Pełny tekst orzeczenia

1

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Hanna Bartkowiak

2 Protokolant: apl. sędz. Jakub Stolarek

4przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Jacka Derdy

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2021 r.

sprawy E. L.

oskarżonego z art. 191 § 1a kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora, oskarżyciela posiłkowego A. A. (1) oraz jego pełnomocnika

od wyroku Sądu Rejonowego w Chodzieży

z dnia 31 maja 2021 r., sygn. akt II K 384/20

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. G. kwotę 516,60 zł (w tym VAT) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielowi posiłkowemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

3.  Zwalnia oskarżyciela posiłkowego A. A. (1) od obowiązku zwrotu na rzecz Skarbu Państwa wydatków sądowych za postępowanie odwoławcze wynoszących łącznie 526,60 zł, a w pozostałym zakresie kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

Hanna Bartkowiak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 1149/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Chodzieży z dnia 31 maja 2021 r., sygn. akt II K 384/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty podniesione przez oskarżyciela posiłkowego:

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 42 § 4 kpk przez to, że SSR Piotr Giedrys objęty był wnioskiem o wyłączenie od rozpoznania sprawy (wniosek z dnia 31 maja 2021 r.) a był w składzie orzekającym

Obraza przepisów prawa materialnego, m.in.. art. 342 kc oraz art. 344 § 1 kc, art. 58 § 1 kc.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Należało odnotować na bazie akt sprawy, że wszystkie złożone przez oskarżyciela posiłkowego wnioski o wyłączenie od rozpoznania przedmiotowej sprawy Sędziego Sądu Rejonowego w Chodzieży Piotra Giedrysa zostały niezwłocznie rozpatrzone i każdorazowo Sąd ich nie uwzględniał nie stwierdzając żadnych wątpliwości co do bezstronności tego sędziego. Natomiast podany w zarzucie kolejny wniosek o wyłączenie sędziego datowany na dzień 31 maja 2021 r. został w dniu 31 maja 2021 r., na podstawie art. 41a kpk pozostawiony bez rozpoznania jako oparty na tożsamych podstawach faktycznych co wcześniejsze wnioski. Sąd Okręgowy nie stwierdził żadnych uchybień w tym aspekcie procedowania Sądu I instancji i nie dopatrzył się żadnych podstaw do wyłączenia od rozpoznania tej sprawy Sędziego Piotra Giedrysa. Warto jeszcze podkreślić, że w okresach kiedy rozpoznawane były kolejne wnioski o wyłączenie wystosowane przez oskarżyciela posiłkowego Sędzia Piotr Giedrys nie podejmował w sprawie żadnych czynności.

Oskarżyciel posiłkowy oprócz omówionego wyżej zarzutu podniósł jeszcze zarzut obrazy przepisów prawa materialnego. Sąd II instancji nie widział celowości szczegółowego odnoszenia się do twierdzeń oskarżyciela posiłkowego przedstawionych w ramach tego zarzutu albowiem były one niezwiązane z przedmiotem prowadzonego przeciwko E. L. postępowania karnego, gdyż odnosiły się do sporu cywilnoprawnego istniejącego pomiędzy A. A. (1) a Zarządem Okręgowym w P. (...) Związku (...). Nadmienić jeszcze należy, że skarżący powiązał zarzut niewłaściwego zastosowania art. 191 § 1a kk z naruszeniem przez oskarżonego E. L. zasad Regulaminu (...) Związku (...), co w rezultacie powodowało, że w rzeczywistości apelujący nie przedstawiał rozważań co do zachowania oskarżonego w kontekście wyczerpania ustawowych znamion z art. 191 § 1a kk lecz ukazywał niestosowanie się przez tegoż oskarżonego do wewnętrznych regulacji obowiązujących na Rodzinnych Ogródkach Działkowych, tj. Regulaminu Rodzinnego Ogrodu Działkowego wydanego przez Stowarzyszenie (...). Wobec tego, że w istocie ten zarzut nie dotyczył materii kontrolowanego postępowania karnego Sąd Okręgowy odstąpił od jego szczegółowego rozważania. Oskarżyciel posiłkowy nie mając wiedzy z dziedziny prawa karnego i prawa karnego procesowego nieumiejętnie formułował zarzuty i dobierał argumenty podnosząc interesujące go sprawy naruszające jego prawa do działki. Dlatego też Sąd odwoławczy skupił się na zarzutach podniesionych w imieniu oskarżyciela posiłkowego przez jego pełnomocnika przyznanego mu z urzędu. Te zatem zarzuty omówione zostaną poniżej.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność omówionego w tym miejscu zarzutu. Nieuporządkowane i w znaczącej części niezwiązane z przedmiotem prowadzonego postępowania karnego zarzuty nie doprowadziły organu odwoławczego do stwierdzenia jakichkolwiek uchybień w procedowaniu Sądu Rejonowego uzasadniających wydanie orzeczenia w charakterze kasatoryjnym.

Lp.

Zarzut

3.2.

Zarzut podniesiony przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego:

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę zeznań oskarżyciela posiłkowego A. A. (1) w części w jakiej wskazywał, że oskarżony E. L. zmuszał go do wycofania wniesionych pozwów poprzez odłączenie energii elektrycznej na działce oznaczonej numerem (...) i uznaniu ich przez Sąd I instancji za niewiarygodne w tym zakresie, podczas gdy właściwa, zgodna z przepisem art. 7 kpk interpretacja materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania, zwłaszcza w postaci zeznań oskarżyciela posiłkowego A. A. (1) pozwala na przyjęcie odmiennej – równie prawdopodobnej – wersji wydarzeń zgodnej z twierdzeniami oskarżyciela posiłkowego A. A. (1).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Po zapoznaniu się za całością akt przedmiotowej sprawy Sąd odwoławczy stwierdził, iż przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów była prawidłowa i uwzględniała wszystkie dyrektywy z art. 7 kpk, a więc zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Trzeba podkreślić, iż Sąd I instancji w treści uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia wymienił wszystkie dowody bądź ich części, którym przyznał przymiot wiarygodności, a także wyodrębnił te, które na przypisanie takiej cechy nie zasługiwały. Nie zabrakło też w uzasadnieniu wskazania konkretnych powodów, które wpłynęły na takie a nie inne ukształtowanie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Sąd odwoławczy nie dostrzegł natomiast żadnych podstaw by w jakikolwiek sposób podważać słuszność przedstawionej w uzasadnieniu wyroku oceny materiału dowodowego. Trzeba podkreślić, że w przypadku gdy pierwszoinstancyjna ocena materiału dowodowego jest wszechstronna, pełna, logiczna i wsparta zasadami doświadczenia życiowego, a więc w pełni odpowiada wymogom nałożonym przez reguły z art. 7 kpk, to wówczas sąd odwoławczy zwolniony jest od nadmiernie drobiazgowego uzasadniania wyroku, co sprowadzałoby się do powtarzania prawidłowych argumentów zawartych w pisemnych motywach orzeczenia sądu meriti ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2020 r., sygn. akt IV KK 374/20, Legalis nr 2494645).

Rozpatrując zarzut tej kategorii nie można zapominać, że obowiązek dokonywania oceny wiarygodności materiału dowodowego w oparciu o wszechstronną, zgodną z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analizę dotyczy nie tylko sądu orzekającego, ale także skarżącego. W żadnym razie nie jest wystarczającym do uwzględnienia środka odwoławczego oparcie się przez jego autora na prezentacji własnych ocen materiału dowodowego i własnych wniosków z tych ocen płynących, bez wykazania uchybień – i to rażących – w procedowaniu bądź rozumowaniu sądu meriti, które w dodatku mogły mieć istotny wpływ na treść orzeczenia ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2021 r., sygn. akt IV KK 422/20, Legalis nr 2532477).

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego podważał trafność oceny zeznań A. A. (1) twierdząc, że możliwe było na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania przyjęcie odmiennej wersji zdarzeń zgodnej z twierdzeniami oskarżyciela posiłkowego A. A. (1), iż E. L. świadomie i w celu zmuszenia go do wycofania wytoczonych przed sądem spraw odłączył dostęp do energii elektrycznej pomimo orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Pile w sprawie o sygn. akt I C 653/07 zakazu. Podana przez skarżącego argumentacja przemawia za uznaniem bezzasadności tego zarzutu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 7 kpk nie ma bowiem znaczenia czy na podstawie dowodów dostępnych w aktach sprawy (w przypadku dokonania odmiennej ich oceny) możliwe jest ustalenie alternatywnej wersji zdarzeń tylko niezbędne jest wykazanie przez autora takiego zarzutu, że organ meriti w trakcie dokonywania oceny dowodów naruszył jedną z reguł wymienionych w art. 7 kpk, tj. zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Tymczasem do takich uchybień po stronie Sądu I instancji nie doszło, a więc nie ma podstaw by podważać słuszność weryfikacji materiału dowodowego. Sąd Rejonowy trafnie odmówił przymiotu wiarygodności zeznaniom A. A. (1) w części, w jakiej utrzymywał, że odłączenie prądu przez oskarżonego było motywowane wymuszeniem na oskarżycielu posiłkowym wycofania wszystkich wniesionych pozwów. Stwierdzenie to stało bowiem w sprzeczności z wiarygodnymi wyjaśnieniami podsądnego E. L. oraz treścią uchwały z dnia 5 lipca 2019 r. Zarządu Rodzinnego Ogrodu Działkowego im. (...)w C. o zaprzestaniu dostarczania energii elektrycznej działkowcom zalegającym z opłatami za energię, z której jasno wynikał powód podjęcia kolegialnej decyzji o odłączeniu prądu m.in. od działki zamieszkiwanej bez tytułu prawnego przez oskarżyciela posiłkowego A. A. (1).

