Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Leżańska

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2022 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku K. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę górniczą

na skutek odwołania K. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 8 lipca 2021 r. sygn.: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 743/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 lipca 2021 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił K. G. prawa do emerytury górniczej z tytułu ukończenia 50 lat z uwagi na brak wymaganego okresu pracy górniczej wynoszącego co najmniej 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50 c ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W uzasadnieniu organ podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił żadnego okresu pracy górniczej.

W odwołaniu od wyżej wymienionej decyzji pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o jej zmianę, poprzez zaliczenie do pracy górniczej okresów zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 22 listopada 1988 roku do dnia 25 października 1989 roku, od dnia 7 maja 1991 roku do dnia 31 marca 1992 roku, od dnia 1 kwietnia 1992 roku do dnia 16 listopada 2006 roku, od dnia 17 listopada 2006 roku do nadal w (...) S.A z siedzibą R. i przyznanie prawa do emerytury górniczej. W odwołaniu podnosił, że w wyżej wymienionym okresach wnioskodawca wykonywał pracę górniczą na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce oraz górnika na odkrywce.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Do stażu pracy górniczej nie zaliczono skarżącemu okresów pracy od dnia 22 listopada 1988 roku do dnia 25 października 1989 roku, od dnia 7 maja 1991 roku do dnia 31 marca 1992 roku z uwagi na to, że stanowisko operatora sprzętu rolniczego nie figurują w załączniku nr 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku, okresu od dnia 1 kwietnia 1992 roku do dnia 16 listopada 2006 roku z uwagi na to, że stanowisko kierowcy ciągnika również nie figuruje w powyższym Rozporządzeniu oraz okresu od dnia 17 listopada 2006 roku do nadal na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, ponieważ wnioskodawca wykonywał takie same czynności, jak przed 17 listopada 2006r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

wnioskodawca K. G. urodzony w dniu (...),
w dniu 6 maja 2021 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na otwartym funduszu emerytalnym (OFE) na dochody budżety państwa (dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 akt emerytalnych ZUS).

K. G. od dnia 22 listopada 1988 roku jest zatrudniony w (...) z siedzibą w R. (następca prawny (...)Spółka Akcyjna oraz (...)) (okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca w spornym okresie zatrudniony był:

- na oddziale (...) jako operator sprzętu rolniczego od dnia 22 listopada 1988 roku do dnia 31 marca 1992 roku, z przerwą na odbywanie zasadniczej służby wojskowej w okresie od 26 października 1989 roku do dnia 6 maja 1991 roku,

- na oddziale (...) jako kierowca ciągnika od dnia 1 kwietnia 1992 roku do dnia 16 listopada 2006r.

- na oddziale (...) jako operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce od dnia 17 listopada 2006r.do 6 stycznia 2021 roku

- w Oddziale Laboratoriów ( (...)) od dnia 7 stycznia 2021 roku jako górnik na odkrywce

(dowód: umowa o pracę z dnia 22.11.1988r. k. 1, angaż z dnia 07.05.1991r. k. 16, angaż z dnia 1.04.1992r. k. 20, angaż z dnia 29.12.2006r. k. 46, angaż z dnia 05.01.2021r. k. 103 części (...) akt osobowych).

W okresach zatrudnienia od dnia 22 listopada 1988 roku do dnia 25 października 1989 roku oraz od dnia 7 maja 1991 roku do dnia 31 marca 1992 roku wnioskodawca zatrudniony w oddziale (...), jako operator sprzętu rolniczego wykonywał transport narzędzi na określone miejsce pracy na terenie zwałowiska, prace transportowe elementów konstrukcyjnych oraz innych elementów urządzeń (...) niezbędnych do napraw i remontów przenośników taśmowych i zwałowarek, przewoził agregaty spawalnicze i gazy techniczne. Wykonywane prace transportowe wykonywał na rzecz oddziałów górniczych (...). Był to oddział (...) – oddział (...). Prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na terenie odkrywki i zwałowiska. Charakter pracy nie zmienił się i był taki sam jak w czasie pracy na oddziale (...) (dowód: charakterystyka stanowiska pracy z dnia 14.06.2021r. k. 18 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy K. G. nagranie od minuty 1:30 do minuty 18:08 protokołu rozprawy z dnia 22.04.2022r.).

W oddziale (...) wnioskodawca wykonywał prace sprzętowe, na rzecz oddziałów górniczych, a jego praca była związana wyłącznie z obsługą wkopu i zwałowiska. Wnioskodawca obsługiwał ciągnik terenowy (...) (...). Praca na odkrywce była wykonywana w stale i w pełnym wymiarze godzin. Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę na odkrywce.

Ciągnik, który obsługiwał wnioskodawca pracując na oddziale (...) jest wyposażony standardowo, ale jego konstrukcja techniczna pozwala na szerokie spektrum zastosowania. Ciągnikami tymi można ciągnąć: przyczepy uniwersalne, samowyładowcze, elektrownie polowe, przyczepy układające kable energetyczne, kompresory, przyczepy do przewozu brygad roboczych. Ciągniki te mogą mieć podwieszone na tzw. trzypunktowym układzie zawieszenia narzędzi specjalistyczny osprzęt – np. agregaty smarownicze, ładowacze itp. Mogą one stanowić napęd mechaniczny za pośrednictwem wału odbioru mocy ( (...)) dla różnych urządzeń specjalistycznych np. pomp różnego przeznaczenia, rozsiewaczy itp. Ciągnikami tymi można wykonywać prace tzw. metodą zrywkową tj. przeciąganie na odpowiednio wykonanych cięgnach rur, kolumn filtracyjnych odwodnienia, członów przenośników taśmowych, odcinków taśmy przenośnikowej itp. (dowód: charakterystyka stanowiska pracy z dnia 14.06.2021r. k. 18 akt ZUS).

Na oddziale (...) jako kierowca ciągnika oraz operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce wnioskodawca wykonywał te same prace, zmieniła się tylko nazwa stanowiska pracy.

Praca K. G. polegała na obsłudze ciągnika (...) (...). Pojazd, którym jeździł odwołujący był zaopatrzony w wałek odbioru mocy i w podnośnik hydrauliczny. Ciągnik wykorzystywany był do obsługi agregatu prądotwórczego, agregatu smarowniczego, sprężarki. Agregat prądotwórczy służył do zasilania w maszyn podstawowych podczas ich awarii lub przesuwki W czasie normalnej pracy maszyny podstawowe były zasilane ze stałego źródła napięcia. Agregat smarowniczy służył do smarowania łożysk bębnów, znajdujących się na stacjach napędowych. Sprężarka przewożona na przyczepie, służyła do czyszczenia sprężonym powietrzem silników elektrycznych. Wnioskodawca zajmował się ich obsługą. (...) polegała na rozłożeniu przewodów, podłączeniu urządzenia, pilnowaniu jego pracy, wykonywaniu poleceń przekazywanych od przodowego czy mechaników. Prace przy użyciu agregatu smarowniczego wnioskodawca wykonywał, gdy był kierowany do oddziału mechanicznego. Agregat prądotwórczy i sprężarkę obsługiwał, gdy był kierowany na oddziały (...). K. G. przy użyciu ciągnika pomagał też przy wykonywaniu przez oddziały (...) tzw. (...) Podnośnikiem znajdującym się na ciągniku podnosił człon przenośnika w celu jego poziomowania. Kierując ciągnikiem, przy pomocy lin zamocowanych do ciągnika wykonywał też osiowanie przenośników, czyli ustawiał je w linii prostej. Przyczepą przewoził sprzęt potrzebny na danym oddziale np. klucze, liny, przekładnie, agregaty (dowód: zeznania świadka J. C. nagranie od minuty 09:40 do minuty 10:46 i dalej, zeznania świadka J. J. nagranie od minuty 42:23 do minuty 44:35 i dalej protokołu rozprawy z dnia 17 listopada 2021 roku, zeznania świadka R. S. nagranie od minuty 04:04 do minuty 04:38 i dalej protokołu rozprawy z dnia 19 stycznia 2022 roku, zeznania wnioskodawcy K. G. od minuty01:30 do minuty 18:08 protokołu rozprawy z dnia 22 kwietnia 2022 roku. charakterystyka stanowiska pracy z 14.06.2021 roku – k. 17 akt ZUS).

