Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V U 240/20

UZASADNIENIE

Ubezpieczona N. P., reprezentowana przez adwokata, wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 21.09.2020r., przyznającej jej jednorazowe odszkodowanie z tytułu 15% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem choroby zawodowej.

W uzasadnieniu wskazała, że spór sprowadza się do ustalenia, jaka była wysokość uszczerbku na zdrowiu, będącego skutkiem choroby zawodowej.

Organ rentowy -Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. (ZUS), reprezentowany przez radcę prawnego, w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od ubezpieczonej kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Wskazał, że ZUS na podstawie stosownego orzeczenia Komisji Lekarskiej prawidłowo ustalił długotrwały uszczerbek na zdrowiu N. P., będący następstwem choroby zawodowej i stosownie do przedmiotowego orzeczenia przyznał jednorazowe odszkodowanie w wysokości 14.760,00 zł. Zaznaczył, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynosi 15%.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

N. P. ma 62 lata. Z zawodu jest pielęgniarką. Pracowała zawodowo w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w C..

Decyzją z dnia 06.08.2019r. (...) Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w G. stwierdzono u N. P. chorobę zawodową (choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa: gruźlica).

Dowód: akta organu rentowego – Decyzja (...) Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w G. z dnia 06.08.2019r.; orzeczenie lekarskie (...) o rozpoznaniu choroby zawodowej – k. 2-3v.; k. 10-12.

Orzeczeniem z dnia 05.08.2020r. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił 10% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami choroby zawodowej stwierdzonej decyzją nr (...). (...).2.1.2019.JF z dnia 06.08.2019r.

Dowód: akta organu rentowego – orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 05.08.2020r. – k. 14.

Orzeczeniem z dnia 10.09.2020r. Komisja Lekarska ZUS ustaliła 15% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami choroby zawodowej stwierdzonej decyzją nr (...). (...).2.1.2019.JF z dnia 06.08.2019r. ( na podstawie nr pozycji tabeli – 199). Jako opis naruszenia sprawności organizmu wskazano: następstwa choroby zawodowej.

Dowód: akta organu rentowego – orzeczenie Komisji Lekarskiej z dnia 10.09.2020r. – k. 15.

Decyzją z dnia 21.09.2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał N. P. jednorazowe odszkodowanie z tytułu długotrwałego uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem choroby zawodowej, ustalając, że długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynosi 15%.

Dowód: akta organu rentowego - decyzja (...) Oddziału w S. z dnia 21.09.2020r., nr (...) – k. 16.

U N. P. rozpoznano:

-

stan po złamaniu kręgosłupa piersiowego (...) z powodu gruźlicy;

-

stan po stabilizacji kręgosłupa (...) w 2018r.;

-

stan po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych powikłanego padaczką.

Nie stwierdzono u N. P. stałego, ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu od strony neurochirurgicznej.

N. P. w 2018r. miała rozpoznaną gruźlicę, złamanie kręgosłupa piersiowego, była z tego powodu operowana. Operacja polegała na stabilizacji (usztywnieniu) fragmentu kręgosłupa piersiowego; kręgosłup piersiowy jest z natury z niewielką lub z wiekiem prawie żadną ruchomością.

Obecnie w obrazie klinicznym dominują u N. P. objawy podmiotowe pod postacią bólu. Przedmiotowo nie stwierdzono cech niewydolności kręgosłupa, ani układu nerwowego. R. stwierdzono stan prawidłowy po przebytej operacji.

Obecnie okres gojenia i rekonwalescencji po przebytej operacji jest zakończony. Nie stwierdzono wskazań do kolejnej operacji kręgosłupa.

Ocena przebytej infekcji pozostaje w kompetencjach biegłego lekarza chorób zakaźnych.

Dowód: pisemna opinia sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu neurochirurgii i neurotraumatologii – k. 15-17 akt sprawy.

N. P. przebyła gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz złamanie kręgosłupa piersiowego spowodowanego gruźlicznym zapaleniem 6 i 7 kręgu piersiowego z ropniem przykręgosłupowym. Orzeczono i stwierdzono u niej chorobę zawodową – zakaźną – gruźlicę. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową określa się na 20% - DU 234 poz. 1974: uszkodzenia kręgosłupa piersiowego (lp. 90); padaczka (lp. 8 ), choroba zawodowa spowodowana czynnikiem zakaźnym – gruźlicą (choroby zakaźne lp. 199).

N. P. z racji wykonywanego zawodu narażona na zakażenie gruźlicą, przebyła ciężką postać tej choroby (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenie kręgów kręgosłupa piersiowego z ropniem przykręgowym). Dwukrotnie hospitalizowana i operowana oraz leczona jeszcze ambulatoryjnie przez 2 lata. Nie ulega kwestii, że przez ten czas doświadczyła wielu dolegliwości fizycznych i psychicznych. Udało się ją wyleczyć. Dlatego nie ma stałego uszczerbku na zdrowiu, lecz długotrwały – 20%.

W przypadku występowania i leczenia obecnie padaczki po gruźliczym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych byłby to uszczerbek stały.

Ciężka choroba zakaźna, jaką jest gruźlica o takim przebiegu i powikłaniach, jak u N. P. stanowi długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 20% i kwalifikuje ją do jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej.

Dowód: pisemna opinia z dnia 20.05.2021r. sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych – k. 32-35 akt sprawy wraz z uzupełniającą pisemną opinią z dnia 19.07.2021r. sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych – k. 51-52 akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie N. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. jest słuszne i zasadne.

W niniejszej sprawie sporna między stronami była wyłącznie wysokość uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby zawodowej – gruźlicy, która wystąpiła u ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2009r. Nr 167, poz. 1322) – zwanej dalej „Ustawą wypadkową” – ubezpieczonemu, który wskutek choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie (ust. 3).

Natomiast w myśl przepisu art. 12 ust. 1 ww. Ustawy wypadkowej jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

W celu ustalenia ww. spornej okoliczności, biorąc pod wzgląd zgłaszane przez ubezpieczoną dolegliwości zdrowotne oraz stany chorobowe, Sąd uznając konieczność zaczerpnięcia wiadomości specjalnych z dziedziny medycyny, przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu neurochirurgii oraz chorób zakaźnych, co uczynił w oparciu o przepis art. 278 k.p.c.

Z treści opinii sporządzonej przez biegłego sądowego z zakresu neurochirurgii wynika, że u N. P. rozpoznano: stan po złamaniu kręgosłupa piersiowego (...) z powodu gruźlicy; stan po stabilizacji kręgosłupa (...) w 2018r.; stan po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych powikłanego padaczką.

Biegły w treści opinii wskazał, że nie stwierdzono u N. P. stałego, ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu od strony neurochirurgicznej,

Uzasadniając powyższe biegły zaznaczył, że ubezpieczona w 2018r. miała rozpoznaną gruźlicę, złamanie kręgosłupa piersiowego, była z tego powodu operowana. Podał nadto, że operacja polegała na stabilizacji (usztywnieniu) fragmentu kręgosłupa piersiowego; kręgosłup piersiowy jest z natury z niewielką lub z wiekiem prawie żadną ruchomością. W ocenie biegłego, obecnie w obrazie klinicznym dominują u N. P. objawy podmiotowe pod postacią bólu, natomiast przedmiotowo nie stwierdzono cech niewydolności kręgosłupa, ani układu nerwowego; radiologicznie stwierdzono stan prawidłowy po przebytej operacji. W treści opinii biegły zaznaczył, że obecnie okres gojenia i rekonwalescencji po przebytej operacji jest zakończony i nie stwierdzono wskazań do kolejnej operacji kręgosłupa. Podał jednak, iż ocena przebytej infekcji pozostaje w kompetencjach biegłego lekarza chorób zakaźnych (vide: pisemna opinia sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu neurochirurgii i neurotraumatologii – k. 15-17 akt sprawy).

Do treści ww. opinii żadna ze stron nie wniosła uwag, ani zarzutów. Zmierzając do wnikliwego ustalenia wszelkich niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, Sąd przeprowadził nadto dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych. Pamiętać należy bowiem, że na mocy decyzji z dnia 06.08.2019r. wydanej przez (...) Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w G. stwierdzono u N. P. chorobę zawodową (choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa: gruźlica).

I tak, z treści pisemnej opinii sporządzonej przez lekarza – biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych, wynika, że ubezpieczona przebyła gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz złamanie kręgosłupa piersiowego spowodowanego gruźlicznym zapaleniem 6 i 7 kręgu piersiowego z ropniem przykręgosłupowym. Biegła wskazała, że orzeczono i stwierdzono u ubezpieczonej chorobę zawodową – zakaźną – gruźlicę. Z opinii wynika, że długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową określa się na 20% - Dz.U. 234 poz. 1974: uszkodzenia kręgosłupa piersiowego (lp. 90); padaczka (lp. 8 ), choroba zawodowa spowodowana czynnikiem zakaźnym – gruźlicą (choroby zakaźne lp. 199).

W treści opinii biegła zaznaczyła, że N. P. z racji wykonywanego zawodu narażona na zakażenie gruźlicą, przebyła ciężką postać tej choroby (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenie kręgów kręgosłupa piersiowego z ropniem przykręgowym). Wskazała także, iż ubezpieczona dwukrotnie była hospitalizowana i operowana oraz leczona jeszcze ambulatoryjnie przez 2 lata. W ocenie biegłej, nie ulega kwestii, że przez ten czas doświadczyła wielu dolegliwości fizycznych i psychicznych; udało się ją wyleczyć. Stąd w ocenie biegłej nie ma stałego uszczerbku na zdrowiu, lecz długotrwały – 20%.

Nadto, biegła zaznaczyła, że w przypadku występowania i leczenia obecnie padaczki po gruźliczym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych byłby to uszczerbek stały.

Konstatując biegła wskazała w treści opinii, że ciężka choroba zakaźna, jaką jest gruźlica o takim przebiegu i powikłaniach, jak u N. P. stanowi długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 20% i kwalifikuje ją do jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej (vide: pisemna opinia z dnia 20.05.2021r. sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych – k. 32-35 akt sprawy wraz z uzupełniającą pisemną opinią z dnia 19.07.2021r. sporządzona przez biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych – k. 51-52 akt sprawy).

Po wtóre, odrębnego wyjaśnienia wymaga przy tym fakt, iż do treści ww. opinii pierwotnej sporządzonej przez biegłą z zakresu chorób zakaźnych zarzuty wniósł organ rentowy, stąd Sąd przeprowadził również dowód z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych. W treści tejże, biegła sądowa w całości podtrzymała opinię pierwotną oraz precyzyjnie odpowiedziała na zarzuty organu rentowego. Wspomnieć jednak w tym miejscu należy, że ZUS w szczególności zarzucał opinii pierwotnej, że nie wskazano w niej pozycji tabeli uszczerbkowej, na podstawie której ustalono uszczerbek na zdrowiu. Otóż, w treści pisemnej opinii uzupełniającej biegła szczegółowo sprecyzowała w oparciu o które pozycje orzekała i dokonała kwalifikacji podając pozycję – choroby zakaźne pkt 199.

Również do treści opinii uzupełniającej organ rentowy wniósł zarzuty. Przede wszystkim podkreślenia wymaga jednak okoliczność, że uwagi do opinii uzupełniającej wniesione zostały przez ZUS z uchybieniem zakreślonego przez Sąd - aż czternastodniowego - terminu. Korespondencję z odpisem opinii uzupełniającej i zobowiązaniem do ewentualnego ustosunkowania się, pełnomocnik organu rentowego podjął w dniu 02.08.2021r. – k. 58, natomiast pismo procesowe zawierające uwagi do opinii nadane zostało w placówce pocztowej w dniu 27.09.2021r. Warto zaznaczyć jednak przy tym, że Sąd zakreślił stronom termin czternastodniowy na ustosunkowanie się do opinii, pod rygorem przyjęcia, że nie zgłaszają zastrzeżeń do opinii, zgadzają się z opinią, nie wnoszą dalszych wniosków dowodowych oraz pominięcia zarzutów i dowodów zgłoszonych po upływie zakreślonego terminu. Na marginesie jedynie wspomnieć można, że w treści pisma z dnia 24.09.2021r. organ rentowy ponownie wskazywał i zarzucał biegłej z zakresu chorób zakaźnych, że brak w opinii precyzyjnego wskazania pozycji tabeli uszczerbkowej. Jak wskazano w uprzedniej części uzasadnienia, biegła w treści opinii sprecyzowała kwalifikację podając pozycję: choroby zakaźne i kwalifikując to do pkt 199 tabeli. W świetle powyższych okoliczności niezasadne zdają się ww. twierdzenia (abstrahując od faktu, że są spóźnione) organu rentowego, tym bardziej, że również Lekarz Orzecznik ZUS, a następnie także Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10.09.2020r. ustalając wielkość długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami choroby zawodowej ubezpieczonej przywołała wyłącznie nr pozycji tabeli – 199, podając jako opis naruszenia sprawności organizmu wskazano: następstwa choroby zawodowej. Niezasadne w tej mierze zatem zdają się zarzuty organu rentowego względem treści opinii, jakoby nieprecyzyjnie dokonano kwalifikacji, skoro organ rentowy w prowadzonym przez siebie postępowaniu akceptował i uznał wystarczającymi tożsame kwalifikacje czynione przez Lekarzy Orzeczników ZUS (pozostające w tym samym stopniu szczegółowości). Sam jednak stopień uszczegółowienia wskazany przez biegłą w opinii jest na tym samym poziomie, jak czynił to organ rentowy. Biegła natomiast opiniując przyjęła wyższą wartość długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – jednakże pozostaje ona w dopuszczalnych granicach wskazanych przez ustawodawcę. Nadto, biegła szczegółowo uzasadniła na jakich podstawach oparła ww. kwalifikację i określiła wysokość uszczerbku.

Podsumowując wskazać potrzeba, że biegła z zakresu chorób zakaźnych określiła wysokość uszczerbku w granicach z rozporządzenia, a treść opinii daje logiczne podstawy do takiego stanowiska biegłej.

Opinie wydane przez biegłego sądowego z zakresu neurochirurgii oraz z zakresu chorób zakaźnych są - w ocenie Sądu - zupełne i wyczerpujące – biegli wykonali wszystkie polecenia Sądu; są jasne, w czytelny sposób przedstawiają tok rozumowania biegłego, co umożliwia Sądowi dokonanie kontroli prawidłowości opinii z punktu widzenia wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego. Sąd nie dopatrzył się w tych opiniach jakichkolwiek istotnych nieścisłości lub sprzeczności. Opinie te spełniają wymogi fachowości, rzetelności i są logiczne. Wnioski zawarte w opiniach zostały uzasadnione w sposób jasny i przekonywujący. Ponadto opinie zostały sporządzone przez lekarzy specjalistów w oparciu o badanie ubezpieczonej, a zatem zawarte w niech twierdzenia są poparte specjalistyczną wiedzą na wysokim poziomie. Opinie są jednoznaczne i stanowcze. Nie zostały skutecznie zakwestionowane.

W tym stanie rzeczy przedmiotowe opinie przyjąć należało za podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych co do stanu zdrowia ubezpieczonej. Reasumując, Sąd ocenił pozytywnie prawidłowość i walory merytoryczne tych opinii, dlatego oparł na nich ustalenia faktyczne.

Zważyć należy, że zgodnie z przepisem art. 233 § 2 k.p.c. opinia biegłych podlega ocenie sądu, ale w zakresie mocy przekonywującej rozumowania biegłych i logicznej poprawności wyciągniętych wniosków. Sąd natomiast nie może wchodzić w zakres merytorycznej wiedzy biegłych. Sąd nie może nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego (biegłych), czy zamiast nich wprowadzać własne stwierdzenia. Stanowisko Sądu w tym zakresie zgodnie jest z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19.12.1990r., sygn. akt I PR 149/90,OSP 1991, nr 11-12,poz. 300.

Reasumując, Sąd stwierdził, że ww. dowody z opinii są wystarczająco przekonywające dla rozstrzygnięcia sprawy. Powoływanie kolejnych biegłych, aż do uzyskania opinii satysfakcjonującej obie strony nie jest celem postępowania i jest sprzeczne z zasadą przeciwdziałania przewlekłości.

Nadto, podstawą rozstrzygnięcia uczyniono także zgromadzone w sprawie dowody z dokumentów (w tym znajdujących się w aktach organu rentowego), które Sąd uznał wiarygodnymi, albowiem zostały sporządzone w przewidzianej przepisami formie, przez uprawnione do tego osoby. Ich treść nie została zakwestionowana przez żadną ze stron.

Biorąc pod wzgląd powyższe ustalenia oraz rozważania, w szczególności mając na względzie całokształt przytoczonych przez strony twierdzeń i zgłoszonych w sprawie wniosków, Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zachodziły przewidziane w przepisie art. 148 1 k.p.c. podstawy do wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym, a przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Mając na uwadze powyższe ustalenia oraz rozważania, w punkcie pierwszym części dyspozytywnej wyroku, Sąd zmienił w całości zaskarżoną decyzję (...) Oddziału w S. z dnia 21.09.2020r. i przyznał ubezpieczonej prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej w kwocie 19.680 zł – za 20% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, co uczynił Sąd w oparciu o przepis art. 477 14 § 2 k.p.c.

W punkcie drugim części dyspozytywnej wyroku Sąd, na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, wynikającej z treści art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, zasądził od (...) Oddziału w S. na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wysokość kwoty Sąd ustalił na podstawie § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2016r., poz. 1668), w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu.