Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

Protokolant: sekretarz sądowy Paulina Kłos

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2022 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S.

przeciwko D. G.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

I.  zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. na rzecz pozwanego D. G. kwotę 917 (dziewięciuset siedemnastu) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu .

Sędzia Małgorzata Janik-Białek

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 grudnia 2020 r. powód – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w S. (dalej (...) sp. z o.o. sp. k. w S.) reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł przeciwko pozwanemu D. G. pozew o zapłatę kwoty 5.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi karę umowną z łączącej strony umowy zlecenia z 27 września 2017 r. Na podstawie tej umowy pozwany zobowiązał się świadczyć usługę ochrony na rzecz powódki. Umowa ta była zawarta na czas określony do 30 kwietnia 2018 r. W takcie obowiązywania umowy – 4 grudnia 2017 r. pozwany zaprzestał świadczenia umowy zlecenia bez zachowania okresu wypowiedzenia pomimo tego, że wcześniej złożył stronie powodowej wypowiedzenie umowy zlecenia, w którym zobowiązał się świadczyć zlecenie przez okres 3 tygodni, zgodnie z zawartą umową. Pozwany samowolnie i definitywnie zaprzestał świadczenia umowy zlecenia od dnia 4 grudnia 2017 r., bez zachowania okresu wypowiedzenia. W tych okolicznościach powód pismem z 4 grudnia 2017 r. wypowiedział pozwanemu umowę zlecenie w trybie natychmiastowym i obciążył go karą umowną zgodnie z postanowieniami umowy. Pomimo pisemnego wezwania do zapłaty pozwany nie zapłacił kary umownej.

Dnia 29 stycznia 2021 r. Referendarz sądowy w tut. Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (ówczesna sygnatura akt I Nc 2146/20).

W skutecznie wniesionym sprzeciwie pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany zarzucił, że umowa nie daje możliwości rozwiązania w trybie natychmiastowym w sytuacji wystąpienia ważnych powodów lub rażącego nagannego zachowania zleceniodawcy, co powoduje, że jest ona niekorzystna dla zleceniobiorcy w tym zakresie. Pozwany zwrócił się 20 listopada 2017 r. z prośbą o rozwiązanie umowy, a w dniu 30 listopada 2017 r. złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy wskazując na konieczność zmiany miejsca zamieszkania ze względu na obowiązek opieki nad członkiem rodziny, jako ważny powód. W tym samym czasie zleceniodawca, wbrew ustaleniom stron, kierował zleceniobiorcę do oddalonych od W. obiektów, celem wykonywania umowy. Przy zawieraniu umowy pozwany otrzymywał w formie ustnej zapewnienia, że będzie pracował na terenie W.. Tymczasem zleceniodawca kierował go do innych obiektów w T. i R., co zwiększało czas i koszty dojazdu do pracy. Ponadto zleceniodawca wyznaczał dodatkowe godziny pracy, nieuwzględniane w grafiku, które kolidowały z godzinami nauki pozwanego. Ponadto powód nie wypłacał pozwanemu pełnego wynagrodzenia. W listopadzie 2017 r. powód potrącił kwotę 358,44 zł na poczet zorganizowania zastępstw. Niewypłacenie pełnej kwoty wynagrodzenia z jednoczesnym naliczeniem kary umownej stanowi nadużycie prawa podmiotowego i wykorzystanie silniejszej pozycji.

W piśmie przygotowawczym z 29 czerwca 2021 r. powód podtrzymał swoje stanowisko i wskazał, że pozwany nie wypowiedział skutecznie umowy i strony pozostawały związane umową do 21 grudnia 2017 r. W związku z czym pozwany porzucił w dniu 4 grudnia 2017 r. świadczenie umowy, a strona powodowa wypowiedziała mu umowę i obciążyła go karą umowną. Dalej powód zarzucił, że łączący strony stosunek nie nosił znamion stosunku pracy, a zarzuty co do miejsca świadczenia zlecenia i wynagrodzenia pozostają niewykazane. Wskazał, że kara umowna ma pełnić funkcję dyscyplinującą i stymulującą do należytego wykonywania umowy.

