ZUS).

Po rozpoznaniu wniosku, ZUS zaliczył do ogólnego stażu 26 lat, 8 miesiące i 1 dzień okresów składkowych i nieskładkowych, w tym na podstawie art. 32 ustawy emerytalno – rentowej - 16 lat, 10 m-cy i 7 dni w szczególnych warunkach od 1.01.1972 – 31.01.1988, 2.03.1989 – 31.08.1991, 2.09.1991 – 19.05.1997 (karta przebiegu zatrudnienia/akta ZUS).

Decyzją z 10.02.2021r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. powołując się na przepis art. 4 ustawy z 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych, odmówił J. M. prawa do emerytury pomostowej z uwagi na niespełnienie przesłanki wykonywania pracy w szczególnych warunkach po 31.12.2008r. (decyzja k. 25/akta ZUS).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz w postępowaniu przed organem rentowym. Okoliczności dotyczące charakteru pracy wnioskodawcy w (...)w P. i Szpitalu w B., Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków B. J., B. K., J. G., którym dał wiarę. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął akta osobowe z okresu zatrudnienia w-cy (...) w P. i Szpitalu w B.. W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do uznania, że wnioskodawca spełnił sporną przesłankę stażu w szczególnych warunkach, uprawniającą do nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 4 ustawy z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018, poz. 1924), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Jak wynika z przepisu art. 49 cyt. ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

W sprawie sporna była przesłanka stażu pracy w szczególnych warunkach. Postępowanie dowodowe wykazało, że odwołujący tę przesłankę spełnił, bowiem w okresie zatrudnienia w (...) w P. i Szpitalu w B., wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienioną w punkcie 18 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

W ocenie Sądu, o ile praca sanitariusza noszowego/szpitalnego nie została wprost wymieniona w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych, to należy podkreślić, że praca ta była tożsama z pracą członków zespołu ratownictwa medycznego. Zarówno sanitariusz, jak i ratownik medyczny, pracowali w takich samych jednostkach wyjazdowych do ratowania życia i zdrowia ludzi. Najpierw nazywało się to pogotowie ratunkowe, a później w związku z wejściem w życie ustawy o Państwowym Ratownictwie medycznym zespół ratownictwa medycznego. Praco członków pogotowia ratunkowego niczym nie różniła się od pracy członków ratownictwa medycznego. Niosła za sobą takie same obciążenie organizmu i ewentualne skutki zdrowotne, zwłaszcza w aspekcie pełnionych dyżurów i pracy w nocy oraz obciążeniu psychicznym związanym z udzieleniem pomocy medycznej osobom chorym, poszkodowanym w wypadkach. Nie ma zatem powodu, aby prace członków dawnego pogotowia ratunkowego, jak obecnie członków zespołu ratownictwa medycznego traktować odmiennie. Różnica pomiędzy dawnym pogotowiem ratunkowym, a obecnym zespołem ratownictwa medycznego polega na innym funkcjonowaniu organizacyjnym oraz tym, że aby zostać członkiem zespołu ratownictwa medycznego, trzeba mieć lepsze wykształcenie jak dawniej. Do takich wniosków doszedł także m. in. Sąd Apelacyjny w Gdańsku ferując wyrok z 5.02.2016r. w sprawie III AUa 1511/15 oraz SO w Suwałkach w wyroku z 25.06.2019r. III U 246/19.

Z tych względów, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c., orzekł jak w pkt 1 wyroku.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1 i 1 a cyt. ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczeń (…) po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Użyte w art. 118 sformułowanie „wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędne do wydania przez organ rentowy decyzji” należy rozumieć w ten sposób, iż 30 – dniowy termin winien być liczony od jej „faktycznego wyjaśnienia”. W konsekwencji jeżeli organ rentowy nie wyda decyzji pozytywnej w sprawie ustalenia prawa do świadczenia lub nie wypłaci tego świadczenia w terminie 30 dni od tak określonej „daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania przez organ decyzji”, a następnie w wyniku przeprowadzonego postępowania - okaże się, że iż w tej dacie zostały już faktycznie wyjaśnione wszystkie okoliczności niezbędne dla wydania takiej decyzji, wówczas organ rentowy obowiązany jest do wypłaty odsetek od tego świadczenia (tak SN w wyroku z 14 września 2007r., sygn. III UK 37/07).

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie na etapie postępowania przed ZUS-em i na dzień wydania decyzji, nie było możliwe ustalenie przesłanki stażu w szczególnych warunkach uprawniającego do przyznania prawa do emerytury pomostowej. Dopiero w toku postępowania odwoławczego, na podstawie zgromadzonych dowodów, tj. zeznań świadków - B. J., B. K., J. G.,, akt osobowych, możliwe było dokonanie tych ustaleń. Dlatego też organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania zaskarżonej decyzji, o czym orzeczono w pkt 2 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k. p. c, w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (pkt 3 wyroku).