Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt III RC 250/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 21 kwietnia 2022r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Grzegorz Olejarczyk

Protokolant: st.sekr.sądowy Julita Anczewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2022r. w K. sprawy

z powództwa R. B.

przeciwko D. D. (1)

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

oraz

z powództwa D. D. (1)

przeciwko R. B.

o podwyższenie alimentów

I.  Oddala powództwo o podwyższenie alimentów.

II.  Uchyla z dniem 01 grudnia 2021r. alimenty od powoda R. B. płatne na rzecz pozwanej D. D. (1) ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie z dnia 02.02.2010r. w sprawie III RC 24/10 w kwocie 650 zł miesięcznie.

III.  Nie obciąża pozwanej D. D. (1) kosztami sądowymi.

Sędzia Grzegorz Olejarczyk

UZASADNIENIE

Powód (pozwany wzajemny) R. B. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej D. B. w kwocie 650 zł miesięcznie poczynając od dnia 1 grudnia 2021r.

W uzasadnieniu pozwu podał, że pozwana zakończyła naukę w szkole średniej, nie kontynuuje edukacji i podjęła zatrudnienie. Obecnie pozwana jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Podniósł, że pozwana nie utrzymuje z powodem jako ojcem żadnych kontaktów, spotkana na mieście zachowuje się arogancko wobec powoda, szydzi z niego. Ponadto pozwana wykazuje lekceważące podejście do życia (k. 3-4).

Pozwana (powódka wzajemna) D. D. (1) (poprzednio B.) w odpowiedzi na pozew domagała się oddalenia powództwa o uchylenie alimentów. Jednocześnie wystąpiła z powództwem o podwyższenie alimentów od R. B. na jej rzecz do kwoty 1500 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu podała, że od października 2021r. kontynuuje naukę w systemie niestacjonarnym na kierunku administracja w wydziale zamiejscowym (...) w K.. Obecnie pozostaje na utrzymaniu matki, zarejestrowała się jako osoba bezrobotna. Podniosła, że choruje na niedoczynność tarczycy, alergię, astmę oskrzelową oraz zapalenie krtani i tchawicy, pozostaje pod opieką lekarzy specjalistów. Miesięczny koszt własnego utrzymania określiła na kwotę ok. 3000 zł (k. 14-17).

R. B. domagał się oddalenia powództwa o podwyższenie alimentów (k. 129).

Sąd ustalił, co następuje:

W ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie w dniu 2 lutego 2010r. R. B. zobowiązał się płacić tytułem alimentów na rzecz małoletniej wówczas D. B. (obecnie D.) kwotę 650 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2013r. w sprawie sygn. akt VI RC 567/12 Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał przez rozwód małżeństwo rodziców D. B. (obecnie D.) oraz alimenty ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kętrzynie w dniu 10 lutego 2010r. w sprawie III RC 24/10 wynoszące 650 zł miesięcznie pozostawił w dotychczasowej wysokości.

Kolejnym wyrokiem z dnia 2 czerwca 2016r. w sprawie III RC 24/16 Sąd Rejonowy w Kętrzynie oddalił powództwo o obniżenie alimentów oraz o podwyższenie alimentów na rzecz D. B. (obecnie D.).

Obecnie D. D. (1) zamieszkuje wspólnie z matką A. B. w K.. Kontynuuje naukę w systemie niestacjonarnym na kierunku administracja w (...) Szkole Wyższej w O., Wydział Zamiejscowy w K.. Czesne za rok akademicki wynosi 3505,50 zł, które opłaca w 9 ratach po 389,50 zł. Od 21 marca 2022r. odbywa staż na stanowisku pracownik biurowy w (...) Centrum Pomocy (...) w K.. Z tego tytułu otrzymuje stypendium z Powiatowego Urzędu Pracy w K. w wysokości 1489 zł brutto miesięcznie. Staż będzie odbywała do dnia 20 września 2022r. Choruje na zapalenie tarczycy autoimmunologiczne, nieokreśloną dychawicę oskrzelową, naczynioruchowe i uczuleniowe zapalenie błony śluzowej nosa, przewlekle zapalenie krtani i tchawicy, pozostaje pod opieka poradni endokrynologicznej i pulmonologiczno-alergicznej. Koszt własnego utrzymania określiła na kwotę ok. 3000 zł miesięcznie.

