Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód P. M. wystąpił z powództwem przeciwko swojej małżonce E. M. o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, tj. z dniem 27.08.2021 r. Powód podniósł, że w chwili obecnej pomiędzy nim a pozwaną istnieje separacja faktyczna. Pozwana zaś bez porozumienia z nim wypłaciła pozostała część z wspólnie zaciągniętego kredytu i dysponuje nim bez jego wiedzy. Powód chciałby uregulować część długów i uwolnić się od zobowiązania.

W odpowiedzi na powyższe Pozwana E. M. wnosiła o oddalenie powództwa. Wskazała jednocześnie, że w dniu 01.09.2021 r. pobrała ze wspólnego rachunku kwotę 128.000 zł pozostałego kredytu zaciągniętego wspólnie przez strony, ale wykorzystała go zgodnie z przeznaczeniem, tj. na remont budynku gospodarczego na mieszkanie dla matki powoda i dorosłego syna stron. Kierowała się przy tym nie wolą pokrzywdzenia powoda, lecz koniecznością zapłaty istniejących, wspólnie zaciągniętych przez małżonków zobowiązań oraz zabezpieczeniem interesu rodziny przed roztrwonieniem tych środków przez P. M.. Pozwana wskazała umowy kredytowe i cel na jaki zostały zaciągnięte kredyty. Zabezpieczeniem kredytu w kwocie 200.000 zł zaciągniętego wspólnie przez strony była hipoteka na nieruchomości o pow. 13,9680 ha poł. w m. K., stanowiąca osobisty majątek pozwanej.

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2022 r. Sąd Rejonowy w Augustowie w sprawie sygn. akt III RC 130/21 powództwo oddalił.

Powyższe rozstrzygniecie zapadło przy ustaleniach, iż P. M. i E. M. zawarli związek małżeński w dniu 20.05.2000 r. Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa małżeńska. Małżonkowie w późniejszym okresie nie zawierali umowy majątkowej małżeńskiej. Na utrzymaniu mają troje małoletnich dzieci w wieku 6, 9, 12 lat i dorosłego syna w wieku 21 lat. Wyrokiem z dnia 27.10.2021 r. w sprawie I C 752/21 Sąd Okręgowy w Suwałkach orzekł rozwód stron bez orzeczenia o winie.

W dniu 26.08.2021 r. powód na żądanie pozwanej opuścił wspólnie zajmowane mieszkanie i od tej pory trwała pomiędzy nimi separacja faktyczna. Po wyprowadzce powód przekazywał pieniądze na alimenty na dzieci, ale nie przekazywał żadnych środków na spłatę wspólnie zaciągniętego kredytu. P. M. od dnia wyprowadzenia się nie zaciągał żadnych zobowiązań finansowych, nie dokonał zakupu wartościowych rzeczy czy też nieruchomości.

W dniu 07.06.2021r. strony wspólnie zaciągnęły kredyt konsolidacyjny w kwocie 100.000 zł, który miał być przeznaczony na spłatę wcześniejszych zadłużeń (m.in. na motor i wspólny samochód) i w dniu 28.06.2021 r. kredyt hipoteczny w kwocie 200.000 zł na remont budynku gospodarczego. Prace remontowe były już zaczęte, gdy powód wyprowadził się. Zażądał od pozwanej wpłaty do banku niewykorzystanej części kredytu. Pozwana po wyprowadzce powoda pobrała pozostałą część kredytu i przeznaczyła go na zapłatę za usługi wykonane przez wykonawców oraz na zakup materiałów budowlanych.

Umowy, zarówno w formie pisemnej jak i ustnej dot. wykonania prac remontowych, zakupu niezbędnych materiałów, urządzeń itp., zawierane były wspólnie przez byłych małżonków, podobnie jak ustalane były również prace z dekarzami, które to wykonywane były jeszcze w sierpniu 2021 r.

W dniu 16.09.2021 r. powód złożył już pozew o rozwód i nie wykazał żadnego zainteresowania ratowaniem małżeństwa, zaś od dnia 15.09.2021 r. przestał odbierać od pozwanej telefony.

Pozwana, z uwagi na zachowanie męża w sierpniu 2021 r. i wcześniejsze (np. zakup bez zgody pozwanej skutera wodnego, nadużywanie alkoholu, kryzys w małżeństwie w 2018 r.), obawiając się, że wykorzysta on pieniądze z kredytu niezgodnie z jego przeznaczeniem, pobrała środki znajdujące się na wspólnym koncie w kwocie 128.000 zł, które to następnie przeznaczyła na opłatę zakupu i montażu okien, drzwi, zakup pieca, zrobienie posadzek itp. Celem remontu nieruchomości było powstanie dwóch mieszkań- jednego dla matki powoda, a drugiego dla pełnoletniego syna stron.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo winno zostać oddalone albowiem nie zachodzą przesłanki określone w art. 52 § 1 k.r.o. Sytuacja pomiędzy małżonkami w żadnym jej aspekcie nie uzasadnia orzeczenie pomiędzy P. M. i E. M. rozdzielności majątkowej zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie.

Sąd I instancji wskazał, że separacja pomiędzy stronami trwała bardzo krótko. Szybkie działania powoda i złożenie powództwa o rozwód oraz szybkość jego orzeczenia, spowodowały to, że z datą uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie powstała z dniem 04.11.2021 r. pomiędzy stronami rozdzielność majątkowa. W okresie kiedy strony pozostawały w separacji, pozwana nie podejmowała działań mających na celu zagrożenie materialnych podstaw bytu rodziny. Wręcz przeciwnie starała się wywiązać z wcześniejszych zobowiązań aby nie narazić rodziny na ewentualne roszczenia wykonawców, dostawców materiałów, itp. Wszelkie środki pobrane z kredytu wydatkowała zgodnie z jego przeznaczeniem. Jej działania były podyktowane dobrem rodziny, nie zaś egoistycznymi pobudkami - jak w przypadku powoda, który chciałby tę część kredytu przeznaczyć na własne cele lub zwrócić, kiedy prace są już tak zaawansowane. Powód podejmując szybką decyzję o rozwodzie, nie liczył się z konsekwencjami tej decyzji dla członków jego rodziny. Pozostawił ówczesną żonę i dzieci (w tym troje małoletnich, a jedno niepełnosprawne) samych, bez należytego wsparcia finansowego i z zaawansowanymi pracami remontowymi. Ponadto, zgodnie z celem wzięcia kredytu na remont danego budynku ma on służyć synowi powoda i matce powoda, tak więc jego zachowanie, w tym złożenie powództwa o ustanowienie rozdzielczości majątkowej z datą wsteczną, jest nie zgodne, w ocenie Sądu I instancji, z zasadami współżycia społecznego.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na mocy art. 98 § 1 kpc w zw. z § 4 ust. 1 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800 ze zm.) obciążając nimi powoda jako stronę przegrywającą w niniejszej sprawie.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł powód P. M. zaskarżając je w całości. W licznych zarzutach stawianych zaskarżonemu orzeczeniu wskazał na:

I.  Błędne ustalenie stanu faktycznego i przyjęcie, że:

•

dokonanie wypłaty gotówki przez pozwaną w dniu 01.09.2021 r. stanowiło działanie w celu wywiązania się z uprzednich zobowiązań, ochronę interesu rodziny, podczas gdy w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym pozwana dokonała bez zgody i wiedzy męża jednostronnego rozporządzenia wspólnym mieniem poprzez jego wypłatę, rozdysponowanie, ukrycie gotówki, dokonanie prac, które nie stanowiły działań w celu ochrony interesu rodziny;

•

pozwana była uprawniona do dysponowania całą kwotą udzielonego kredytu podczas gdy obie strony pozostają zobowiązane do jego spłaty, a powód nie posiada możliwości zarządu pobranymi środkami, wydatkowania ich, spłaty zobowiązań;

•

pozwana działała na rzecz rodziny, podczas gdy pobrane środki w części ukryła, a w pozostałej wydała na majątek osobisty tj. rozbudowę budynków gospodarczych nieprzeznaczonych do zamieszkania rodziny;

•

oboje małżonkowie winni ponosić ciężary związane ze spłatą zobowiązań kredytu, przy jednoczesnym uprawnieniu pozwanej do dysponowania aktywami;

•

powód będąc zobowiązany do spłaty zaciągniętego kredytu nie powinien mieć prawa do zwrotu pożyczki do banku i pomniejszenia wysokości zobowiązania;

•

prace remontowe budynków gospodarczych, z których nie korzysta rodzina powoda wymagały szybkiego działania, a materiały budowlane takie jak styropian należą do grupy szybko-psujących;

•

pozostawienie przez pozwaną wspólnych środków finansowych stron w domu i zaniechanie dokonania rozliczenia z powodem nie stanowi przesłanki ustalenia rozdzielności majątkowej;

•

poinformowanie powoda o dokonanych rozporządzeniach składnikiem majątku wspólnego na etapie złożenia odpowiedzi na pozew w niniejszej sprawie tj. po upływie 3 miesięcy od dokonania wypłaty wspólnych środków ze wspólnego konta nie stanowiło przesłanki do uznania, iż strony w okresie od dnia 26.08.2021 r. nie były w stanie zarządzać majątkiem wspólnym,

II. II. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.

1. art. 52 § 1 i 2 k.r.o poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie iż:

•

niezaistniały w niniejszej sprawie ważne powody do orzeczenia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami;

•

separacja faktyczna pomiędzy małżonkami od dnia 26.08.2021 r. i brak wspólnego zarządu majątkiem wspólnym nie stanowią wystarczającej przesłanki do orzeczenia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami od daty opuszczenia gospodarstwa domowego przez powoda tj. 26.08.2021 r.:

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 5 k.c. w zw. z art. 52 k.r.o. poprzez ustalenie, iż w sprawie doszło do naruszenia zasad współżycia społecznego, podczas gdy sąd nie uzasadnił ani nie sformułował żadnej zasady współżycia społecznego;

III. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, w szczególności art. 233 § 1 k.p.c., poprzez:

a) dowolną ocenę materiału dowodowego poprzez:

•

oparcie rozstrzygnięcia na twierdzeniach pozwanej z pominięciem dowodów  przedstawionych przez stronę powodową;

•

uznanie, że faktyczna separacja między stronami jest krótkotrwała i jako taka nie może być powodem do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną;

b) przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, iż:

•

wypłata, zadysponowanie, a także ukrycie kwoty 128.000 zł stanowiło działanie w celu ochrony interesu rodziny podczas gdy pozwana przeznaczyła wspólne środki finansowe na remont budynków gospodarczych należących do jej majątku osobistego;

•

pozbawienie powoda możliwości współdecydowania o celu na jaki winny zostać przeznaczone wspólne środki finansowe nie stanowiło działania w celu pokrzywdzenia powoda zobowiązanego do spłaty rat zobowiązania;

•

powód i pozwana byli w stanie współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym od dnia 26.08.2021 r., podczas gdy konflikt między małżonkami zakończony rozwodem uniemożliwiał zarząd majątkiem wspólnym;

•

pozwana była uprawniona do przeznaczania wspólnego majątku stron na cele niezwiązane z utrzymaniem rodziny;

•

powód nie posiada uprawnienia do korzystania z aktywów znajdujących się na wspólnym rachunku bankowym stron;

•

pozwana była uprawniona do dysponowania majątkiem wspólnym bez wiedzy i zgody powoda;

•

powód byłby skłonny do marnotrawienia majątku wspólnego stron, podczas gdy pozwana niespełna tydzień po wyprowadzce męża dokonała wypłaty wspólnych pieniędzy stron, które następnie ukryła;

Podnosząc wymienione zarzuty, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami od dnia 26.08.2021 r., ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Augustowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w A. do ponownego rozpoznania. Wniósł również o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów zastępstwa prawnego za postępowanie przed sądami obu instancji według norm przepisanych.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

Uzasadniając powyższe wskazała, że podnoszone przez powoda zarzuty nie zasługują na uwzględnienie, a stanowią jedynie próbę przeforsowania korzystnej dla rozstrzygnięcia, z jego perspektywy, wersji stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu. Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy, jak też ich ocenę prawną oraz stanowiącą podstawę ustaleń faktycznych ocenę przeprowadzonych w toku postępowania dowodów i przyjmuje za własne, co czyni zbędnym ponowne ich przytaczanie.

