Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XXV C 2499/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Edyta Bryzgalska

Protokolant: sekretarz sądowy Weronika Kutyła

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. B.

przeciwko Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz K. B. tytułem zadośćuczynienia kwotę 137.900 zł (słownie: sto trzydzieści siedem tysięcy dziewięćset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 listopada 2018 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz K. B. kwotę 14.812 zł (słownie: czternaście tysięcy osiemset dwanaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje pobrać od Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w W. kwotę 1.196,54 zł (słownie: tysiąc sto dziewięćdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

Sygn. akt XXV C 2499/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 listopada 2018 r. (data nadania k.59) skierowanym przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. K. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 137.900 zł wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powód wniósł ponadto o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 10 lipca 2018 r. powód uległ wypadkowi komunikacyjnemu z winy kierującego pojazdem, ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie. Powód podniósł, że w wyniku przedmiotowego zdarzenia doznał rozległych obrażeń ciała. (...) S.A. uznało swoją odpowiedzialność cywilną co do zasady i wypłaciło z tytułu zadośćuczynienia na rzecz powoda kwotę 12.100 zł. W ocenie powoda wypłacona kwota nie jest kwotą odpowiednią w rozumieniu art. 445 k.c. albowiem nie uwzględnia zakresu obrażeń doznanych przez powoda, wielkości trwałego uszczerbku na zdrowiu i długotrwałości leczenia. W ocenie powoda kwotą kompensującą doznaną przez niego krzywdę będzie łączna suma 150.000 zł, co po uwzględnieniu wypłaconej kwoty zadośćuczynienia daje dochodzoną pozwem kwotę 137.900 zł.

W odpowiedzi na pozew (k.66-68) Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko strona pozwana wskazała, że wypłaciła już na rzecz powoda kwotę 12.100 zł tytułem zadośćuczynienia. Pozwany podniósł, że powód przyczynił się do powstania szkody w 50%, w związku z czym oszacowane w postępowaniu likwidacyjnym zadośćuczynienie w kwocie 24.200 zł pomniejszył o 50% oraz o nawiązkę w wysokości 5.000 zł wypłaconą powodowi przez sprawcę zdarzenia. W ocenie pozwanego żądane pozwem zadośćuczynienie jest niezasadne i znacznie zawyżone w stosunku do krzywdy jakiej doznał powód. Ponadto strona pozwana zakwestionowała zasadność dochodzonych odsetek wskazując, że powinny być one liczone od dnia wyrokowania.

W dalszych pismach procesowych oraz na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2022 r., na której zamknięto przewód sądowy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lipca 2018 r. kierujący autobusem K. przy skrzyżowaniu ul. (...) w Ł., na skutek nie zastosowania się do sygnału świetlnego czerwonego wjechał na oznakowanie przejście dla pieszych podczas nadawania zielonego sygnału świetlnego dla pieszych i potrącił poruszającego się pieszo po przejściu dla pieszych K. B.. Sprawca zdarzenia oświadczył przybyłym na miejsce zdarzenia funkcjonariuszom policji, że na skutek oślepienia go przez słońce nie zauważył czerwonego światła, dlatego wjechał na przejście dla pieszych podczas nadawania dla pieszych zielonego światła.

dowód: notatka urzędowa Policji z 10 lipca 2018 r. k.12-13; informacja z Policji k.88v; pismo Komendy Powiatowej Policji w S. do pozwanego z 19 września 2018 r. k.98; protokół oględzin miejsca zdarzenia, szkic miejsca zdarzenia drogowego, protokół przesłuchania świadka E. G. z 10 lipca 2018 r., protokół przesłuchania świadka S. O. z 10 lipca 2018 r., dokumentacja zdjęciowa z miejsca zdarzenia [w] płyta CD dołączona do pozwu k.58

Z miejsca zdarzenia powód został przetransportowany do szpitala. Przez 9 dni od wypadku nieprzytomny powód był podłączony do respiratora. W następstwie zdarzenia ubezpieczeniowego powód doznał następujących obrażeń ciała: krwiaka przymózgowego do przodu od piramidy kości skroniowej lewej, krwiaka nadtwardówkowego, złamanie czaszki po stronie lewej, złamanie brzeżne wyrostka kolczastego (...), złamanie żeber lewostronne II-VII, złamanie żeber prawostronne III, IV, VII, stłuczenie płuc, uszkodzenie przyśrodkowej części śledziony z płynem podtorebkowym, odma opłucnowa lewostronna i prawostronna, złamanie panewki części kości łonowej lewej, złamanie wyrostka kolczastego (...).

dowód: dokumentacja medyczna k.36-52; pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii k.152-155; zeznania świadka I. B. k.139-140; zeznania powoda k.140

Powód opuścił szpital po 15 dniach od zdarzenia. Po powrocie do domu powód przez około 5-6 tygodni prowadził leżąco-siedzący tryb życia, będąc pod stałą opieką żony. Powód w tym okresie był w stanie udać się wyłącznie do łazienki. W wykonywaniu wszelkich innych czynności dnia życia codziennego powodowi pomagała żona.

dowód: dokumentacja medyczna k.36-52; częściowo decyzja pozwanego z 26 października 2018 r. k.29-30; zeznania świadka I. B. k.139-140; powoda k.140

W momencie wypadku powód miał 52 lata, pracował w zakładzie mechanicznym, był osobą w pełni sprawną ruchowo, nie miał żadnych problemów zdrowotnych. Powód jeździł na rowerze, pomagał żonie prowadzić wspólne gospodarstwo domowe. Po wypadku mimo odzyskania sprawności ruchowej na skutek podjętego leczenia, powód na skutek problemów z pamięcią oraz zawrotów głowy nie wrócił do pracy. Opuszczając dom powód pozostaje pod opieką żony, która przejęła obowiązki domowe wykonywane przed wypadkiem przez powoda.

dowód: notatka urzędowa z 10 lipca 2018 r. k.12-13; zeznania świadka I. B. k.139-140; zeznania powoda k.140

Po wypadku wobec przedłużającego się pobytu w domu, problemów z zawrotami głowy i pamięcią, brakiem możliwości podjęcia dotychczasowego zatrudnienia powód stał się drażliwy i nerwowy. Powód po 6 miesiącach od zdarzenia podjął leczenie psychiatryczne podczas którego zdiagnozowano u powoda ograniczoną chwiejność afektywną. W wyniku zastosowanego leczenia farmakologicznego uzyskano stopniową poprawę stany psychicznego, redukcję przewlekłego napięcia i drażliwości.

dowód: zeznania świadka I. B. k.139-140; zeznania powoda k.140; pisemna opinia sądowo-psychiatryczna k.231-235, historia leczenia psychiatrycznego k.274-277, pisemna opinia uzupełniająca k.309-311

W pierwszej połowie sierpnia 2018 r. u powoda pojawił się niedosłuch ucha lewego. W dniu 7 sierpnia 2018 r. z lewego ucha powoda usunięto skrzep. Od tego czasu powód leczy się laryngologicznie. Powód w następstwie wypadku niedosłyszy na lewe ucho.

dowód: pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu laryngologii k.208-212, wynik badania słuchu z 19 marca 2021 r. k.227, pisemna opinia uzupełniająca k.280-281

Na skutek urazów doznanych przez powoda w wyniku wypadku, stwierdzono u powoda nieprawidłowe próby móżdżkowe niewielkiego stopnia oraz niewielką chwiejność, spowolnienie ruchowe i psychiczne, obniżony nastrój. Doszło do zmian pourazowych w centralnym układzie nerwowym.

dowód: dokumentacja medyczna k.36-52; pisemna opinia biegłego sądowego neurologa k.175-184

W następstwie wypadku z dnia 10 lipca 2018 r. powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznym wymiarze 43%, w tym:

za izolowane złamanie wyrostka kolczastego (...) – 3%,

za następstwa złamania miednicy w odcinku przednim – 5%,

za następstwa złamania obojczyka – 5%,

za następstwa krwiaka przymózgowego i krwiaka nadtwardówkowego – 5%,

za następstwa z tytułu uszczerbku słuchu w uchu lewym – 5%,

za następstwa w sferze psychicznej – 5%,

za następstwa uszkodzenia 2 żeber z obecnością zniekształcenia klatki piersiowej, bez zmniejszenia pojemności płuc – 10%,

za uszkodzenie kości sklepienia czaszki – 5%

Rokowania powoda w zakresie stanu neurologicznego, laryngologicznego oraz psychicznego są niepewne i trudne do przewidzenia. Z ortopedycznego punktu widzenia, na skutek podjętego leczenia, braku powikłań, sprawność narządu ruchu powoda powróciła do stany sprzed wypadku. Powód nie odczuwa aktualnie skutków wypadku w obrębie narządu ruchu. Leczenie chirurgiczne powoda zostało zakończone, nie przewiduje się w najbliższej przyszłości, nieokreślonego obecnie, ewentualnego pogorszenia stanu zdrowia powoda

dowód: dokumentacja medyczna k. 36-52; pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii k.152-155; pisemna opinia biegłego sądowego neurologa k.175-184; pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu laryngologii k.208-212, wynik badania słuchu z 19 marca 2021 r. k.227, pisemna opinia uzupełniająca k.280-281; pisemna opinia sądowo-psychiatryczna k.231-235, historia leczenia psychiatrycznego k.274-277, pisemna opinia uzupełniająca k.309-311; pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii k.249-253

Sprawca zdarzenia drogowego z dnia 10 lipca 2018 r. posiadał polisę OC w pozwanym Towarzystwie (...) (okoliczność bezsporna).

Powód zgłosił szkodę do pozwanego. Pismem z dnia 11 września 2018 r. pozwany potwierdził otrzymanie zgłoszenia szkody i wniósł o uzupełnienie dokumentacji w sprawie (dowód: pismo k.15-16).

Pismem z dnia 2 października 2018 r. pozwany poinformował powoda, że ustalenie odpowiedzialności w sprawie nie było możliwe z uwagi na oczekiwanie na zgodę na wgląd do akt postępowania karnego (dowód: pismo pozwanego z 2 października 2018 r. k. 17 i 88; wniosek z 13 września 2018 r. o wgląd do akt postępowania karnego k.91-92).

Powód pismem z dnia 10 października 2018 r. (przesłanym do pozwanego także drogą elektroniczną w dniu 12 października 2018 r.) uzupełnił dokumentację szkodową o kopię akt postępowania karnego prowadzonego w sprawie przeciwko ubezpieczonemu (analogiczne jak dokumenty znajdujące się na załączonej do pozwu płycie CD) oraz o opis traumy jakiej doznał powód po zdarzeniu z 10 lipca 2018 r. (dowód: pismo k.18-25, potwierdzenie nadania k.26; wydruk wiadomości e-mail z 12 października 2018 r. k.27-28; opis traumy k.53-54; dokumentacja medyczna k.36-52).

W dniu 26 października 2018 r. pozwany wydał decyzję ubezpieczeniową na podstawie której ustalił zadośćuczynienie pieniężne za uszkodzenia ciała i rozstrój zdrowia doznany przez powoda w następstwie zdarzenia drogowego z dnia 10 lipca 2018 r. w wysokości 29.200 zł. Ustalone zadośćuczynienie pozwany pomniejszył o kwotę nawiązki żądanej przez prokuratora w postępowaniu karnym (5.000 zł) oraz zmniejszył o 50% z uwagi na toczące się postępowanie karne i brak prawomocnego orzeczenia. Pozwany wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 12.100 zł. Poza świadczeniem pieniężnym z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie z tytułu kosztów sprawowania opieki nad powodem przez osoby trzecie przez okres 6 tygodni w wymiarze 4 godzin dziennie. W toku likwidacji szkody chirurg ustalił 28% uszczerbek na zdrowiu powoda jako skutek wypadku. Łączny uszczerbek na zdrowiu oszacowano na 37%. Intensywność cierpień fizycznych i psychicznych na 25%.

dowód: decyzja k.29-31, badanie lekarskie k.32-34, pismo pozwanego k.74-75

Powód wiadomością e-mail z 26 października 2018 r. poinformował pozwanego, że domaga się przyznania pełnego zadośćuczynienia opiewającego na łączną kwotę 150.000 zł. Powód zwrócił się do pozwanego o zajęcie stanowiska w terminie 4 dni od daty otrzymania wezwania z propozycją ewentualnej ugody, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

dowód: wydruk wiadomość e-mail z 26 października 2018 r. k.35

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych w treści uzasadnienia: dokumentów urzędowych, prywatnych, wydruków wiadomości e-mail, zdjęć złożonych przez strony do akt postępowania oraz znajdujących się na załączonej do pozwu płycie CD. Strony nie podważały wartości dowodowej dokumentów oraz wydruków złożonych w zwykłych kopiach, nie wnosząc o przedstawienie ich oryginałów bądź poświadczonych za zgodność z oryginałem odpisów. Pozwany nie podważał także wartości dowodowej dokumentów z akt postępowania karnego złożonych przez powoda w wersji elektronicznej na płycie CD załączonej do pozwu. W tych okolicznościach Sąd nie posiadał żadnych podstaw do kwestionowania przydatności powołanych dowodów. Obrazują one zarówno sam przebieg zdarzenia z dnia 10 lipca 2018 r., obrażenia ciała doznane przez powoda w jego wyniku oraz proces leczenia powoda.

Sąd nie zwrócił się do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie
o wypożyczenie akt sprawy karnej prowadzonej przeciwko sprawcy zdarzenia drogowego
z dnia 10 lipca 2018 r., gdyż pozwany nie podał sygn. akt sprawy karnej, nie sprecyzował
w swoim stanowisku procesowym ani w toku postępowania likwidacyjnego na czym miałoby polegać przyczynienie się powoda do wypadku, jako ubezpieczyciel sprawcy szkody posiadał dostęp do akt postępowania karnego, o który wystąpił jak wynika z treści pisma z 13 września 2018 r. (k.91-92). Złożony przez powoda materiał dowodowy (notatka urzędowa z 10 lipca 2018 r. k.12-13; pismo Komendy Powiatowej Policji w S. do pozwanego z 19 września 2018 r. k.98; protokół oględzin miejsca zdarzenia, szkic miejsca zdarzenia drogowego, protokół przesłuchania świadka E. G. z 10 lipca 2018 r., protokół przesłuchania świadka S. O. z 10 lipca 2018 r., dokumentacja zdjęciowa z miejsca zdarzenia [w] płyta CD dołączona do pozwu k.58), którym dysponował także pozwany w toku postępowania likwidacyjnego, nie wskazuje na żadne okoliczności mogące świadczyć o przyczynieniu się przez powoda do zdarzenia drogowego z dnia 10 lipca 2018 r. Ze stanowiska pozwanego wyrażonego w uzasadnieniu decyzji z dnia 26 października 2018 r. wynika, że jedyną przyczyną zmniejszenia zadośćuczynienia należnego powodowi był brak wydania prawomocnego wyroku skazującego ubezpieczonego. Nie jest to jednak przyczyna pozwalająca na przyjęcie, że poszkodowany przyczynił się do wypadku.

Czyniąc ustalenia faktyczne Sąd oparł się także na zeznaniach świadka I. B. (żony powoda) oraz zeznaniach powoda i uznał je za wiarygodny materiał dowodowy. Ich zeznania były spójne, logiczne, a także korelowały z pozostałym materiałem dowodowym z dokumentów, opiniami biegłych i zasadami doświadczenia życiowego.

Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia o zasadności żądań powoda miały opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii, chirurgii, neurologii, laryngologii
i psychiatrii. Posłużyły one do oceny zakresu poniesionych przez powoda obrażeń i wysokości uszczerbku na zdrowiu doznanego wskutek wypadku komunikacyjnego oraz oceny jego aktualnego stanu zdrowia, a także rokowań na przyszłość. W ocenie Sądu opinie zostały sporządzone przez osoby mające odpowiednią wiedzę i doświadczenie, w oparciu
o odpowiednie przesłanki i metody badawcze. Biegli w sposób poprawny zanalizowali stan faktyczny, prawidłowo zgromadzili materiały potrzebne do wydania opinii i sporządzili opinie uwzględniające wszystkie aspekty sprawy. Zdaniem Sądu sporządzone w sprawie opinie są jasne, logiczne i wewnętrznie niesprzeczne, stąd nie ma podstaw do kwestionowania wniosków w nich zawartych, tym bardziej że są one spójne i należycie umotywowane. Wnioski opinii nie były kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Niekwestionowaną okolicznością był fakt zaistnienia zdarzenia, w którym powód doznał określonych obrażeń, legitymacja bierna strony pozwanej oraz fakt wypłacenia powodowi kwoty 12.100 zł tytułem zadośćuczynienia. Spór między stronami koncentrował się wokół rozmiarów poniesionej krzywdy i w konsekwencji wysokości należnego zadośćuczynienia, a także przyczynienia się powoda do powstania szkody.

Zgodnie z art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Przyjmuje się przy tym, że przyczynieniem się poszkodowanego jest takie jego zachowanie, które pozostaje
w normalnym związku przyczynowym z wyrządzoną mu przez inną osobę szkodą. Samo przyczynienie ma zatem charakter obiektywny, a elementy subiektywne mają znaczenie dopiero na etapie miarkowania odszkodowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2014 r., II CSK 42/14, Lex nr 1566717). Przy badaniu stopnia przyczynienia się najpierw koniecznym jest ustalenie czy zachowanie powoda pozostawało w normalnym związku przyczynowym z wystąpieniem wypadku drogowego, a następnie rozważenie stopnia tego przyczynienia, oceniając natężenie winy obu stron. Takie rozumienie istoty instytucji przyczynienia oraz sposobu jego ustalania odpowiada przeważającemu stanowisku w orzecznictwie Sądu Najwyższego, które znalazło najpełniejszy wyraz w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r., IV CSK 241/09, niepubl.

Pozwany nie przedstawił żadnych dowodów, aby powód przyczynił się do zaistniałego zdarzenia komunikacyjnego. Jak wynika z notatki urzędowej Policji z dnia 10 lipca 2018 r. (k.12-13) pisma Komendy Powiatowej Policji w S. do pozwanego z dnia 19 września 2018 r. (k.98), protokołu oględzin miejsca zdarzenia, szkicu miejsca zdarzenia drogowego, protokołu przesłuchania świadka E. G. z dnia 10 lipca 2018 r., protokołu przesłuchania świadka S. O. z dnia 10 lipca 2018 r. oraz dokumentacji zdjęciowej z miejsca zdarzenia (płyta CD dołączona do pozwu k.58) do zdarzenia doszło na przejściu dla pieszych, po którym poruszał się powód podczas nadawania zielonego sygnału świetlnego dla pieszych. Kierujący autobusem K. przy skrzyżowaniu ul. (...) w Ł., na skutek nie zastosowania się do sygnału świetlnego czerwonego wjechał na oznakowanie przejście dla pieszych i potrącił poruszającego się pieszo po przejściu dla pieszych K. B.. Powód nie naruszył żadnych zasad ruchu drogowego, co uzasadniałoby przyjęcie przyczynienia się powoda do zaistniałego zdarzenia. Zresztą na etapie likwidacji szkody pozwany nie przyjął przyczynienia się powoda do wypadku komunikacyjnego, a jedyną przyczyną obniżenia zadośćuczynienia o 50% był brak prawomocnego wyroku skazującego.

Przechodząc do oceny zasadności żądania powoda, należy wskazać, że samoistnym źródłem zobowiązania z tytułu czynu niedozwolonego jest fakt wyrządzenia szkody, za którą ustawa czyni odpowiedzialnym określony podmiot. Treścią tak powstałego stosunku prawnego jest uprawnienie do uzyskania odszkodowania (lub zadośćuczynienia)
i odpowiadający temu uprawnieniu obowiązek naprawienia szkody (zadośćuczynienia krzywdzie). W myśl art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie
z treścią § 2 tego przepisu umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Podobnie stanowi art. 9 ust. 2a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U z 2021 r., poz.854), zwanej dalej „ustawą”. Stosownie zaś do art. 9 ust. 1 ustawy umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń, przy czym z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia (art. 34 ust. 1 ustawy). Jednocześnie stosownie do art. 35 tejże ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej
w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 ust. 1 ustawy). Podstawa w art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialności kierującego pojazdem mechanicznym nie budziła wątpliwości.

Powód opierał swoje roszczenie w zakresie zadośćuczynienia na przepisie art. 445 § 1 k.c. zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Wskazać należy, że zadośćuczynienie orzekane na podstawie art. 445 § 1 k.c. spełnia funkcję kompensacyjną, a więc powinno być pochodną doznanej krzywdy. Stanowi swoistą rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez osobę poszkodowaną – stąd też w każdej sprawie konieczne jest ocenienie całokształtu sytuacji poszkodowanego, tak aby możliwe było uwzględnienie w przyznanym zadośćuczynieniu różnorodnych aspektów doznanej krzywdy – a zatem, tych negatywnych zmian w życiu pokrzywdzonego, które nie wyrażają się w postaci wymiernego, majątkowego uszczerbku, lecz jednocześnie w oczywisty sposób pogarszają jakość życia pokrzywdzonego, wpływając na jego sferę emocjonalną, osobistą, rodzinną, społeczną. Na pojęcie krzywdy składa się zatem szereg elementów
o bardzo zindywidualizowanym charakterze, zazwyczaj sprawiających trudności przy ilościowej i jakościowej ocenie. W orzecznictwie podkreśla się, że przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę (art. 445 § 1 k.c.) należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.06.1999 r., II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626). Wysokość zadośćuczynienia nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, czy też określonej sztywnymi regułami, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.09.2001 r., III CKN 427/00, Lex 52766). Jednocześnie jednak przyznana kwota nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa ( por. wyrok Sądu Najwyższego
z 28.09.2001 r., III CKN 427/00, Lex nr 52766
). Zadośćuczynienie winno uwzględniać doznaną krzywdę poszkodowanego, na którą składają się cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku z cierpieniami fizycznymi, bądź w związku z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zwłaszcza trwałymi lub nieodwracalnymi. Pamiętać należy, że zadośćuczynienie nie jest karą, lecz sposobem naprawienia krzywdy. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie cierpień. Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy” należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03.02.2000 r.,
I CKN 969/98, LEX nr 50824
).

Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia kwotę 12.100 zł uznając, że jest ona adekwatna do rozmiaru cierpień doznanych przez K. B.. Stanowiska tego nie można podzielić w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych i zeznań świadka co do wpływu wypadku na życie powoda. W wyniku wypadku powód doznał wielu poważnych i rozległych obrażeń ciała, skutkujących długotrwałym i trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 43 %. Niewątpliwie wypadek drogowy przysporzył powodowi wielu cierpień i niedogodności. Z powodu urazu powód wymagał hospitalizacji. Powód przez 9 dni był nieprzytomny, stan powoda był na tyle poważny, że wymagał podłączenia go do respiratora. Hospitalizacja powoda trwała 15 dni. Następnie powód przez kolejne 5-6 tygodni zmuszony był prowadzić leżąco-siedzący tryb życia, będąc zdanym na pomoc żony przy wykonywaniu niemal wszystkich podstawowych czynności życia codziennego. Mimo, że leczenie narządu ruchu przyniosło pozytywne rezultaty, powód musiał skorzystać z pomocy psychiatry, podjąć leczenie laryngologiczne oraz neurologiczne. Ze względu na odczuwane po wypadku zawroty głowy, problemy z pamięcią i koncentracją, powód nie powrócił do aktywności zawodowej i społecznej sprzed wypadku. Zdarzenie ubezpieczeniowe wpłynęło na niemal każdy możliwy aspekt życia powoda. Skalę następstw wypadku dla zdrowia powoda uzmysławia rozmiar trwałego uszczerbku na zdrowiu wynoszący łącznie 43%. Powód w momencie wypadku nie zmagał się z żadnymi dolegliwościami zdrowotnymi, był osobą sprawną, aktywną zarówno zawodowo jak i społecznie.

Mając powyższe na względzie, a także dyrektywy szacowania wymiaru zadośćuczynienia Sąd doszedł do przekonania, że powód doświadczył krzywdy zasługującej na rekompensatę w znacznie większym rozmiarze niż oszacował ubezpieczyciel. Biorąc pod uwagę funkcję kompensacyjną zadośćuczynienia, a także skutki uszkodzenia ciała w zakresie ogólnej zdolności do normalnego funkcjonowania, prognozy na przyszłość oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym powoda, Sąd uznał za adekwatną do doznanej krzywdy kwotę 150.000 zł. Z uwagi na to, że w toku postępowania likwidacyjnego poszkodowanemu wypłacono już 12.100 zł, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda brakującą kwotę 137.900 zł. Pozwany nie przedstawił dowodów, aby żądana przez Prokuratora nawiązka w kwocie 5.000 zł została zasądzona w wyroku skazującym na rzecz powoda, co uzasadniałoby pomniejszenie żądanej kwoty.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 455 k.c. w zw.
z art. 481 k.c. Odsetki zasądzono zgodnie z żądaniem od dnia wniesienia pozwu. Termin spełnienia świadczenia może być oznaczony (w ustawie lub umowie) albo może wynikać
z właściwości zobowiązania – w pozostałych zaś sytuacjach świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.). Powód przed wytoczeniem powództwa wezwał pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia w wysokości dochodzonej pozwem. Pozwany uznał żądanie w zakresie kwoty 12.100 zł, odmawiając wypłaty pozostałej kwoty. Sąd nie podzielił przy tym prezentowanego przez stronę pozwaną stanowiska, zgodnie z którym Sąd winien przyznać odsetki w sprawach o zadośćuczynienie dopiero od daty wyrokowania. Trzeba mieć bowiem na względzie przede wszystkim zawodowy charakter prowadzonej przez zakład ubezpieczeń działalności ubezpieczeniowej oraz uprzywilejowaną sytuację zakładu ubezpieczeń w relacji z konsumentem. Pozwany dysponuje właściwymi narzędziami pozwalającymi w sposób należyty zweryfikować wysokość żądanej kwoty. W judykaturze obecnie nie budzi wątpliwości pogląd, że zadośćuczynienie przysługuje z odsetkami od dnia opóźnienia, czyli wezwania do zapłaty (art. 445 k.c. i art. 481 § 1 k.c.), a nie od dnia jego zasądzenia (por. wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2001 r., I CKN 18/99, OSNC 2002 nr 5, poz. 64, z omówieniami Z. Strusa, Przegląd orzecznictwa, Palestra 2002, nr 3–4, s. 220, oraz J. Kufla, Przegląd orzecznictwa, Prawo Asekuracyjne 2002, nr 4, s. 39; wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005 nr 2, poz. 40; wyrok SN z dnia 16 lipca 2004 r., I CK 83/04, M. Praw. 2004, nr 16, s. 726; wyrok SN z dnia 14 stycznia 2011 r., I PK 145/10, OSNP 2012, nr 5–6, poz. 66). Odsetki nie pełnią już funkcji waloryzacyjnej jak w okresie transformacji ustrojowej, lecz swoją tradycyjną funkcję, a mianowicie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Pozwany przegrał proces w całości, wobec czego spoczywał na nim obowiązek zwrotu powodowi kosztów postępowania, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 6.895 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej 5.400 zł; zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych w łącznej kwocie 2.500 zł.

Z uwagi na to, że ze Skarbu Państwa wyłożono tymczasowo kwotę 1.196,54 zł na poczet kosztów opinii biegłych, Sąd nakazał pobrać tę kwotę od pozwanego jako przegrywającego spór.