R. B. zamieszkuje w K., prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Od 18 marca 2022r. podjął pracę w M. jako wychowawca-stażysta, gdzie zarabia ok. 2500 netto miesięcznie. Podał, że uzyskiwany dochód wystarcza mu na zabezpieczenie swoich podstawowych potrzeb życiowych tj. bieżące utrzymanie, opłacenie rachunków, pokrycie kosztów dojazdów do pracy.

Powyższy stan faktyczny w sprawie, Sąd ustalił w oparciu o zeznania stron (k. 72-73, k. 129-131), zeznania świadka A. D. (k. 72v-73) oraz dokumenty przedłożone przez strony znajdujące się w aktach sprawy (k. 59-71, k. 78-93, k. 99, k. 104-128).

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustalenia stanu faktycznego w sprawie, Sąd dał wiarę zeznaniom stron oraz zeznaniom świadka A. D. oraz uznał za wiarygodne wszystkie zebrane w toku postępowania dokumenty albowiem nie budziły one żadnych wątpliwości. Ponadto strony nie kwestionowały ich prawdziwości i wiarygodności.

Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Jednym ze szczególnych przykładów zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 kro jest wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka wskutek osiągnięcia przezeń samodzielności ekonomicznej w takim wymiarze, że może ono samodzielnie zaspokajać swoje potrzeby. Zdolność dziecka do samodzielnego utrzymywania się jest kryterium decydującym o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego rodziców (por. komentarz do art. 138 kro, Marek Andrzejewski, Lex 2013).

Podnieść należy, że w czasie ostatniego orzekania w ostatniej sprawie o alimenty w 2016r. D. D. (1) była małoletnia, pozostawała pod bieżąca pieczą matki. Konieczność tego obowiązku była wówczas oczywista i zasadna, a alimenty ustalono na kwotę 650 zł miesięcznie. Niemniej jednak, sytuacja życiowa i możliwości zarobkowe stron od tego czasu znacząco zmieniły się.

Obecnie D. D. (1) jest już pełnoletnia, kontynuuje naukę w systemie niestacjonarnym oraz odbywa staż na stanowisku pracownik biurowy w (...) Centrum Pomocy (...) w K.. Z tytułu stażu otrzymuje stypendium w wysokości 1489 zł brutto miesięcznie.

Natomiast R. B. nadal prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, poza pozwaną (powódką wzajemną) nie ma na utrzymaniu innych dzieci. Od marca 2022r. podjął pracę jako wychowawca w M., gdzie zarabia ok. 2500 zł netto miesięcznie. Podał, że uzyskiwany dochód wystarcza mu na zabezpieczenie podstawowych potrzeb życiowych min. opłacenie rachunków, dojazdy do pracy.

Orzekając w niniejszej sprawie, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów nie zasługiwało na uwzględnienie. Przeprowadzone postępowanie dowodowe w sprawie wykazało bowiem, że zaszły okoliczności do uchylenia obowiązku alimentacyjnego R. B. wobec D. D. (1).

Sąd ocenił, że D. D. (1) jest już w stanie utrzymać się samodzielnie. Podnieść bowiem należy, że pozwana (powódka wzajemna) kontynuuje naukę w systemie niestacjonarnym, co umożliwia jej podjęcie stałego zatrudnienia. Obecnie odbywa staż na stanowisku biurowym i otrzymuje z tego tytułu stypendium w wysokości 1489 zł miesięcznie. Niemniej jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby po zakończonym stażu D. D. (1) podjęła inną pracę. Pozwany podniósł, że na lokalnym rynku pracy jest dużo ofert pracy dla osób z kwalifikacjami jakie posiada pozwana (powódka wzajemna) bądź dla osób bez kwalifikacji, na dowód czego przedstawił wydruki ofert pracy np. na jako kasjer, pomoc administracyjna, opiekun ekspozycji, szwaczka, kelner czy pracownik produkcji (k. 78-93, k. 105-107). Natomiast pozwana (powódka wzajemna) jest zainteresowana podjęciem jedynie pracy biurowej. Chciałaby zdobyć dwuletnie doświadczenie zawodowe w tym kierunku i później podjąć pracę w straży granicznej, gdzie pracuje jej matka.

W tym miejscu wskazać trzeba, iż istotą obowiązku alimentacyjnego jest wspomożenie osoby uprawnionej do momentu osiągnięcia przez nią samodzielności. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności- przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego (por. wyrok SN z 14 listopada 1997r., sygn. akt. III CKN 217/97).

Niewątpliwie, w ocenie Sądu obecnie pozwana (powódka wzajemna) osiągnęła samodzielność, uzyskuje dochody pozwalające jej na zabezpieczenie własnych potrzeb życiowych, co stanowi o zasadności powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Wprawdzie stypendium z tytułu odbywania stażu jest przyznane na czas określony, lecz później nic nie stoi na przeszkodzi aby podjęła pracę w innym kierunku, tym bardziej, że kontynuuje naukę w systemie zaocznym. Natomiast dalsze pozostawienie obowiązku alimentacyjnego doprowadziłoby do pokrzywdzenia strony powodowej (pozwanego wzajemnego). Jasnym bowiem jest, iż D. D. (1) ma możliwości zarobkowe, ale z nich nie korzysta świadomie unikając zatrudnienia, gdyż nie zamierza korzystać z ofert pracy, które nie spełniają jej oczekiwań. Pozwana (powódka wzajemna) chce znaleźć bowiem zatrudnienie w Straży Granicznej jako pracownik cywilny i jak podała, nie szuka pracy jako szwaczka, czy na stacji benzynowej, bo to nie pomoże jej w przyszłym zatrudnieniu w SG (k 131).

W ocenie Sądu takie podejście jest zaprzeczeniem instytucji alimentacji i świadczy o instrumentalnym wykorzystaniu obowiązku alimentacyjnego w sytuacji, gdy zobowiązany R. B. mu łożyć na uprawnioną do alimentów córkę znajdując pracę za najniższa krajową i związaną nota bene z dojazdami z K. do M.. D. D. (1) stoi zaś na stanowisku, iż zrezygnuje z alimentów dopiero, gdy znajdzie satysfakcjonującą ją zawodowo ofertę pracy. Znamienne są słowa jej matki – pełnomocnika A. D., iż chce, aby córka w życiu robiła to, co lubi (k 131).

Zauważyć nadto należy, iż D. D. (1) traktuje obowiązek alimentacyjny jej ojca jako swoisty sposób zbierania kapitału na przyszłość, gdyż jak powiedziała na k 130v – pieniądze ze stażu chciałaby odłożyć utrzymując się w tym czasie z alimentów.

W powyższych okolicznościach nie można zdaniem Sądu traktować D. D. (1) jako osoby nieusamodzielnionej, wymagającej dalszej pomocy finansowej jej ojca. Jakkolwiek nie można odmówić racji i chęci rozwijania się zawodowo D. D. (1), jednak winna to robić w ramach własnych możliwości finansowych. Natomiast, gdy jest świadczony na jej rzecz obowiązek alimentacyjny, to unikanie zatrudnienia przez uprawnioną stanowi przesłankę do wygaśnięcia tego obowiązku alimentacyjnego.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, na podstawie art. 138 kro Sąd oddalił powództwo o podwyższenie alimentów i uchylił z dniem 1 grudnia 2021r. alimenty od R. B. płatne na rzecz D. D. (1) ustalone w sprawie III RC 24/10 w kwocie 650 zł miesięcznie (pkt. I oraz II wyroku).

Na podstawie art. 102 kpc sąd nie obciążył D. D. (2) kosztami sądowymi (pkt. III wyroku).

sędzia Grzegorz Olejarczyk