Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 62/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: Agnieszka Sobolczyk

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2022 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. R. i C. R.

przeciwko Skarbowi Państwa - Szefowi (...) Zarządu (...)
w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powodów M. R. i C. R. kwotę:

a) 172 700,00 zł (sto siedemdziesiąt dwa tysiące siedemset złotych) tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
od dnia 6 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty,

b) 12 252,00 zł (dwanaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddala powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie w pozostałej części;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łasku kwotę 6 428,91 zł (sześć tysięcy czterysta dwadzieścia osiem złotych 91/100) tytułem brakujących kosztów opinii biegłych.

Sygn. akt I C 62/22

UZASADNIENIE

M. R. i C. R. wnieśli o zasądzenie
od Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 20 000,00 zł tytułem odszkodowania za utratę wartości nieruchomości wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 5 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty
i kwoty 3 000,00 zł tytułem odszkodowania za konieczność poniesienia kosztów rewitalizacji budynku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 5 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty. Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów kosztów procesu.

Pismem procesowym z 12 października 2021 r. pełnomocnik powodów rozszerzył powództwo i wniósł o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kwoty 172 700,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 5 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty, w tym kwoty 129 000,00 zł tytułem utraty wartości nieruchomości i kwoty 43 700,00 zł tytułem rewitalizacji akustycznej budynku.

Pozwany wniósł o oddalenie tak rozszerzonego powództwa i zasądzenie
na jego rzecz od powodów kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powodowie są współwłaścicielami na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej nieruchomości położonej w O., gmina Ł., składającej się z działek o numerach: (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...) oraz nieruchomości położonej również w O., gmina Ł., oznaczonej numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...), (dowód: odpis zwykły księgi wieczystej - k. 14 - 25; wypis z rejestru gruntów - k. 12- 13; mapy - k. 28 - 29; opinia pisemna biegłego K. N. - koperta - k. 66 - 67 ) .

Działki o numerach: 231/6, 231/7, 231/8 i 231/9 znajdują się na terenach upraw rolnych niskich klas bonitacyjnych (V-VI). Działki o numerach (...)
i 231/11 znajdują się na terenach upraw rolnych wysokich klas bonitacyjnych
(I-IV). Działka o numerze (...) znajduje się częściowo na terenach zabudowy mieszkaniowo - usługowej i zagrodowej (od około 60 m od drogi) oraz
na terenach upraw rolnych o niskiej klasie bonitacyjnej (V-VI). Działka
o numerze 304/1 znajduje się na terenach zabudowy mieszkaniowo - usługowej
i zagrodowej o niskiej intensywności. Dla terenów, na których znajdują się przedmiotowe nieruchomości, nie ma opracowanego planu miejscowego,
a istniejący przestał obowiązywać. Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, z ostatnimi zmianami przyjętymi uchwałą nr (...)Rady Miejskiej w Ł.
z 30 czerwca 2017 r. Jedynie działka o numerze (...) jest zabudowana. Przylega ona bezpośrednio do ulicy. Uzbrojona jest w energię elektryczną i sieć wodociągową. Ścieki odprowadzane są do przydomowej oczyszczalni ścieków. Posesja jest ogrodzona płotem z płyt betonowych, jest też brama uchylna. Budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 78,90 m 2 został oddany do użytku w 2003 r. Jest to obiekt parterowy z poddaszem nieużytkowym. Ma konstrukcję drewnianą, pokryty jest gontem bitumicznym. Działka o numerze (...) przylega do drogi asfaltowej. Nie jest uzbrojona i ogrodzona. Pozostałe działki również przylegają do drogi asfaltowej, także nie są uzbrojone i ogrodzone. Na działce
o numerze 231/10 nie ma możliwości zrealizowania zabudowy mieszkaniowej
z uwagi na jej funkcje i rozmiary. Na pozostałych działkach istnieje możliwość stworzenia zabudowy,
(dowód: odpis zwykły księgi wieczystej - k. 14 - 25; wypis z rejestru gruntów - k. 12- 13; mapy - k. 28 - 29; zaświadczenia - k. 26 - 27; opinia pisemna biegłego K. N. - koperta - k. 66 - 67 ) .

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania, w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie uchwałę z dnia 9 lutego 2010 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego w Ł.. Zgodnie
z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza
się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

a)  w podobszarze A:

-

zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno
i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo- usługową,

-

zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

-

zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

-

zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży;

b)  w podobszarze B:

-

zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

-

zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy, (bezsporne) .

Z § 9 tej uchwały wynika, że w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

a)  w podobszarze A:

-

zakaz budowy budynków jedno i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo - usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

-

zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo- usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

-

dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

-

dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,

a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy;

a)  w podobszarze B:

-

zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

-

zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

-

dopuszcza się rozbudowę odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, (bezsporne) .

Z § 10 powyższej uchwały wynika, że w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

a)  w podobszarze A - w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej;

b)  w podobszarze B - w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej, (bezsporne) .

Przedmiotowe działki znajdują się w zasadzie na terenie wyżej wspomnianego obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego
w Ł. w granicach podobszaru A. Jedynie niewielka część działki o numerze (...) (20 m 2 ) znajduje się na podobszarze B,
(dowód: mapy - k. 28 - 29; zaświadczenia - k. 26 - 27; opinia pisemna biegłego K. N. - koperta - k. 66 - 67 ) .

Wprowadzenie wymienioną wyżej uchwałą obszaru ograniczonego użytkowania zmniejszyło wartość działek należących do powodów o łączną kwotę 129 000,00 zł, w tym działki o numerze (...) o kwotę 41 500,00 zł, działki
o numerze 231/11 o kwotę 37 700,00 zł, działki o numerze (...) o kwotę 9 500,00 zł, działki o numerze (...) o kwotę 9 300,00 zł, działki o numerze (...) o kwotę 9 400,00 zł, działki o numerze (...) o kwotę 9 400,00 zł i działki o numerze (...) o kwotę 12 200,00 zł,
(dowód: opinia pisemna biegłego K. N.
koperta - k. 66 - 67)
.

Na skutek działania lotniska wojskowego dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu na przedmiotowych działkach. Przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. budynek mieszkalny spełniał standardowe wymogi akustyczne, które określały obowiązujące normy prawa budowlanego. W celu zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w pomieszczeniach budynku - po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania - należy wykonać adaptację akustyczną polegającą na: wymianie w salonie 3 okien zespolonych na okna akustyczne, uchylno - rozwieralne z PCV, wymianie w pokojach (...) okien zespolonych na okna akustyczne, uchylno- rozwieralne z PCV, wymianie w pokojach (...) okien zespolonych na okna akustyczne, stałe z PCV, wymianie w pokoju drzwi balkonowych zespolonych na drzwi balkonowe akustyczne z PCV, zamontowaniu
8 nawiewników okiennych; zabudowaniu okładziny stropów płytami gipsowo - kartonowymi na ruszczcie metalowym, podwójnym, podwieszanym
z kształtowników cd i ud, o powierzchni 18,59 m 2 , zabudowaniu okładziny stropów płytami gipsowo - kartonowymi na ruszczcie metalowym, pojedynczym, mocowanym do podłoża z kształtowników cd i ud, o powierzchni 48,985 m 2 ,
a także na zamontowaniu 5 wentylatorów osiowych, sufitowych z wirnikiem osadzonym na wale silnika. Koszt tych prac wynosi 43 733,14 zł,
(dowód: opinia pisemna biegłego K. N. koperta - k. 66 - 67 ) .

Pismem z 21 grudnia 2017 r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 250 000,00 zł tytułem odszkodowania w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z ich nieruchomości (za obniżenie wartości ich działek i konieczność dokonania wygłuszenia budynku). Wyznaczyli siedmiodniowy termin do zapłaty powyższej kwoty. Pozwany odmówił wypłaty pismem z 5 stycznia 2018 r., (dowód: pismo - k. 39 - 39 verte; dowód nadania - k. 40; pismo - k. 41) .

Powyższy stan faktyczny jest częściowo bezsporny, bowiem Sąd ustalił
go na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których wiarygodność i prawdziwość nie była przez nie kwestionowana.

Sąd ustalił utratę wartości działek w oparciu o opinię biegłego z zakresu szacowania (...). Na podstawie tej opinii Sąd ustalił także , że na skutek działania lotniska wojskowego w Ł. dochodzi
do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu na działkach należących
do powodów; że budynek był dostatecznie wyciszony przed wejściem w życie powyższej uchwały; zakres robót potrzebnych do zapewnienia budynkowi odpowiedniego klimatu akustycznego i ich wartość. Opinię tę Sąd uznał
za wiarygodną, albowiem jest jasna, wewnętrznie niesprzeczna oraz naukowo
i logicznie uzasadniona. Została ona sporządzona w oparciu o oględziny nieruchomości oraz o przedstawioną przez strony dokumentacje, przy czym sporządzono ją z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Biegły szczegółowo opisał stan nieruchomości, a także dokonał poprawnych obliczeń.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn., Dz. U. z 2021 r., poz. 1973 ze zm.), w związku
z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę.

Przesłankami wynikającej z tej regulacji są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą.

Z powyższego przepisu wynika także, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego utrwalił
się pogląd, z którego wynika, że przy definiowaniu obszaru ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej, przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Ograniczenia
są związane z konkretną nieruchomością położoną na tym obszarze i dotyczą każdego właściciela, gdyż dopóki będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów.

Praktycznie zawsze obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela, wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzedniego stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków
nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, że jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, który uwzględnić powinien wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń
w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r.,
II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, Lex 528219).

Mając powyższe na uwadze oraz zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zwłaszcza opinię biegłego ds. wyceny nieruchomości, należy stwierdzić, że wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania powodowie ponieśli szkodę, która polega na ograniczeniu w sposobie korzystania z nieruchomości i zmniejszeniu ich wartości, ponieważ znajdują się one prawie
w całości w podobszarze A obszaru ograniczonego użytkowania wprowadzonego uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z 25 października 2016 r.

Należy w tym miejscu dodać, że powodowie nie mogą dochodzić zakazania immisji hałasu przez lotnisko. Zatem mają ograniczoną możliwość wykonywania swojego prawa własności poprzez podejmowanie działań ochronnych. Istotne
w niniejszej sprawie jest również i to, że z § 9 powyższej uchwały wynika m.in. zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo - usługową. Zatem szkodę powodów należy badać pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania nieruchomości na te cele i oceniać pod kątem spadku ich wartości. Reasumując, wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia do zmiany dotychczasowego
ich przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowana są nieruchomości powodów, doznali oni szkody
w postaci obniżenia ich wartości. Wypada zauważyć, że nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy właściciel zamierza ją zbyć, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków (patrz wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu: z 30 września 2009 r.,
I ACa 484/09, Lex 756606 i I ACa 772/09 z 17 czerwca 2010 r., Lex 756717). Zatem do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 cytowanej wcześniej ustawy należy obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej współwłaściciele będą musieli znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje, np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, Lex 756735). Nieruchomości powodów znajdują
się w pobliżu lotniska wojskowego w Ł., zatem hałas wytwarzany przez samoloty negatywnie postrzegany jest przez potencjalnych nabywców. Z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości wynika, że zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska w obszarze ograniczonego użytkowania spadło, a ewentualni nabywcy mogą być skłonni do ich kupna za niższą cenę. Dlatego Sąd ustalił za biegłym, że wartość rynkowa działek należących
do powodów uległa obniżeniu o łączną kwotę 129 000,00 zł.

Przechodząc do drugiego roszczenia powodów, które dotyczyło zwrotu nakładów na rewitalizację akustyczną budynku, należy przytoczyć treść art. 136 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy, z którego wynika, że w razie określenia
na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego utrwalił
się pogląd, z którego wynika, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący
w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, zeszyt 6, poz. 74).

W tej sprawie obowiązek pozwanego do naprawienia szkody powodów, który polega na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej, powstał z chwilą wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...). Ustalała ona bowiem zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych, zmierzających
do przyczynienia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości niewpływającej na podniesienie jej wartości z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania.

Budynek znajdujący się na nieruchomości powodów jest przeznaczony
na potrzeby mieszkaniowe i niewątpliwie wymaga ochrony akustycznej
na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie
. Z opinii biegłego K. N. wynika, że nie spełnia on obowiązujących wymogów, a przez to nie zapewnia należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest poczynienie nakładów, których koszty biegły określił na kwotę 43 700,00 zł brutto.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn., Dz. U. z 2021 r., poz. 1973 ze zm.).

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481
§ 1 k.c.

Z akt sprawy wynika, że przed wytoczeniem powództwa powodowie wystąpili do pozwanego o zapłatę kwoty 250 000,00 zł tytułem odszkodowania
w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z ich nieruchomości
(za obniżenie wartości ich działek i za konieczność dokonania rewitalizacji akustycznej budynku). Wyznaczyli siedmiodniowy termin do zapłaty powyższej kwoty. Pozwany odmówił wypłaty pismem z 5 stycznia 2018 r., a zatem w tym dniu ich roszczenie stało się wymagalne, a od dnia 6 stycznia 2018 r. pozwany był
już w zwłoce. Dlatego w pozostałej części Sąd powództwo o odsetki oddalił,
o czym orzekł, jak w pkt 2 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c.

Powodowie ponieśli koszty procesu w wysokości 12 252,00 zł, w tym koszty zastępstwa prawnego w wysokości 3 600,00 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.), koszty opłaty stosunkowej w wysokości 8 635,00 zł oraz koszty opłaty skarbowej
od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

O brakujących kosztach procesu Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku,
na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2021 roku, poz. 2257 ze zm.) w zw. z art. 98 k.p.c. Brakujące koszty procesu, to brakujące koszty opinii w wysokości 6 428,91 zł, które musi ponieść pozwany, jako przegrywający w całości sprawę. Koszty te pokrył Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Łasku i dlatego na rzecz tej jednostki zostały one przyznane.