Zasadniczym zarzutem zgłoszonym w apelacji był zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233§1 k.p.c., tj. przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów.

Wbrew zarzutom powoda, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, który Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własny (art. 382 k.p.c.). W ocenie Sądu Odwoławczego ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny znajduje swoją postawę w przeprowadzonych dowodach, w tym także dowodach z przesłuchania świadków i stron postępowania (dowód: zeznania E. M., k.101-105; zeznania P. M., k. 101-105, zeznania świadka A. P., k. 103-104; zeznania świadka M. M., k. 104-105).

Za niezasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 233 k.p.c., bowiem ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwstawnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego, powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się ze świadkami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Skuteczne podważenie ustaleń Sądu Rejonowego wymagałoby wykazania, że Sąd Rejonowy uchybił zasadom oceny dowodów objętym treścią art. 233 § 1 k.p.c., wskazania realnych przyczyn, dla których ocena Sądu nie spełnia wymogów tego przepisu. Apelujący skutecznie tego nie uczynił w złożonej apelacji. Nie wykazał, aby Sąd Rejonowy z materiału dowodowego sprawy wyprowadził wnioski logicznie niepoprawne i niezgodne z doświadczeniem życiowym. Sąd I instancji przedstawił fakty, które uznał za udowodnione, wskazał dowody, na których się oparł, dokonał oceny dowodów zgromadzonych w sprawie oraz wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia z przytoczeniem przepisów prawa. W ocenie Sądu Okręgowego ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy, nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi zostać zaakceptowana. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Według ugruntowanego w orzecznictwie stanowiska, zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może również polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystniejszych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej oceny materiału dowodowego ( post. SN z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. akt II CKN 572/99).

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującego, w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu I instancji.

W prawidłowo ustalonym stanie faktycznym Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się również naruszenia prawa materialnego.

Orzeczenie Sądu Rejonowego odpowiada prawu, albowiem brak było przesłanek do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy P. M. a E. M..

Odnosząc się wprost do zarzutu naruszenia art. 52 § 1 i 2 k.r.o, Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu I instancji, że sama okoliczność istnienia między małżonkami separacji faktycznej nie przesądza o zasadności ustanowienia rozdzielności majątkowej. Występująca w art. 52 § 1 k.r.o. klauzula „ważnych powodów” ma charakter elastyczny i pozostawia sądowi meriti szeroki margines swobody. Każda sprawa powinna więc zostać poddana subiektywnej i indywidualnej ocenie ( zob. postanowienie SN z dnia 28 marca 2019 roku, I CSK 490/18, Legalis nr 1894869). Sąd Rejonowy, analizując stan faktyczny sprawy, szeroko uzasadnił swoje przekonanie, że nie nastąpił ważny powód dla ustanowienia rozdzielności majątkowej między stronami z datą wsteczną, tj. od dnia 27.08.202 r., tym bardziej, że wraz z uprawomocnieniem się orzeczenia rozwodowego w dniu 04.11.2021 r. pomiędzy stronami powstała rozdzielność majątkowa. Separacja ta powinna mieć ponadto charakter długotrwały, a co biorąc pod uwagę upływ czasu od faktycznej wyprowadzki powoda do uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, tj. niespełna 3 miesiące, w okolicznościach niniejszej sprawy nie miało miejsca. Marginalnie zaś wskazać należy, że długotrwała separacja jest jedną, lecz niewystarczającą przesłanką do stwierdzenia że istnieje ważny powód dla ustanowienia rozdzielności majątkowej między małżonkami. W orzecznictwie Sądu Najwyższego został przyjęty powszechnie pogląd, że za jeden z ważnych powodów w rozumieniu art. 52 § 1 k.r.o może być uznana taka separacja faktyczna małżonków, która uniemożliwia im lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym ( por. wyrok SN z dnia 29 stycznia 1997 roku, I CKU 66/96, Prokuratura i Prawo 1997, nr 7–8, s. 32; uzasadnienie wyroku SN z dnia 13 maja 1997 roku, III CKN 51/97, OSNC 1997, nr 12, poz. 194; wyrok SN z dnia 13 stycznia2000 roku, II CKN 1070/98, wyrok SN z dnia 10 lutego 1997 roku, I CKN 69/96). Ważnym powodem wprowadzenia rozdzielności majątkowej mogą być także konflikty o charakterze osobistym, które uniemożliwiają lub znacznie utrudniają zarząd majątkiem wspólnym i zagrażają w rezultacie ekonomicznym podstawom funkcjonowania rodziny ( por. wyrok SN z dnia 6 listopada 1972 roku, III CRN 250/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 113 oraz orzeczenie SN z dnia 5 grudnia 1995 roku, III CRN 164/95). Takie stanowisko jest konsekwentnie prezentowane przez Sąd Najwyższy, który wielokrotnie podkreślał znaczenie majątku wspólnego jako ekonomicznej podstawy funkcjonowania małżeństwa ( zob. w szczególności uchwały pełnego składu Izby Cywilnej SN: z dnia 27 marca 1972 roku, III CZP 69/70, OSNCP 1973, nr 2, poz. 20 i z dnia 9 marca 1976 roku, III CZP 46/75, OSNCP 1976, nr 9, poz. 184). Tym samym, podsumowując poglądy judykatury, wskazać należy na dodatkowe przesłanki, spośród których pierwszą stanowi długotrwałość separacji faktycznej, zaś kolejną przesłankę szczegółową stanowią trudności w zarządzaniu majątkiem wspólnym. Jeżeli nie ma takich trudności, to niemożliwe jest zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej wprowadzającej ustrój rozdzielności majątkowej. Następną stanowi poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków. Sytuacja taka będzie miała miejsce wówczas, jeżeli np. jedno z małżonków będzie trwoniło majątek wspólny i przeznaczało uzyskane środki na alkohol, czy wydatkowało na własne przyjemności (zakup skutera wodnego, motoru, etc).

Z powyższych rozważań wynika, że ustanowienie przez Sąd ustroju przymusowego wymaga istnienia co najmniej dwóch przesłanek szczegółowych, jeżeli małżonkowie pozostają w separacji faktycznej. Należy zatem podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, który uznał, że w sprawie nie taka sytuacja nie zaistniała. O ile bowiem separacja faktyczna między stronami nastąpiła, to nie można pozwanej przypisać utrudniania zarządzania majątkiem wspólnym stron czy jakichś negatywnych zachowań w obszarze zarządzania tym majątkiem (np. jego trwonienia). Pozwana rozdysponowała fundusze zgodnie z ich przeznaczeniem, zaś niewielką pozostałą kwotę przeznaczyła na zabezpieczenie potrzeb rodziny, którą pozwany porzucił.

W niniejszej sprawie, jak wykazało postępowanie dowodowe, istotnie strony nie mieszkają ze sobą i obecnie nie są w dobrych relacjach, w efekcie czego w dniu 27.10.2021 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach w sprawie o sygn. akt. I C 752/21 rozwiązał przez rozwód tworzone przez nich małżeństw. Jednakże trudno jakiekolwiek zachowanie pozwanej uznać za niebezpieczeństwo dla interesu majątkowego powoda, majątku wspólnego małżonków, czy też dobra rodziny. Ważnym powodem dla ustalenia rozdzielności majątkowej jest przeważnie obawa jednego z małżonków o nielojalne i nieroztropne trwonienie wspólnego majątku ze szkodą dla rodziny. Tymczasem zachowań pozwanej, nawet tego w postaci pobrania pieniędzy ze wspólnego rachunku bankowego, nie można oceniać jednoznacznie negatywnie, jak stara się to udowodnić powód, podkreślając cel działania pozwanej ze szkodą dla jego majątku. Pozwana bowiem była w takiej sytuacji, że z uwagi na poziom zaawansowania prac remontowych, na których to pokrycie zaciągnięte zostały zobowiązania kredytowe, zmuszona była do uregulowania poszczególnych z nich. Ponadto sprawowała osobistą pieczę nad małoletnimi dziećmi stron, zaś pozwany wyprowadzając się ze wspólnie zajmowanej nieruchomości, zaprzestał łożenia jakichkolwiek środków na utrzymanie stworzonej przez siebie rodziny. Trudno zgodzić się tym samym z argumentacją przedstawioną przez powoda w wywiedzionej apelacji jakoby całokształt okoliczności niniejszej sprawy przemawiał za zasadnością orzeczenia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami z datą wsteczną. Postępowanie dowodowe wykazało, że pozwana pobrała środki ze wspólnego konta pochodzące z zaciągniętego kredytu, ale wydatkowała je na potrzeby rodziny- zarówno celem ukończenia rozpoczętych przez oboje małżonków prac remontowo-adaptacyjnych, jak i bieżącego utrzymania jej członków. W tym stanie rzeczy trudno mówić o jakiejkolwiek przesłance do ustalania rozdzielności między małżonkami, skoro działania pozwanej miały na celu ochronę jej oraz małoletnich dzieci stron. Tymczasem w apelacji poza zakwestionowaniem tej oceny prawnej, nie przedstawiono przekonujących argumentów na rzecz stanowiska, że takie ważne powody nastąpiły. Sama polemika ze stanowiskiem Sądu I instancji, bez przedstawienia własnych rzeczowych argumentów, nie mogła odnieść skutku w postaci uwzględnienia środka odwoławczego.

Również ocena Sądu Rejonowego, co do charakteru roszczenia powoda w odniesieniu do art. 5 k.c., jest w ocenie Sądu Okręgowego trafna. Nie ma wątpliwości, że klauzula generalna zasad współżycia społecznego może znaleźć zastosowanie także w sprawach o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Oddalenie na podstawie art. 5 k.c. powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami nie jest wyłączone ( zob. wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2014 roku, II CSK 387/13, Biul. SN 2014 nr 9, Legalis nr 1048604). Ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej ma na celu wzmocnienie rodziny oraz zapewnienie jej ustabilizowanej bazy materialnej i najpełniej realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych, stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny. Przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia tej wspólności, przyjęło się rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. W niniejszej sprawie roszczenie powoda nie zmierzało do ochrony jego zagrożonych interesów majątkowych, czy też ochrony rodziny, jak to ma miejsce w przypadkach, gdy jeden z małżonków lekkomyślnie trwoni majątek, nieroztropnie nim gospodaruje, itp. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że roszczenie powoda miało w istocie tylko jeden cel, dla niego wyłącznie szczególnie ważny, tj. zachowanie wyłącznie dla siebie samego pozostałej kwoty z zaciągniętego kredytu, a znajdującej się na rachunku bankowym stron w dniu 27.08.2021 r. i spożytkowanie ich wyłącznie tylko ze swoją wolą, z pominięciem żony i dzieci, których potrzeby są równie ważne. Wskazać w tym miejscu należy, że pozycja ekonomiczna E. M. z uwagi na opiekę nad małoletnimi dziećmi stron jest o wiele mniej korzystna aniżeli powoda. Ponadto powód wyprowadzając się zaprzestał udzielania wsparcia finansowego dla rodziny, pozostawiając pozwaną z trójka małoletnich dzieci, ratą kredytową w wysokości 3000 zł miesięcznie oraz z zaciągniętymi zobowiązaniami za usługi i materiały. Pozwana regulowała po połowie każdej z comiesięcznych rat, pozwany zaś nie pokrywa rat kredytowych, które de facto jego również obciążają jako stronę zawartych umów. Takie roszczenie istotnie nie zasługuje na ochronę, a wywód Sądu I instancji w tym zakresie Sąd Okręgowy w całości podziela, co jest drugim z powodów, dla których apelacja powoda musiała ulec oddaleniu.

Mając na uwadze wskazane wyżej względy natury faktycznej i prawnej, należało więc oddalić apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 4 k.p.c., ustalając wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej będącego radcą prawnym zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz 265).

sędzia Mirosław Krzysztof Derda