Podczas rozprawy w dniu 10 czerwca 2022 r. pozwany wniósł o zasądzanie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 27 września 2017 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S., jako zleceniodawca, zawarł z D. G., jako zleceniobiorcą, umowę zlecenia, której przedmiotem było świadczenie przez zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy doraźnych usług polegających na wykonywaniu czynności związanych z ochroną miejsc podległych zleceniodawcy.

Zgodnie z punktem 5 umowy umowa zostaje zawarta na czas określony od 1 października 2017 r. do 30 kwietnia 2018 r. Każdej ze stron przysługuje prawo wcześniejszego wypowiedzenia niniejszej umowy bez podania przyczyny z zachowaniem 3 tygodniowego okresu wypowiedzenia, którego bieg rozpoczyna się od dnia jego doręczenia. Wypowiedzenie wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Zgodnie z punktem 6 umowy, umowa może zostać rozwiązana za porozumieniem stron w każdym czasie, w formie pisemnej, pod rygorem nieważności.

Zgodnie z punktem 7 ust. 1 umowy Zleceniodawcy przysługuje prawo wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym w przypadku nie wykonania lub nienależytego wykonania umowy przez zleceniobiorcę (np. porzucenia rozumianego jako samowolne zaprzestanie świadczenia umowy naruszające zapisy punktów 5, 6 lub 8, kradzież, stan po spożyciu alkoholu, stan nietrzeźwości, stan po zażyciu środków odurzających, palenie na obiekcie mimo istniejącego zakazu palenia). Wypowiedzenie umowy wymaga formy pisemnej, pod rygorem nieważności.

Zgodnie z punktem 7 ust. 2 umowy jeżeli przyczyną rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym jest porzucenie, zleceniobiorca zapłaci zleceniodawcy karę umowną w wysokości 5.000 zł.

Zgodnie z punktem 8 umowy w razie niemożności wykonania powierzonej czynności we wskazanym terminie, zleceniobiorca zobowiązany jest do natychmiastowego powiadomienia o tym fakcie zleceniodawcy. Jeżeli nastąpiło to bez ważnego powodu może to stać się podstawą do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym i odpowiedzialności zleceniobiorcy za powstałe z tego tytułu szkody.

Zgodnie z punktem 16 umowy zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej, pod rygorem nieważności.

Dowód:

- umowa z 27 września 2017 r. z załącznikami – k. 18 - 21,

- kwestionariusz osobowy – k. 22,

- potwierdzenia zgłoszenia ZUS – k. 23-24,

- zeznania S. K. (1) – k. 86-88,

- zeznania D. G. – k. 104-105.

D. G. wykonywał zlecenie w listopadzie 2017 r. przez 13 dni w W., R. oraz T.. Mężczyzna zgłaszał swoją dyspozycyjność koordynatorowi zleceniodawcy, który ustalał dni i miejsca świadczenia usług. Pomimo ustnych ustaleń miejsce wykonywania umowy było wskazywane poza miejscowością, w której mieszkał D. G..

Dowód:

- grafik – k. 36,

- zeznania S. K. (1) – k. 86-88,

- zeznania D. G. – k. 104-105.

Dnia 20 listopada 2017 r. strony umowy z 27 września 2017 r. zgodnie oświadczył o rozwiązaniu przedmiotowej umowy na mocy porozumienia stron ze skutkiem na dzień 21 grudnia 2017 r.

Dnia 30 listopada 2017 r. D. G. wypowiedział (...) sp. z o.o. sp. k. w S. umowę zlecenia z 27 grudnia 2017 r. wskazując jako przyczynę wypowiedzenia umowy zmianę miejsca zamieszkania.

(...) sp. z o.o. sp. k. w S. nie uznała oświadczenia D. G. z 30 listopada 2017 r.

D. G. po złożeniu oświadczenia z dnia 30 listopada 2022 r. przeprowadził się na M., gdzie zajął się gospodarstwem po zmarłym członku rodziny.

Po 30 listopada 2017 r. D. G. nie świadczył już zlecenia na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. w S., w tym nie stawił się w miejscu wskazanym do wykonywania zlecenia w dniu 4 grudnia 2017 r.

Dowód:

- porozumienie z 20 listopada 2017 r. – k. 17 (36),

- oświadczenie o wypowiedzeniu umowy – k. 37,

- zeznania S. K. (1) – k. 86-88,

- zeznania D. G. – k. 104-105.

Pismem z dnia 4 grudnia 2017 r., doręczonym 12 grudnia 2017 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. złożył D. G. oświadczenia o wypowiedzeniu umowy zlecenia z 27 września 2017 r. w trybie natychmiastowym. W jednym z tych oświadczeń wskazano, że w dniu 4 grudnia 2017 r. zleceniobiorca zaprzestał świadczenia umowy w trakcie okresu wypowiedzenia, co uprawnia zleceniodawcę do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym.

Dowód:

- oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z 4 grudnia 2017 r. z dowodem odbioru - k. 15-16 (39) i 41,

- zeznania S. K. (1) – k. 86-88.

Pismem z dnia 4 grudnia 2017 r., wysłanym 5 grudnia 2017 r., a doręczonym 12 grudnia 2017 r., (...) sp. z o.o. sp. k. w S. wezwał D. G. do zapłaty kwoty 5.000 zł tytułem kary umownej z umowy zlecenia z 27 września 2017 r. w terminie 14 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Pismem z 8 grudnia 2017 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. złożył D. G. oświadczenie o potrąceniu przysługującego mu wynagrodzenia w wysokości 358,44 zł na poczet świadczeń, które przypadają osobom trzecim. Wskazano, że w szczególności poniesione zostały koszty związane z konieczności zorganizowana zastępstwa w chronionym obiekcie. D. G. nie otrzymał pełnego wynagrodzenia za listopada 2017 r.

Pismem z dnia 15 grudnia 2017 r. D. G. poinformował, że jego zwolnienie z pracy nastąpiło w dniu 30 listopada 2017 r., a przyczyną złożonego wypowiedzenia była konieczność zmiany miejsca zamieszkania związana ze śmiercią brata jego ojczyma i zaopiekowania się jego gospodarstwem. Wskazał, że nie porzucił pracy, a zwolnił się w trybie natychmiastowym z ważnego powodu. Ponadto wskazał, że zawarta umowa nosiła znamiona stosunku pracy. Nadmienił, że umowa była w dużej części również ustna. Część ta zawierała ustalenia co do wysokości stawki godzinowej – 12 zł netto, która nie została mu wypłacona w takiej wysokości. Dalej wskazał, że miał pracować w dwóch sklepach w W., a często zlecono mu również pracę w T. i R., bez jego uprzedniej zgody. Nadto miał świadczyć zlecenie w dni nauki.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z 4 grudnia 2017 r. z dowodem nadania i odbioru - k. 12-14,

- oświadczenie o potrąceniu z 8 grudnia 2017 r. – k. 40,

- odpowiedź na wezwanie do zapłaty – k. 34-35,

- zeznania S. K. (1) – k. 86-88.

Sąd zważył, co nastepuje:

(...) sp. z o.o. sp. k. w S. przeciwko D. G. okazało się nieuzasadnione i podlegało oddaleniu.

Powód domagał się od pozwanego zapłaty kary umownej, którą obciążył pozwanego na podstawie łączącej strony umowy zlecenia, która przewidywała karę umowną w wysokości 5.000 zł za porzucenie wykonywania zlecenia. W ocenie powoda pozwany dopuścił się nieuzasadnionego porzucenia zlecenia w okresie wypowiedzenia umowy.

