Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2014r.

Sąd Rejonowy w Oławie VIII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w S. w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Joanna Placety

Protokolant: Anna Kańczugowska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2014r. w Strzelinie

sprawy z powództwa J. G.

przeciwko E. G. (1)

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

oraz

z powództwa wzajemnego E. G. (1)

przeciwko J. G.

o podwyższenie alimentów

I.  oddala powództwo główne i wzajemne;

II.  przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. S. i adw. L. W. kwotę w wysokości po 221,40 zł (wraz z podatkiem Vat) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu.

UZASADNIENIE

Powód J. G. pozwem z dnia 25 listopada 2013 roku skierowanym przeciwko pozwanej E. G. (1) wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nałożonego na powoda wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 28 grudnia 2001r., w sprawie o sygn. akt R III C 71/01 z dniem złożenia pozwu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 28.12.2001r. w sprawie o syn. akt R III C 70/01 zostały zasądzone od powoda na rzecz pozwanej alimenty w kwocie po 50 zł miesięcznie. Powód podniósł, że od czasu zapadnięcia wskazanego powyżej wyroku nastąpiła zmiana stanu faktycznego, zarówno po stronie powoda jak i po stronie pozwanej. Z informacji jakie posiada powód wynika, iż w chwili obecnej pozwana pobiera emeryturę w wysokości 1011 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 150 zł. Zatem jej dochód wynosi łącznie 1161 zł. Powód podał, że w dacie poprzedniego wyrokowania obowiązek alimentacyjny powoda względem pozwanej ustalony został na kwotę 50 zł a pozwana pobierała wówczas zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 476 zł. Powyższe wskazuje, iż niewątpliwie sytuacja materialna pozwanej ulegała radykalnej poprawie. Jej możliwości finansowe zwiększyły się prawie trzykrotnie.

Powód wskazał, że nastąpiła również zamiana po stronie powoda, jednakże w jego przypadku znacząco się pogorszyła. Powód utrzymuje się z emerytury w wysokości 1001,15 zł, jednak w wyniku potrąceń komorniczych w wysokości 585,57 zł otrzymuje de facto świadczenie w wysokości 415,58 zł. Łączne zadłużenie powoda z tytułu zaległych alimentów na dzień 14.10.2013 roku wynosi 7765,65 zł. Decyzją z dnia 23.06.2010r. orzeczono wobec powoda stopień niepełnosprawności. Powód wskazał, że jest osobą schorowaną, cierpi na zwyrodnienie wielostawowe, zwyrodnienia kręgosłupa, rozległą dyskopatię szyjną i lędźwiowo – krzyżową, zwyrodnienie stawów kolanowych a także torbiel nerek. Z uwagi na stan zdrowia nie jest w stanie podejmować prac dorywczych. Powód wskazał, że mieszka wraz 93 letnią matką, która z uwagi na swój zaawansowany wiek i fakt że jest osobą schorowaną wymaga stałej opieki i pomocy powoda. Matka powoda otrzymuje emeryturę w wysokości 980,77 zł netto. Znaczna część tej kwoty przeznaczana jest na leczenie i zakup lekarstw. Miesięczny koszt samych leków to kwota ok 150 zł. Z uwagi na fakt, iż zamieszkuje z matką, koszt utrzymania mieszkania ponoszą po połowie. Z powodu trudności w poruszaniu się przez matkę, powód zmuszony jest posiadać samochód, którym dowozi matkę na konieczne badania i wizyty lekarskie. Miesięczny koszt utrzymania powoda mieści się w kwocie 617 zł na którą skradają się opłaty za mieszkanie, wodę i wywóz nieczystości -76,24 zł, energia -18,34 zł, gaz -132,75 zł, utrzymanie samochodu -104,67 zł, wyżywienie -200 zł, leki 40 zł, środki higieniczne, kosmetyki i środki czystości - 45 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwana E. G. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powoda kosztami sądowymi.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że powód od kiedy zapadł wyrok z dnia 28.12.2001r. w sprawie o sygn. akt RIII C 70/01 płacił jej jedynie kwotę 25 zł miesięcznie tj. połowę zasądzonej kwoty. Ponadto pozwana podała, że powód nie ujawnił wcześniej iż pobiera emeryturę. Pozwana wskazała także że powód wyjeżdżał i pracował za granicą a po powrocie do kraju za zarobione pieniądze wraz z konkubiną zakupił mieszkanie w S. na ul. (...). Powód z konkubina mieszkali w nim kilka lat, następnie sprzedali je i kupili połowę domu na ul. (...) i tam zamieszkali. Ponadto, powód zakupił dla siebie mieszkanie na ul. (...).Pozwana podniosła, że jest osobą schorowaną i jest na lekach. A otrzymywana emerytura nie jest duża aby zakupić żywność, ubrania , leki i opłacić opłaty. Pozwana wskazała, że nie żyje w luksusach jak powód albowiem nie ma w domu toalety, nie ma szamba. Nie posiada samochodu i wszystkie sprawy i zakupy wykonuje w S. dojeżdżając autobusem. Pozwana wniosła powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów od powoda do kwoty po 200 zł miesięcznie.

Pismem procesowym z dnia 27 stycznia 2014 roku (data wpływu) pełnomocnik z urzędu pozwanej E. G. (1) wniósł o oddalenie powództwa głównego w całości oraz sprecyzował powództwo wzajemne i wniósł o zmianę pkt I wyroku Sądu Rejonowego w Strzelinie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 18.12.2001r. , sygn. akt R III C 71/01 w ten sposób, że zasądza się od powoda-pozwanego wzajemnie J. G. na rzecz pozwanej – powódki wzajemnej E. G. (1) tytułem alimentów kwoty po 200 zł miesięcznie, płatnych do rąk pozwanej – powódki wzajemnej E. G. (1) poczynając od dnia złożenia pozwu do 15 dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanej powódki wzajemnej wskazał, że pozwana powódka wzajemna zaprzecza wszelkim twierdzeniom i wnioskom powoda wzajemnego, za wyjątkiem tych, które wyraźnie przyznaje. Odnosząc się do żądania głównego pozwu, pozwana – powódka wzajemna nie zgadza się z twierdzeniami powoda – pozwanego wzajemnego, aby jej sytuacja uległa poprawie. W czasie ostatniego ukształtowania się obowiązku alimentacyjnego tj. w 2001 roku powódka pozwana wzajemna otrzymywała zasiłek dla bezrobotnych w kwocie 476 zł brutto – netto ok 430 zł, natomiast powód pozwany wzajemny uzyskiwał dochód z prac dorywczych w kwocie ok 300 zł miesięcznie. Pozwana – powódka wzajemna mieszkała wraz ze swoim synem, który partycypował w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 300 zł. Powód – pozwany wzajemny mieszkał u swojej byłej konkubiny, prowadzili osobne gospodarstwa domowe.

Pełnomocnik pozwanej powódki wzajemnej wskazał, że w 2001 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 760 zł brutto – ok 500 zł netto. Wówczas pozwana – powódka wzajemna uzyskiwała dochód na poziomie ok 90 % minimalnego wynagrodzenia netto w 2001 roku. Powód – pozwany wzajemnie uzyskiwał dochód na poziomie ok 60 % ówczesnego minimalnego wynagrodzenia. Obecnie kwota minimalnego wynagrodzenia netto wynosi ok 1240 zł. Obecnie pozwana – powódka wzajemna otrzymuje świadczenie w łącznej kwocie ok 1150 zł miesięcznie, co stanowi ok. 93 % kwoty obecnego minimalnego wynagrodzenia. Powód – pozwany wzajemnie uzyskuje dochód na poziomie ok 1000 zł netto. Kwota ta stanowi ok 82 % kwoty obecnego minimalnego wynagrodzenia netto. Wskazując na powyższe wyliczenie pełnomocnik pozwanej powódki wzajemnej wskazał, że sytuacja powoda – pozwanego wzajemnego uległa znacznej poprawie. Uzyskuje on dochody wyższe o 22 % w stosunku do roku 2001. Sytuacja materialna pozwanej – powódki wzajemnej co wynika z powyższych wskazań w zasadzie nie uległa zmianie.

Pełnomocnik pozwanej – powódki wzajemne podniósł, że wbrew temu co twierdzi powód J. G. jego sytuacja finansowa uległa pogorszeniu ze względu na powstałe po jego stronie zadłużenie alimentacyjne, które powstało na skutek nieregulowania rat alimentacyjnych na rzecz pozwanej – powódki wzajemnej w pełnej wysokości. Ponadto, obecnie pozwana powódka wzajemna jest uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy, cierpi na obustronny niedosłuch, astmę, nerwice lekową, cukrzyce typu II, wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, alergiczny nieżyt nosa. Przebyła zabieg cholecystektomii, panhisterektomii oraz usunięcia guza z piersi.

Pełnomocnik pozwanej – powódki wzajemnej wskazał, że powództwo wzajemne wynika z pogorszenia się jej sytuacji majątkowej i zdrowotnej względem 2001 roku i jednoczesnej poprawie sytuacji powoda – pozwanego wzajemnie. Pozwana – powódka wzajemna wskazała, że obecnie powód – pozwany wzajemnie osiąga dochody o co najmniej 22 % wyższe w porównaniu z 2001 rokiem. Dochód jego gospodarstwa domowego wynosi 2000 zł natomiast pozwanej – powódki wzajemnej 1150 zł. Sytuacja materialna pozwanej – powódki wzajemnej uległa zmianie, albowiem w 2001 roku mieszkała z synem, który partycypował w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 300 zł miesięcznie. Obecnie jej dochody z trudnością wystarczają na pokrycie podstawowych potrzeb. Pozwana – powódka wzajemna zmuszona była zaciągnąć kredyty m.in. na zakup węgla na opał, lodówki oraz remontu dachu. Obecnie spłaca 5 kredytów, których łączna wysokość rat wynosi ok 470 zł miesięcznie. Pozwana – powódka wzajemna na swój miesięczny koszt utrzymania przeznacza ok 1480 zł miesięcznie. Na powyższą kwotę składają się wydatki na wyżywienie 360 zł, odzież, obuwie, bielizna – 35 zł, środki czystości, kosmetyki – 35 zł, wywóz śmieci – 10 zł, woda – 30 zł, prąd – 80 zł, butla z gazem – 55 zł, opłata za pojemnik na śmieci – 10 zł, koszty leczenia -200 zł, ubezpieczenie 115 zł, telefon 80 zł, 5 rat kredytu ok 470 zł ( na zakup węgla, lodówki, blachy dachowej, telewizora). Ponadto pozwana – powódka wzajemna powinna zakupić nowy aparat słuchowy w kwocie 6000 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w niniejszej sprawie :

Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu Wydział I Cywilny z dnia 13 marca 1997 roku w sprawie o sygn. I 2 RC 987/96 zasądzono od powoda na rzecz pozwanej rentę alimentacyjną w kwotach po 350 zł miesięcznie poczynając od dnia 6 maja 1996 r. płatną do dnia 10 – go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności każdej z rat, w miejsce renty alimentacyjnej w kwotach po 150 zł miesięcznie zasądzonej wyrokiem z dnia 12.07.1994r. Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu w sprawie sygn. akt I 2 RC 188/94.

Dowód: wyrok SW we Wrocławiu z dn. 13.03.1997r. sygn. akt I 2 RC 987/96 znajdujący się w aktach sprawy I 2 RC 987/96 - k. 49;

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 28 grudnia 2001 roku w sprawie o sygn. akt R III C 71/01 obniżono alimenty od powoda J. G. na rzecz pozwanej E. G. (1) orzeczone wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 13 marca 1997 roku w sprawie o sygn. I 2 RC 987/96 z kwoty po 350 zł miesięcznie do kwoty po 50 zł miesięcznie, poczynając od dnia 8 grudnia 1998 roku, płatne do 10-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat w terminie.

Dowód: wyrok SR w Strzelinie z dn. 28.12.2001r. sygn. akt R III C 71/01, znajdujący się w aktach sprawy R III C 71/01 - k. 255;

Wówczas powód – pozwany wzajemny J. G. przebywał na ternie Polski i nie pracował. W połowie 1997 r. powód – pozwany wzajemnie powrócił do Polski i nie posiadał stałej pracy. Od 1 lipca 1998 r. był zarejestrowany w PUP w S. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Następnie, w dniu 13 marca 2001r. utracił status osoby bezrobotnej. W owym czasie biegli z zakresu medycyny sądowej stwierdzili u powoda-pozwanego wzajemnego: zmiany zwyrodnieniowo – zniekształcające kręgosłup, niewydolność naczyń kręgowo –podstawnych z zawrotami głowy i utratami przytomności, guzki krwawnicze odbytu, przewlekłe zapalenie oraz szczelinę odbytu, uchyłkowatość esicy i niewielkie zmiany zwyrodnieniowe w zakresie rzepek stawów kolanowych. Powód – pozwany nie mógł wykonywać pracy zawodowego kierowcy, ciężkich prac fizycznych, prac na wysokości i przy maszynach w ruchu. Wówczas zarówno Powiatowy Urząd Pracy w S. jak i we W. nie posiadał ofert pracy dla osób z takimi schorzeniami.

Powód – pozwany wzajemny wówczas do dnia 30 czerwca 2011 r. zameldowany był u H. F. – swojej byłej konkubiny. Następnie mieszkał tam nadal ale bez meldunku w zamian za wykonywanie u niej drobnych prac. Utrzymywał się z prac dorywczych, z których osiągał wynagrodzenie ok 300 zł netto miesięcznie. Powód – pozwany wówczas nie posiadał żadnych uprawnień do renty pomimo przepracowania w Niemczech 12 lat.

Dowód: - zaświadczenie (...) w S. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 -k. 4;

- decyzja (...) znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 -k. 5;

- pisma PUP znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01- k. 90,221;

- opinia biegłych Zakładu Medycyny Sądowej znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 -k. 183-185;

- przesłuchanie powoda znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01- k. 103v-104v, 25v-216;

- pisma PUP w S. i we W. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01- k. 198-199;

Pozwana – powódka E. G. (1) zarejestrowana wówczas była od dnia 11 grudnia 2001 roku jako bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy i pobierała zasiłek w wysokości 100 % zasiłku dla bezrobotnych tj. kwotę 476, 70 zł. Zasiłek przyznany miała na okres 12 miesięcy. Na podstawie decyzji lekarza orzecznika ZUS z dnia 01.09.1998r została uznana za osobę częściowo niezdolną do pracy do października 2000r. Następnie okres ten przedłużono do listopada 2001r. W okresie od 1 grudnia 1998 roku do 28 lutego 1999 roku otrzymywała rentę w kwocie 354,49 zł. a od 01 czerwca 1999 rentę podwyższono do kwoty 385, 53 zł brutto, zaś w listopadzie 2001 roku otrzymywała 452,94 zł brutto. Decyzją (...) ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w S. z dnia 5 lipca 2001 r. zaliczono pozwaną – powódkę wzajemną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Stopień niepełnosprawności ma charakter trwały i orzeczenie wydano na stałe. Następnie w dniu 11 października 2001 roku lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uznał pozwaną – powódkę E. G. (1) za zdolną do pracy i na tej podstawie ZUS odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 grudnia 2001r. Od przedmiotowej decyzji pozwana – powódka wzajemna odwołała się do Sądu Okręgowego we Wrocławiu IX Wydziału Ubezpieczeń Społecznych, jednakże w chwili wyrokowania w przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcie jeszcze nie zapadło.

Wówczas pozwana – powódka wzajemna od maja 1997 r. nie otrzymywała od powoda alimentów w kwocie 350 zł miesięcznie. Na jej wniosek Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Strzelinie od dnia 10 czerwca 1998 roku prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko powodowi J. G.. Egzekucja komornicza była częściowo skuteczna do maja 1997 r., a od lipca 1998 roku na wniosek pozwanej i przy akceptacji powoda na poczet świadczeń zaległych zaliczono kwotę 4689,99 zł stanowiąca wierzytelność powoda należną od pozwanej z tytułu podziału majątku wspólnego. Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt VIII U 6627/00 zmieniono decyzję ZUSu i przyznano pozwanej prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego od 23.07.2001r.

Pozwana – powódka wzajemna E. G. (1) mieszkała wówczas z dorosłym synem, który partycypował w kosztach utrzymania domu w wysokości 300 zł miesięcznie. Pozwana – powódka wzajemna mieszkała w domu, który otrzymała po sprawie o podział majątku po rozwodzie. Na koszty utrzymania domu składały się opłaty za podatek od nieruchomości 211,20 zł, za energię ok. 60 zł, co dwa miesiące, za gaz 30 zł miesięcznie, za wodę 20 zł miesięcznie i wywóz nieczystości 10 zł. Rocznie kupowała 2 tony węgla po 400 zł za tonę. Na leki wówczas przeznaczała 50 zł miesięcznie. Pozwana w 1999 r. i 2000r. korzystała z pomocy społecznej otrzymując od (...) w S. po 300 zł na zakup opału.

Powiatowy Urząd Pracy w S. posiadał wówczas oferty pracy dla osób z umiarkowanym stopnień niepełnosprawności na stanowisku przystosowanym w zakładzie pracy chronionej.

Dowód: - pismo PUP z 19.12.2001r. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 -k. 253;

- decyzja lekarza orzecznika ZUS i pismo ZUS-u znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 82-84, 176;

- przekaz pocztowy ZUS za VI 1999r. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 91;

- decyzja ZUS-u znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k.177;

- decyzja z 05.07.2001r. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 181;

- decyzja ZUS-U znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k.224;

- zaświadczenie znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 249;

- pismo PUP w S. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 205,212;

- pismo PUP we W. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 206;

- pismo Komornika znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 102;

- wyrok SO we Wrocławiu o sygn. akt VIIIU 667/00 znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 245-245v;

- pismo (...) w S. znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 178;

- przesłuchanie pozwanej znajdujące się w aktach sprawy R III C 71/01 k. 104v-106, 216;

Obecnie powód – pozwany wzajemnie J. G. ma przyznane świadczenie emerytalne od dnia 11.10.2010 r. w wysokości 1182,58 zł brutto, z którego potrącana jest miesięcznie kwota 585,57 zł tytułem zaległych alimentów. Powód – pozwany po potrąceniu otrzymuje miesięcznie 415,58 zł (netto). Posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności. Powód – pozwany wzajemny choruje na zwyrodnienie kręgosłupa, rozległa dyskopatię szyjną i lędźwiowo krzyżową, zwyrodnienie stawów kolanowych oraz ma torbiel nerki.

Powód – pozwany J. G. mieszka wraz ze swoją 93 letnią matką A. J., która ze względu na swój zaawansowany wiek, stan zdrowia wymaga stałej opieki i pomocy powoda. Mieszkanie w którym mieszkają jest własnością powoda, które otrzymał za opiekę od swojej byłej konkubiny na dożywocie. Mieszkanie ma 34 m i składa się z 2 pokoi, kuchni i łazienki. Na koszty związane z utrzymaniem mieszkania składają się opłata za czynsz -113 zł, za energię- 40 zł, za wodę - 60 zł, za gaz 180 zł, za śmieci - 32 zł, łącznie 425 zł. Ponadto, powód 30 zł miesięcznie przeznacza na doładowanie telefonu komórkowego, ok 50 zł na leki, 45 zł na zakup odzieży i obuwia, wyżywienie 300 zł oraz zakup środków czystości. Powód – pozwany posiada zadłużenie u komornika w wysokości 3623,49 zł z tytułu rat alimentacyjnych oraz kwotę 2194,44 zł tytułem świadczeń pobieranych do maja 2003 roku przez pozwaną – powódkę wzajemną z funduszu alimentacyjnego. Łączne zadłużenie powoda – pozwanego wzajemnego na dzień 14.10.2013r. wynosiło 7765,00 zł. Powód – pozwany wzajemny w 2012 roku osiągnął przychód w wysokości 29 000,80 zł a w 2013 w wysokości 14 100,00 zł albowiem w 2012 roku otrzymał emeryturę za 19 miesięcy.

Matka powoda – pozwanego otrzymuje emeryturę w wysokości 994 zł netto miesięcznie wraz dodatkiem pielęgnacyjnym i dokłada się do kosztów utrzymania mieszkania. Matka powoda- pozwanego wzajemnie kwotę 200 zł przeznacza na zakup lekarstw a 250 zł na wynagrodzenie pielęgniarki, pomagającej powodowi w kąpaniu i myciu matki.

Dowód: - przesłuchanie powoda- pozwanego wzajemnie J. G. – k. 158-158v;

- zaświadczenie ZUS w S. z dn. 17.10.2013r., z dn. 13.01.14r.- k. 7, 102;

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 23.06.2010r.- k. 9;

- zaświadczenie lekarskie z dn. 18.11.2013r. -k.12, 13;

- zaświadczenie ZUS w O. o wysokości emerytury A. J.-k.15;

- rachunki i fakt Vat -k. 10,11,16-20;

- zeznanie podatkowe PIT 40A za rok 2012 i 2013 -k 155-156;

- wydruk z konta bankowego powoda -k 153-154;

- zaświadczenie komornika sądowego z dn. 11.12.2013r.- k.28;

Pozwana – powódka E. G. (1) otrzymuje emeryturę w wysokości 1026,81 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny z opieki społecznej w wysokości 153 zł. W latach 2010/2011 pozwana – powódka wzajemna korzystała również z opieki społecznej w formie zasiłków celowych. Obecnie od komornika sądowego otrzymuje kwotę 300 zł tytułem bieżących i zaległych alimentów.

Pozwana – powódka wzajemna mieszka sama w domu będącym jej własnością. Na jej miesięczne koszty utrzymania składają się miesięczne opłaty za energię – ok 100 zł , woda – 30 zł oraz śmieci 30 zł. Ponadto, opłaca kwartalnie dzierżawę za wynajęcie pojemnika na śmieci 10 zł, usługi kominiarskie 27 zł oraz podatek od nieruchomości 46 zł. Pozwana – powódka wzajemna ponosi także opłaty za ubezpieczanie domu w wysokości - 230 zł rocznie, koszty leczenia 200 zł miesięcznie, zakupu butli gazowej 50 zł, zakupu drzewa 100 zł.

Pozwana powódka wzajemna zobowiązana jest do spłacania rat kredytowych w kwocie: 62 zł za lodówkę, 91 zł za telewizor, za blachę 46 zł (przez 3 lata), za pokrycie dachu 114 zł (przez 4 lata), oraz kwotę 177 zł za zakup 2,5 tony węgla na zimę.

Obecnie pozwana powódka wzajemna jest uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy, cierpi na obustronny niedosłuch, astmę, nerwice lekową, cukrzyce typu II, wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, alergiczny nieżyt nosa. Przebyła zabieg cholecystektomii, panhisterektomii oraz usunięcia guza z piersi.

Dowód: - przesłuchanie pozwanej- powódki wzajemnej E. G. (1) – k. 158 v-159;

- zaświadczenie (...) z dn. 12.12.2013r. -k. 31;

- zaświadczenie ZUS w S. z dn. 11.12.2013r. -k. 33;

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dn. 05.07.2001r. -k. 34;

- faktu Vat, rachunki -k. 35-49;

- zaświadczenia lekarskie – k. 50-70;

- faktury Vat za leki –k.74-77;

- zaświadczenie z ZUS z dn. 30.01.14r. -k.102;

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, na podstawie zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego powództwo główne o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, jak również powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlegało oddaleniu.

Podstawą żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego, jak również podwyższenia alimentów jest art. 138 k.r. i o., zgodnie z treścią którego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Dlatego też, w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego, bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów.

W myśl utrwalonego stanowiska judykatury i piśmiennictwa, zmiana stosunków polegać winna, z jednej strony na zmianie okoliczności, od których zależy wysokość i zakres świadczeń alimentacyjnych, a więc zmianie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, a z drugiej strony zmianie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego ( por. postanowienie sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 r. , sygn. akt IICO 9/74, publ. LEX nr 7560, a także J. Pietrzykowski w ; Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod red. J. Pietrzykowskiego , Warszawa 1990 ; str. 561)..

Przedmiotem ustaleń Sądu w niniejszej sprawie był przede wszystkim fakt, czy po orzeczeniu Sądu Rejonowego w Strzelinie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 28 grudnia 2001 roku w sprawie o sygn. akt R III C 71/01, zasądzającego od powoda –pozwanego wzajemnie J. G. na rzecz pozwanej – powódki wzajemnej E. G. (2) obniżone alimenty w wysokości 50 złotych miesięcznie, nastąpiła istotna zmiana okoliczności usprawiedliwiająca żądanie uchylenia bądź podwyższenia alimentów.

Dlatego też, Sąd w przedmiotowej sprawie badał, po pierwsze jak kształtowały się usprawiedliwione potrzeby pozwanej – powódki wzajemnej E. G. (1) w dacie poprzedniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego tj. w dniu 28 grudnia 2001 roku, a jak w czasie orzekania w niniejszej sprawie, a po wtóre zaś – jakie były możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji, czyli powoda J. G., w obu tych datach.

Sąd badał, czy nastąpiła taka istotna zmiana stosunków, która uzasadnia skorygowanie świadczeń alimentacyjnych mając na uwadze również brzmienie art. 135 §1 k.r.i.o., stanowiącego, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych majątkowych możliwości zobowiązanego.

Przesłanki z art. 138 k.r.i.o. Sąd badał również w kontekście przepisu art. 60 k.r.i.o., generującego obowiązek alimentacyjny pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami.

W myśl art. 60 §2 k.r.i.o. jeśli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. W niniejszej sprawie bezspornym było, iż małżeństwo stron postępowania zostało rozwiązane przez rozwód z winy powoda-pozwanego wzajemnie. Zatem powód – pozwany wzajemny jako wyłączny winny rozkładu pożycia obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb pozwanej- powódki wzajemnej, chociażby nie znajdowała się w niedostatku, jeżeli rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej pozwanej - powódki wzajemnej. Cytowany przepis jako główną przesłankę istnienia obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami, gdy jeden został uznany wyłącznie winny rozkładu pożycia wskazuje istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego na skutek orzeczenia rozwodu, nie mającego jednak cech niedostatku. Ustalając czy zachodzą przesłanki do zasądzenia alimentów w oparciu o przepis art. 60 § 2 k.r.o, Sąd porównuje zatem sytuację materialną małżonka niewinnego z jego położeniem materialnym jakie miałby gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988/4/42). Przyjęte uregulowanie nie daje wprawdzie małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym, lecz małżonek niewinny ma prawo do bardziej dostatniego poziomu życia aniżeli tylko zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb. Ewentualna natomiast zmiana zakresu obowiązku alimentacyjnego między byłymi małżonkami rozpatrywana być musi z uwzględnieniem art. 138 i art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Przedmiotem niniejszej sprawy było zatem ustalenie, czy i w jakim zakresie zmieniła się sytuacja materialna i możliwości zarobkowe każdej ze stron, czy sytuacja materialna i osobista uległa polepszeniu czy też pogorszeniu na tyle, aby uzasadniała żądanie uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź podwyższenia alimentów.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem od czasu ostatniego zasądzenia alimentów od powoda na rzecz byłej żony wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia z dnia 28 grudnia 2001 roku wydanym w sprawie R III C 71/01 nie nastąpiła istotna zmiana stosunków uzasadniająca uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej. Ponadto, nie nastąpiła także istotna zmiana uzasadniająca podwyższenie obowiązku alimentacyjnego powoda- pozwanego wzajemnie na rzecz pozwanej – powódki wzajemnej.

Powód – pozwany wzajemny J. G. w dacie poprzedniego orzekania o obowiązku alimentacyjnym nie pracował, zarejestrowany był w PUP w S. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku i utrzymywał się z prac dorywczych, z których osiągał dochód w wysokości ok 300 zł miesięcznie. Obecnie, jak wynika ze zgromadzonego materiału znajdującego się w aktach niniejszej sprawy oraz przesłuchania powoda – pozwanego wzajemnego, powód ma przyznaną emeryturę w wysokości 1100 zł miesięcznie, Natomiast, po opłaceniu wydatków związanych z kosztami utrzymania mieszkania w wysokości ok 213 zł (łączny koszt utrzymania mieszkania wynosi ok. 425 zł) na osobę pozostaje mu do dyspozycji kwota w wysokości ok. 202 zł miesięcznie. Obecnie wraz z powodem – pozwanym wzajemnie zamieszkuje jego matka, która otrzymuje emeryturę w wysokości 994 zł wraz z zasiłkiem pielęgnacyjnym, z której po odliczeniu kosztów utrzymania mieszkania w wysokości 213 zł, zakupu leków – 200 zł oraz opłaceniu pani która pomaga w opiece przy niej w wysokości 250 zł , pozostaje do dyspozycji kwota 331 zł.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nie zasługiwało na uwzględnienie albowiem w sposób istotny nie zmniejszyły się możliwości zarobkowe i majątkowe powoda pozwanego wzajemnego J. G., jak również nie pogorszył się jego stan zdrowia, który w znacznym stopniu ograniczałby jego możliwości zarobkowe. Zdaniem Sądu powód – pozwany wzajemny nie wykazał za pomocą jakichkolwiek dowodów aby pogorszyła się jego sytuacja finansowa, na skutek której nie jest w stanie wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej – powódki wzajemnej. W ocenie Sądu, sam fakt powołania się przez niego na pogorszenie się jego sytuacji finansowej z uwagi na egzekucję komorniczą nie daje podstaw do uchylenia obowiązku alimentacyjnego wobec uprawnionej. Gdyby powód wcześniej regularnie płacił alimenty w zasądzonej wysokości 50 zł miesięcznie nie posiadałby zadłużenia w zakresie płatności alimentów i egzekucji komorniczej. Ponadto, w ocenie Sądu w trakcie niniejszej sprawy powód – pozwany wzajemny nie wykazał, że stan jego zdrowia uniemożliwia mu wykonywanie pracy, powód – pozwany wzajemny posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem wykonywania prac lekkich. Zdaniem Sadu, przy obecnych możliwościach zarobkowych oraz własnych kosztach utrzymania i leczenia powód- pozwany wzajemnie jest w stanie sprostać ciążącemu na nim obowiązku alimentacyjnym.

W ocenie Sądu nie pogorszyła się również w znaczny sposób sytuacja finansowa pozwanej – powódki wzajemnej E. G. (1) uzasadniająca podwyższenie zasądzonych alimentów. Pozwana – powódka wzajemna E. G. (1) w dacie poprzedniego orzekania o obowiązku alimentacyjnym była zarejestrowana w PUP w S. jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku w wysokości 476,70 zł, uznana była za osobę częściowo niezdolną do pracy i otrzymywała z tego tytułu świadczenie w wysokości 452,29. Łącznie stanowiło to kwotę 928,99 zł. Mieszkała wraz z synem, który partycypował w kosztach utrzymania domu w wysokości 300 zł miesięcznie.

Obecnie pozwana – powódka wzajemna otrzymuje emeryturę w wysokości 1026,81 zł, zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł oraz alimenty ściągane przez komornika sądowego w wysokości 300 zł. Łącznie dochody pozwanej – powódki wzajemnie wynoszą w wysokości ok 1500 zł. Pozwana – powódka wzajemna posiada zadłużenia z powodu zaciąganych kredytów na zakup lodówki w wysokości 62 zł, telewizora – 91 zł, blachy – 46 zł, pokrycia dachowego 114 zł oraz zakupu węgla na zimę -177 zł. Łączne jej zobowiązania finansowe wynoszą 490 zł miesięcznie. Koszt utrzymania domu wynosi ok. 200 zł miesięcznie oraz na zakup leków powódka wydatkuje kwotę około 200 zł miesięcznie. Pozwana –powódka wzajemna choruje na astmę, cukrzycę, tarczycę i ma problemy z kręgosłupem.

Zdaniem Sądu wysokość zadłużeń finansowych pozwanej – powódki wzajemnej nie może być przesłanką do podwyższenia alimentów. Osoba uprawniona do alimentacji winna w sposób racjonalny gospodarować posiadanymi środkami pieniężnymi by zaspokajać swe usprawiedliwione potrzeby. Obecnie pozwana – powódka wzajemna wraz z zasiłkiem pielęgnacyjnym i bieżącymi alimentami w wysokości 50 zł miesięcznie ma do dyspozycji łącznie kwotę w wysokości ok. 1230 zł a z zaległymi alimentami kwotę ok. 1500 zł., która w pełni wystarcza na zaspokojenie podstawowych i usprawiedliwionych potrzeb pozwanej – powódki wzajemnej. Miesięczny dochód pozwanej – powódki jest zatem wyższy od miesięcznego dochodu powoda- pozwanego wzajemnie.

W ocenie Sądu od daty zasądzenia alimentów na rzecz pozwanej powódki wzajemnej nie uległy istotnej zmianie jej potrzeby i koszty utrzymania, a występujące obecnie koszty utrzymania pozwanej – powódki wzajemnej w większości istniały w dacie zasadzenia poprzednich alimentów. E. G. (1) wraz z bieżącymi i zaległymi alimentami płaconymi dotychczas przez powoda – pozwanego wzajemnego ma do dyspozycji kwotę około 1500 miesięcznie i środki te w ocenie Sądu są wystarczające na pokrycie jej miesięcznych usprawiedliwionych potrzeb. Zdaniem Sądu, obecnie stopa życiowa powoda – pozwanego J. G. jak i pozwanej –powódki wzajemnej E. G. (1) kształtuje się na porównywalnym poziomie. Strony postępowania są osobami utrzymującymi się ze świadczeń emerytalnych i z uwagi na swój wiek wymagają stosownego leczenia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności sprawy Sąd uznał, że nie zachodzą przesłanki z art. 138 k.r.o. uzasadniające uchylenie obowiązku alimentacyjnego oraz podwyższenie alimentów. Dlatego też powództwo głównie i wzajemne oddalono, o czym orzeczono w punkcie I orzeczenia .

Orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego , zawarte w punkcie II , rozstrzygnięto na podstawie § 19 wz. z § 6 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013 Nr 461). Stosownie do treści § 2 ust. 3 w/w rozporządzenia opłata za czynności adwokackie została podwyższona o stawkę podatku od towaru i usług, co łącznie stanowi kwotę 221,40 zł.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.