Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2022 r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą we W.

przeciwko K. C.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego K. C. na rzecz powoda (...) z siedzibą we W. kwotę 24.274,51 (dwadzieścia cztery tysiące dwieście siedemdziesiąt cztery 51/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20.06.2022 r. do dnia zapłaty.

2.  Oddala powództwo w pozostałej części.

3.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.626,79 (cztery tysiące sześćset dwadzieścia sześć 79/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Alina Kowalewska

Sygn. I C 10/22

UZASADNIENIE

Powód (...) we W. domagał się zasądzenia od K. C. kwoty 26.681,30 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia pozwu w elektronicznym postepowaniu upominawczym do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód podał, iż wierzytelność dochodzona pozwem wynika z umowy pożyczki nr (...) zawartej w dniu 16 czerwca 2019 r. pomiędzy pozwanym a (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. Pozwany, mimo upływu wyznaczanego terminu nie spłacił pożyczki. Wierzyciel pierwotny na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 23 grudnia 2020 r. zbył wierzytelność z tytułu powyższej umowy na rzecz Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W.. Na dochodzone roszczenie składają się kwota niespłaconego kapitału oraz kwota prowizji od udzielonej pożyczki, a także skapitalizowane odsetki.

Pozwany K. C. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. Pozwany zakwestionował roszczenie powoda co do zasady, jak i wysokości. Pozwany zarzucił brak udowodnienia podstawy istnienia i wysokości roszczenia dochodzonego pozwem oraz brak legitymacji czynnej powoda. W ocenie pozwanego dołączone do pozwu umowy są jedynie niepodpisanymi wydrukami z systemu informatycznego i nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Pozwany zarzucił, że postanowienia przedłożonej przez powoda umowy zmierzają do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych oraz przepisów o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach kredytu i jako takie są nieważne.

Sąd ustalił, co następuje:

K. C. w dniu 28 listopada 2017 r. dokonał rejestracji na stronie internetowej pożyczkodawcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Po utworzeniu profilu klienta i uiszczeniu opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,10 zł ze swojego rachunku bankowego o numerze (...), wyraził zgodę na zawarcie pierwszej umowy pożyczki o numerze (...).

(dow ó d: potwierdzenie przelewu z dnia 28.11.2017 r. – k. 55 )

W dniu 16 czerwca 2019 r. przy wykorzystaniu wcześniej utworzonego profilu klienta na stronie internetowej pożyczkodawcy pozwany K. C. zawarł z pożyczkodawcą (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę pożyczki konsolidacyjnej nr (...). Całkowita kwota pożyczki została określona na 13.775,41 zł, zaś całkowita kwota do spłaty z tytułu pożyczki wyniosła 29.781,68 zł i składała się z kwoty pożyczki (8.500 zł przekazanych na rachunek pożyczkobiorcy oraz 5.275,41 zł przekazana na rachunek pożyczkodawcy celem spłacenia innego zobowiązania pożyczkobiorcy), odsetek oraz prowizji w wysokości 13.775,41 zł. Następnego dnia pożyczkodawca dokonał przelewu kwoty 8.500 zł na rachunek bankowy pozwanego o nr (...). Umowa pożyczki została zawarta na czas określony do dnia 19 czerwca 2022 r. i miała być spłacana w 36 miesięcznych ratach w wysokości po 827,27 zł płatnych do 19. dnia miesiąca. Pozwany nie dokonał spłaty zaciągniętej pożyczki w terminie przewidzianym umową.

(dow ó d: wydruk umowy pożyczki z dnia 16.06.2019 r.- k.52-54v, potwierdzenie przelewu z dnia 17.06.2019 r. – k.56)

W dniu 23 grudnia 2020 r. Prokura Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. zawarł z pożyczkodawcą (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. ( następca prawny pożyczkodawcy Z.) umowę przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji, na podstawie, której powód nabył wierzytelność przysługującą pożyczkodawcy od pozwanego z tytułu umowy pożyczki nr (...).

(dowód: umowa przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 23.12.2020 r. - k. 9-13, załącznik nr 4 do umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 23.12.2020 r. - k. 14, informacja z KRS – k. 62-78, pełnomocnictwo dla (...) S.A. z siedzibą we W. k.73-74, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych k.6-7v)

Są d zwa żył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny sprawy na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez powoda w szczególności- umowy pożyczki z dnia 16 czerwca 2019 r., ramowej przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 23 grudnia 2020 r., oraz załącznika nr 1 do umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 23 grudnia 2020 r., potwierdzenia wypłaty kwoty pożyczki a także dokumentów potwierdzających umocowanie osób zawierających umowę przelewu wierzytelności do działania w imieniu stron tejże umowy.

W pierwszej kolejność wskazać należy, iż badanie legitymacji procesowej stron procesu, która stanowi przesłankę materialnoprawną jest obowiązkiem sądu, który do kwestii tej odnosi się przed merytoryczną oceną sprawy. Istnienie legitymacji procesowej bada zatem z urzędu sąd orzekając co do istoty sprawy. Zdaniem sądu przedłożone przez powoda dowody są wystarczające do wykazania, iż nabył on skutecznie wierzytelność wobec pozwanego wynikającą z umowy pożyczki z dnia 16 czerwca 2019 r. Powód przedłożył umowę przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 23 grudnia 2020 r. oraz załącznik nr 4 do umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 23 grudnia 2020 r. Przedłożone dokumenty zostały podpisane przez strony umowy zakupu wierzytelność, przy czym powód wykazał – poprzez złożenie stosownych dokumentów – umocowanie osób podpisanych pod umową do jej zawarcia. Fragment załącznika został przedłożony w formie częściowo zanonimizowanej, ale pozwalającej na weryfikację konkretnej wierzytelności przysługującej wobec pozwanego. Istotnym jest, że dokument ten został opatrzony parafą przez osoby zawierające akt cesji co, zdaniem sądu, jest wystarczające do stwierdzenia jego autentyczności. Złożone dokumenty pozwalają jednoznacznie stwierdzić, iż miało miejsce skuteczne przejście wierzytelności na rzecz powoda. W ocenie sądu nie ma przesłanek, aby kwestionować wartość dowodową powyższych dokumentów.

W przedmiotowej sprawie powód wywodzi swoje roszczenia z umowy pożyczki, do której zastosowanie znajdują zapisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym w myśl ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Przywołana wyżej ustawa nie wyłącza stosowania ogólnych przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących pożyczki. Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ustawa z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość to umowa, która spełnia wymagania przewidziane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Jest to zatem umowa, którą kredytodawca zawiera z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Ponadto przepisy dopuszczają zawarcie takiej umowy na odległość zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną stanowiącym, iż świadczenie usług drogą elektroniczną w rozumieniu ustawy oznacza wykonanie usługi świadczonej bez jednoczesnej obecności stron (na odległość), poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłanej i otrzymywanej za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, włącznie z kompresją cyfrową, i przechowywania danych, która jest w całości nadawana, odbierana lub transmitowana za pomocą sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba, że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. W żadnym z tych przepisów ww. ustawy nie określono skutków prawnych niedochowania formy pisemnej, a więc można przyjąć, że została ona zastrzeżona pod rygorem utrudnień dowodowych. Okoliczność zaś, że nie została zawarta w wymaganej przez ustawę o kredycie konsumenckim formie pisemnej powoduje jedynie ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Ustawa nie przewiduje bowiem rygoru nieważności. Zgodnie z treścią art. 74 § 2 k.c. pomimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo, jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma. W ocenie sądu uznać należy, iż zawarcie umowy kredytu konsumenckiego nie wymaga zachowania formy pisemnej i co do zasady umowa taka może być zawarta również za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

W niniejszej sprawie powód przedłożył wydruk umowy pożyczki nr (...) z dnia 16 czerwca 2019 r. oraz potwierdzenie wykonania wypłaty środków w wysokości 8.500 zł na konto bankowe pozwanego opatrzone nr referencyjnym przedmiotowej pożyczki. Zauważyć należy, że pożyczkodawca dysponował szczegółowymi danymi pozwanego, w tym nr PESEL, nr dowodu osobistego, adresem zamieszkania czy też numerem konta bankowego, których uzyskanie mogło nastąpić wyłącznie poprzez ich wcześniejsze przekazanie, w toku rejestracji na stronie internetowej pożyczkodawcy przez samego pozwanego. Jak wynika z § 1 pkt 34 spornej umowy pożyczki wniosek o zwarcie pożyczki może zostać złożony wyłączanie za pośrednictwem strony internetowej pożyczkodawcy, telefonu do D. (...) Klienta bądź u pośrednika.

Zgodnie z treścią art. 231 k.p.c. w postępowaniu dowodowym dopuszczalne jest uznanie za ustalone faktów, które nie wynikają wprost z przeprowadzonych dowodów, ale tylko wtedy, gdy taki wniosek można wyprowadzić z innych ustalonych faktów. W rozpoznawanej sprawie sąd ustalił fakty, które pozwalają na uznanie istnienia umowy pożyczki - tj. posiadanie przez pozwanego konta klienta na stronie internetowej pożyczkodawcy, otrzymanie przez pozwanego kwoty 8.500 zł tytułem umowy pożyczki nr (...), fakt dysponowania przez pożyczkodawcę szczegółowymi danymi pozwanego. Powyższe okoliczności, w ocenie sądu, pozwalają w sposób niebudzący wątpliwości uznać za ustalony fakt zawarcia przez K. C. z poprzednikiem prawnym powoda - (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 16 czerwca 2019 r. umowy pożyczki o treści stwierdzonej wydrukiem załączonym do pozwu. Trudno, bowiem mając na względzie zasady logiki i doświadczenia życiowego uznać, że pożyczkodawca przelał swoje środki pozwanemu, bez wniosku i umowy na dowolnie przez siebie oznaczoną kwotę i okres. Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że strona powodowa wykazała, iż pozwanego oraz wierzyciela pierwotnego łączyła umowa pożyczki z dnia 16 czerwca 2019 r.

Powód w celu wykazania zwarcia umowy przedłożył wydruk umowy pożyczki nr (...) i wydruk potwierdzenia przelania kwoty pożyczki, a także dokumenty dotyczące przelewu wierzytelności poświadczone za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie adwokata. Należy wskazać, że wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z przyjętej powszechnie wykładni przepisów art. 308 k.p.c. wydruk komputerowy stanowi, bowiem inny środek dowodowy. W ocenie sądu, w realiach niniejszej sprawy nie było podstaw do kwestionowania mocy dowodowej przedstawionych przez powoda wydruków komputerowych.

Pozwany zarzucił, że pożyczkodawca zastosował w treści umowy pożyczki niedozwolone klauzule umowne zastrzegając na swoją rzecz rażąco wygórowane kwoty z tytułu dodatkowych świadczeń, które jednocześnie stanowią obejście przepisów o odsetkach maksymalnych.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Do uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowania go z praktyki stosowania, konieczne jest stwierdzenie łącznego występowania czterech wyżej wskazanych przesłanek.

Za nieuzgodnione indywidualnie ustawodawca określił te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje ( art. 385 ¹ § 4 k.c.). Powód okoliczności tej nie wykazał.

Przez „dobre obyczaje" należy rozumieć reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami. W orzecznictwie przyjmuje się, że za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy w pierwszej kolejności uznać wprowadzenie klauzul godzących w równowagę kontraktową stron, zaś "rażące naruszenie interesów konsumenta" polega na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04). Sprzeczne z dobrymi obyczajami są zatem np. działania wykorzystujące niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 r., VI ACA 771/10). Przyjmuje się, że rażące naruszenie interesów konsumenta występuje, jeżeli postanowienie umowne poważnie, znacząco odbiega od sprawiedliwego wyważenia praw i obowiązków stron.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy przyjąć, że kwestionowane przez pozwanego postanowienia zawartej umowy nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie. Sporne postanowienia nie dotyczą także głównych świadczeń stron, gdyż należą do nich tylko takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia. W tej sytuacji należało rozstrzygnąć, czy przedmiotowe postanowienia umowy kształtują prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Umowa pożyczki precyzyjnie określa wysokość prowizji. Pozwany, zawierając umowę miał wiedzę o wysokości opłat, które obowiązany będzie uiścić, gdyż zostały one precyzyjnie i jednoznacznie wskazane w umowie. Nie ma podstaw, aby uznać, że postanowienia te naruszają istotnie interesy konsumenta. Od konsumenta decydującego się na zawarcie umowy należy wymagać również odpowiedniego poziomu staranności i rozwagi. W niniejszej sprawie brak było podstaw do przyjęcia, że pożyczkodawca, zawierając z pozwanym przedmiotową umową wykorzystał niewiedzę czy też wywołał błędne przekonanie co do wysokości spłaty.

Jednocześnie wskazać należy, że nie ma też zakazu pobierania wynagrodzenia obok odsetek przewidzianych w art. 359 k.c. Przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przewidują wystąpienie pozaodsetkowych kosztów kredytu rozumianych, jako wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek. W art. 36a ww. ustawy wprowadzono limit wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu zarówno w odniesieniu do określonego okresu spłaty kredytu, jak i limit maksymalny dla całości umowy o kredyt konsumencki. W razie określenia przez pożyczkodawcę kwoty pozaodsetkowych kosztów kredytu w wysokość przekraczającej wartości maksymalne wskazane w tym przepisie konsument jest zobowiązany wyłącznie do zapłaty kwoty odpowiadającej wartościom maksymalnym. Z wyliczeń wykonanych przez sąd wynika, iż prowizja nie przekracza maksymalnej wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oraz kwoty faktycznie udzielonej pożyczki. Sąd uznał, że postanowienia umowne dotyczące powyższych opłat nie spełniają przesłanek abuzywności i wiążą pozwanego.

Pozwany podniósł zarzut nieskuteczności wypowiedzenia umowy pożyczki przez pożyczkodawcę poprzez m.in. brak doręczenia wypowiedzenia. Zgodnie z art. 6 k.c . w takiej sytuacji to na powodzie ciąży obowiązek udowodnienia, że wypowiedzenia zostały skutecznie doręczone pozwanemu. Powód jednak nie przedstawił dowodu, iż wypowiedzenie umowy przez pożyczkodawcę zostało doręczone pozwanym Przedłożona pismo zawierające rzekome oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, w ocenie sądu, w żaden sposób nie jest dowodem tego, że powód doręczył wypowiedzenie pozwanemu. Argument powoda na to, że pozwany zdawał sobie sprawę , że umowa zostanie wypowiedziana, z uwagi na brak terminowych spłat rat jest chybiony z punktu widzenia skuteczności doręczenia wypowiedzenia. Czym innym jest bowiem świadomość zadłużenia, a czym innym jest otrzymanie takiego wypowiedzenia.

Zdaniem sądu, powód nie udowodnił, iż skutecznie wypowiedział sporną umowę pożyczki, jednakże umowa ta została zawarta na czas określony do 19 czerwca 2022 r. zatem zgodnie z postanowieniami umowy niespłacone należności stały się wymagalne w dniu 20 czerwca 2022 r.

Dlatego sąd uwzględnił roszczenie powoda w części dotyczącej kwoty kapitału, odsetek umownych oraz kwoty prowizji tj. łącznie do kwoty 24.274,51 zł, o czym orzekł jak w pkt 1 sentencji.

Sąd oddalił powództwo w części dotyczącej skapitalizowanych odsetek za opóźnienie naliczanych przez pożyczkodawcę i powoda od daty rzekomej wymagalności roszczenia wynikającej z wypowiedzenia przedmiotowej umowy pożyczki - z uwagi na nieskuteczność tego wypowiedzenia.

O kosztach procesu, wobec częściowego uwzględnienia żądań pozwu, sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. biorąc pod uwagę wygranie sprawy przez powoda w 91 %. Koszty poniesione przez powoda wyniosły łącznie 4.952zł, na co składają się: 1335 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 3600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Zatem 91% wskazanej kwoty wynosi 4506,32 złotych. Natomiast koszty poniesione przez pozwanego wyniosły łącznie 3617 złotych, na co składa się: 3 600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Pozwany wygrała sprawę w 9 %, stąd należna jej kwota wynosi 325,53 złotych. Sąd dokonał kompensacji kosztów i zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4626,79 zł.

SSR Alina Kowalewska