Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 24 maja 2022 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka

Protokolant: Starszy Sekretarz Sądowy Edyta Jurkowska

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2022 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P. (1),

przeciwko M. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. W. na rzecz powoda M. P. (1) kwotę 57.468 zł (pięćdziesiąt siedem tysięcy czterysta sześćdziesiąt osiem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 22 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.203,60 zł (jedenaście tysięcy dwieście trzy złote sześćdziesiąt groszy), tytułem kosztów procesu.

SSR Andrzej Muzyka

Sygn. akt XI GC 253/21, dnia 24 czerwca 2022 r.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 lutego 2021 r. M. P. (1) wniósł przeciwko M. W. o zapłatę kwoty 61 968 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 22 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż strony łączyła umowa o roboty budowlane, której pozwany nie wykonał, wobec czego powód obciążył pozwanego karą umową w kwocie 12 150 zł, nadto powód dokonał nadpłaty wynagrodzenia przysługującego pozwanemu w kwocie 7055 zł. W związku z niewykonaniem umowy przez pozwanego w terminie, powód odstąpił od umowy i ustalił koszt potrzebny do zakończenia inwestycji na kwotę 42 763 zł. Pozwany mimo wezwania do zapłaty nie spełnił roszczenia.

Nakazem zapłaty z dnia 15 marca 2021 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz zapłaty w całości wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu, pozwany zakwestionował roszczenie co do zasady jak i wysokości, wskazując, iż nie doszło do nadpłaty wynagrodzenia powoda, albowiem powód skorzystał z możliwości odliczenia podatku VAT i wartość faktury powiększona o sporną kwotę, obniżyła wartość podatku dochodowego powoda. Nadto pozwany podniósł, że wykonał prace dodatkowe. Opóźnienie w wykonaniu umowy wynikało z okoliczności pozostających po stronie powodowej.

W toku postepowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 16 lipca 2020 r. M. W. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) (wykonawca) zawarł z M. P. (1) (inwestor) umowę o roboty budowalne. Przedmiotem umowy było zlecenie przez powoda (inwestora) wykonania przez pozwanego (wykonawcę) zgodnie z dokumentacją projektową oraz zasadami sztuki budowlanej lokalu usługowego mieszczącego się przy ul. (...) w S. nad sklepem (...).

Zawarcie umowy poprzedziły rozmowy stron, w tym wymiana korespondencji e-mail, w której pozwany przesłał powodowi wycenę oraz skan oferty dotyczącej ścianek gk.

Powodowi przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy z winy pozwanego w przypadku opóźnienia w stosunku do harmonogramu prac o okres 21 dni lub nieprzestrzegania ustaleń umowy (§ 3 ust. 6).

Strony ustaliły termin rozpoczęcia prac na dzień 23 lipca 2020r., który mógł przedłużyć się do 10 dni, o czym pozwany miał poinformować powoda. Termin zakończenia prac ustalono na dzień 7 września 2020 r., przy czym termin zakończenia robót mógł przedłużyć się o 30 dni bez kar dla pozwanego (§ 6).

Z tytułu wykonania umowy, strony ustaliły należne pozwanemu wynagrodzenie w kwocie 139.024,39 zł netto (171 000 zł brutto). Wypłata wynagrodzenia następować miała przelewem, na rachunek bankowy pozwanego według harmonogramu. Kwota wynagrodzenia mogła ulec zmianom w zależności od korekty zakresu robót dokonanej aneksem do umowy. (§ 10).

W przypadku niedotrzymania przez pozwanego terminu zakończenia poszczególnych etapów robót oraz zakończenia wszystkich prac pozwany miał zapłacić powodowi karę umową w wysokości 150 zł netto, za każdy dzień opóźnienia (§ 11 ust. 1). W przypadku niedotrzymania przez pozwanego terminu usunięcia wad stwierdzonych w protokole odbioru poszczególnych etapów prac i protokole końcowym pozwany miał zapłacić powodowi karę w wysokości 150 zł za każdy dzień opóźnienia (§ 11 ust. 2). Wysokość kary umownej była tożsama w przypadku naruszenia warunków umowy przez powoda (§ 11 ust. 3, 4, 5)

W załączniku nr 2 do umowy określono harmonogram robót budowlanych, zgodnie z którym w okresie:

- od dnia 22 lipca 2020 r. do dnia 29 lipca 2020 r. trwać miały prace wyburzeniowe,

- od dnia 30 lipca 2020 r. do dnia 7 sierpnia 2020 r. pozwany miał wykonać stelaże pod ściany gk,

- od dnia 8 sierpnia 2020 r. do dnia 30 sierpnia 2020 r. pozwany miał wykonać opłytowanie ścian i szpachlowanie,

- od dnia 31 sierpnia 2020 r. do dnia 7 września 2020 r. trwać miały prace malarskie i wykończeniowe.

Prace instalacyjne (elektryczne, wodne, wod-kan) race glazurnicze oraz pozostałe prace dekoracyjne miały być wykonywane w trakcie prac wymienionych w harmonogramie.

Załącznik do umowy stanowił również sporządzony kosztorys prac.

Prace budowalne miały zostać zakończone do dnia 7 września 2020 r. z uwagi na rozpoczynający się nowy sezon, po przerwie wakacyjnej, celem umożliwienia powodowi rozpoczęcia działalności gospodarczej w obiekcie, w którym miała być prowadzona szkoła tańca. O tej okoliczności pozwany wiedział.

Środki na wynagrodzenie wykonawcy powód posiadał z kredytu bankowego.

Dowód:

- korespondencja e-mail z k. 278-279, 288, 295, 297-301;

­- umowa z dnia 16 lipca 2020 r. wraz z załącznikami k. 15-24;

- zeznania świadka M. P. (2) k. 271-271v.;

- zeznania świadka P. K. k. 271v.;

- zeznania świadka K. S. k. 272;

- zeznania świadka S. S., k. 308 verte;

- przesłuchanie M. P. (1) k. 272v.;

- przesłuchanie M. W., k. 308verte.

Dnia 17 lipca 2020 r. pozwany wystawił na rzecz powoda fakturę VAT zaliczkową nr Z1/MP na kwotę 53 000 zł brutto (43 089,43 zł netto) tytułem płatności nr 1 wg. umowy z dnia 16 lipca 2020 r., z terminem płatności do dnia 30 lipca 2020 r. Na fakturze VAT umieszczono adnotację „opłacono”.

Dowód:
- faktura VAT nr (...) k. 25, 126;

- potwierdzenie przelewu z dnia 17 lipca 2020 r. k 33, 119;

Wiadomością e-mail z dnia 4 sierpnia 2020 r. K. S. przesłała pozwanemu rysunku techniczne dot. recepcji.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 4 sierpnia 2020 r. z załącznikiem k. 133-134, 291;

- zeznania świadka K. S. k. 272;

Wiadomością e-mail 16 sierpnia 2020 r. pozwany przesłał powodowi listę prac omawianych przez strony wskazując na wycenę części prac po otrzymaniu rzutów, oferując wskazane przez siebie płytki do akceptacji oraz wskazując stan zaawansowania robót.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 16 sierpnia 2020 r. k. 135, 293;

Wiadomością e-mail z dnia 17 sierpnia 2020 r. K. S. przesłała do stron pliki od konstruktora, wskazując na uwzględnienie błędnej szerokości muru, co zostało zaktualizowane.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 17 sierpnia 220 r. k. 294;

Wiadomością e-mail z dnia 19 sierpnia 2020 r. pozwany przesłał powodowi fakturę VAT zaliczkową za lipiec informując, że pozostałe faktury zostaną przesłane po weekendzie.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 19 sierpnia 2020 r. k. 286;

Wiadomościami e-mail z dnia 28 sierpnia 2020 r. K. S. oraz T. C. przesłali powodowi rzuty podłogi i kanalizacji oraz projekty instalacji elektrycznej.

K. S. wniosła o podanie modeli umywalek, baterii i wymiarów luster do szczegółowego projektu.

Dowód:

- wiadomości e-mail z dnia 28 sierpnia 2020 r. k. 106, 109, 296;

- załączniki k. 107-108, 110-118;

- fotografia projektu k. 179;

- zeznania świadka K. S. k. 272;

Dnia 10 września 2020 r. pozwany wystawił na rzecz powoda fakturę VAT zaliczkową nr Z2/MP na kwotę 35 055 zł brutto (28 500 zł netto) tytułem płatności nr 2 wg. umowy z dnia 16 lipca 2020 r., z terminem płatności do dnia 28 września 2020 r. Na fakturze VAT umieszczono adnotację „opłacono”.

Dowód:
- faktura VAT nr (...) k. 26, 127;

- potwierdzenie przelewu z dnia 18 sierpnia 2020 r. k. 34, 120;

Wiadomością e-mail z dnia pozwany przesłał powodowi zestawienie prac dodatkowych.

Dowód:
­ - wiadomość e-mail z dnia 17 września 2020 r. k. 137, 289-290;

Dnia 21 września 2020 r. pozwany wystawił na rzecz powoda fakturę VAT zaliczkową nr Z3/MP na kwotę 20 000 zł brutto (16 260,16 zł netto) tytułem płatności nr 3 wg. umowy z dnia 16 lipca 2020 r., fakturę VAT zaliczkową nr Z4/MP na kwotę 30 000 zł brutto (24 390,24 zł netto) tytułem płatności nr 4 wg. umowy z dnia 16 lipca 2020 r., fakturę VAT zaliczkową nr Z5/MP na kwotę 30 000 zł brutto (24 390,24 zł netto) tytułem płatności nr 5 wg. umowy z dnia 16 lipca 2020 r., z terminami płatności do dnia 9 października 2020 r. Na fakturach VAT umieszczono adnotację „opłacono”.

Dowód:
- faktura VAT nr (...) k. 27-29, 128-130;

- potwierdzenie przelewu z dnia 1 września 2020 r. k. 35, 121;

- potwierdzenie przelewu z dnia 2 września 2020 r. k. 36, 122;

- potwierdzeni przelewu z dnia 8 września 2020 r. k. 37, 123;

Dnia 21 września 2020 r. pozwany wystawił na rzecz powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 8445 zł brutto (6865,85 zł netto) tytułem płatności nr 1 wg. umowy z dnia 16 lipca 2020 r., z terminem płatności do dnia 20 listopada 2020 r.

Łącznie tytułem faktur VAT zaliczkowych, powód uiścił na rzecz pozwanego kwotę 175 055 zł.

Dowód:
- faktura VAT nr (...) k. 30, 131;

- potwierdzenie przelewu z dnia 25 września 2020 r. k. 38, 124;

Również dnia 21 września 2020 r. pozwany wystawił na rzecz powoda fakturę VAT końcową nr FK1/MP na kwotę 176 500 zł brutto, 143 495,93 zł netto, łącznie na kwotę 0 zł stwierdzając rozliczenie na podstawie faktur VAT zaliczkowych.

Nadto pozwany wystawił na rzecz powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 32 983,68 zł brutto (26 816 zł netto) tytułem:

- obróbki i montażu drzwi wejściowych za cenę 492 zł brutto (400 zł netto);

- poszerzenia otworu drzwi wewnętrznych 11 usł. Za cenę jednostkową 90 zł netto, łącznie 1217,70 zł brutto (990 zł netto);

- montażu drzwi za cenę 2164,80 zł brutto (1760 zł netto);

- rozprowadzenia przewodu ppoż i ewakuacyjnego za cenę 2029,50 zł brutto (1650 zł netto);

- wykonania zabudowy gk. poczekalni za cenę 6888 zł brutto (5600 zł netto);

- przerobienia podejścia pod grzejnik za cenę 307,50 zł brutto (250 zł netto);

- demontażu i utylizacji ściany z gk. za cenę 799,50 zł brutto (650 zł netto);

- demontażu i utylizacji płytek w kuchni za cenę 246 zł brutto (200 zł netto);

- demontażu i utylizacji płytek w rozdzielni za cenę 184,50 zł brutto (150 zł netto);

- naprawy zalanych płyt gk. za cenę 688,80 zł brutto (560 zł netto);

- zabudowy drzwi płytą gk. w małej S. tanecznej za cenę 246 zł brutto (200 zł netto);

- zabudowy płyta gk. pod oknem w S. tanecznej za cenę 1599 zł brutto (1300 zł netto);

- szpachlowania ścian 468 m ² za cenę 15 542,28 zł brutto, 12 636 zł netto;

- H. B. do klatki schodowej za cenę 184,50 zł brutto (150 zł netto);

- B. D. Elf 955 szary do klatki schodowej za cenę 393,60 zł brutto (320 zł netto);

z terminem płatności do dnia 20 listopada 2020 r.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 31, 132;

- faktura VAT nr (...) k. 32, 125;

Powód wpłacił pozwanemu kwotę 3000 zł w gotówce.

Bezsporne.

Wiadomością e-mail z dnia 22 września 2020 r. pozwany przesłał powodowi zestawienie faktur zaliczkowych oraz fakturę końcową, a także fakturę za prace dodatkowe, wskazując, iż do zapłaty została ostatnia faktura zaliczkowa na kwotę 8445 zł brutto, która pozwany wystawił „z góry”, aby móc wystawić fakturę końcową, celem umożliwienia powodowi złożenia wniosku o zwrot VAT-u. Nadto pozwany wskazał, iż prace dodatkowe w łazience zostaną wycenione osobno.

Pozwany wskazał, iż faktura na prace dodatkowe opiewa na kwotę 26 816 zł, wnosząc aby powód do końca tygodnia wykonał przelew na kwotę 10 000 zł, zaś resztę powód będzie mógł uiścić po otrzymaniu zwrotu podatku VAT.

Dowód:
- wiadomość e-mail z dnia 22 września 2020 r. k. 138, 287;

Wiadomością na komunikatorze M., pozwany poinformował M. P. (2) o wstrzymaniu prac w związku z nieuiszczeniem kwoty 30 850,58 zł brutto.

Dowód:

- zrzut ekranu k. 140;

Wiadomością e-mail z dnia 17 listopada 2020 r. powód przesłał pozwanemu wycenę niewykonanych prac oraz prac wykonanych błędnie wskazując, iż wysokość kary umownej na dzień sporządzenia wiadomości wynosi 10 800 zł.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 17 listopada 2020 r. k. 292;

Pismem z dnia 20 listopada 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznej kwoty 59 392 zł w terminie 14 dni, na wskazaną kwotę składały się kwoty:

- 7055 zł tytułem różnicy pomiędzy wynagrodzeniem ustalonym w umowie a rzeczywiście uiszczona kwotą;

- 11 100 zł tytułem kary umownej w wysokości ustalonej na dzień 20 listopada 2020 r. (150 zł netto x 74 dni);

- 41 237 zł tytułem wartości niewykonanych prac, które zostały przewidziane w kosztorysie i zostały opłacone.

Powód zakwestionował również zasadność wystawienia faktury VAT nr (...) na kwotę 32 983,68 zł podnosząc, iż została ona wystawiona niezgodnie z umową, a także prace nią objęte zostały wykonane w sposób nierzetelny oraz wygórowany.

Powód wyznaczył termin odbioru prac i sporządzenia protokołu na dzień 27 listopada 2020 r.

Dowód:

- pismo z dnia 20 listopada 2020 r. k. 39-40;

- dowód nadania k. 41;

- wiadomość e-mail z dnia 20 listopada 2020 r. k. 61, 280, 284;

Pismem z dnia 25 listopada 2020 r. powód wezwał pozwanego do zaniechania zachowań wypełniających znamiona czynu zabronionego. Nadto powód podniósł, iż uiścił łączną kwotę 178 055 zł, zaś prace objęte umową i wycenione na kwotę 171 000 zł, nie zostały wykonane w całości.

Dowód:
- pismo z dnia 25 listopada 220 r. k. 42;

Wiadomością e-mail z dnia 26 listopada 2020 r. pozwany poinformował powoda, iż wiadomość e-mail z dnia 20 listopada (...). trafiła do skrzynki S. poczty e-mail. Nadto pozwany oświadczył, iż wyznaczony termin odbioru jest dla niego nieodpowiedni , proponując wyznaczenie terminu odpowiedniego dla obu stron.

Dowód:

- wiadomość e-mail k. 62, 284;

Dnia 27 listopada 2020 r. powód sporządził jednostronny protokół odebrania robót, stwierdzając złe wykonania umowy, z wadami określonymi w załączniku nr 1, wskazując, iż powód dokona odstąpienia od umowy. W protokole wskazano, iż robót nie zakończono, termin prac uległ przedłużeniu o okres 81 dni z winy pozwanego.

W załączniku nr 1 sporządzono dokumentacje fotograficzną, z opisem niewykonanych prac oraz prac wykonanych wadliwie.

Dowód:

- protokół z dnia 27 listopada 2020 r. k. 43;

- załącznik nr 1 k. 44-56;

- dowód nadania k. 57;

Na zlecenie powoda, K. S. sporządziła zestawienie prac wykonanych oraz dokonała ustalenia wartości prac niewykonanych przez powoda, na kwotę 42 763 zł.

Dowód:

- zestawienie k. 59-60;

Pismem z dnia 30 listopada 2020 r. powód oświadczył o odstąpieniu o roboty budowlane zawartej dnia 16 lipca 2020 r., w jej niezrealizowanej części. Powód podniósł, iż mimo wyznaczenia terminu zakończenia prac na dzień 7 września 2020 r., prace nie zostały wykonane do dnia 27 listopada 2020 r. Nadto powód powołał się na treść umowy, zgodnie z którą, w przypadku opóźnienie w stosunku do harmonogramu prac o 21 dni lub nieprzestrzegania umowy, powodowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy. Powód poinformował powoda, iż na dzień sporządzenia protokołu tj. 27 listopada 2020 r., wysokość kary umownej wynosi 12 150 zł.

Dowód:

- pismo z dnia 30 listopada 2020 r. k. 58;

- korespondencja e-mail k. 63v.-64, 281-283;

Wiadomością e-mail z dnia 10 grudnia 2020 r. pozwany poinformował powoda, iż odpowiedzi na pismo z dnia 30 listopada 2020 r. udzieli w terminie 7 dni, wskazując jednocześnie na podtrzymanie swojego dotychczasowego stanowiska.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 10 grudnia 2020 r. k. 282;

Pismem dnia 11 grudnia 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznej kwoty 61 698 zł w terminie 7 dni.

Na wskazana kwotę składały się:

- 7055 zł tytułem różnicy pomiędzy wynagrodzeniem ustalonym przez strony a faktycznie uiszczonym przez powoda;

- 12 150 zł tytułem kary umownej na dzień sporządzenia protokołu odbioru tj. 27 listopada 2020 r.;

- 42 763 zł tytułem wartości prac niewykonanych przez pozwanego a uiszczonych przez powoda.

Wiadomością e-mail z tego samego dnia, powód podtrzymał swoje stanowisko, przesyłając pozwanemu skan protokołu odbioru. W odpowiedzi, pozwany podniósł, iż nie zwróci pieniędzy, kwestionując stanowisko powoda, wskazując na złożenie w przyszłości propozycji ugodowej.

Dowód:

­- pismo z dnia 11 grudnia 2020 r. k. 65-66;

- dowód nadania k. 67;

- korespondenci e-mail z dnia 11 grudnia 2020 r. k. 281;

Pismem z dnia 22 stycznia 2021 r. powód wezwał pozwanego do odbioru pozostawionych materiałów w nieprzekraczalnym terminie 10 dni.

Dowód:

- pismo z dnia 22 stycznia (...). k. 139;

Wiadomością e-mail z dnia 9 lutego 2020 r pozwany wskazał, iż po odbiór rzeczy pozostawionych w lokalu powoda stawi się w piątek tj. 12 lutego 2021 r. o godz. 8:00.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 9 lutego 2021 r. k. 136;

W umowie o roboty budowlane oraz w zestawieniu cen które są załącznikiem do umowy wymieniona jest tylko część robót wykończeniowych wykonanych w lokalu. Nie ma żadnych innych dowodów oprócz wystawionej faktury, że zakres robót został zmieniony (rozszerzony). Wady wykonania robót w większości dotyczą robót nie ujętych w umowie i dołączonych załącznikach. Dotyczy to w szczególności sufitów z lameli. Wartość poszczególnych robót wymieniona w załączniku przyjęta jest na podstawie nieznanych katalogów czy też innych publikacji w sposób zbiorczy dla różnych robót z cząstkowymi przedmiarami. Z załączonych do sprawy materiałów nie wynikają ilości uzgodnionych robót. W niniejszej opinii ceny robót niewykonanych przyjęte są na podstawie ich wartości podanych przez powoda poprzez porównanie ich z cenami z załącznika wykonawcy oraz publikowanych w Internecie cen usługodawców. Sprawdzeniu podlega ich wartość czy mieści się w wartościach robót podobnych funkcjonujących na rynku usług.

Protokół odbioru wraz z załącznikiem zawiera oprócz wad wykonania poszczególnych robót, zestawienie robót wymienionych w ofercie a niewykonanych przez pozwanego. Ilość robót wadliwie wykonanych kwalifikuje całość robót jako wykonanych niezgodnie z zamówieniem powoda.

Każdą wadę robót budowlanych można usunąć. Ważny jest koszt takiej operacji jak i możliwości techniczne wykonawcy.

Część robót widoczna w trakcie wykonywania prac, opisana w opinii prowadzona była niezgodnie z warunkami technicznymi ale bez uwag zamawiającego. Wykonane roboty (uzgodnione i nieuzgodnione) posiadają szereg usterek udokumentowanych dokumentacją fotograficzną. Wartość robót uzgodnionych w umowie i nie wykonanych wynosi 50 976,82 zł netto obliczona na podstawie cen usługodawców zamieszczonych na stronach KB.pl.

Niewykonane prace dotyczyły wybicia otworu w ścianie z obróbką i wybicie ścianek działowych w w.c., nowej instalacji elektrycznej (brakująca listwa L. nad lustrem w (...)), ścianki działowej z oknem, przerobienia hydrauliki, malowania sufitów, montażu listwy ozdobnej, łazienki damskiej, łazienki męskiej, malowania i tapetowania ścian w S. nr 01, 02, 03, 04.

Dowód:

- pisemna opinia biegłego sądowego F. Z. k. 198-219,

- ustna opinia biegłego sądowego F. Z., k. 308-309.

Całość robót wykonana w ramach zawartej umowy jest na bardzo niskim poziomie. We wszystkich rodzajach wykonanych robót występują wady wykonawcze. Część robót wymienionych w załączniku nr 1 do umowy wcale nie została wykonana. Roboty prowadzone były bez nadzoru uprawnionych osób.

Wartość robót uzgodnionych w umowie i nie wykonanych wynosi 50.976,82 zł netto obliczona na podstawie cen usługodawców zamieszczonych na stronach internetowych KB.pl.

Natomiast wartość robót wadliwie wykonanych wynosi 40.953,33 zł netto obliczona na podstawie nakładów rzeczowych wymienionych w KNR oraz cen materiałów na podstawie wydawnictwa (...) w poziomie cen IV kw (...) r. (ceny na stronach KB.pl zmieniane są na bieżąco nie ma cen archiwalnych).

Dowód:

- pisemna opinia biegłego sądowego F. Z., k. 332-357,

- ustna opinia biegłego sądowego F. Z., k. 367.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Strony związane były umową o roboty budowlane.

Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Powyższa kwalifikacja prawna nie była kwestionowana przez strony. Przy czym przyjęcie, że strony łączyła umowa o dzieło (art. 627 kc) w ocenie Sądu nie zmienia rozstrzygnięcia w sprawie.

Niniejszym pozwem powód dochodził kwoty 61 968 zł, na którą składały się kwoty:

- 7055 zł tytułem nadpłaconych kosztów wykonania przez pozwanego robót, ponad kwotę ustaloną w umowie;

- 42763 zł tytułem kosztu prac niewykonanych, w celu zakończenia inwestycji;

- 12150 zł tytułem kary umownej.

Odnosząc się do żądania pozwu w zakresie kwoty 7055 zł odwołać się należy do treści § 10 ust. 3 umowy, z którego wynika, że kwota wynagrodzenia, o której mowa w ust. 1 może ulec zmianom w zależności od korekty zakresu robót, dokonanej aneksem do umowy.

W niniejszej sprawie nie sporządzono aneksu do umowy. Z powyższego wynika więc, że kwota wynagrodzenia określona w § 10 ust. 2 umowy jest kwotą ostateczną, która wiązała strony. Była to kwota 139.024,39 zł netto (171.000 brutto). Taka też kwota została ujęta w kosztorysie inwestorskim k. 22-24.

Powód zapłacił zaś pozwanemu należność w kwocie 178.055 zł brutto. Powód wykonał bowiem przelewy w kwocie 175.055 zł. Ponadto pozwany nie zakwestionował okoliczności otrzymania gotówki w kwocie 3000 zł od powoda. Tym samym Sąd przyjął iż powód zapłacił pozwanemu przy wykonywaniu umowy o roboty budowalne, której dotyczy postępowanie kwotę 178.055 zł. Dodać należy, że powyższe stanowisko powoda ma uzasadnienie w fakturze VAT (k. 25) na kwotę 53.000 zł i w dowodzie wpłaty na kwotę 50.000 zł (k. 33). Pozwany nie wzywał powoda o dopłatę kwoty 3000 zł.

Wobec tego, że jedynie dla kwoty 171.000 zł istniała podstawa prawna do świadczenia, nadwyżkę dokonanej wpłaty Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda na podstawie art. 410 § 1 kc w zw. z art. 405 kc. Zgodnie z art. 410 § 1 kc przepisy artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do świadczenia nienależnego. W myśl art. 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do zwrotu korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe do zwrotu jej wartości.

Powód nie był zobowiązany do zapłaty kwoty wynagrodzenia ponad ustalone w umowie 171.000 zł brutto (art. 410 § 2 kc). Pozwany nie wykazał, że powód wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany (art. 411 pkt 1 kc). Ponadto świadczenie powoda zostało dokonane w celu uniknięcia przymusu w rozumieniu art. 411 pkt 1 kc, gdyż powodowi, co było wiadomym pozwanemu zależało na otwarciu szkoły tańca po przerwie wakacyjnej. Dodatkowo powód kredytował środki przeznaczane na wynagrodzenie pozwanego, co wiązało się z presją czasu, konieczności spłat rat kredytu, uzyskania odpowiednich dochodów z prowadzonej działalności już od września 2020 r.

Pozwany nie wykazał, okoliczności z art. 407 kc, 409 kc. Dodatkowo w ocenie Sądu pozwany jako profesjonalista świadom niewykonania umowy w znacznej części (co wynika z opinii biegłego sądowego) powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu w rozumieniu art. 409 kc.

Tym samy żądanie zapłaty kwoty 7055 zł było uzasadnione (178.055 zł – 171.000 zł).

W ocenie Sądu żądanie zwrotu wskazanej kwoty nie było możliwe w oparciu o art. 415 kc. Powód nie naprowadził w ocenie Sądu twierdzeń i dowodów, które mogłyby prowadzić od odpowiedzialności deliktowej pozwanego.

Odnosząc się do zapłaty kwoty określonej w umowie, tj. 171.000 zł, to z ww. kwoty żądana kwota 42.763 zł również podlegała zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda.

Umowa zwarta pomiędzy stronami dnia 16 lipca 2020 r. nie była bowiem wykonana przez pozwanego w części, tj. co do wartość robót uzgodnionych w umowie i nie wykonanych w kwocie 50.976,82 zł netto, co wynika z opinii biegłego sądowego – pisemnych i ustnych przeprowadzonych w sprawie. Opinie są jasne i pełne. Wnioski zawarte w opinii zostały uzasadnione. Ponadto biegły podtrzymał swoje stanowisko na rozprawie, w toku opinii ustnych uzupełniających szczegółowo odnosząc się do zastrzeżeń i pytań strony pozwanej.

Mieć należy na uwadze, że jeżeli sprawa wymaga wiadomości specjalnych, w tym wiadomości z dziedziny budownictwa, to Sąd nie może sam rozstrzygać tego, czy proces budowlany został przeprowadzony w sposób prawidłowy czy też nie . Kodeks postępowania cywilnego obliguje Sąd do zasięgnięcia opinii biegłego sądowego (art. 278 § 1 kc). Taki dowód został przeprowadzony i jest on w swych wnioskach niekorzystny dla pozwanego. Sąd nie dostrzega argumentów na rzecz podważenia opinii biegłego sądowego i jego wniosków. Stąd konieczność przyjęcia wniosków wynikających z tej opinii za udowodnione.

Biegły wskazał, że wartość robót uzgodnionych w umowie i nie wykonanych w kwocie 50.976,82 zł netto. Przy czym biegły te wyliczenia prowadził w porównaniu do ogólnej wysokości wynagrodzenia opisanego w umowie.

Wobec czego przyjąć należy, że powód płacąc kwotę 171.000 zł (co do nadwyżki w kwocie 7055 zł mowa była wyżej), nadpłacił na kwotę 50.976,82 zł netto. Z tej kwoty powód żąda zwrotu w niniejszym postępowaniu kwoty mniejszej bo 42.763 zł i przyjąć należy, że żądanie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 635 kc jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

W ocenie Sądu przepis ww. ma zastosowanie również do umowy o roboty budowlane (art. 656 § 1 kc). Ponadto możliwe jest odstąpienie od umowy na tej podstawie również po upływie terminu do wykonania dzieła, albowiem w przepisie tym dodano słowo „jeszcze”, co oznacza, że można odstąpić od umowy przed terminem wykonania dzieła jak i po terminie.

Pozwany uchybił terminowi wykonania dzieła, co potwierdził również biegły sądowy w niniejszym postępowaniu, wobec czego oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 30 listopada 2020 r. było skuteczne.

Przy czym oświadczenie z dnia 30 listopada 2020 r. dotyczy odstąpienia od umowy w jej niezrealizowanej części, którą biegły sądowy wyliczył na kwotę odpowiadającą wynagrodzeniu w wysokości 50.976,82 zł netto.

Zgodnie z art. 494 § 1 kc strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania

Powód żądał zwrotu części wynagrodzenia w kwocie 42.763 zł (kwota mniejsza niż wyliczona przez biegłego sądowego), które to żądanie było uzasadnione, albowiem za to świadczenie nie uzyskał ekwiwalentu, w postaci robót zrealizowanych przez pozwanego (art. 494 § 1 kc w zw. z art. 635 kc w zw. z art. 656 § 1 kc).

Przechodząc do uzasadnienia naliczenia kary umownej w kwocie 12.150 zł wskazać należy, że żądanie zapłaty tej kary uznać należy za nieuzasadnione w części.

Zgodnie z §11 umowy, zarówno powodowi jak i pozwanemu w przypadku opóźnienia w wykonaniu obowiązków umownych, przysługiwało prawo żądania kary umownej w kwoce 150 zł netto dziennie. Zapis § 11 umowy znajdował oparcie w art. 483 § 1 kc stosownie do którego można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W myśl art. 484 § 1 kc w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

Z tego tytułu powód obciążył pozwanego karą umową w kwocie 12150 zł stanowiącą iloczyn 81 dni tj. od dnia 7 września 2020 r. do dnia 27 listopada 2020 r.

Umowa nie została wykonana do dnia 7 września 2020 r., ani też do dnia 27 listopada 2020 r. (data końcowa, do której naliczono karę umowną), co potwierdza również opinia biegłego sadowego przeprowadzona w sprawie, skoro wartość robót uzgodnionych w umowie i nie wykonanych wynosi 50.976,82 zł netto. Tym samy okres za który żąda powód należności z tytułu kary umownej, tj. od dnia 7 września 2020 r. do dnia 27 listopada 2020 r., jest uzasadniony z tym zastrzeżeniem, że ulega modyfikacji w świetle § 6 ust. 7 umowy.

Zgodnie z § 6 ust. 7 umowy, termin zakończenia robót mógł ulec przedłużeniu o 30 dni bez kar umownych dla wykonawcy. W ocenie Sądu wskazany paragraf uzasadnia skrócenie okresu, za który może być naliczana kara umowna o 30 dni.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne obciążenie pozwanego karą umowną stanowiącą iloczyn odpowiednio 51 dni (81 dni – 30 dni) i stawki 150 zł netto, co daje kwotę 7650 zł.

Odnosząc się do pozostałych twierdzeń i zarzutów wskazać należy, że kwota stanowiąca wartość robót wadliwie wykonanych wynosząca zgodnie z opinią biegłego sądowego kwotę 40.953,33 zł netto nie była objęta przedmiotem żądania pozwu.

Pozwany nie przedstawił do potrącenia ani też nie wniósł powództwa wzajemnego o zapłatę wartości robót dodatkowych, na które się powoływał w postępowaniu, stąd wskazane zarzuty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia. Powyższe dotyczy faktury VAT numer (...) na kwotę 32.983,68 zł brutto. Ewentualną podstawą żądania ww. należności wobec braku aneksu do umowy byłyby przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Przesłanki z zapisu § 10 ust. 6 mowy nie zostały wykazane przez pozwanego, albowiem nie wykazano przeprowadzenia i wysokości pomiarów powykonawczych, o których mowa w tym paragrafie. Wszelkie zaś zmiany umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (§ 14 ust. 1 umowy).

Stosunku osobiste pomiędzy stronami, ich wzajemny stosunek do siebie nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, w kontekście żądań zgłoszonych w pozwie. Również w postępowaniu nie rozliczano wobec braku zgłoszenia takich żądań ewentualnych zwrotów rzeczy, w tym narzędzi pozwanego.

Brak stawiennictwa pozwanego na termin w dniu 27 listopada 2020 r. w lokalu w celu sporządzenia protokołu dotychczas wykonanych prac, w ocenie Sądu o tyle nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, że potwierdzono opinią biegłego sądowego, że nie wszystkie prace zostały wykonane. Co prowadzi do wniosku, że powód zasadnie odstąpił od umowy. Sąd nie oparł wyroku na domniemaniach z § 9 ust. 7 umowy, tylko w oparciu o dowód z opinii biegłego sądowego przeprowadzony w sprawie. Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu pozwany został skutecznie zawiadomiony o terminie odbioru w dniu 27 listopada 2020 r. Powiadomienie nastąpiło drogą mailową. Ponadto do pozwanego nadano przesyłkę pocztową.

Ustalenie wysokości wynagrodzenia w umowie stron w ocenie Sądu nie można korygować w oparciu o stwierdzenie pozwanego, że nastąpiła w tym zakresie omyłka. Powyższej okoliczności nie potwierdziła strona powodowa. Stąd Sąd przyjął wysokość ustalonego wynagrodzenia zgodnie z treścią dokumentu.

Faktyczna zapłata należności ponad cenę określoną w umowie nastąpiła. Okoliczności, że nastąpiła w wykonaniu wezwania do zapłaty, wcześniejszej korespondencji e-mail, czy też okoliczności, że powód uzyskał zwrot nadpłaty podatku VAT od kwoty faktury, brak żądania skorygowania faktury, nie zmieniają oceny prawnej, że świadczenie ponad kwotę ustaloną w umowie jest świadczeniem nienależnym, które zostało ocenione powyżej.

W ocenie Sądu termin zakończenia robót został określony na dzień 7 września 2020 r., jedynie strona powodowa zrzekła się możliwości naliczenia kar umownych przez okres 30 dni, w oparciu o § 6 ust 7 umowy.

W ocenie Sądu zapis § 9 ust. 3 umowy nie pozbawiał powoda prawa do odstąpienia od umowy na podstawie art. 635 kc. Powód miał prawo żądać wykonania umowy i przepis § 9 ust. 3 zakreśla terminy realizacji tego uprawnienia powoda przez pozwanego. Wyłączenie zastosowania art. 635 kc musiałoby być wyraźne i jednoznaczne, a nie miało to miejsca w niniejszej sprawie.

Wskazać należy, że § 11 ust. 1 umowy przewiduje karę umową za opóźnienie a nie zawinione opóźnienie (zwłokę) a termin zakończenia robót wynika choćby z harmonogramu (k. 20 verte) oraz z § 6 ust. 5 umowy.

Pozwany powoływał się na następujące omówione niżej okoliczności, które prowadziły do opóźnienia robót zachodzące po stronie powodowej. W ocenie Sądu nie zostały one wykazane (pozwany nie wykazał konkretnie w jakich terminach wykonał jakie roboty, jak posuwał się front robót), a argumentacja strony powodowej zasługiwała w tym zakresie na uwzględnienie.

Pozwany nie wykazał, że zwracał się o dosłanie konkretnej dokumentacji czy to do powoda czy to do K. S. za wyjątkiem maila z dnia 16 sierpnia 2020 r., który zostanie niżej opisany.

Pozwany wskazał, że do dnia 7 września 2020 r. powód nie dostarczył niezbędnych materiałów i wyposażenia, takich jak listwy L., oprawy L., tapety, umywalki, baterii umywalkowej, zaworów kulowych i wężyków do baterii.

Pozwany wskazał, że uzgodnił z powodem ponowne zamontowanie lameli, przy czym pozwany wskazywał, że ich ponowny montaż nie będzie estetyczny.

Pozwany wskazywał, że powód nie dostarczył niezbędnej dokumentacji do prowadzenia prac budowlanych do czego był zobowiązany w świetle § 2 ust. 2 i 3 umowy. Powoływał się na zapis e-mail z dnia 16 sierpnia 2020 r. w którym było wskazane, że łazienka czeka na projekt wnętrza i wytyczne co do wykonania otworu drzwiowego oraz ostateczny projekt instalacji wodnej. Wskazano, że do czwartku mile widziane byłyby wytyczne co do otworów drzwiowych do łazienki i tras kablowych do instalacji elektrycznej. Podano, że na ten tydzień „mamy jeszcze pracy” ale od „24 będziemy stali z pracami”. Wskazano, że istnieje potrzeba ustalenia czy ściany (czy mają być szpachlowane) pod kolor czarny oraz podjęcia decyzji co do lameli.

Pozwany wskazał, że w dniu 28 sierpnia 2020 r. na pocztę pozwanego trafiła wiadomość z projektem instalacji elektrycznej, a w dniu 3 września 2020 r. szkic nadproży.

Powód w ocenie Sądu trafnie powołał się na zapis e-maila z dnia 16 sierpnia 2020 r. Już z tego maila wynika, że jeżeli mowa o opóźnieniu po stronie powodowej w dostarczeniu projektu, który wypływać mógł na opóźnienie prac to dotyczyć to mogłoby co najwyżej 4 dni, skoro sam pozwany wskazuje, że do 24 sierpnia 2020 r. prace mogą być wykonywane, a dopiero po tym dniu może być problem z postępem prac, tymczasem przyznał jednocześnie pozwany, że w dniu 28 sierpnia 2020 r. otrzymał projekt instalacji elektrycznej.

Powyższe stanowiska pozwanego są nieuzasadnione o tyle, że powód nie odstąpił od umowy w dniu 7 września 2020 r. tylko pismem z dnia 30 listopada 2020 r. (a więc prawie 3 miesiące później). Sąd ponadto uznał, że kara umowna za okres od 7 września 2020 r. do 7 października 2020 r. nie była uzasadniona, o czym była mowa wyżej z powołaniem się na § 6 pkt 7 umowy).

Z opinii biegłego wynika natomiast m.in. że nie zamontowano listwy L. nad lustrem w S. nr 3. W projekcie instalacji elektrycznej był punkt do podłączenia oprawy L. (k. 179). W kwestii lameli biegły również nie podzielił stanowiska pozwanego, wskazując, że nie zostały one prawidłowo zamontowane, przy czym nie było to uzasadnione ich wcześniejszym demontażem. Ponadto z opinii biegłego sądowego wynika, że nie tylko łazienki nie zostały wykończone ale również sale nr 01,02,03,04.

Mieć należy na uwadze, że zmianę koncepcji wykonania łazienki należy rozliczyć w ramach § 8 ust. 1 umowy jako prace zamienne.

Przerwa w dostawie energii elektrycznej w okresie od 28 sierpnia 2020 r. do dnia 1 września 2020 r. nie wpływa na uzasadnienie przestoju w świetle § 4 ust. 8 umowy, a to z uwagi na obowiązek informacyjny z tego przepisu dla inwestora. Ponadto pozwany nie wykazał jakie prace w tym czasie miałyby być wykonywane i czy potrzebna była do tego energia elektryczna (zgodnie z harmonogramem w okresie od 8 sierpnia do 30 sierpnia miało nastąpić płytowanie ścian, szpachlowanie, a w okresie od 31 sierpnia do 7 września – prace malarskie i wykończeniowe). Niezależnie od tego wskazać należy, że Sąd odliczył przy wcześniejszym wyliczeniu należności z tytułu kary umownej okres 30 dni. Natomiast do odstąpienia od umowy doszło pismem z dnia 30 listopada 2020 r.

Płatności były wykonywanie rzeczywiście niezgodnie z harmonogramem z § 10 ust. 4 umowy, niemniej ostateczna płatność nastąpiła w dniu 25 września 2020 r. (wpłata kwoty 10.000 zł, k. 38). Pozwany natomiast nie wykonał prac do dnia 30 listopada 2020 r. (dzień odstąpienia od umowy). Powoływanie się na to, że powód dokonał płatności całego wynagrodzenia z opóźnieniem w sytuacji gdy pozwany w znacznej części (z wyliczeń biegłego wynika, że w około 1/3) nie ukończył prac przed terminem w ocenie Sądu nie zasługuje na ochronę w świetle art. 5 kc. Zwłaszcza, że pozwany w ocenie Sądu nie wykazał, że po 7 września 2020 r. rzeczywiście zamierzał dokończyć realnie pracę, choć deklarował taką chęć również w toku procesu. Dodać należy, że choć nie stanowiło to przedmiotu żądania pozwu biegły wyliczył, że wartość wadliwie wykonanych robót wynosi 40.953,33 zł netto obliczona na podstawie nakładów rzeczowych wymienionych w KNR oraz cen materiałów na podstawie wydawnictwa (...) w poziomie cen IV kw (...) r. Powyższe ma również w ocenie Sądu znaczenie dla uzasadnienia zastosowania art. 5 kc w odniesieniu do powoływania się na opóźnienie w płatnościach po stronie powodowej w stosunku do harmonogramu z umowy. Niezależnie od powyższego w ocenie sądu pozwany nie skorzystał toku wykonywanych prac z treści § 11 ust. 8 umowy, wobec czego nie może się powoływać na tą okoliczność po odstąpieniu od umowy przez powoda.

Wobec powyższego w pkt I wyroku zasądzono kwotę 57.468 zł (7055 zł + 42763 zł + 7650 zł).

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu w pkt II wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc. Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono od dnia 22 grudnia 2022 r., albowiem w dniu 14 grudnia 2020 r. pozwany otrzymał ostateczne wezwanie do zapłaty.

Zeznania świadka D. K. został pominięte na podstawie art. 235(2) § 1 pkt 5 kpc, albowiem pozwany powinien zgłosić ten dowód już w sprzeciwie, o czy pozwany był pouczony (k. 272).

Stan faktyczny sąd oparł o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i stron. Sąd dał im wiarę, czym innym jest ocena tego jakie okoliczności faktyczne zostały poszczególnymi dowodami wykazane. Opinia biegłego została ocenione powyższej.

Rozstrzygnięcie o tych kosztach z punktu II. wyroku znajduje postawę prawną w art. art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 92,73 %.

Na koszty te składa się opłata od pozwu w kwocie 3099 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 5417 zł oraz wynagrodzenie biegłego sądowego pokryte z zaliczki w kwocie 3565,96 zł. Łącznie była to kwota 12.081,96 zł. Pozwany nie poniósł żadnych kosztów procesu. Wobec powyższego koszty należne dla powoda to kwota 11.203,60 zł (12.081,96 zł x 92,73 %).

W tym stanie rzeczy orzeczono jak sentencji.

SSR Andrzej Muzyka

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

(...)