Wnioskodawca pracował 8 godzin dziennie. Czas na dojazd z bazy do miejsca pracy we wkopie zajmował od pół godziny do godziny i adekwatnie powrót. Wnioskodawca pracę we wkopie wykonywał przez 6 godzin dziennie (dowód: zeznania świadka J. C. nagranie od minuty 34:11 do minuty 36:30, zeznania świadka J. J. nagranie od minuty 58:19 do minuty 59:14 protokołu rozprawy z dnia 17 listopada 2021 roku, zeznania świadka R. S. nagranie od minuty 38:55 do minuty 41:02 protokołu rozprawy z dnia 19 stycznia 2022 roku, charakterystyka stanowiska pracy z 14.06.2021 roku – k. 17 akt ZUS).

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna na posiedzeniu, które odbyło się w dniu 9 października 2020 roku ustaliła, że K. G. w okresach od 22 listopada 1988 roku do 25 października 1989 roku oraz od 7 maja 1991 roku do 31 marca 1992 roku pracował jako operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce tj. na stanowisku wymienionym w poz. 22 załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty. Natomiast na posiedzeniu w dniu 16 października 2020 roku Komisja Weryfikacyjna ustaliła, że wnioskodawca taką samą pracę wykonywał w okresie od 1 kwietnia 1992 roku do 15 stycznia 2007 roku (dowód: protokół z posiedzenia Komisji z 09.10.2020r. k. 19, protokół z posiedzenia Komisji z 16.10.2020r. k. 20 akt emerytalnych ZUS).

W dniu 19 kwietnia 2021 roku (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że w okresie zatrudnienia od 22 listopada 1988 roku do nadal, w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą: od 22 listopada roku do 25 października 1989 roku i od 7 maja 1991 roku do 6 stycznia 2021 roku na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce wymienionym w rozporządzeniu MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku w Załączniku Nr 2 poz. 22., a od 7 stycznia 2021 roku do nadal na stanowisku górnik na odkrywce wymienionym w rozporządzeniu MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku w Załączniku Nr 2 poz. 2 (dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 5 akt emerytalnych ZUS).

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021r., poz.291 ze zm.).

Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy emerytura górnicza przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym
co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Zgodnie z art. art. 50b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty (...) dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty (...) dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8 ).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 25-letni okres pracy górniczej. Organ rentowy zakwestionował bowiem, aby w spornym okresie zatrudnienia w (...) w B. (obecnie w (...) z siedzibą w R.) od dnia 22 listopada 1988 roku do dnia 25 października 1989 roku, od dnia 7 maja 1991 roku do dnia 31 marca 1992 roku, od dnia 1 kwietnia 1992 roku do dnia 16 listopada 2006 roku, od dnia 17 listopada 2006 roku do nadal wnioskodawca wykonywał pracę górniczą.

Wnioskodawca dysponował świadectwem z dnia 19 kwietnia 2021 roku wystawionym przez (...) z siedzibą w R. potwierdzającym fakt wykonywania pracy górniczej w spornych okresach zatrudnienia od 22 listopada roku do 25 października 1989 roku i od 7 maja 1991 roku do 6 stycznia 2021 roku na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce wymienionym w rozporządzeniu (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku w Załączniku Nr 2 poz. 22., a od 7 stycznia 2021 roku do nadal na stanowisku górnik na odkrywce wymienionym w rozporządzeniu (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku w Załączniku Nr 2 poz. 2.

Należy podnieść, że treść świadectwa wykonywania pracy górniczej nie została w sposób prawidłowy sformułowana, gdyż nie określa rodzaju prac, które faktycznie wykonywał skarżący, jak tego wymaga art. 50c ustawy, a jedynie zajmowane przez niego stanowisko. Tymczasem o uznaniu konkretnej pracy (wykonywanych czynności służbowych) za pracę górniczą w rozumieniu przepisów emerytalno-rentowych decyduje charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika, a nie nazwa stanowiska, protokół komisji weryfikacyjnej czy wreszcie świadectwo pracy. Zatem operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce i górnik na odkrywce tylko wtedy uzyska potwierdzenie zatrudnienia przy pracy górniczej, gdy na odkrywce w kopalni węgla brunatnego pracował przy urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych (tak: postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 2012-04-04, I UK 440/11).

Legitymowanie się zatem przez skarżącego świadectwem wykonywania pracy górniczej nie oznacza jeszcze, że rzeczywiście wykonywał on prace (...). Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c.). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Organ rentowy zakwestionował powyższe świadectwo, podnosząc że z dokumentacji wynika, że wnioskodawca w spornych okresach nie pracował na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, ale na stanowisku operatora sprzętu rolniczego i kierowcy ciągnika które nie są wymienione w załączniku nr 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Nadto będąc zatrudnionym od 17 listopada 2006 roku na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce wykonywał takie same czynności jak przed dnia 17 listopada 2006r. Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornym okresie (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Wnioskodawca nie sprostał temu obowiązkowi. W spornym okresie – jak wynika z dokumentów osobowych – pracował jako operator sprzętu rolniczego, kierowca ciągnika, operator sprzętu technologicznego i górnik na odkrywce na oddziałach (...), (...) i (...) w pełnym wymiarze czasu pracy, wynoszącym 8 godzin. Prace wnioskodawcy w spornych okresie – jak wynika ze zgodnych zeznań świadków oraz wnioskodawcy – miały jednolity charakter i polegały na wykonywaniu obsługiwanym sprzętem ciągnikiem (...) wraz z przypiętym do niego agregatem prądotwórczym, smarowniczym, sprężarką powietrza lub przyczepą na odkrywce robót na rzecz różnych oddziałów, najczęściej były to oddziały (...), mechaniczne, (...).

Ustawodawca do prac górniczych na odkrywce zalicza nie wszystkie prace tam wykonywane, a tylko prace wymienione w art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy. Pracą górniczą jest więc nie każda praca operatora ciągnika na odkrywce, a jedynie praca operatora ciągnika przy pracach górniczych wymienionych w art. 50 c ustęp 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z charakterystyki stanowiskowej z dnia 14 czerwca 2021 roku wynika, że większość stałych obowiązków zleconych przez pracodawcę wnioskodawcy w spornym okresie zatrudnienia na oddziale (...) miało charakter prac transportowych. Takimi pracami transportowymi był: transport narzędzi na określone miejsce pracy na terenie zwałowiska, prace transportowe elementów konstrukcyjnych oraz innych urządzeń (...) niezbędnych do napraw i remontów przenośników taśmowych i zwałowarkach, przewóz agregatów spawalniczych i gazów technicznych. Sąd w tym miejscu pragnie wskazać, że żaden ze zgłoszonych świadków nie pracował z wnioskodawcą na oddziale (...) i nie posiadał wiedzy na temat charakteru świadczonej przez niego pracy do dnia 1 kwietnia 1992r. Jak zeznał sam K. G. nic nie zmieniło się w jego pracy po przejściu do oddziału (...). Cały czas wykonywał to samo.

W charakterystyce pracy wnioskodawcy z okresu zatrudnienia na oddziale (...) pracodawca wskazał, że praca K. G. w ciągu 8 godzinnego dnia pracy, 2 godziny zajmować mogły np. dowozy brygad roboczych na stanowisko pracy, niezbędnych części, materiałów i narzędzi z zaplecza oddziałów górniczych, mechanicznych elektrycznych, odwodnienia do napraw maszyn układu (...). W pozostały czasie pracy, w ciągu dnia roboczego wnioskodawca mógł wykonywać inne czynności przy użyciu ciągnika, który pozwalał na ciągnięcie przyczep uniwersalnych, samowyładowczych, elektrowni polowych, przyczep układających kable energetyczne, kompresorów, przyczep dla przewozu brygad roboczych, a także przy użyciu podwieszonych narzędzi specjalistycznych np. agregatów smarowniczych, czy napędzanych przez wał odbioru mocy innych urządzeń np. pomp różnego przeznaczenia oraz wykonywać prace tzw. metodą zrywkową – przeciąganie na odpowiednio wykonanych cięgnach rur, kolumn filtracyjnych odwodnienia, członów przenośników taśmowych, odcinków taśm przenośnikowych.

Wnioskodawca wykonując czynności transportowe nie pracował bezpośrednio przy remontach i naprawach sprzętu wydobywczego, a przy przemieszczaniu z jednego miejsca odkrywki na inne sprzętu i maszyn do remontów (w tym agregatu prądotwórczego i smarowniczego, sprężarek powietrza). Transportowanie: agregatów prądotwórczych, smarowniczych, sprężarek, przewożenie przekładni, lin, kluczy zawiesi, rur, kolumn filtracyjnych odwodnienia, przeciąganie członów przenośnikowych, bez względu na to w jaki sposób jest to robione i jakiej nazwy się do jego określenia używa (transportowanie, dowożenie i zwożenie, wyciąganie, przeciąganie) oraz bez względu na to, gdzie ono się odbywa, nie jest pracą górniczą w rozumieniu art. 50c ustęp 1 pkt 4. Prace te są pracami stricte transportowymi i charakteru tego nie zmienia fakt ich wykonywania na odkrywce przy pomocy zamontowanego do ciągnika sprzętu pomocniczego. A zatem przemieszczania, przeciągania, wyciągania, dowożenia i zwożenia oraz transportowania sprzętu górniczego z jednego miejsca na drugie na odkrywce nie sposób zaliczyć do prac górniczych na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, czy przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych. Przemieszczanie takowych agregatów i urządzeń z miejsca na miejsce nie ma nic wspólnego z ich bieżącą konserwacją. Bieżąca konserwacja to prace bezpośrednio przy remontach i naprawach sprzętu, a nie prace polegające na przemieszczaniu takiego sprzętu.

Wszyscy trzej świadkowie J. J., J. C. i R. S. od 1 kwietnia 1992 roku pracowali z wnioskodawcą na oddziale (...) na tożsamych stanowiskach. Praca zarówno świadkom, jak i wnioskodawcy, przydzielana była w ten sam sposób. Rano przy rozpoczynaniu pracy każdy otrzymywał od sztygara wskazanie oddziału, na którym w danym dniu miał wykonywać pracę i udawał się na dany obszar odkrywki. Świadkowie nie mieli więc możliwości obserwacji pracy wnioskodawcy w ciągu całego dnia. Świadek R. S. zeznał: „widywałem wnioskodawcę dwa, trzy razy w tygodniu” (dowód: protokół rozprawy k-52 00:13:17) i dalej: ” ja nie pracowałem w tym samym miejscu co wnioskodawca. Ja przejeżdżałem obok to widziałem” (dowód: protokół rozprawy k-53 00:15:10),dalej: „ Nieraz zdarzało się, że jechałem w to samo miejsce , co wnioskodawca. Raz w tygodniu, dwa razy w tygodniu (dowód: protokół rozprawy k-53 00:23:56), nadto świadek zeznał, iż :”W pozostałe dni nie wiem jaką pracę wnioskodawca wykonywał” ” (dowód: protokół rozprawy k-53 00:17:46). Świadek J. C. zeznał: „”widywałem wnioskodawcę raz, dwa razy w tygodniu przy pracy, rożnie się zdarzało” (dowód: protokół rozprawy k-28 00:15:29), nadto świadek zeznał : „nie jestem sobie w stanie przypomnieć, jaką pracę wykonywał wnioskodawca w danym dniu 20-30 lat temu” (dowód: protokół rozprawy k-28 00:20:55), dalej: „ja mogę ogólnie powiedzieć jak wszyscy pracowali w tym Oddziale” (dowód: protokół rozprawy k-28 00:21:17), następnie: „ nie mam wiedzy jaką pracę wnioskodawca wykonywał codziennie od 1992 roku” (dowód: protokół rozprawy k-28 00:26:56). Świadek J. J. zeznał: „ Nie widywałem wnioskodawcy codziennie na odkrywce” (dowód: protokół rozprawy k-30 00:50:18), i dalej: „ zdarzało się, że spotykaliśmy się przy pracy na jednej koparce” (dowód: protokół rozprawy k-30 00:49:21). Analiza powyższych zeznań świadków wskazuje, iż w żadnym razie nie mieli oni możliwości obserwacji pracy wnioskodawcy każdego dnia i ich zeznania w zakresie, w którym opisywali pracę wnioskodawcy opierały się na wiedzy dotyczącej zakresy wykonywanych obowiązków przez świadków. Należy też rozważyć kwestię waloru wiarygodności zeznań świadków, mając na uwadze, iż zeznania ich dotyczyły okresu sprzed ponad dwudziestu i trzydziestu lat. Z natury więc są obarczone błędami zważywszy, że pamięć ludzka jest ułomna i nierzadko pozwala jedynie na fragmentaryczne odtwarzanie faktów, bądź fakty przekłamuje

Dlatego też, biorąc pod charakterystykę stanowiskową z 14 czerwca 2021 roku dotyczącą oddziału (...), oddziału (...) jak i zeznania K. G., który wskazał, że w charakterze jego pracy przez cały okres nic się nie zmieniło, Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków i wnioskodawcy w tej części, w której wskazywali że praca wnioskodawcy polegała tylko na obsłudze sprzętu pomocniczego tj. agregatów prądotwórczego i smarowniczego oraz sprężarki powietrza, czyli jak chce wnioskodawca na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce. Każdy ze świadków wskazał również, że brali oni udział, również wnioskodawca, przy dokonywaniu tzw. przesuwek. Sąd jak już wcześniej wskazał, bez znaczenia jak prace takie się nazwie uznał, że były to prace przy transporcie. Podnoszenie ciężkich elementów (przenośników) i przesuwanie ich do przodu jest niczym innym jak transportem.

Praca operatora ciągnika (sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce) tylko wówczas będzie pracą górniczą jeżeli mieści się w przepisie art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy. Nie można natomiast ciągnika uznać za sprzęt technologiczny wówczas, gdy służył on do wykonywania prac transportowych na odkrywce. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie I UK 381/10 uznając, że praca kierowcy ciągnika polegająca na przewozie z magazynu do wkopu urządzeń do wulkanizacji taśm, urządzeń elektrycznych do remontu koparek i zwałowarek oraz transporcie i przemieszczaniu na odkrywce barakowozów nie jest pracą górniczą w rozumieniu art. 36 ust. 1 pkt 4 (aktualnie art. 50c ust. 1 pkt 4) ustawy z dnia z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Zdaniem Sądu również prace przy obsłudze agregatów prądotwórczych i smarowniczych czy sprężarek powietrza nie były pracami przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a li tylko miały pomocniczy charakter w stosunku do prac polegających na bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń. Zadaniem agregatu prądotwórczego było bowiem zasilenie w energię maszyn podstawowych podczas awarii lub przesuwki. Zasilanie w energię maszyn i urządzeń nie mieści się w pojęciu bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń. Dostarczenie energii z agregatu prądotwórczego do maszyn i urządzeń umożliwia dopiero innym pracownikom przeprowadzenie bezpośrednio prac bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń. To samo dotyczy obsługi agregatu smarowniczego i sprężarki powietrza. Dostarczany za pomogą agregatu smar umożliwiał dokonanie innym pracownikom bezpośrednio konserwacji stacji napędowych. (...) zaś sprężarki powietrza umożliwiała czyszczenie silników elektrycznych. Tym samym skarżący obsługując agregat prądotwórczy, agregat smarowniczy, sprężarkę powietrza sam nie pracował bezpośrednio przy bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń wydobywczych, gdyż te prace wykonywali inni pracownicy. On jedynie umożliwiał innym pracownikom wykonanie prac przy bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń.

Dodatkowo należy podnieść, że z analizy charakterystyk stanowiska pracy sporządzonych przez pracodawcę w dniu 14 czerwca 2021 na oddziale (...) i (...) wynika, że wykonywanie ciągnikiem (...) prac transportowych na odkrywce w spornym okresie na było głównym, stałym obowiązkiem wnioskodawcy, w przeciwieństwie do obsługi agregatu prądotwórczego i smarowniczego.

Zdaniem Sądu wnioskodawca w całym spornym okresie pracując na odkrywce w charakterze operatora ciągnika w ogóle nie wykonywał prac górniczych na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego, ani innych prac wymienionych w art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy, ale prace transportowe na odkrywce oraz prace pomocnicze przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, co wyklucza zaliczenie mu spornego okresu do pracy górniczej.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu górnictwa z uwagi, na to że zgromadzony w sprawie materiał dowody pozwala Sądowi na ustalenie czy praca wykonywana przez skarżącego w spornych okresach jest pracą górniczą czy też nie, bez konieczności powoływania dowodu z opinii biegłego.

Wnioskodawca nie spełnił zatem warunków niezbędnych do przyznania emerytury górniczej.

Biorąc powyższe pod uwagę, że Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.