Sygn. akt VIII GC 1659/21 upr
Dnia 16 maja 2022 r.
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący Sędzia Tadeusz Górka
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja 2022 r. w Bydgoszczy według przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.
przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 12 780,29 zł (dwanaście tysięcy siedemset osiemdziesiąt groszy dwadzieścia dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od 27 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty z tym zastrzeżeniem, że pozwana odpowiada za zapłatę powyższej kwoty solidarnie z pozwanym K. U. (1), w stosunku do którego Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy wydał w dniu 15 września 2021 roku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie VIII GNc 4190/21,
II. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4 376 zł (cztery tysiące trzysta siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia o kosztach zawartych w niniejszym orzeczeniu do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że pozwana w zakresie kwoty 3 167 zł (trzy tysiące sto sześćdziesiąt siedem złotych) odpowiada za zapłatę solidarnie z pozwanym K. U. (1), w stosunku do którego Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy wydał w dniu 15 września 2021 roku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie VIII GNc 4190/21.
Sygn. akt VIII GC 1659/21 upr
Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. wniosła pozew przeciwko pozwanym K. U. (1) oraz (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. solidarnie kwoty 12.780,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 27 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Z uzasadnienia pozwu wynikało, że powódka, w związku z umową współpracy z dnia 13 maja 2020 r., zawarła z pozwanym K. U. (1) umowę przelewu wierzytelności: nr (...) z dnia 26 lutego 2021 r. obejmującą fakturę VAT nr (...) na kwotę 12.780,29 zł z terminem płatności określonym na dzień 26 kwietnia 2021 r. Powódka wskazała, że pozwany (...) sp. z o.o. była informowana o fakcie zawarcia umowy przelewu za pośrednictwem poczty elektronicznej. Na podstawie przedmiotowej umowy przelewu, wobec braku zapłaty przez pozwanego K. U. (1) za ww. fakturę VAT, pozwana (...) sp. z o.o. przystąpiła do długu na zasadach odpowiedzialności solidarnej. Zobowiązana spółka nie uregulowała jednakże ciążącego na niej zobowiązania.
W dniu 15 września 2021 r., w sprawie rozpoznawanej pod sygn. akt VIII GNc 4190/21, Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy, VIII Wydziale Gospodarczym, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym przeciwko obojgu solidarnie pozwanym.
Pozwana (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżył go w całości domagając się oddalenia powództwa. Niezależnie od powyższego, pozwana podniosła zarzut niewłaściwości miejscowej niniejszego Sądu.
W treści uzasadnienia sprzeciwu spółka potwierdziła, że w dniu 18 lutego 2021 r. zawarła z K. U. (1) umowę przewozu 33 palet na trasie M. – C. – V. za wynagrodzeniem w kwocie 2.300,00 euro, z terminem płatności wynoszącym 60 dni. Jak podano, po zrealizowaniu przewozu, K. U. (1) wystawił na rzecz drugiego z pozwanych fakturę VAT opiewającą na kwotę dochodzoną pozwem, nie informując spółki o łączącej go z powódką umowie współpracy. Co więcej, z otrzymanego od powódki przez pozwanego zawiadomienia o zakupie wierzytelności, przesłanego drogą elektroniczną wynika, iż przedmiotem cesji była wierzytelność wynikająca z faktury VAT nr (...), a nie jak wskazuje strona powodowa (...). Mając na uwadze powyższe, spółka przez terminem płatności zwróciła się telefonicznie do pozwanego K. U. (1) z prośbą o wyjaśnienie czy cesja faktycznie miała miejsce i komu zobowiązany ma zapłacić za wykonany przewóz. W odpowiedzi na to zapytanie K. U. (1) potwierdził zawarcie przedmiotowej umowy z powódką podnosząc, że w związku z odwołaniem, doszło do cesji zwrotnej wierzytelności, a tym samym wszelkie należności z tytułu przewozu winny być uiszczone na jego rzecz. Mając to na uwadze, pozwana spółka w dniu 18 maja 2021 r. uiściła zapłatę za fakturę na rachunek bankowy K. U. (1). Jak podniosła skarżąca, dopiero w dniu 1 czerwca 2021 r. otrzymała wiadomość e – mail od powódki z informacją o nabyciu w drodze cesji przedmiotowej wierzytelności w odpowiedzi na co, przesłała jej potwierdzenie zapłaty na rzecz K. U. (1). W dalszej kolejności pozwana podnosiła, że nie została prawidłowo poinformowana przez cedenta, który do tego wprowadził ją w błąd co do wykonanej na jego rzecz cesji zwrotnej. Z ostrożności procesowej zarzucono, że nawet gdyby uznać, że spółka została prawidłowo o przelewie poinformowania, to w sytuacji gdy cedet otrzymał od niej wynagrodzenie, należy uznać że został on bezpodstawnie wzbogaconym, a zatem powinien zwrócić otrzymane środki.
Zarządzeniem z dnia 28 października 2021 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy, VIII Wydziale Gospodarczym, stwierdził prawomocność wydanego w niniejszej sprawie nakazu zapłaty w stosunku do pozwanego K. U. (1), który nie wniósł w przewidzianym ku temu terminie sprzeciwu od tego orzeczeni.
W piśmie procesowym z dnia 22 listopada 2021 r., powódka podtrzymała żądanie pozwu w całości.
Ustosunkowując się do stanowiska pozwanej (...) sp. z o.o. powódka stwierdziła, że złożony przez powyżej wskazaną sprzeciw jest bezzasadny. Jak podniesiono, w dniu otrzymania wiadomości mailowej, tj.26 lutego 26 lutego 2021 r., pracownik powódki K. P. kontaktowała się telefonicznie z pracownikiem spółki (...) w celu potwierdzenia otrzymanego zawiadomienia. Jak również podniesiono, wskazanie w przedmiotowym zawiadomieniu numeru (...) zamiast (...) miało charakter jedynie oczywistej pomyłki pisarskiej, a sam dokument księgowy bez wątpienia dotyczył zlecenia transportowego z 18 lutego 2021 r. Powódka podkreśliła też, że w okresie od 2012 r. zawarła 150 umów, w których płatnikiem faktur była pozwana spółka. Jak podniesiono, (...) sp. z o.o. miała wiedzę na temat przelewu, potwierdziła zlecenie objęte cesją, a dokonana następnie zapłata na rachunek drugiego z pozwanych była jej błędem. Powódka podkreśliła ponadto, że w związku z zawartą umową cesji, przysługuje jej uprawnienie do żądania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych.
W dalszych pisma procesowych strony podtrzymały swoje stanowiska.
Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:
(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. zajmuje się świadczeniem usług faktoringowych.
Okoliczności bezsporne.
W dniu 13 maja 2020 r. powódka zawarła z pozwanym K. U. (1) umowę współpracy w zakresie finansowania jego działalności przez (...) Sp. z o.o. w formie wykupu faktur na podstawie umów przelewu wierzytelności. Ustalono, iż z tytułu przelewu wierzytelności zbywcy przysługiwać będzie cena nabycia, której wysokość odpowiadać będzie nominalnej wysokości wartości wierzytelności brutto i będzie ona przelewana na rachunek bankowych klienta w terminie 3 dni roboczych od zawarcia umowy przelewu.
Zgodnie z treścią umowy, w przypadku niedokonania przez dłużnika zapłaty wierzytelności w terminie wymagalności, dnia następnego po terminie wymagalności klient przystępuje do długu z tytułu wierzytelności na zasadach odpowiedzialności solidarnej łącznie z dłużnikiem, bez składania odrębnych oświadczeń (art. 7 ust. 2).
Wszelkie zmiany lub uzupełnienia umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (art. 11 ust. 2 umowy).
Dowód: umowa współpracy – k. 5 – 7 akt, załącznik do umowy współpracy – k. 8 akt, załącznik nr (...) – k. 9 akt.
Pozwany (...) sp. z o.o. w S. zlecił K. U. (1) wykonanie przewozu na trasie M. – C. – V. za wynagrodzeniem w kwocie 2.300,00 euro.
Przewoźnik wykonał powierzone mu zlecenie transportowe, wystawiając z tego tytułu na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. w S. fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę umówionego frachtu w przeliczeniu na złotówki, tj. 12.780,29 zł brutto, z terminem płatności upływającym 26 kwietnia 2021 r.
Dowód: faktura VAT nr (...) – k. 11 akt, zlecenie transportowe nr (...) - k. 12 – 14 akt, CMR – k. 16 – 17 akt.
W dniu 26 lutego 2021 r. powódka zawarła z pozwanym K. U. (1) umowę przelewu wierzytelności nr (...) przysługującej powyżej wskazanemu wobec (...) sp. z o.o., a dotyczącą należności w kwocie 12.780,29 zł brutto z tytułu faktury VAT nr (...) (omyłkowo wpisano numer faktury (...)), płatnej do dnia 26 kwietnia 2021 r.
Zgodnie z § 2 umowy, zbywca przelewał na nabywcę wierzytelność,
a nabywca w całości przelew przyjął. Nadto wskazano, iż z chwilą zawarcia umowy następuje przeniesienie wierzytelności na nabywcę. Cena za wierzytelność miała być płatna w terminie 3 dni roboczych od dnia, w którym nabywca potwierdzi z dłużnikiem umowę przelewu (§ 3 zd. 2 umowy).
Na podstawie § 5 ust. 2 umowy nabywca miał zawiadomić dłużnika o dokonaniu przelewu wierzytelności.
Uzgodniono, iż w przypadku niedokonania przez dłużnika zapłaty wierzytelności w terminie wymagalności, dnia następnego po terminie wymagalności zbywca przystępuje do długu z tytułu wierzytelności na zasadach odpowiedzialności solidarnej łącznie z dłużnikiem, z mocy umowy, bez składania odrębnych oświadczeń (§ 5 ust. 4 zd. 1).
Tego samego dnia, z prokurentem pozwanej spółki (...) skontaktowała się pracownica powódki K. P., która poinformowała go o przedmiotowym przelewie.
Wszelkie zmiany lub uzupełnienia umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (§ 10 umowy).
Dowód: umowa przelewu wierzytelności – k. 10 akt, wydruk z zapisu rozmów – k. 59, 93 akt, bilingi – k. 60 – 61 akt, zeznania świadka K. P. - protokół elektroniczny na płycie CD k. 86 akt (k.83v-84), zeznania świadka A. D. - protokół skrócony (k.108-109),
W dniu 28 lutego 2021 r. pozwany K. U. (1) poprzez wiadomość e – mail skierował do pozwanego (...) sp. z o.o. zawiadomienie o przelewie na rzecz powódki wierzytelności wynikającej z faktury VAT nr (...) (omyłkowo wpisano numer faktury (...)).
Dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności – k. 18 - 19 akt.
Pozwana spółka nie uregulowała należności wynikającej
z przedmiotowej faktury VAT w terminie, w związku z czym w dniu 18 maja
2021 r. pracownica powódki A. C. skontaktowała się z dłużnikiem, który zadeklarował spłatę zgodnie z umową cesji.
Tego samego dnia (...) sp. z o.o. uregulowała zaległy fracht, uiszczając go na rzecz K. U. (1).
W dniu 24 maja 2021 r. w celu windykacji wierzytelności, A. C. ponownie skontaktowała się z prokurentem pozwanej – S. D. (1) - od którego otrzymała informację, że zapłatę za fakturę uiszczono na rzecz K. U. (1).
Dowód: potwierdzenie przelewu – k. 49 akt, wydruk z zapisu rozmów – k. 93 akt, zeznania świadka A. D. – k. 108v-109
Pismami z dnia 24 czerwca 2021 r. powódka wezwała odpowiednio pozwanych (...) sp. z o.o. oraz K. U. (1) do zapłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) (omyłkowo wpisano numer faktury (...)).
Dowód: wezwania do zapłaty – k. 20 - 21 akt.
Opisany powyżej stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o niebudzące wątpliwości, co do ich autentyczności oraz wiarygodności, dokumenty i wydruki przedłożone przez strony, a także na podstawie zeznań świadków.
Zeznaniom K. P. Sad dał wiarę w całości, albowiem były jasne i logiczne, a ponadto korespondowały ze zgromadzonym materiałem dowodowym zwłaszcza w kwestii wiedzy pozwanej spółki o przedmiotowym przelewie. Tako samo Sąd ocenił zeznania świadka A. D..
Tego samego nie można jednakże powiedzieć o zeznaniach prokurenta pozwanej S. D. (1). Twierdzenia tego świadka okazały się przydatne jedynie w tym zakresie w jakim przyznał, że faktura stanowiąca podstawę dochodzonego w niniejszym postępowaniu roszczenia była jedynym dokumentem księgowym wystawionym na jego rzecz przez K. U. (2) w przedmiotowym okresie. Okoliczność ta ma to znaczenie, a o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części uzasadnienia, że w zawiadomieniu o przelewie wskazano inny numer faktury niż ta której dotyczyła cesja wierzytelności, co wielokrotnie podkreślała strona pozwana. Jak jednak wynika z powyższego, skoro dokument nr (...) był jedynym który to mógł dotyczyć zleconego drugiemu z pozwanych transportu, przedmiotowe zarzuty już tylko z tej przyczyny nie mogły podlegać uwzględnieniu. W pozostałym zakresie, zeznania świadka nie zasługiwały na uwzględnienie, albowiem były niewiarygodne i nie znalazły poparcia w zgromadzonych dowodach, a ponadto w ocenie Sądu, zostały w przeważającej mierze złożone wyłącznie w celu zrekompensowania braku jakichkolwiek innych dowodów które mogłyby odeprzeć roszczenia strony powodowej. W kluczowych fragmentach zasłaniał się on niepamięcią. Nie przypominał sobie faktu żebym rozmawiał z kimkolwiek z M. w zakresie faktury objętej tym postępowaniem, bez względu na to, czy faktura miał końcówkę ,,(...)” czy ,,(...)”. Kojarzył i znał K. P.. Zeznał, że raczej nie rozmawiał z nią nigdy w zakresie faktury objętej tym postępowaniem. Nic takiego nie pamiętał, aby były rozmowy z K. P. na temat tego, że wierzycielem jest M.. Jest to nieprawda. Świadek K. P. logiczne i jasno zeznała, że rozmawiała tylko z S. D. (1) od strony pozwanej. Co więcej przedłożono biling, który potwierdził fakt, że dzwoniła ona do pozwanej spółki. Skoro zaś świadek nie pamiętał tych okoliczności (zeznał, że: ,,nie pamiętał, czy w sprawie dotyczącej p. U., dostał telefon od M.”) ale kategorycznie tym rozmowom nie zaprzeczył, Sąd uznając, że takie rozmowy miały miejsce mógł oprzeć się na relacji tylko jednej strony, która pamiętał treść rozmowy czyli pracownika powódki. Ta z kolei szczegółowo je opisała. Już w tym miejscu należy wskazać, że to nieprawidłowe zachowanie S. D. (1) było przyczyną tego, że fracht zapłacono podmiotowi nieuprawnionemu. Gdyby zachował minimalny standard ostrożności, to poprosiłby K. U. (1) o jakiekolwiek mailowe, smsowe czy pisemne potwierdzenie cesji zwrotnej od M. na rzecz K. U. (1). Zamiast tego uznał za wiarygodne te twierdzenia mimo, że jak zeznał nie pamiętał, żeby kiedyś była cesja zwrotna przy M., a przypadek z panem U. byłby pierwszym przypadkiem. Sad uznaje zatem zeznania świadka S. D. (1) za niewiarygodne w powyższym w zakresie, ponieważ są one przyjętą linią obrony strony pozwanej, w sytuacji gdy to S. D. (1) ponosi pełną odpowiedzialność za nienależytą staranność w zakresie niezweryfikowania informacji od K. U. (1). Omyłkowy numer faktury wskazany w przelewie nie ma znaczenia skoro była tylko jedna faktura od K. U. (1), kwota była dokładnie taka sama, a także taki sam był termin płatności (z rokiem 2021, co jasno potwierdza, że faktura nie mogła mieć numeru z końcówką ,,(...)”,a powinna mieć końcówkę ,,(...)”).
Jeśli chodzi o kluczowy zarzut strony pozwanej dotyczący cesji zwrotnej to S. D. (2) zeznał, że ciężko mu powiedzieć, jak brzmiała dokładnie treść rozmowy z K. U. (1) w zakresie rzekomej cesji zwrotnej od powódki na jego rzecz (która nie miała miejsca).
Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut niewłaściwości niniejszego Sądu. Wskazania w tym miejscu wymaga, że zgodnie z art. 34 k.p.c. , powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. Zgodnie zaś z art. 454 § 1 k.c. jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
Sąd za bezzasadny uznał zarzut pozwanego dotyczący niewłaściwości Sądu Rejonowego w Bydgoszczy. Dla oceny podstaw właściwości miejscowej danego sądu istotna jest chwila (data) wniesienia pozwu ( art. 15 k.p.c ); późniejsze okoliczności wpływające na zmianę właściwości nie mają znaczenia dla toku sprawy. W niniejszej sprawie z uwagi na fakt, iż pozew został skierowany przeciwko dwóm podmiotom pozwanym solidarnie, dla których właściwe były różne sądy, powód dokonał wyboru między tymi sądami zgodnie z przepisem art. 43 k.p.c. i skierował pozew o zapłatę do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy w uzasadnieniu wskazując, że właściwość miejscowa tutejszego Sądu uzasadniona jest umową prorogacyjna zawartą na piśmie między powodem a K. U. (1) Skoro zatem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy był właściwy do rozpoznania sprawy w chwili wniesienia powództwa na podstawie art. 46 § 1 k.p.c. w zw. z art. 43 § k.p.c. to zgodnie z art. 15 § 1 k.p.c. winien zostać właściwym aż do zakończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy. Fakt uprawomocnienia się nakazu zapłaty w stosunku do jednego z pozwanych solidarnie nie może zatem wpłynąć na zmianę właściwości sądu, który był właściwy dla trzech pozwanych w chwili wytoczenia powództwa (postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy sygn. VIII Gz 145/15)
Mając na uwadze powyższe oraz bacząc na dowody zgromadzone w niniejszej sprawie Sąd ustalił, że z umowy łączącej strony jednoznacznie wynika, iż spory powstałe na jej gruncie, będą rozstrzygane przez sąd powszechny właściwy dla siedziby M. i z tego względu, wniosek pozwanego o przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej nie zasługiwał na uwzględnienie.
Zaznaczyć tu należało również, iż przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd miał na uwadze treść art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie, z którym ocenia on wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
Sąd na podstawie art. 130[4] § 1,2,4 i 5 kpc pominął dowód z zeznań świadka K. U. (1) albowiem strona powodowa pomimo zobowiązania nie uiściła zaliczki na poczet zwrotu kosztów dojazdu świadka. Już tylko na marginesie wskazać należy, że zeznania tego świadka nie mogły potwierdzić tego, że do cesji zwrotnej od powódki na rzecz K. U. (1) doszło ponieważ wszelkie zmiany lub uzupełnienia umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (§ 10 umowy cesji-k. 10), a na pewno zmian na piśnie umowy cesji, w tym cesji zwrotnej, nie było.
Sąd zważył, co następuje:
Przed przejściem do merytorycznych rozważań, zaznaczenia wymaga, że w związku z uprawomocnieniem sprzeciwu w stosunku do pozwanego K. U. (1) od wydanego nakazu zapłaty, przedmiot procedowania Sądu stanowiło w niniejszym uzasadnieniu wyłącznie roszczenie skierowane przeciwko pozwanemu (...) sp. z o.o. w S.. Solidarność pozwanej i K. U. (1) wynikała z faktu, że K. U. (1) przystąpił do długu na zasadach odpowiedzialności solidarnej i dlatego pozwany (wobec którego powódka nabyła wierzytelność wskutek umowy cesji z dnia 26 lutego 2021 roku) ponosi odpowiedzialność za zapłatę solidarnie z pozwanym K. U. (1) (art. 369 § 1 kc).
Przechodząc do właściwych rozważań merytorycznych Sąd rozważył, iż powódka dysponowała legitymacją czynną do wytoczenia przedmiotowego powództwa, które okazało się ponadto uzasadnione w całości. Pomimo omyłki w zakresie numery faktury wierzytelność był dostatecznie zindywidualizowana poprzez jej wysokość i termin płatności, a także osobę dłużnika i wierzyciela pierwotnego (K. U. (1)-k.10).
Przede wszystkim, zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl zaś § 2 tego przepisu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Stosownie do art. 510 § 1 k.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Istotne dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie ma art. 512 k.c., który stanowi w zdaniu pierwszym, że dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Zgodnie więc z powyższą regulacją od chwili, w której dłużnik został poinformowany przez zbywcę o przelewie wierzytelności bądź uzyskał o tym wiadomość z innego źródła, zobowiązany jest świadczyć wyłącznie na rzecz nabywcy, a świadczenie do rąk pierwotnego wierzyciela nie będzie skuteczne wobec nabywcy i nie zwolni dłużnika z zobowiązania.
Z przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wynikało, iż pozwana spółka została skutecznie powiadomiona o przelewie wierzytelności, a wszelkie jej zarzuty w przedmiocie tychże okoliczności okazały się nieuzasadnione. Jak ustalono w oparciu o zgromadzone dowody, pozwana uzyskała wiedzę o dokonanym przelewie wierzytelności oraz podmiocie, na rzecz którego winna spełnić roszczenie polegające na zapłacie należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Pozwanej, nie udało się natomiast powyższych twierdzeń skutecznie zakwestionować. Przede wszystkim zaważyć należy, że w toku całego postępowania, spółka nie zaprzeczyła, aby pracownica powódki kierowała do niej telefony, w których poinformowała zobowiązaną o przedmiotowym przelewie. W tym stanie rzeczy, Sąd bacząc na przedstawione przez powódkę dowody, a zwłaszcza zapisy rozmów doszedł do wniosku, że pozwana nie tylko o przelewie wiedziała, ale też została skutecznie poinformowana o konieczności spełnienia roszczenia na rzecz powódki, czego z nieuzasadnionych względów nie uczyniła. Potwierdzają to zeznania świadków strony powodowej, wydruki z systemu informatycznego powódki, e-maile i wydruk bilingów, które udowadniają, że pracownicy powódki informowali S. D. (1) o cesji wierzytelności wobec pozwanej od K. U. (1) na rzecz powódki, a ten potwierdził istnienie wierzytelności i był informowany o cesji. Rozmowę z S. D. (1) szczegółowo opisała K. P., a potwierdzeniem jej zeznań jest wydruk z treści rozmowy z S. D. (1) (k.59). Przypomnieć należy, że prokurent pozwanej zasłaniał się niepamięcią w zakresie tego czy w ogóle miała miejsce takowa rozmowa. Sąd jest zaś pewny, że miała ona miejsce, a zatem tylko zeznania świadka strony powodowej mogły być podstawą ustaleń co było ich treścią.
Podkreślić należy, że była tylko jedna faktura VAT od K. U. (1) za rok 2021 roku zatem nie można było mieć wątpliwości co było przedmiotem cesji, nawet w przypadku omyłkowego podania numery faktury VAT w treści zawiadomienie o przelewie. Nie powielając rozważań opisanych przez ocenie zeznań świadka S. D. (1) Sąd ponownie wskazuje że to on jest w pełni odpowiedzialny za to, że pozwana zapłaciła błędnie na rzecz K. U. (1) zamiast prawidłowo zapłacić na rzecz M.. Przyznał, że co do zasady potwierdzał faktury, ale nie zrobił tego w okolicznościach tej sprawy (k.98v). Z niezrozumiałych względów nie przyszło mu do głowy zweryfikować informacji o cesji zwrotnej w M.. W przypadku gdyby do cesji zwrotnej doszło to M. jako zbywca w rozumieniu art. 512 kc powinien zawiadomić pozwaną o przelewie. Powódka tego nie zrobiła ponieważ żadnej cesji zwrotnej nie było. Nie jest ona w ogóle praktykowana przez powódkę.
Nie uszło przy tym uwadze Sądu, iż w sprzeciwie od nakazu zapłaty, pozwana spółka de facto przyznała, iż przedmiotowe zawiadomienie otrzymała jeszcze przed dokonaniem zapłaty, jednakże dotyczyło ono faktury o numerze innym, niż wskazany w pozwie. Powyższe wynika nie tylko z literalnego brzmienia sprzeciwu, ale też faktu, że pozwana – jak sama wyjaśniła – z uwagi na istniejące rozbieżności skontaktowała się ze zbywcą wierzytelności, który poinformował ją o odwołaniu cesji i zwrotnym przejęciu wierzytelności. Okoliczność ta miała z kolei uzasadniać spełnienie roszczenia na rzecz wierzyciel pierwotnego i w konsekwencji implikować uznanie bezzasadności dochodzonych roszczeń, co jednakże nie mogło mieć w przedmiotowym postępowaniu miejsca. Przede wszystkim, spółka nie zaproponowała żadnych dowodów, aby potwierdzić powyżej przedstawione twierdzenia a zwłaszcza nie wykazała, że po pierwsze – faktycznie skontaktowała się z cedentem, a po drugie, iż jakakolwiek cesja zwrotna w ogóle miała miejsce. Z powyższego jednoznacznie wynika za to, że pozwana o przelewie wiedziała, mając również świadomość, jaki podmiot wierzytelność nabył i w związku z tym, jej twierdzenia w przedmiocie braku skutecznego poinformowania jej o przelewie nie podlegały uwzględnieniu, a tym samym nie można przyjąć, że spełniła roszczenie w całości, co miałoby uzasadniać oddalenie powództwa.
W związku ze wskazanymi powyżej okolicznościami Sąd doszedł do wniosku, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której pozwana spółka została skutecznie poinformowana o cesji wierzytelności. Ze zgromadzonego materiału dowodowego jednoznacznie wynika przy tym, że kwota wynikająca z faktury VAT nr (...) miała zostać uiszczona w terminie płatności na rachunek bankowy (...) sp. z o.o. Wobec powyższego nie mamy tu do czynienia z sytuacją, w której zapłatę wierzytelności do rąk poprzedniego wierzyciela należało by traktować jako spełnienie roszczenia. Jak już podniesiono, powyższe ma zastosowanie tylko w takiej sytuacji, w której dłużnik w momencie spełnienia roszczenia, o przedmiotowym przelewie nie wiedział, co nie miało jednakże miejsca w przedmiotowej sprawie, a na co wskazała sama pozwana podnosząc, że w związku z otrzymanymi od powódki informacjami, zwróciła się do drugiego z pozwanych. Skoro tak, niewątpliwie o przedmiotowej cesji wiedziała, nie proponując jakiegokolwiek dowodu z którego wynikałoby, że miał miejsce przelew zwrotny. W tym stanie rzeczy, na pozwanej ciążył obowiązek spełnienia roszczenia na rzecz nabywcy wierzytelności, a zapłata uiszczona drugiemu z pozwanych nie zwalniała jej z powyższego.
W ocenie Sądu, nie zasługiwały na uwzględnienie zarzuty spółki odnoszące się do nieprawidłowego określenia nabytej przez powódkę wierzytelności z uwagi na omyłkę w numerze faktury. Co istotne, okoliczność ta faktycznie miała miejsce, jednakże fakt, iż przedmiotowy dokument księgowy dotyczył wierzytelności z tytułu zlecenia transportowego z dnia 18 lutego 2021 r. nie budzi żadnych wątpliwości. Przede wszystkim sam prokurent pozwanej spółki podnosił, że faktura o której mowa powyżej była jedynym dokumentem księgowym wystawionym w przedmiotowym okresie pomiędzy pozwanymi. Ponadto, żądanie powódki współgrało z roszczeniem wynikającym z faktury nr (...) zarówno w przedmiocie kwoty jak i daty wymagalności roszczenia, a tym samym nie budziło wątpliwości, o który dokument chodzi. Wobec powyższego, zarzuty w przedmiocie zawiadomienia pozwanej o przelewie wierzytelności innej, niż dochodzona w niniejszym postępowaniu nie zasługiwały na uwzględnienie.
W tym stanie sprawy, na podstawie art. 535 k.c. w zw. z art. 509 k.c. i art. 512 k.c. Sąd w pkt I sentencji wyroku zasądził od pozwanej (...) sp. z o.o. w S. na rzecz powódki kwotę 12.780,29 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 27 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty, zastrzegając, że pozwany odpowiada za zapłatę solidarnie z pozwanym K. U. (1), w stosunku do którego Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy wydał w dniu 15 września 2021 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie VIII GNc 4190/21.
Nie doszło do bezpodstawnego wzbogacenia powódki ponieważ zapłata przez pozwaną nastąpiło na rzecz K. U. (1), który na dzień zamknięcia rozprawy nie przelał tych środków na rzecz powódki. Uprawnienie czy roszczenia pozwanej wobec K. U. (1) nie są przedmiotem postępowania przez tym Sądem.
O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o treść art. 4a i 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 424 z późn. zm.), zasądzając odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia następującego po terminie płatności faktury VAT. Powódka nabyła również uprawnienie do domagania się od pozwanej odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych skoro wstąpiła w prawa wierzyciela wobec strony pozwanej wskutek ważnej umowy cesji.
Na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 4.367,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W kwocie tej mieściła się kwota 750,00 zł stanowiąca opłatę od pozwu, kwota 17,00 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa oraz kwota 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, ustalona w oparciu o przepis § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców. Co do kwoty koszów 3167 zł (koszty z nakazu zapłaty) pozwana odpowiada za zapłatę solidarnie z pozwanym K. U. (1), w stosunku do którego Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy wydał w dniu 15 września 2021 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie VIII GNc 4190/21.