Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Justyna Stelmach

Protokolant: st. sekr. sąd. Izabella Bors

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2022 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa P. N.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.457,74 zł (cztery tysiące czterysta pięćdziesiąt siedem złotych siedemdziesiąt cztery grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 marca 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.217 (dwa tysiące dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt VIII C 367/21

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2021 roku powód P. N., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko (...) S.A. w W. powództwo o zasądzenie kwoty 4.457,74 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty, ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że w dniu 20 stycznia 2021 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki F. o nr rej. (...). Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W związku ze szkodą poszkodowany wynajął od powoda pojazd zastępczy, z tytułu czego powód wystawił w dniu 24 lutego 2021 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.199,20 zł. Stawka 180 zł netto wynika z zawartej umowy najmu. Oferta najmu spełniała indywidualne potrzeby poszkodowanego, chroniła jego potrzeby oraz nie wymagała angażowania przez niego środków własnych. Jednocześnie poszkodowany przed zawarciem umowy z powodem nie otrzymał od pozwanego informacji na temat stawek najmu oraz o możliwości weryfikacji. Po zgłoszeniu roszczenia pozwany wypłacił z powyższego tytułu kwotę 1.742,46 zł. Szkoda w uszkodzonym pojeździe została rozliczona jako całkowita. W ocenie powoda wobec wypłaty odszkodowania w dniu 10 lutego 2021 r. i rozliczenia szkody jako całkowitej 28 dniowy okres wynajmu pojazdu zastępczego jest zasadny.

(pozew k. 5-10)

Zarządzeniem z dnia 8 lipca 2021 roku odnotowano w systemie i na obwolucie zmianę nazwy powoda na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(zarządzenie k. 52, wydruk KRS k. 48-51v.)

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik wyjaśnił, że z tytułu najmu pojazdu pozwany wypłacił świadczenie w łącznej wysokości 1.724,46 zł uznając 20-dniowy okres najmu, przy czym za okres pierwszych 3 dni najmu wypłacono odszkodowanie w stawce 80 zł netto za dobę, zaś pozostałe w stawce 69 zł netto. Dodał, że informacja o wysokości przyznanego świadczenia została przekazana w dniu 1 grudnia 2020 roku, wobec czego z chwilą jego wypłaty poszkodowany uzyskał realną możliwość nabycia innego pojazdu lub zlecenie naprawy starego. Odnosząc się do ujętych w fakturze stawek za najem pełnomocnik wskazał, że ich akceptacja przez poszkodowanego naruszała obowiązek minimalizacji rozmiarów szkody. Podkreślił, że pozwany zaproponował poszkodowanemu możliwość zorganizowania bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego. Pozwany wskazał przy tym, iż szkoda została zgłoszona przez powoda mailem, w tym przez własny formularz zgłoszenia szkody. Konstrukcja maila była taka, by pozwanemu w sposób maksymalny utrudnić kontakt z poszkodowanym oraz przekazanie propozycji organizacji pojazdu zastępczego, albowiem w treści maila powód zastrzegł, że nie można udzielić odpowiedzi na adres mailowy z którego nastąpiło zgłoszenie szkody, mimo to nie podano innego maila, na który może być wysłana informacja z propozycją najmu pojazdu zastępczego, nie podano danych kontaktowych do osoby poszkodowanej, powód podał jedynie swój numer telefonu, powód w swoim druku zgłoszenia szkody oświadcza, że nie wyraża zgody na korespondencję mailową i smsową. Z uwagi na powyższe, pozwany miał ograniczone możliwości przesłania propozycji organizacji najmu pojazdu zastępczego. Jednocześnie zdaniem pozwanego, poszkodowany uprawniony był do korzystania z pojazdu zastępczego do dnia wypłaty odszkodowania tj. do 10 lutego 2021 roku.

(odpowiedź na pozew k. 59-66v.)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie, przy czym pełnomocnik powoda uzupełniająco podniósł, że powód już w formularzu zgłoszenia szkody poprosił o udostępnienie auta. Następnie po 8 dniach pozwany przesłał powodowi informację o możliwości najmu, wskazując adres mailowy celem zgłoszenia potrzeby najmu. Mimo prośby, pozwany nie udostępnił samochodu, ograniczył się do informacji, iż nie ma możliwości wskazania warunków i podmiotu oraz ponownej informacji o możliwości najmu pojazdu zastępczego.

(pismo procesowe k. 80-85)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 stycznia 2021 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki F. o nr rej. (...) będący własnością A. B. (1).

Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

(okoliczności bezsporne)

Zaistniała szkoda została zgłoszona pozwanemu, który wdrożył postępowanie likwidacyjne. W formularzu zgłoszenia szkody, przesłanym mailowo w dniu 20 stycznia 2021 roku, powód – działający w imieniu poszkodowanego – poprosił o podstawienie pojazdu zastępczego w ciągu 24 godzin i kontakt telefoniczny w tym celu informując, że w przeciwnym razie najem będzie kontynuowany na zasadach rynkowych. Powód nie wyraził zgody na kontakt SMS ani na kontakt przez korespondencję mailową. W treści maila zastrzeżono, że adres poczty, z którego wysłano zgłoszenie szkody służy wyłącznie do zgłoszenia szkody w zakładzie ubezpieczeń. Poproszono o kontakt wskazany w załączonych dokumentach wiadomości.

(wydruk zgłoszenia szkody k. 71-71v.)

W piśmie z dnia 22 stycznia 2021 roku adresowanym do poszkodowanego na adres ul. (...), R. pozwany wskazał, że proponuje poszkodowanemu możliwość zorganizowania bezpłatnie najmu pojazdu zastępczego na niezbędny czas przeprowadzenia naprawy lub niezbędny czas nabycia nowego pojazdu. Wskazano w nim stawki netto za dobę wynajęcia pojazdu zastępczego, a także zastrzeżono, że w przypadku najęcia pojazdu zastępczego za kwotę wyższą niż koszt zorganizowania pojazdu zastępczego przez A. (...), ubezpieczyciel nie będzie pokrywać nadwyżki kosztów najmu pojazdu. Informacja o możliwości najmu pojazdu zastępczego została również wysłana w dniu 22 stycznia 2021 r. na maila powoda ( (...) ), na który pozwany miał się nie kontaktować zgodnie z wcześniejszą prośbą powoda.

(wydruk e-mail k. 72, przyjęcie zgłoszenia szkody k. 73)

W dniu 28 stycznia 2021 roku pozwany na adres: (...) w odpowiedzi na wiadomość dotyczącą wynajmu pojazdu zastępczego, poinformował, iż wynajem organizowany przez ubezpieczyciela jest dla klienta całkowicie bezkosztowy. Jednocześnie poinformowano, iż pozwany nie może się przychylić do prośby o udostępnienie umowy i innych dokumentów ze współpracującą firmą w zakresie wynajmu. Z uwagi na tajemnicę przedsiębiorstwa. Jeszcze raz w tabeli podano stawki dobowe netto za najem pojazdu zastępczego oraz zastrzeżono, że pozwany nie pokryje nadwyżki kosztów najmu ponad koszty zorganizowania pojazdu przez ubezpieczyciela.

(korespondencja e-mail k. 90-93)

W dniu 10 lutego 2021 r. pozwany wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 20 stycznia 2021 roku A. B. (1) podpisał z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...). Stawka dobowa za najem została ustalona na kwotę 180 zł netto + 23% VAT. W umowie brak było limitu km, kaucji, ograniczeń dotyczących kierowcy oraz innych ograniczeń, udziału własnego w szkodzie, wynajmowany pojazd miał pełne ubezpieczenie OC i AC. (...) zostało udostępnione na czas likwidacji szkody.

Tego samego dnia powód zawarł z poszkodowanym umowę cesji wierzytelności, w treści której cedent oświadczył, że przysługuje mu wierzytelność pieniężna – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego – w stosunku do sprawcy szkody oraz wszystkich osób i podmiotów odpowiedzialnych za szkodę z dnia 20 stycznia 2021 roku w samochodzie marki F. (...). Przedmiotową wierzytelność cedent przelał na rzecz powoda. Poszkodowany wypełnił ankietę dotyczącą warunków najmu pojazdu, w której również oświadczył, że powód spełnia wszystkie kryteria ankiety dotyczącej warunków najmu. W ankiecie dotyczącej warunków najmu poszkodowany oświadczył, że przed zawarciem umowy nie złożono mu oferty najmu pojazdu zastępczego spełniającej jego kryteria.

Poszkodowany potrzebował pojazdu zastępczego, ponieważ na drugi dzień musiał pojechać do pracy, nie było drugiego pojazdu aby zawieść dzieci do szkoły, jeździ on 40 km do pracy – wyjeżdża jednego dnia o 6 rano a wraca o 10 dnia następnego. Żona poszkodowanego również korzysta z pojazdu. Kontakt poszkodowanego z zakładem ubezpieczeń nie interesował go, bowiem wszystkim miał się zająć powód.

Poszkodowany a w dniu 16 lutego 2021 roku zdał auto zastępcze.

(umowa cesji k. 14, ankieta k. 15, umowa najmu k. 16, oświadczenia k. 17, oświadczenie k. 20, dowód z zeznań A. B. – nagranie od 00:06:51 do 00:19:16 )

W dniu 24 lutego 2021 roku powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.199,20 zł brutto, tytułem wynajmu samochodu zastępczego za okres 28 dni. Termin płatności przypadał na dzień 10 marca 2021 roku.

W wiadomości email z tego samego dnia powód wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 14 dni kwoty wynikającej z przedmiotowej faktury.

(faktura k. 18, wydruk wiadomości email k. 19)

Decyzją z dnia 1 marca 2021 roku pozwany poinformował powoda o przyznaniu świadczenia w wysokości 1.724,46 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. W treści decyzji wyjaśnił, że uznał za zasadny 20-dniowy okres najmu, a także zweryfikował stawkę dobową do kwoty 69 zł netto i 80 zł netto zgodnie z przedstawioną ofertą najmu.

(decyzja k. 20, okoliczności bezsporne)

Do dnia wyrokowania pozwany nie zapłacił powodowi kwoty dochodzonej pozwem. (okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął ponadto logiczne, spójne depozycje świadka A. B. (1). Osoba ta szczegółowo opisała okoliczności, w jakich doszło do wynajęcia auta zastępczego dla poszkodowanego, a przedstawiona przez nich relacja nie była podważana przez stronę przeciwną. Jednocześnie Sąd pominął wniosek pozwanego dotyczący zdawania konkretnych pytań świadkowi. Skoro pozwany chciał zadać świadkowi konkretne pytania, winien on był wysłać na rozprawę w tym celu swojego pełnomocnika. Należy wskazać, iż postępowanie cywilne jest kontradyktoryjne i to właśnie strony winny przeprowadzać dowody w obecności bezstronnego Sądu. Jednocześnie niektóre z tych pytań np. pytanie j) z k. 64 wykraczało poza tezę dowodową oraz było nieistotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne niemal w całości.

W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 k.c., oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j Dz.U. 2013, poz. 392 ze zm.). W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach ogólnych księgi III Kodeksu cywilnego, tj. przepisy art. 361 § 2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące ubezpieczeń majątkowych.

W myśl przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c., art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda.

W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia 20 stycznia 2021 roku, w wyniku którego samochód marki F. uległ uszkodzeniu. Do zdarzenia drogowego doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Zakładzie (...). Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę. Pozwany nie kwestionował także uprawnienia poszkodowanego do wynajęcia pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody, rynkowego charakteru stawek powoda oraz klasy pojazdu uszkodzonego i wynajętego.

Oś sporu w niniejszej sprawie stanowiła stawka dobowa za najem, którą pozwany określił na kwotę 80 zł i 69 zł netto oraz jego długość.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego godzi się przypomnieć, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów ( art. 354 § 2 k.c. , art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c. ). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6), akcentując, że w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne i racjonalne ekonomicznie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku (III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56), wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że jak wynika z oświadczenia A. B. (1) oraz złożonych przez niego zeznań, które nie zostały podważone przez stronę przeciwną, pozwany nie przedstawił mu warunków najmu pojazdu zastępczego, które spełniałyby jego kryteria. Wprawdzie poszkodowany przyznał, że prawdopodobnie powód przekazał mu informację co do możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego przez zakład ubezpieczeń, jednak należy również wskazać, iż osobą upoważnioną do kontaktu w zakresie organizacji najmu pojazdu zastępczego był właśnie powód. Nie zmienia tego fakt co do trudności w komunikacji z powodem, bowiem jego zgłoszenie szkody wyraźnie określało możliwości komunikacji z powodem (telefoniczną), zaś samo zgłoszenie szkody w formie korespondencji e-mail nie zwalnia ubezpieczyciela z obowiązku przeczytania zgłoszenia szkody i komunikacji w sposób wskazywany przez osobę zgłaszającą szkodę. Jednocześnie należy zauważyć, iż nawet wbrew zgłoszeniu szkody pismo – przyjecie zgłoszenia szkody (k. 73) zostało wysłane na nieprawidłowy adres samego poszkodowanego, bowiem w zgłoszeniu szkody, adres ul. (...), R. jest zgłoszony jako adres zameldowania, zaś został podany inny adres korespondencyjny (ul. (...), R.). Jednocześnie, na zapytanie powodowa, pozwany nie określił zasad, na jakich najem by się odbywał, oprócz podania ogólników dotyczących bezkosztowego najmu pojazdu. Należy wskazać, iż przypadku zainteresowania wyrażonego przez poszkodowanego nawet przez pełnomocnika dotyczącego najmu pojazdu zastępczego, na jego żądanie, zdanie Sądu należy wysłać projekt umowy najmu takiego pojazdu wraz z regulaminem, bowiem w dokumentach tych mogą znajdować się dodatkowe, z punktu widzenia poszkodowanego informacje dotyczące np. udziału własnego w ewentualnej szkodzie. Co istotne, przedstawiony przez pozwanego cennik nie poddaje się weryfikacji, brak jest bowiem dowodu na to, że stawki te miały realny, rynkowy charakter. Poszkodowany nie otrzymał więc żadnej precyzyjnej informacji na temat najmu pojazdu zastępczego, skoro w oparciu o przesłany mu dokument nie był w stanie poczynić żadnych konkretnych ustaleń w w/w zakresie oraz porównać oferty pozwanego z ofertą powoda. W konsekwencji nie sposób uznać, aby pozwany we właściwy sposób poinformował poszkodowanego o oferowanych przez niego warunkach najmu, w tym taki, który umożliwiałby porównanie oferty z warunkami powoda. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że propozycja pozwanego mogła być dla poszkodowanego atrakcyjna, zwłaszcza jeśli pozwany na wyraźne życzenie nie udostępnił szczegółów dotyczących organizacji najmu pojazdu zastępczego. Nie może przy tym ujść uwadze, że w zgłoszeniu szkody powód zamieścił informację o wynajęciu poszkodowanemu pojazdu zastępczego, poprosił o podstawienie takiego auta w terminie 24 godzin oraz o kontakt w tej sprawie, zastrzegając, że brak takiego działania skutkować będzie kontynuowaniem najmu na rynkowych zasadach. W ocenie Sądu brak działania ze strony pozwanego, będącego profesjonalistą, należy postrzegać w kategoriach milczącej akceptacji warunków umowy najmu zawartej pomiędzy powodem a poszkodowanym. Nie istniały bowiem żadne obiektywne przeszkody, aby pozwany zwrócił się do powoda o przesłanie przedmiotowej umowy, a następnie, aby dokonał weryfikacji jej postanowień. W konsekwencji zdaniem Sądu nie można stawiać poszkodowanemu zarzutu, że nie współpracował z ubezpieczycielem w celu minimalizacji rozmiaru szkody. Jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Łodzi (wyrok z dnia 19 lipca 2019 roku, XIII Ga 1648/18, L.), w sytuacji, w której ubezpieczyciel powziął wiadomość o tym, że poszkodowany jest już najemcą auta zastępczego, jego powinnością jest przedstawienie poszkodowanemu informacji odnośnie zasad najmu pozwalających na porównanie chociażby w minimalnym stopniu warunków korzystania z auta zastępczego u obu podmiotów, aby poszkodowany mógł je porównać i racjonalnie ocenić zasadność dalszego korzystania z auta zastępczego u dotychczasowego wynajmującego, ewentualnie podjąć decyzję o zmianie tego podmiotu. Zaniechanie tych powinności ubezpieczyciela nie może obciążać negatywnymi skutkami podmiotu poszkodowanego. W niniejszej sprawie A. B. (1) został pozbawiony prawa do weryfikacji przyjętej od powoda oferty pod kątem jej atrakcyjności. Pozwany poprzestając na cząstkowej informacji odnośnie zasad najmu nie tylko zachował się nieprofesjonalnie, ale przede wszystkim nielojalnie w stosunku do poszkodowanego, który poniósł szkodę nie z własnej winy. Dlatego też Sąd uznał, że pozwany pozbawił się po pierwsze możliwości zweryfikowania stawek przyjętych przez powoda, po drugie prawa do ich późniejszego kwestionowania. Powtórzenia wymaga, że rynkowy charakter tychże, nie był podważany przez pozwanego, wobec czego Sąd uznał, że poszkodowany był uprawniony wynająć auto zastępcze za stawki umowne.

W ocenie Sądu uzasadnione było także korzystanie z samochodu zastępczego przez okres 28 dni. Nie sposób podzielić bowiem zapatrywania pozwanego, iż sam fakt wypłaty odszkodowania jest równoznaczny z zakończeniem okresu najmu pojazdu. Zajmując takie stanowisko pozwany zdaje się pomijać okoliczność, że poszkodowany musi mieć realną możliwość nabycia nowego pojazdu w miejsce uszkodzonego, zwłaszcza w przypadku szkody całkowitej. Powyższe znajduje oparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w uchwale siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2020/3/28) przyjął, że zakres obowiązku odszkodowawczego obejmuje co do zasady poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony, za czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu. Stanowisko to zostało podtrzymane także w późniejszych uchwałach. Jako przykład można przytoczyć uchwałę z dnia z dnia 22 listopada 2012 roku (III CZP 76/13, OSNC 2014/9/85), na gruncie której wyrażono pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna. W niniejszej sprawie wypłata odszkodowania nastąpiła w dniu 10 lutego 2021 roku. Dopiero w tym dniu poszkodowany otrzymał zatem realną możliwość nabycia innego samochodu, dopiero bowiem w tej dacie dysponował stosownymi środkami pieniężnymi. Doliczając zwyczajowo przyjmowany przez ubezpieczycieli 7-dniowy okres pozwalający na zakup nowego auta, A. B. (1) był uprawniony korzystać z samochodu zastępczego do dnia 17 lutego 2021 roku, przy czym poszkodowany korzystał z pojazdu do 16 lutego 2021 r. Jednocześnie za oczywiste należy uznać, że wspomniany 7-dniowy okres winien rozpocząć swój bieg od momentu wypłaty odszkodowania/zbycia pozostałości, brak jest bowiem podstaw do przyjęcia, iż poszkodowany w zdarzeniu drogowym winien angażować własne środki celem nabycia nowego pojazdu w sytuacji, w której do zdarzenia tego doszło nie z jego winy. Wreszcie istotne jest zaznaczenie, że z relacji poszkodowanego wynika, że przez cały okres korzystania z auta zastępczego nie dysponował on innym pojazdem, a musiał on dojeżdżać do pracy oddalonej od jego miejsca zamieszkania ok. 40 km.

Reasumując Sąd uznał, że powód, jako nabywca wierzytelności, mógł się skutecznie domagać uzupełniającego odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie dochodzonej pozwem.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.457,74 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 marca 2021 roku do dnia zapłaty.

Podstawę żądania odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 § 1 k.c. w myśl którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów określa art. 14 ust. 1 ustawy, zgodnie
z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego (art. 14 ust. 2 ustawy).W niniejszej sprawie pozwany otrzymał wezwanie do zapłaty mailem w dniu 24 lutego 2021 roku, zatem mając na względzie 30 dniowy termin na rozpoznanie zgłoszonego roszczenia, odsetki ustawowe za opóźnione zostały zasądzone od dnia 27 marca 2021 roku do dnia zapłaty, bowiem ww. termin upływał w dniu 26 marca 2021 r. W zakresie 1 dnia roszczenia odsetkowego powództwo podlegało oddalenia.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.217 zł obejmującą: opłatę sądową od pozwu – 400 zł, wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w stawce minimalnej – 1.800 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł. Należy wskazać, iż powód wygrał proces niemal w całości, uległ zaś co do roszczenia odsetkowego.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.