Stan faktyczny sprawy był w dużej mierze niesporny. Sąd ustalił go w oparciu o dowody z dokumentów, które złożyły strony postępowania oraz przesłuchania świadka i pozwanego w charakterze strony. Złożonym dokumentom Sąd dał wiarę w całości. Ich prawdziwość i wiarygodność nie była również kwestionowane przez strony. Strony jedynie inaczej oceniły ich wartość dowodową co do okoliczności ustania stosunku łączącego strony i skutków tych okoliczności. W całości za wiarygodne Sąd uznał zeznania S. K. (2), choć w znacznej części potwierdzały one fakty wynikające ze złożonych dokumentów lub dotyczące okoliczności niespornych. Zeznania te okazały się nieprzydatne w zakresie, w jakim świadek nie zeznawał o faktach, a dokonywał ich oceny, tj. oceniając, że zachowanie pozwanego stanowiło porzucenie wykonywania zlecenia w rozumieniu umowy, a zatem, że nie miało także miejsca rozwiązanie umowy za porozumieniem stron lub w drodze wypowiedzenia pozwanego. Nie wpłynęło to na wiarygodność świadka, gdyż jak już wskazano, zeznania w tym zakresie nie były sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, a jedynie stanowiły ocenę faktów, nie zaś jedynie ich przedstawienie. W całości za wiarygodne Sąd uznał zeznania pozwanego. Podobnie jak zeznania S. K. (2) w znacznej części dotyczyły one faktów wynikających już ze złożonych dokumentów lub dotyczyły okoliczności niespornych. Zeznania te pozwoliły jednak na ustalenie kluczowego w sprawie faktu, tj. zaprzestania przez pozwanego wykonywania zlecenia na skutek zmiany miejsca zamieszkania pod koniec listopada 2017 r. Zeznania pozwanego są spójne, logiczne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym sprawy, dlatego też i w zakresie tego faktu są dla Sądu wiarygodne. Nie sposób uznać również zeznań powoda za wypracowane na potrzeby procesu i obrony przez roszczeniem powoda, skoro są to te same okoliczności, na które wskazywał pozwany w swoich pismach z 2017 r. Strona pozwana kwestionowała w replice na sprzeciw zarzuty pozwanego co do zmiany miejsca zamieszkania, jednak w dalszej części procesu nie kwestionowała w tym zakresie zeznań pozwanego, ani nie przedstawiła jakiekolwiek kontr dowodu lub okoliczności poddających w wątpliwość wiarygodność pozwanego co do zmiany miejsca zamieszkania.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowiły art. 734 §1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. i art. 483 §1 k.c. i art. 484 § k.c.

Zgodnie z art. 734 §1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie zaś z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Zlecenie należy do umów o świadczenie usług. Zawarcie tej umowy nie wymaga zachowania formy szczególnej. Jest to umowa konsensualna i dwustronnie zobowiązująca. Może być odpłatna lub nieodpłatna. Należy do umów starannego działania. Na mocy art. 750 k.c. przepisy o zleceniu również znajdują zastosowanie do umów o świadczenie usług polegających na czynnościach faktycznych.

Zgodnie natomiast z art. 483 §1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Stosownie zaś do art. 484 §1 k.c. w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

W ujęciu art. 483 i 484 k.c. kara umowna stanowi ryczałtowo określony surogat odszkodowania należnego wierzycielowi z tytułu odpowiedzialności kontraktowej dłużnika. Kara umowna stanowi dodatkowe zastrzeżenie umowne i może być zastrzeżona zarówno na wypadek niewykonania zobowiązania lub jego nienależytego wykonania. Kara umowna jako surogat odszkodowania należy się wierzycielowi wtedy, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez dłużnika zobowiązania niepieniężnego jest następstwem okoliczności, za które on ponosi odpowiedzialność (art. 471 k.c.), chyba, że strony zmodyfikowały zakres odpowiedzialności z tego tytułu. Od odszkodowania sensu stricte różni się jedynie tym, że należy się ona bez względu na wysokość szkody.

Mając na uwadze ustalony w sprawie stan faktyczny, stanowiska stron i podstawę prawną żądania wskazać należy, że niespornym w sprawie było zawarcie umowy zlecenia, jej treść, sposób jej wykonywania, ustanie łączącego strony stosunku i niestawienie się przez pozwanego w dniu 4 grudnia 2017 r. w miejscu, które wskazano mu jako miejsce świadczenia usług. Kluczową dla sprawy okoliczność, wokół której skupił się spór stron, było to, czy niesporny fakt niestawiennictwa pozwanego w miejscu świadczenia zlecenia stanowił porzucenie wykonywania zlecenia. Dla oceny tego faktu w pierwszej kolejności ocenić jednak należało, czy oświadczenie pozwanego z dnia 30 listopada 2017 r. było skuteczne.

Zgodnie z art. 746 k.c.:

§ 1. Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

§ 2. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.

§ 3. Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

W świetle przepisu art. 746 § 1 i § 2 k.c. regułą jest swoboda stron w jednostronnym spowodowaniu zakończenia stosunku zlecenia bez względu na motywy, jakimi kierował się wypowiadający. Umowa zlecenia opiera się na szczególnym zaufaniu stron, stąd też ustawodawca przewidział możliwość jej wypowiedzenia w każdym momencie trwania umowy oraz bez względu na okoliczności. Związek pomiędzy art. 746 § 1 i 2 a art. 746 § 3 k.c. należy odczytywać jako zakaz zawarcia w umowie postanowień wyłączających możliwość jej rozwiązania nawet wówczas, kiedy wystąpią poważne przyczyny po temu, nie wykluczający jednak możliwości umownego ustalenia, że w razie wystąpienia ważnych przyczyn rozwiązanie umowy nastąpi z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Zakaz zrzeczenia się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów nie wyłącza prawa zastrzeżenia przez strony, że w takiej sytuacji rozwiązanie umowy nastąpi z zachowaniem uzgodnionego okresu wypowiedzenia. Ocena zaś, czy istnieją ważne powody, należy do sądu i musi być dokonana z uwzględnieniem okoliczności faktycznych sprawy i charakteru stosunku prawnego łączącego strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2003 r., V CK 386/02, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2004 r., V CK 433/03, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r., V CSK 684/13, L.).

Umowa z 27 września 2017 r. w punkcie 5 zawiera jedynie ogólną regulację co do jej wypowiedzenia, bez względu na okoliczności, za 3 tygodniowym okresem wypowiedzenia. Postanowienie to modyfikuje normy wynikające z art. 746 § 1 i § 2 k.c. Umowa nie przewiduje natomiast dla zleceniobiorcy możliwości jej rozwiązania z ważnych powodów bez okresu wypowiedzenia, ani nie przewiduje dla zleceniobiorcy możliwości jej rozwiązania z ważnych powodów z okresem wypowiedzenia. W ocenie Sądu brak ten w świetle żądania pozwu narusza bezwzględnie obowiązujący art. 746 § 3 k.c. w tym sensie, że niezawarcie w umowie regulacji w tym zakresie nie oznacza, że zleceniobiorca nie może wypowiedzieć umowy z ważnych przyczyn bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jednocześnie skoro strony nie zastrzegły, że również wypowiedzenie umowy z ważnych powodów jest możliwe jedynie z okresem wypowiedzenia, to zastosowanie znaleźć musi reguła kodeksowa. Przeciwny wniosek były właśnie naruszeniem wskazanego przepisu. Innymi słowy, zasadą jest, że wypowiedzenie zlecenia następuje ze skutkiem natychmiastowym, ale możliwe jest ustalenie w umowie, że skutek wypowiedzenia nastąpi z upływem oznaczonego terminu. Jest to jednak zasada odnosząca się do zakończenia stosunku zlecenia bez względu na motywy, jakimi kierował się wypowiadający. Takie też rozwiązanie wprowadziły strony w zawartej umowie. Umowa ogólnie przewiduje możliwość jej wypowiedzenia bez podania przyczyny, ale z zachowaniem określonego terminu. Termin ten nie ma jednak zastosowania, gdy istnieje ważny powód wypowiedzenia, gdyż strony nie uregulowały w umowie terminu wypowiedzenia w przypadku wypowiedzenia umowy na skutek wystąpienia ważnego powodu.

W świetle przedmiotu zawartej umowy zmiana miejsca zamieszkania niewątpliwe stanowi ważny powód dla jej rozwiązania. Wykonywanie zlecenia polegało, na tym, że pozwany musiał być obecny osobiście w określonych przez zleceniodawcę miejscach. Nie mógł świadczyć swoich usług na odległość. Gdyby przyjąć inaczej, to pozwany byłyby zmuszony do dojeżdżania do odległych miejsc świadczenia usług, co wiązałoby się ze znacznymi kosztami, a mając na uwadze stosunkowo niewielkie wynagrodzenie umowne umowa ta stałaby się dla pozwanego ekonomicznie nieopłacalna.

Nadto, zgodnie z punktem 8 umowy, w razie niemożności wykonania powierzonej czynności we wskazanym terminie, zleceniobiorca zobowiązany jest do natychmiastowego powiadomienia o tym fakcie zleceniodawcy. Jeżeli nastąpiło to bez ważnego powodu, może to stać się podstawą do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym i odpowiedzialności zleceniobiorcy za powstałe z tego tytułu szkody. Pozwany, składając oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w dniu 30 listopada 2017 r., poinformował zleceniodawcę o fakcie zmiany miejsca zamieszkania, a tym samym o związanej z tym niemożności wykonania powierzonej czynności we wskazanym terminie tj. po dniu 30 listopada 2017 r. W ocenie Sądu zmiana miejsca zamieszkania jest ważnym powodem niemożności wykonania powierzonej czynności we wskazanym terminie. Zatem, zgodnie z treścią punktu 8 umowy fakt ten nie mógł stać się podstawą do wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym i odpowiedzialności zleceniobiorcy za powstałe z tego tytułu szkody.

Skoro zatem pozwany skutecznie z ważnych powodów wypowiedział w dniu 30 listopada 2017 r. umowę ze skutkiem natychmiastowym, to nie obowiązywał go okres wypowiedzenia, zatem nie można uznać, że w dniu 4 grudnia 2017 r. porzucił świadczenie usług na rzecz powoda. W konsekwencji nie spełniły się umowne przesłanki obciążenia pozwanego karą umowną, co przesądziło o oddaleniu powództwa w całości.

Nawet gdyby jednak przyjąć, że powód złożonego oświadczenia nie stanowił ważnej przyczyny w rozumieniu art. 746 k.c., to stosownie do art. 746 § 2 zd. 2 k.c. oraz pkt. 8 umowy odpowiedzialność pozwanego ograniczona jest jedynie do szkody, a powód dochodzi kary umownej. Sąd nie może orzekać na innej podstawie faktycznej niż żąda powód. Nawet jeżeli powód poniósł z tego tytułu szkodę, to nie przedstawił jakichkolwiek dowodów na wykazanie jej wysokości, co czyni ją niewykazaną. Nadto powód dokonał już potrącenia z przysługującego pozwanemu wynagrodzenia kwoty 358,44 zł na poczet świadczeń, które przypadają osobom trzecim wskazując, że w szczególności poniesione zostały koszty związane z konieczności zorganizowana zastępstwa w chronionym obiekcie. Szkoda w tym zakresie została już zatem naprawiona.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

Odnosząc się natomiast do pozostałych zarzutów pozwanego wskazać należy, że okazały się niezasadne. Zarzut nieotrzymania pełnego wynagrodzenia oraz zarzuty kolizji dni wykonywania zleceń z dniami nauki pozwanego nie znalazły potwierdzenia w zgromadzonych w sprawie dowodach. Natomiast co do kwestii kierowania pozwanego do świadczenia usług do innych miejscowości materiał dowodowy sprawy nie pozwala ustalić precyzyjnie, jak często miało to miejsce i z jak daleko idącymi niedogodnościami wiązało się to dla pozwanego. Nadto z umowy nie wynika miejsce świadczenia usług. Pozwany wskazywał w tym zakresie na ustne ustalenia z koordynatorem powoda, ale zmiana umowy, np. poprzez sprecyzowanie miejsca świadczenia usług, wymagała formy pisemnej. Bez znaczenia jest również zarzut wniesienia pozwu tuż przed upływem terminu przedawnienia. Termin przedawnienia jest regulowany ustawowo i to od woli wierzyciela zależy w którym momencie jego biegu decyduje się na podjęcie działań. Podejmując działania pod koniec terminu przedawnienia czyni to na własne ryzyko. Wyprowadzenia wobec wierzyciela negatywnych skutków z wytoczenia powództwa pod koniec terminu przedawnienia, jest w ocenie Sądu nieuzasadnione.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu) (§1). Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego (§ 2). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony(§ 3). Mając na uwadze, że pozwany wygrał proces w całości Sąd nałożył na stronę powodową obowiązek zwrotu pozwanemu wszystkich kosztów procesu, które obejmują: wynagrodzenie pełnomocnika, którego wysokość wynosi 900 złotych oraz opłatę skarbową od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł. Wysokość powyższych kosztów ustalono na podstawie: § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.) oraz na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz część IV załącznika ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 Nr 225 poz. 1635 z późn. zm.)).

W powołaniu powyższej argumentacji orzeczono jak w sentencji wyroku.

Sędzia Małgorzata Janik – Białek