Na koniec warto jeszcze poczynić ważne spostrzeżenie w kontekście znamion zarzucanego oskarżonemu przestępstwa z art. 191 § 1a kk (w kumulacji z zarzucanym mu też przestępstwem z art. 244 kk). Mianowicie to, że decydującą okolicznością skutkującą dekompletację znamion przestępstwa z art. 191 § 1a kk zarzucanego E. L. było ustalenie, że lokal zajmowany przez oskarżyciela posiłkowego A. A. (1), z którego korzystanie miałby oskarżony utrudniać nie był lokalem mieszkalnym. Natomiast ustawodawca zawęził krąg pokrzywdzonych wyłącznie do osób korzystających z lokalu mieszkalnego. Poza zakresem ochrony pozostają zatem osoby, które korzystają z innych lokali np. użytkowych. Zgodnie z art. 2 ust. i 4 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1910 ze zm.) samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Nie ulega zaś wątpliwości na gruncie przedmiotowej sprawy, że oskarżyciel posiłkowy zajmował nie lokal mieszkalny a altanę ogrodową na terenie ogródków działkowych. Status prawny tej budowli prawidłowo zaś określił Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, celnie przytaczając art. 12 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (tekst jedn. Dz.U.2021.1073), w myśl którego: Na terenie działki obowiązuje zakaz zamieszkiwania oraz prowadzenia działalności gospodarczej lub innej działalności zarobkowej. W związku z powyższym żadne działania (bez użycia przemocy bądź groźby jej użycia wobec osoby) utrudniające oskarżycielowi posiłkowemu A. A. zamieszkiwanie na terenie działki w obrębie ogródków działkowych podjęte w celu zmuszenia w/wym do określonego zachowania nie podlegałyby ochronie prawnej z art. 191 § 1a kk.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność omówionego w tym miejscu zarzutu. Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów była prawidłowa i odpowiednio uwzględniała dyrektywy z art. 7 kpk. Nie było więc powodów by w toku postępowania odwoławczego ingerować w treść zaskarżonego orzeczenia.

Lp.

Zarzut

3.3.

Zarzut podniesiony przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego:

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu, że zachowanie oskarżonego E. L. nie wyczerpało znamion zarzucanego mu aktem oskarżenia przestępstwa z art. 244 kk, podczas gdy oskarżony odłączył dopływ energii elektrycznej na działce oznaczonej numerem (...) mając świadomość, że obowiązuje go wyrok z dnia 17 lipca 2008 r. wydany przez Sąd Rejonowy w Pile, Wydział I Cywilny w sprawie o sygn. akt I C 653/07, w którym to został orzeczony wobec oskarżonego zakaz dokonywania naruszenia posiadania energii elektrycznej w przyszłości, co w konsekwencji prowadzi do wniosku przeciwnego, iż E. L. wypełnił swoim zachowaniem znamiona czynu opisanego w art. 244 kk

Zarzut podniesiony przez prokuratora:

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu, że zachowanie oskarżonego E. L. nie wypełniało znamion czynu z art. 244 kk, podczas gdy sposób działania oskarżonego oraz świadomość co do tego, że obowiązuje go wyrok Sadu Rejonowego w Pile w sprawie I C 653/07 prowadzą do wniosku, że E. L. swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu opisanego w art. 244 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oba podniesione przez wskazanych wyżej skarżących zarzuty jakkolwiek nawiązywały do ustaleń faktycznych to odnosiły się w swej istocie do zagadnień z dziedziny prawa karnego. Warto zatem wprowadzająco również wskazać, że norma prawna wyrażona w art. 244 kk sankcjonuje zachowanie polegające na niestosowaniu się do następujących zakazów i nakazu orzeczonych przez sąd: 1) zakaz zajmowania stanowiska, 2) wykonywania zawodu, 3) prowadzenia działalności, 4) wykonywania czynności wymagających zezwolenia, które są związane z wykorzystywaniem zwierząt lub oddziaływaniem na nie, 5) prowadzenia pojazdów, 6) wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, 7) wstępu na imprezę masową, 8) przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, 9) nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, 10) zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, 11) zakazu zbliżania się do określonych osób lub zakazu opuszczenia określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, 12) zakazu posiadania wszelkich zwierząt albo określonej kategorii zwierząt oraz nie wykonanie zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany. Zachowania sprawcze zostały zatem przez ustawodawcę dokładnie opisane, a katalog zakazów i nakazu wymienionych w art. 244 kk ma charakter katalogu zamkniętego. Wobec tego dla przypisania odpowiedzialności karnej za tego typu czyn zabroniony niezbędne jest ustalenie, że sprawca nie zastosował się do orzeczonego względem niego jego z zakazów lub nakazu zawartego w przytoczonym katalogu.

Przenosząc powyższe na grunt kontrolowanej sprawy, Sąd odwoławczy stanął na tożsamym jak Sąd Rejonowy stanowisku, że oskarżony E. L. zachowaniem podjętym w dniu 21 lipca 2019 r. nie wypełnił żadnej z enumeratywnie określonych czynności sprawczych, a przez to nie było w jego działaniu wszystkich ustawowych znamion zawartych w przepisie art. 244 kk. Nie można bowiem przyjąć, że odłączenie od działki nr (...), gdzie praktycznie od lat mieszka A. A. (1), energii elektrycznej - wbrew zakazowi dokonywania naruszenia posiadania energii orzeczonemu w sprawie cywilnej, jest naruszeniem „zakazu prowadzenia działalności”. A tylko ta czynność z zamkniętego katalogu mogła być tu rozważana. Sąd Najwyższy w jednym z orzeczeń do art. 244 kk, rozważanym przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu do wyroku uniewinniającego, jak i w apelacji prokuratora Sąd Najwyższy wyjaśnił znaczenie pojęcia „działalność” jako szereg zachowań podejmowanych przez człowieka lub grupę ludzi, które nakierowane są na osiągnięcie jakiegoś celu. Prowadzenie działalności zakłada wykonywanie, kontynuowanie pewnych działań, powtarzalność czynności, aktywność ujętą w pewne ramy organizacyjne, wykazywaną w pewnym okresie czasu ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2004 r., sygn. akt I KZP 47/03, Lex nr 84334). Zdaniem Sądu odwoławczego nie sposób uznać jednorazowego zachowania oskarżonego E. L. polegającego na odłączeniu energii elektrycznej jako mieszczącego się w pojęciu „łamania zakazu działalności” wymienionego w art. 244 kk. Przeciwne stanowiska prokuratora oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie zasługiwały na uwzględnienie. Stanowiły jedynie czystą polemikę z prawidłowo dokonanymi w tym zakresie ustaleniami i rozważaniami prawnymi Sądu Rejonowego do wydanego wyroku uniewinniającego. Nie dyskutując z zasadnością szerokiej interpretacji powyżej wskazanego znamienia zakazu prowadzenia działalności, tj. że należy przyjmować, iż chodzi o zakaz prowadzenia działalności bez jej bliższego określenia, niezmienny jest fakt, że czynu zarzucanego oskarżonemu E. L. nie można było w ten sposób ocenić. Jak słusznie wskazał i umotywował Sąd I instancji, była to jednorazowa czynność, nie działalność, a z taką miał Sąd Najwyższy do czynienia w przywołanym powyżej judykacie dotyczącym łamania zakazu m.in. zaniechania wprowadzania do obrotu towarów oznaczonych określonym znakiem towarowym. Dla silniejszego uargumentowania stanowiska z zaskarżonego wyroku, warto jeszcze zatrzymać się na treści zakazów z art. 244 kk, wśród których ustawodawca umieścił „wykonywanie czynności wymagających zezwolenia, związanych z wykorzystywaniem zwierząt lub oddziaływaniem na nie”. W rozważanym przepisie karnym została zatem oprócz działalności wyraźnie wskazana czynność rozumiana jako jednorazowe zachowanie ale powiązane rodzajowo z ochroną zwierząt. Zakładając zatem racjonalność poczynań ustawodawczych oraz kierując się wykładnią językową, porównawczą oraz celowościową należało uznać, że odcięcie energii elektrycznej było co prawda bezprawną ale czynnością. Zachowanie takie może być oczywiście przedmiotem sprawy cywilnej o naruszenie posiadania ale nie jest penalizowane.

Wobec powyższego brak już jednego z ustawowych znamion przestępstwa z art. 244 kk, tj. karalnej czynności sprawczej uniemożliwiał przypisanie E. L. odpowiedzialności karnej za zarzucany mu czyn.

Sąd Okręgowy w toku kontroli instancyjnej przedmiotowej sprawy zwrócił uwagę na jeszcze jedną okoliczność osłabiającą podstawy oskarżenia o czyn z art. 244 kk, a dotyczącą podmiotu wobec którego zapadł wyrok zakazujący określonych działań. Mianowicie, w przywołanym w zarzucie aktu oskarżenia wyroku Sądu Rejonowego w Pile z dnia 17 lipca 2008 r. w sprawie o sygn. I C 653/07 pozwanym - podmiotem, któremu m.in. zakazano dokonywania naruszania energii elektrycznej A. A. (1) w przyszłości na terenie Rodzinnego Ogrodu Działkowego w C. była osoba prawna, tj. (...) Związek (...) – Zarząd Okręgowy w P., a nie personalnie oskarżony E. L., będący wówczas Prezesem Zarządu ROD. Co więcej w opisie czynu zarzucanego oskarżonemu nie zostało także określone od strony podmiotowej, że oskarżony w dniu 21 lipca 2019 r. odłączając energię elektryczną od działki nr (...) działał jako uprawniony reprezentant tego podmiotu, a tylko w tym charakterze można by rozważać jego odpowiedzialność powiązaną z przytoczonym wyrokiem sądu cywilnego. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nieprawidłowo zatem w swojej apelacji wskazywał, że wspomniany zakaz został nałożony na osobę oskarżonego. Natomiast z treści art. 244 kk jednoznacznie wynika, że podmiotem przestępstwa z tego przepisu może być jedynie osoba, w stosunku do której prawomocnie orzeczono środki karne wymienione w tym artykule ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2009 r., sygn. akt IV KK 281/08, Lex nr 608308). Zdaniem organu odwoławczego była to dodatkowa przeszkoda dla wydania w tej sprawie wyroku skazującego.

Wniosek

Wniosek prokuratora oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego:

Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku skarżących z uwagi na bezzasadność podniesionych przez nich zarzutów. Kontrola odwoławcza nie wykazała żadnych błędów po stronie Sądu Rejonowego, który uznał, że zachowanie E. L. opisane w akcie oskarżenia nie wyczerpywało ustawowych znamion zarzucanych mu przestępstw.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji uniewinniający oskarżonego od zarzutu popełnienia czynu wyczerpującego znamiona przestępstw z art. 191 § 1a kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy była całkowita niezasadność zarzutów apelacji prokuratora, oskarżyciela posiłkowego i jego pełnomocnika, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego z urzędu – adw. D. G. – wniósł w apelacji o zasądzenie od Skarbu Państwa zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu odwoławczym. Wniosek ten podtrzymał na rozprawie apelacyjnej odbywającej się dnia 20 grudnia 2021 r. Przytoczone wyżej przepisy stanowią podstawę prawną orzeczenia uwzględniającego to żądanie. Wysokość kosztów adwokata została zaś ustalona w oparciu o § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

4.

Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji. Natomiast przepis art. 636 § 2 kpk stanowi, że w razie nieuwzględnienia środków odwoławczych wniesionych przez co najmniej dwa uprawnione podmioty, stosuje się odpowiednio art. 633 kpk, a więc zasądza się koszty od każdego ze skarżących według zasad słuszności.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżyciela posiłkowego A. A. (1) od obowiązku zwrotu na rzecz Skarbu Państwa wydatków sądowych za postępowanie odwoławcze wynoszących łącznie 526,60 zł. Oskarżyciel posiłkowy nie posiada bowiem żadnego znaczącego majątku, oszczędności, ani stałego źródła dochodu, a więc uiszczenie kosztów sądowych byłoby dla niego zbyt uciążliwe. Zła sytuacja materialna A. A. była zresztą powodem przyznania mu pełnomocnika z urzędu w tym postępowaniu karnym, a do czasu orzekania przez Sąd II instancji ta niekorzystna kondycja w żaden sposób nie uległa poprawie. W pozostałym zakresie kosztami sądowymi postępowania odwoławczego obciążony został Skarb Państwa

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak