Pełny tekst orzeczenia

1.Sygn. akt II Ka 153/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Arkadiusz Trojanowski

Protokolant: Aleksandra Szybka

przy udziale Prokuratora Rejonowego w Brzozowie – Zbigniewa Piskozuba

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 czerwca 2022 roku

sprawy S. M. , s. J. i L. zd. W., ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Brzozowie z dnia 3 marca 2022 roku, sygn. akt II K 182/21

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

II.  zasądza od oskarżonego S. M. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze w kwocie 140zł /sto czterdzieści złotych/, w tym opłatę za drugą instancję w kwocie 120zł /sto dwadzieścia złotych/,

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. kwotę 840zł /osiemset czterdzieści złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 153/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Brzozowie z dnia 3 marca 2022 r. sygn. akt II K 182/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonego zarzucił wynikający z naruszenia art. 2 § 2 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż oskarżony zamawiając towary od kontrahenta wypełnił znamiona przestępstwa oszustwa, tj. że wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru, a następnie możliwości spłaty zobowiązań, podczas gdy analiza materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonych i zeznań świadków, wyklucza możność przyjęcia, iż oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim kierunkowym, a tym samym aby zrealizował znamiona przestępstwa oszustwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy oskarżonego jest niezasadny.

Sąd wydając wyrok jest obowiązany, na podstawie art. 7 k.p.k., kształtować swoje przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodność innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wówczas, gdy spełnione są kumulatywnie następujące przesłanki: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.); stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.); jest wyczerpująco i logicznie, z jednoczesnym uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) /wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 września 2012 r., sygn. akt II AKa 211/12/.

Oskarżony w przedmiotowej sprawie, jak wynika z wyciągu KRS (k.15-16) należał do zarządu spółki. Zadania zarządu spółki określają przepisy kodeksu spółek handlowych. I tak, zgodnie z art. 200 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę oraz 204 k.s.h. prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Należy podkreślić, iż jednym z obowiązków członka zarządu jest prowadzenie spraw spółki, w tym finansowych (art. 201 § 1 k.s.h.). Jest to obowiązek osobisty. Oznacza to, że oddanie zarządzania spółką osobie spoza zarządu lub godzenie się na to, nie zwalnia członka zarządu ani z jego obowiązków wynikających z pełnienia funkcji w tym organie, ani od odpowiedzialności za ich niedopełnienie – wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 czerwca 2021 r., sygn. I SA/GI 446/21.

W swoich wyjaśnieniach składanych przed Sądem oskarżony wskazywał, że osobą odpowiedzialną za zorganizowanie transportu był jego pracownik J. Z., który jednocześnie pełnił funkcję dyrektora. Jednak powierzenie pewnych czynności do wykonania innej osobie, nie zwalnia go z odpowiedzialności za prowadzenie spraw spółki, w tym także spraw finansowych, w niniejszym przypadku w związku z zapłatą zaległych faktur. W świetle powołanych przepisów, jest on zobowiązany do wszelkich czynności związanych z prowadzeniem i reprezentowaniem spółki.

Ponadto zeznania świadka B. K. (k. 57-58, 204), która pełniła funkcję księgowej w spółce oskarżonego jasno wskazują, iż jeżeli opłacała faktury, to tylko te które wskazał jej S. M.. Nie posiadała ona swobody w dysponowaniu pieniędzmi. Zarówno ona, jak i J. Z. (k. 72, 203) zeznali, że sytuacja finansowa spółki była niestabilna.

W myśl orzecznictwa, które Sąd Odwoławczy w pełni podziela, „zatajanie faktycznego stanu finansowego sprawcy, jest kreowaniem mylnego wyobrażenia o możliwościach spłaty zobowiązania w umówionym terminie, a nie w ogóle w czasie bliżej nieoznaczonym, prowadzące do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, stanowi przestępstwo oszustwa i jest formą zadłużenia w rozumieniu prawa cywilnego opartego na czynie niedozwolonym. Dla realizacji natomiast znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, sprawca wcale nie musi dążyć do przywłaszczenia mienia stanowiącego przedmiot oszukańczych zabiegów. Może on nawet zakładać zwrot mienia pokrzywdzonemu, zamierzając jednak osiągnąć korzyść majątkową płynącą z rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego, przejawiającą się w jakiejkolwiek postaci. Ustawowe znamię, stanowiące skutek przestępstwa oszustwa, określone w art. 286 § 1 k.k., wypełnione zostaje wtedy, gdy sprawca, działając w sposób opisany w tym przepisie doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, które jest niekorzystne z punktu widzenia interesów tej osoby lub innej osoby pokrzywdzonej. Powstanie szkody w mieniu nie jest przy tym warunkiem koniecznym do przyjęcia, że doszło do tak pojmowanego niekorzystnego rozporządzenia mieniem” /wyrok SN z dnia 24 stycznia 2019 r. sygn. akt IV KK 465/17/.

„Istotą zamiaru oszukańczego jest wola doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą tzw. oszukańczych zabiegów, w tym wprowadzenia w błąd, który - przy świadczeniach pieniężnych - nie musi zawsze dotyczyć zatajenia braku zamiaru uiszczenia należności. Może on odnosić się do braku zamiaru terminowego uiszczenia należności, przy zapewnieniu o woli spełnienia świadczenia w dacie wynikającej z zawartej umowy. W takiej sytuacji również może dojść do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, co może potwierdzać fakt, że gdyby pokrzywdzony wiedział o rzeczywistym zamiarze sprawcy, to w ogóle nie zawarłyby z nim umowy i nie dokonał rozporządzenia mieniem”. /wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2020 r., V KK 112/19/

W niniejszej sprawie bezsprzeczne jest zawarcie umów o wykonanie usługi transportu. Oskarżony wprowadzał w błąd Firmę (...) co do zamiaru wywiązania się z płatności za faktury, wskazując termin zapłaty, ale nie dokonując go. Dodatkowo, o zamiarze oskarżonego o uzyskaniu korzyści z wykonania usługi, jak słusznie wskazał w uzasadnieniu Sąd Rejonowy, świadczy także to, iż kilka miesięcy po dokonaniu zarzucanego mu czynu, początkiem grudnia 2014 r., komornik ustalił, że siedziba Spółki nie znajduje się pod adresem zgłoszonym w Krajowym Rejestrze Sądowym, nie ma deklaracji podatkowych, a rachunku bankowym nie ma żadnych środków, a postępowanie egzekucyjne jest bezskuteczne.

3.2.

Obrońca oskarżonego zarzucił rażącą niewspółmierną surowość kary wymierzonej oskarżonemu w szczególności jej wymierzenie bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, podczas gdy czyn objęty zarzutem miał miejsce w roku 2014 r., oskarżony był wówczas osobą niekaraną, jego sytuacja pogorszyła się wskutek niepowodzeń w działalności gospodarczej w kolejnych latach, natomiast rozmiar szkody, jak i właściwości i warunki osobiste oskarżonego, w tym zastosowanie ustawy względniejszej w okolicznościach sprawy, przemawia za znacznym złagodzeniem orzeczonej wobec niego kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrońcy jest niezasadny

Sąd Orzekający wymierzył oskarżonemu S. M. za popełnione przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, a więc karę najniższą przewidziana przez te przepisy.

Kształtując rodzaj kary i jej wymiar Sąd uwzględnił całokształt okoliczności mających wpływ na wymiar kary. Niezaprzeczalny jest fakt, iż w momencie popełnienia przestępstw oskarżony nie był karany. Jednak orzekając o karze Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.

I tak, Sąd Rejonowy wykazał iż oskarżony po popełnieniu przestępstwa nie zmienił swojego postępowania, nie starał się o naprawienie wyrządzonej szkody. Wykazano że w następnych latach był wielokrotnie karany (karta karna, k. 110). Ponadto, w trakcie składania wyjaśnień poddawał w wątpliwość sam fakt zlecenia takiego transportu. Sąd Rejonowy nie dostrzegł żadnej okoliczności łagodzącej, takiej okoliczności nie uwypukla także apelacja obrońcy oskarżonego.

Orzeczona zatem kara jest karą – wbrew zarzutowi obrońcy oskarżonego – w pełni adekwatną do stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości jego czynu, jak również spełnia warunki prewencji generalnej i indywidualnej. Kara ta spełnia zatem wymogi dyspozycji z art. 53 k.k., a tym bardziej nie jest kara rażąco niewspółmiernie surową.

Brak jest przy tym podstaw do rozważania orzeczenia wobec oskarżonego warunkowego zawieszenia orzeczonej kary, albowiem oskarżony nie daje rękojmi pozytywnej prognozy zachowania w przyszłości. Należy zaznaczyć, że warunkowe zawieszenie wykonania kary, Sąd orzeka fakultatywnie, gdy z oceny sprawcy wynika iż jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobiegnie powrotowi do przestępstwa.

Podzielając wypracowane w doktrynie i orzecznictwie poglądy należy stwierdzić, że rażąca niewspółmierność wymierzonej kary zachodzi, gdy nie uwzględnia ona należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1974r. sygn. akt V KRN 60/74).

W niniejszej sprawie sytuacja taka nie zachodzi, zatem brak jest podstaw do podzielenia zarzutu rażącej surowości orzeczonej kary.

Wniosek

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego jest chybiony. Przeprowadzone w sprawie postępowanie potwierdziło zasadność przypisanego oskarżonemu zarzutu, zatem ustalenie jego sprawstwa i winy było w pełni prawidłowe. Sąd Odwoławczy podziela prawidłowość ustaleń Sądu Orzekającego, zatem uniewinnienie oskarżonego nie jest możliwe.

Wniosek

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek obrońcy jest niezasadny. Przeprowadzone postępowanie oraz ocena sprawcy i jego postępowania dokonana przez Sąd jest negatywna. Brak jest pozytywnej oceny kryminologicznej, której wymaga się do osiągnięcia resocjalizacji bez odbycia kary.

Wniosek

Obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak jest podstaw do uchylenia wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Dokonana bowiem przez Sąd Orzekający wykładnia przepisu jest prawidłowa, nie wymaga ona zatem żadnej korekty, czy też uzupełnienia.

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymany został w całości w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok należało uznać za słuszny i trafny. Ocena dowodów została dokonana przez Sąd pierwszej instancji zgodnie z zasadami wiedzy logiki i doświadczenia życiowego. Sąd uwzględnił całokształt okoliczności, a uzasadnienie logicznie przekonuje do zajętego stanowiska oraz do poszczególnych rozstrzygnięć.

Apelacja obrońcy oskarżonego jest oczywiście bezzasadna i stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Orzekającego.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Zawarty w odpowiedzi na apelację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego wniosek o uzupełnienie wyroku jest całkowicie chybiony i dowodzi on całkowitej nieznajomości przepisów prawa. W przypadku, gdy strona nie zgadza się z wydanym rozstrzygnięciem Sądu, może wnieść środek odwoławczy, a nie wniosek o uzupełnienie wyroku.

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

III

Wobec nieuwzględnienia apelacji Sąd Odwoławczy, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t. jedn. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) obciążył oskarżonego kosztami procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatą za drugą instancję w kwocie 140 zł.

Na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.) Sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. kwotę 840 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

1.PODPIS