Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 2/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Stalowej Woli z dnia 19 października 2021 r. w sprawie II K 362/21

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów prawa procesowego, mające wpływ na treść wyroku, to jest art. 387 § 1 i § 2 kpk, polegająca na uwzględnieniu wadliwego wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, co skutkowało wydaniem wyroku z naruszeniem prawa materialnego tj. art. 57b kk i art. 37a § 1 kk i orzeczenie wobec oskarżonego przy zastosowaniu art. 37a § 1 kk kary grzywny w sytuacji, gdy ze względu na treść art. 57b kk Sąd zobowiązany był do orzeczenia kary powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia tj. w przypadku czynu z art. 278 § 1 kk kary co najmniej 4 miesięcy pozbawienia wolności i nie miał możliwości zastosowania art. 37a § 1 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższy zarzut nie jest zasadny.

Odnosząc się do zarzutu oskarżyciela publicznego w pierwszej kolejności wskazać należy, że instytucja „zamiany kary”, o której mowa w art. 37a kk, została dodana do obowiązującego porządku prawnego na mocy art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z uzasadnieniem do jej rządowego projektu art. 37a kk jest przepisem, który w ocenie ustawodawcy ma odegrać dwie role. Pierwsza związana ma być z pozakodeksowym prawem karnym, w którym istnieją bardzo duże rozbieżności w sposobie ukształtowania sankcji karnej, a gdzie pomija się systematykę sankcji karnych i powiązanych z nimi instytucji części ogólnej i z tego też powodu przepis ten przekształca pojawiające się w regulacjach pozakodeksowych sankcje jednorodne w sankcje alternatywne, przewidując możliwość orzeczenia grzywny lub kary ograniczenia wolności, jeżeli nie przewiduje tego przepis pozakodeksowego prawa karnego. Z drugiej strony przepis ten ma stanowić dyrektywę sądowego wymiaru kary, która ma dawać sądom legitymację do orzekania zamiast kary pozbawienia wolności kar wolnościowych.

Z dniem 24.06.2020 r. przepis 37a kk uległ jednak znacznemu przekształceniu wprowadzonym ustawą z dnia 19.06.2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID 19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID 19 tzw. tarczy antykryzysowej 4.0, w efekcie czego mocą art. 38 tejże ustawy otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym w § 1 wskazano, że jeżeli przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek; zaś w § 2 określono, że przepisu § 1 art. 37 a kk nie stosuje się do sprawców, którzy popełniają przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego oraz sprawców przestępstw o charakterze terrorystycznym.

Na mocy art. 38 tzw. tarczy antykryzysowej 4.0 do kodeksu karnego został także dodany art. 57b kk, zgodnie z którym Sąd skazując za przestępstwo określone w art. 12 § 1 kk wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia do podwójnej wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia. O ile więc do chwili wejścia w życie „tarczy antykryzysowej 4.0”, przyjęcie kwalifikacji z art. 12 § 1 kk nie implikowało ujemnych następstw w zakresie nadzwyczajnego wymiaru kary za dane przestępstwo, o tyle treść art. 57b kk wprowadziła instytucję obligatoryjnego, nadzwyczajnego obostrzenia kary.

Biorąc więc pod uwagę warunki jakie musi spełniać dany typ czynu zabronionego, a zatem że musi być on zagrożony wyłącznie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, wykładnia językowa art. 57b kk mogłaby skłaniać do reflekcji, że Sąd, skazując sprawcę za przestępstwo określone w art. 12 § 1 kk zobligowany jest do wymierzenia wyłącznie kary przewidzianej za przypisane mu przestępstwo wskazane w sankcji konkretnego typu zabronionego, a więc w przypadku przestępstwa kradzieży stylizowanej w art. 278 § 1 kk wyłącznie kary pozbawienia wolności i to w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia do podwójnej wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia. Wątpliwości dodatkowo potęgują te głosy doktryny, które opowiadają się za wyłączeniem możliwości stosowania art. 37a kk przez art. 57b kk (por. np. Krzysztof Kmąk „O zaostrzeniu kary za czyn ciągły”), a to poprzez twierdzenie, że art. 57b kk nakazuje wymierzyć karę powyżej ustawowego minimum rozumianego jako ustawowa sankcja konkretnego przestępstwa wskazanego w ustawie Kodeks karny, czy ustawach szczególnych. Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu nie podziela jednak tych poglądów doktryny, albowiem stoi na stanowisku, że art. 57b kk nie wprowadza nadzwyczajnego obostrzenia kary w ten sposób, że ogranicza on wybór rodzaju kary w sytuacji jeżeli istnieje możliwość takiego wyboru, a jedynie nakazuje aby wybrana przez sąd kara była nadzwyczajnie obostrzona. W ocenie Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu przepis art. 37a kk jest bowiem regulacją uzupełniającą ustawowe zagrożenie karą pozbawienia wolności zawartą w większości typów zabronionych jako przestępstwo, o kary alternatywne, czyli stawowi tzw. przednawiasowy modyfikator sankcji, który poszerza abstrakcyjny - niezwiązany z żadnymi kierunkowymi wytycznymi, luz decyzyjny sądu.

Takie stanowisko wpisuje się również w przedstawione, w uzasadnieniu do projektu nowelizacji Kodeksu karnego z 2015 r., ratio legis ustanowienia przepisu z art. 37a kk (obecnie z art. 37a § 1 kk).

Mając na uwadze powyższe, należy zatem stwierdzić, że w przypadku stosowania art. 57a kk w relacji do art. 37a kk (przy przyjęciu, że sprawca działał w warunkach art. 12 § 1 kk), nadzwyczajne obostrzenie kary za popełnienie przestępstw w warunkach czynu ciągłego nie obliguje, tak jak ma to np. miejsce przy „multirecydywie” do wymierzenia wyłącznie „kary pozbawienia wolności”. Z treści art. 57b kk wynika bowiem, że sąd wymierza karę za „przypisane sprawcy przestępstwo”, co nie wyklucza ww. przednawiasowego modyfikatora sankcji.

W związku z powyższym argumentacja skarżącego jakoby treść art. 57b kk wyłączała możliwości zastosowania instytucji zamiany kary z art. 37a § 1 kk wobec sprawców kradzieży realizowanej w warunkach art. 12 § 1 kk jest błędna.

Przenosząc powyższe wywody na grunt niniejszej sprawy stwierdzić natomiast należy, że przy występek kradzieży stypizowanym w art. 278 § 1 kk, którego ustawowe zagrożenie wynosi od 3 miesięcy do lat 5, sąd wymierzając sprawcom karę za kradzieże, których dopuścili się oni w krótkich odstępach czasu oraz w wykonaniu z góry powziętego zamiaru - art. 12 § 1 kk, przy obligatoryjnym zastosowaniu art. 57b kk, może na podstawie art. 37a § 1 kk i przy uwzględnieniu warunków przewidzianych w tym przepisie, wymierzyć oskarżonemu karę ograniczenia wolności w wysokości od co najmniej 4 miesięcy do lat 2 albo grzywnę w wysokości od co najmniej 101 do 810 stawek dziennych.

Co więcej stanowisko Sądu odwoławczego znajduje uzasadnienie w wykładni gramatycznej analizowanych norm, która jednoznacznie wskazuje, że możliwość zastosowania art. 37a § 1 kk w przypadku przestępstw realizowanych w warunkach czynu ciągłego zdefiniowanego w art. 12 § 1 kk zostałby wyłączony dopiero w wówczas, gdy albo art. 57b kk obligowałby sąd, na wzór art. 64 § 2 kk do wymierzenia sprawcy wyłącznie kary pozbawienia wolności przewidzianej za przypisane mu przestępstwo, albo gdyby katalog z art. 37a § 2 kk został poszerzony o sprawcę czynów popełnionych w warunkach czynu ciągłego – art. 12 § 1 kk. Skoro jednak ustawodawca nie wprowadził ani nakazu wymierzenia sprawcy przestępstwa realizowanego w warunkach czynu ciągłego wyłącznie kary pozbawienia wolności w art. 57b kk, ani nie wskazał sprawców realizujących przestępcze zachowania w warunkach czynu ciągłego w art. 37a § 2 kk, logicznym jest, że legitymowało to Sąd Rejonowy w Stalowej Woli do zastosowania w przypadku T. C. art. 37a § 1 kk i wymierzenia mu kary grzywny w wysokości 120 stawek dziennych, a co za tym idzie do uwględnienia jego wniosku złożonego w trybie art. 387 kpk.

Wniosek

Skarżący na podstawie art. 427 § 1 k.p.k., art. 437 § 1 i 2 k.p.k wniósł w przypadku stawiennictwa oskarżonego na rozprawie i wyrażenie zgody na zmodyfikowanie kary, orzeczenie kary: 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2, w okresie próby zobowiązanie oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby orzeczenie środka kompensacyjnego — obowiązku naprawienia szkody w całości na rzecz pokrzywdzonego Sklepu (...) w S., na podstawie art. 33 § 2 k.k. orzeczenie kary grzywny w wymiarze 60 stawek dziennych po 15 zł, zasądzenie kosztów sądowych w całości;

alternatywnie w przypadku niestawiennictwa oskarżonego na rozprawie lub nie wyrażenia zgody na modyfikację kary, o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W świetle naprowadzonych wyżej okoliczności, a także uwzględniwszy, że oskarżony pomimo stawiennictwa na rozprawie apelacyjnej w dniu 13 kwietnia 2022 r. oświadczył, że nie zmodyfikuje swojego wniosku złożonego przed Sądem I instancji na rozprawie w dniu 19 października 2021 r. w trybie art. 387 kpk, wnioski apelacyjne Prokuratora Rejonowego w Stalowej Woli należy uznać za niezasadne.

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano zaskarżony wyrok w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty oskarżyciela publicznego okazały się bezzasadne, a zatem rozstrzygnięcie Sądu I instancji należało utrzymać w mocy. Dlatego też Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wysuniętych zarzutów w apelacji, albowiem okazały się nietrafne i nie zdołały podważyć słuszności zaskarżonego wyroku.

0.1.Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.1.Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.0.1.Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.1.Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji oskarżyciela publicznego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 636 § 1 kpk kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa.

1.PODPIS

0.1.Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Stalowej Woli

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Stalowej Woli z dnia 19 października 2021 r. w sprawie II K 362/21.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana