Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 05 lipca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Bogusław Łój

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Dejewska vel Dej

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2022 r. w Zielonej Górze

odwołania (...) M. N. Sp. J. w Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11.02.2020 r. znak (...)

o składki

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od odwołującego (...) M. N. Sp. J.
w Z. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Bogusław Łój

Sygn. akt IV U 1140/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 11.02.2020 r., znak sprawy: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że Przedsiębiorstwo (...) (...) M. N. s.j. z siedzibą w Z. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 15 607,19 zł, w tym:

1) z tytułu:

– składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od kwietnia 2017 r. do grudnia 2017 r. w kwocie: 10 562,52 zł;

– odsetek za zwłokę: 2 027,00 zł;

– kosztów upomnienia: 11,60 zł;

– kosztów egzekucyjnych: 0 zł;

2) z tytułu:

– składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od maja 2017 r. do grudnia 2017 r. w kwocie: 1 984,51 zł;

– odsetek za zwłokę: 367,00 zł;

– kosztów upomnienia: 0 zł;

– kosztów egzekucyjnych: 0 zł;

3) z tytułu:

– składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od lipca 2017 r. do grudnia 2017 r. w kwocie: 553,56 zł;

– odsetek za zwłokę: 101,00 zł;

– kosztów upomnienia: 0 zł;

– kosztów egzekucyjnych: 0 zł.

Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy wskazał art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, a w uzasadnieniu także art. 46 ust. 1 tej ustawy.

W uzasadnieniu organ rentowy wywodził, ze płatnik składek wymieniony w sentencji decyzji nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ww. ustawy, w związku z czym ZUS, działając na podstawie art. 83 ust. 1, określił wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odwołaniem od powyższej decyzji płatnik zaskarżył tę decyzję w całości, kwestionując zarówno kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP, jak i kwoty odsetek. Dodatkowo płatnik wskazał, że zwrócił się do organu rentowego z wnioskiem o umorzenie wszystkich zaległości wraz z odsetkami z tytułu składek oraz o niepodejmowanie czynności egzekucyjnych, uzasadniając wniosek ważnym interesem wnioskodawcy oraz trudną sytuacją gospodarczą, ekonomiczną i finansową.

Mając powyższe na względzie, płatnik wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji, ewentualnie jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi rentowemu, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz spółki zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania znalazło się rozwinięcie powyższych twierdzeń.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu pozwany wyjaśnił, dlaczego argumenty płatnika zawarte w odwołaniu nie uzasadniają jego żądania – uchylenia czy zmiany decyzji.

W dalszym toku sprawy płatnik podtrzymywał swoje stanowisko, formułując dodatkową argumentację. Pozwany również podtrzymywał swoje stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Odwołująca się spółka, zarejestrowana od 31.03.2006 r., wykonuje działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem jest sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana.

W okresie podanym w decyzji – tj. od kwietnia 2017 r. do grudnia 2017 r. – spółka była płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Okoliczności niesporne, ustalone na podstawie wpisu w KRS-ie i akt

organu rentowego.

Płatnik zawarł z Zakładem umowę z 05.04.2018 r. o rozłożenie na raty należności z tytułu składek.

Ustalono, że wierzyciel rozkłada na raty należności z tytułu składek w ogólnej kwocie 17 842,47 zł, w tym z tytułu następujących należności:

– na ubezpieczenia społeczne za okres zadłużenia od lutego do grudnia 2017 r. w kwocie 14 383,39 zł;

– na ubezpieczenie zdrowotne za okres zadłużenia od kwietnia do grudnia 2017 r. w kwocie 2 711,03 zł;

– na FP i FGŚP za okres zadłużenia od marca do grudnia 2017 r. w kwocie 748,05 zł,

razem – 17 842,47 zł.

Powyższe kwoty uwzględniają składki, odsetki za zwłokę i koszty upomnienia. Odsetki za zwłokę zostały naliczony na dzień złożenia wniosku przez dłużnika o rozłożenie należności na raty.

Dłużnik uznał kwotę należności, o których mowa powyżej (§ 3 umowy).

Dowód: umowa, str. 17-22 akt organu rentowego.

Płatnik nie opłacił w wyznaczonym harmonogramem terminie rat 2-17, w związku z czym na jego koncie powstały zaległości poza układem ratalnym na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP.

O rozliczeniu w tym przedmiocie – oraz o fakcie, że nieuregulowanie wskazanych należności będzie skutkować rozwiązaniem umowy – płatnik został poinformowany pismem z 24.07.2019 r.

W piśmie z 14.11.2019 r. ZUS stwierdził, że płatnik nie opłacił w wyznaczonym terminie należności wskazanych w piśmie z 24.07.2019 r.

Umowa o rozłożenie zadłużenia na raty została rozwiązana od 20.08.2019 r.

ZUS rozliczył konto płatnika i ustalił niedopłatę na 14.11.2019 r.

Dowód: akta organu rentowego, w tym informacje o stanie należności, str.

6-8, 10-12, harmonogram spłat, str. 13-16, pismo z 24.07.2019 r.,

str. 24-25, pismo z 14.11.2019 r. wraz z załącznikiem, str. 47-50.

Płatnik opłacił ratę nr 1 w pełnej wysokości i w terminie – została rozliczona zgodnie z harmonogramem. Rata nr 2 została opłacona w niepełnej wysokości, przez co powstała zaległość do uregulowania poza układem. Rata nr 3 została opłacona w terminie, lecz nie mogła być rozliczona wg umowy, gdyż pokrywał zadłużenie wynikające z raty nr 2 oraz 3. Raty nr 4-7 zostały opłacone po terminie. Rata nr 8 została opłacona po terminie i w niepełnej wysokości.

Ze względu na opłacanie rat po upływie terminu określonego w harmonogramie spłat, wpłaty na raty począwszy od raty 2 do 7 oraz w zaniżonej wysokości raty 8 zostały rozliczone na składki i odsetki za zwłokę. W związku z tym wpłaty te nie pokrywały w całości należności objętych wskazanymi ratami zgodnie z harmonogramem. Wpłaty zostały rozliczone na najstarsze zaległości (wg podziału funduszu) bez naliczania opłaty prolongacyjnej, jednakże z odsetkami naliczonymi od terminu płatności wymagalności składki do dnia zapłaty włącznie.

Dowód: akta organu rentowego oraz pismo Zakładu z 13.03.2022 r.,

k. 194 akt sąd.

Zadłużenie płatnika na dzień wydania przez ZUS zaskarżonej decyzji wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 15 607,19 zł, w tym:

1) z tytułu:

– składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od kwietnia 2017 r. do grudnia 2017 r. w kwocie: 10 562,52 zł;

– odsetek za zwłokę: 2 027,00 zł;

– kosztów upomnienia: 11,60 zł;

– kosztów egzekucyjnych: 0 zł;

2) z tytułu:

– składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od maja 2017 r. do grudnia 2017 r. w kwocie: 1 984,51 zł;

– odsetek za zwłokę: 367,00 zł;

– kosztów upomnienia: 0 zł;

– kosztów egzekucyjnych: 0 zł;

3) z tytułu:

– składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od lipca 2017 r. do grudnia 2017 r. w kwocie: 553,56 zł;

– odsetek za zwłokę: 101,00 zł;

– kosztów upomnienia: 0 zł;

– kosztów egzekucyjnych: 0 zł.

Dowód: – akta organu rentowego, w tym szczegółowe zestawienie

należności – załącznik do decyzji, a także dane z konta rozliczeniowego

płatnika, str. 31, wydruk przeglądu danych – stany należności, str. 32,

raport rozliczeń należności płatnika, str. 33-46, załącznik do pisma z

14.11.2019 r., str. 47-48, załącznik do zawiadomienia o wszczęciu

postępowania z 27.02.2018 r.;

– rozliczenie wpłat dokonanych przez płatnika, k. 149-151, 173-177v akt

sąd.;

– zeznania świadka M. Ż., k. 167v-168 akt sąd.

03.03.2020 r. płatnik złożył organowi rentowemu wniosek o umorzenie wszystkich zaległości wraz z odsetkami z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP oraz niepodejmowanie czynności egzekucyjnych ze względu na ważny interes zobowiązanego.

Dowód: wniosek, k. 4-4v akt sąd.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie okazało się niezasadne.

Przedmiotem sporu było ustalenie, czy pozwany organ rentowy zaskarżoną decyzją zasadnie określił zadłużenie odwołującego się z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1009 ze zm.), płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W myśl art. 83 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru.

Przepis art. 46 ust. 1 u.s.u.s. nakłada na płatnika składek obowiązek obliczania, rozliczania i opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy, według zasad wynikających z przepisów tej ustawy. Opisany wyżej obowiązek ma bezwzględny charakter, co oznacza, iż jeżeli przy poborze składek na ubezpieczenie społeczne dojdzie do naruszenia obowiązujących przepisów, także przez organ dokonujący takiego poboru, to organ ten nie ma podstaw prawnych do stosowania jakichkolwiek ulg z tego tytułu w stosunku do płatnika składek. Jednocześnie należy wskazać, że podmioty zobowiązane do opłacania składek na ubezpieczenia zdrowotne powinny bez uprzedniego wezwania i bez potrzeby wydawania decyzji, opłacać i rozliczać składki na to ubezpieczenie za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w terminie przewidzianym dla składek na ubezpieczenia społeczne (wyrok SA w Katowicach z 19.10.2018 r., sygn. akt III AUa 696/2018, LEX nr 2609400).

W związku z tym, jeśli organ rentowy w wyniku przeprowadzonego postępowania kontrolnego ustali, że płatnik nie uiścił prawidłowo składek, w toku postępowania odwoławczego przed sądem ubezpieczeń społecznych to na płatniku spoczywa ciężar wykazania, iż składki zostały przez niego opłacone w prawidłowej wysokości (tak np. wyrok SA w Gdańsku z 13.12.2017 r., sygn. akt III AUa 1125/17, LEX nr 2427763; wyrok SA w Warszawie z 26.09.2018 r., sygn. akt III AUa 56/17, LEX nr 2601114).

Argumenty wskazywane przez odwołującego się dotyczyły m.in. trudnej sytuacji gospodarczej, ekonomicznej i finansowej, a także nieuczciwej działalności osób trzecich, której ofiarą jest spółka. Jednakże te okoliczności nie świadczą o niezasadności zaskarżonej decyzji, określającej istnienie zadłużenia. Niniejsza sprawa nie jest sprawą o umorzenie należności.

Płatnik kwestionował też wysokość zadłużenia ustaloną przez organ rentowy, jednak w ocenie sądu – niezasadnie.

Z rozliczeń przedstawionych przez organ rentowy (k. 149-151, 173-177v akt sąd.) wynikają kwoty zaległości płatnika z tytułu nieopłaconych składek. Łącznie płatnik dokonał wpłat na kwotę 21 490,43 zł, wpłaty rozliczono na należności z tytułu nieopłaconych składek w kwocie 20 896,71 zł, odsetki za zwłokę w kwocie 541,32 zł, koszty upomnienia w kwocie 46,40 zł, opłatę prolongacyjną z tytułu umowy ratalnej w kwocie 6 zł. Po dokonaniu przez płatnika ww. wpłat, konto wykazuje zaległość określoną w zaskarżonej decyzji. W swoich w pełni wiarygodnych, spójnych i logicznych zeznaniach świadek M. Ż., inspektor ZUS-u, która nadzoruje rozliczenia płatnika, potwierdziła poprawność tych zestawień. Wyjaśniła, że każda wpłata spółki jest dzielona między zaległości, odsetki i koszty upomnienia. Zaległość za luty 2017 r. została rozliczona wpłatami z marca 2017 r. Wpłata z 01.03.2017 r. w całości została przeznaczona na spłatę zadłużenia za styczeń 2017 r. Kolejna wpłata 02.03.2017 r. została również zaksięgowana na składki za styczeń i za luty 2017 r. – i tak dalej. Ogólnie biorąc, wpłaty były księgowane w pierwszej kolejności na najstarsze zadłużenie. Ponadto np. luty 2017 r. został jeszcze pokryty wpłatą z października 2018 r., co wynika z tego, że spółka miała zawarty układ ratalny i wtedy należności zostały rozliczone zgodnie z umową, a jeżeli płatnik nie płacił ich w terminie, to były rozliczone jak w tabeli. W drugim zestawieniu, sporządzonym przez świadka, wyjaśniono wszelkie istotne wątpliwości podnoszone przez płatnika.

Płatnik nie przedłożył żadnych dowodów mogących podważyć prawidłowość rozliczeń i ustaleń pozwanego, o których mowa powyżej. Takim dowodem nie jest wydruk z historii rachunku, obrazujący wpłaty na rzecz Zakładu, ponieważ wpłaty te nie są kwestionowane przez Zakład. Nie udowodniono natomiast spłaty pozostałej kwoty, podanej w zaskarżonej decyzji, wyliczonej prawidłowo zgodnie z mechanizmami opisanymi powyżej.

Trzeba też zwrócić uwagę na to, że w umowie z 05.04.2018 r. o rozłożenie na raty należności z tytułu składek płatnik uznał kwotę zaległości na dzień podpisania umowy i nie może się teraz zasłaniać tym, że nie wiedział, jaka to była kwota (k. 207v akt sąd.).

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego (pkt II) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265).