Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 327/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2022r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Grażyna Jaszczuk (spr.)

Sędziowie:

SSO Karol Troć

SSR del. Paweł Mądry

Protokolant:

st. sekr. sąd. Jolanta Pucyk

przy udziale Prokuratora Rafała Guza

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2022 r.

sprawy W. F. s. J.

oskarżonego z art. 178a § 4 kk, art. 177 § 2 kk w zb. z art. 178 § 1 kk, art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 62b ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 28 lutego 2022 r. sygn. akt II K 33/21

I.  wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od W. F. na rzecz Skarbu Państwa 420 zł tytułem kosztów sądowych za II instancję.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 327/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 28 lutego 2022 r., sygn. II K 33/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

-------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to:

a)  art. 426 § 2 kpk w zw. z art. 6 kpk , przez brak pisemnego uzasadnienia wyroku, co uniemożliwia precyzyjne sformułowanie zarzutów apelacji, odnoszących się w szczególności do dokonanej przez Sąd oceny dowodów i – w konsekwencji – co do ustaleń faktycznych przyjętych przez ten Sąd, przez co nie można poddać zaskarżonego uzasadnienia kontroli instancyjnej – a co narusza prawo do obrony oskarżonego;

b)  art. 424 § 1 pkt 1 kpk, przez brak wskazania przez Sąd Rejonowy na jakiej podstawie wydał wyrok skazujący, jakie fakty uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a nadto nie wyjaśnił podstawy prawnej wyroku, przez co nie można poddać zaskarżonego wyroku kontroli instancyjnej;

c)  art. 424 § 2 kpk , przez zaniechanie przez Sąd Rejonowy przytoczenia okoliczności, które miał Sąd na względzie przy wymiarze kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Brak uzasadnienia wyroku Sądu I instancji jedynie utrudnił, ale nie uniemożliwił dokonania kontroli odwoławczej zaskarżonego wyroku i tą różnicę już na wstępie należało wyraźnie podkreślić. W przekonaniu Sądu Okręgowego, całkowity brak uzasadnienia wyroku I instancji winien być traktowany na równi z niedostatecznym, wadliwym uzasadnieniem. Zgodnie z art. 455a kpk nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów art. 424 kpk. Ratio legis wprowadzenia do polskiego porządku prawnego tego przepisu było oderwanie trafności zaskarżonego orzeczenia od jego uzasadnienia, dobitnie podkreślające rolę Sądu II instancji. Zgodnie z zamysłem ustawodawcy przyjąć należało także, iż wyłączną przyczyną uchylenia wyroku nie może być odstąpienie od jego sporządzenia, jakie miało miejsce w I instancji. Sąd Odwoławczy winien wystrzegać się automatyzmu w tego rodzaju sytuacjach. Wszakże meritum kontroli instancyjnej stanowi zbadanie prawidłowości zaskarżonego wyroku, nie zaś wyłącznie prawidłowości jego uzasadnienia, jako czynności technicznej dokonywanej już po jego wydaniu w ściśle określonym kształcie.

Jak orzekł wprost Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 września 2019 r., sygn. akt IV KS 39/19, brak uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji nie stanowi podstawy do przeprowadzenia na nowo przewodu w całości przed sądem pierwszej instancji i nie może być podstawą do uchylenia przez sąd odwoławczy zaskarżonego apelacją wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (OSNKW 2019, nr 10, poz. 59, LEX).

Sąd Okręgowy, w składzie orzekającym w tej sprawie, podziela stanowisko przedstawione w powyższym judykacie SN. Niezależnie od przyczyn tego stanu rzeczy (czy to śmierci sędziego, czy też delegacji sędziego do innego Sądu, czy też Ministerstwa), sam brak uzasadnienia pierwszoinstancyjnego, nie stanowi okoliczności odgórnie rozstrzygającej w ocenie trafności zaskarżonego wyroku.

W postępowaniu apelacyjnym możliwa jest ocena całości zebranego materiału dowodowego jak i jego uzupełnienie, zarówno z urzędu, jak i na wniosek apelującego. Sąd Odwoławczy może ocenić trafność podjętych w I instancji decyzji procesowych, przy uwzględnieniu treści protokołów rozpraw i posiedzeń oraz uwag zgłaszanych przez strony. Tego rodzaju źródła wiedzy o przebiegu postępowania, poprzedzającego wydanie zaskarżonego wyroku oraz wszelkie rzeczowe i logiczne wnioski, jakie sformułować można na podstawie ich analizy, z uwzględnieniem art. 7 kpk, tj. zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego, stanowią podstawę do oceny prawidłowości kontrolowanego wyroku wydanego w I instancji. Brak pisemnego uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego nie zwalniał zatem Sądu Okręgowego od wnikliwego rozpoznania sprawy. Nie uniemożliwiał również sformułowaniu skarżącemu skonkretyzowanych zarzutów dotyczących zaskarżonego wyroku, innych aniżeli wyłącznie brak uzasadnienia pierwszoinstancyjnego. Środek odwoławczy nie powinien wyłącznie ograniczać się do krytyki sporządzonego uzasadnienia wyroku lub jego całkowitego braku, ale dla wykazania konkretnych uchybień w rozstrzygnięciu Sądu a quo. W tej sprawie w postępowaniu odwoławczym obrona nie podała dlaczego nie zgadza się z przypisaniem oskarżonemu winy, rodzajem i wymiarem kary orzeczonej wobec niego i dlaczego w tym względzie powinno zapaść inne rozstrzygnięcie, aniżeli w I instancji.

Sąd Okręgowy poddając zaskarżony wyrok kontroli instancyjnej rozpoznawał sprawę w granicach zaskarżenia, podniesionych zarzutów, mając na względzie przepisy art. 447 § 1-3 kpk, art. 435 kpk, art. 439 § 1 kpk, art. 440 kpk i art. 455 kpk. Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości powinna zostać wykazana konkretnymi argumentami odnoszącymi się do przynajmniej dominującej części materiału dowodowego i sposobu jego oceny, jaka wynikała wprost z wydanego wyroku. Rzecz w tym, że we wniesionej apelacji brak było tego rodzaju argumentów, mogących podważyć ów wyrok. Sąd Okręgowy dysponował całokształtem materiału dowodowego, zeznaniami świadków i dowodami z dokumentów, mogąc zweryfikować trafność zaskarżonego wyroku i nie stwierdził uchybień, które implikowałyby konieczność wydania rozstrzygnięcia reformatoryjnego, bądź kasatoryjnego. Z tych też względów, nie sposób było zgodzić się z autorem apelacji, że jedynie wskutek braku uzasadnienia pierwszoinstancyjnego doszło do naruszenia art. 423 § 2 kpk, art. 424 § 1 pkt 1 kpk i art. 424 § 2 kpk, a przez to naruszenia prawa do obrony oskarżonego.

Przytoczone przez obrońcę sygnatury orzeczeń: I KZP 3/19 (uchwała SN z dnia 22 maja 2018 r., opublikowano OSNKW 2019, nr 6, poz. 31, LEX) i II AKa 44/13 (wyrok SA w Warszawie z 21.02.2013 r., LEX nr 1281124) nie przystawały do realiów tej sprawy i na poparcie zajętego przez skarżącego stanowiska niekoniecznie (a właściwie wcale) się nie nadawały. Powyższy wyrok SA w Warszawie sygn. II AKA 44/13 dotyczył wyłącznie kwestii incydentalnej w postaci biegu terminu do wniesienia apelacji w sytuacji braku uzasadnienia pierwszoinstancyjnego. Orzeczono w nim, iż skoro sporządzenie uzasadnienia wyroku jest niemożliwe, przeto bieg terminu rozpoczyna się od dnia doręczenia uprawnionemu podmiotowi zarządzenia informującego go o tym. Z kolei judykat SN sygn. I KZP 3/19 nie dotyczył nawet stricte uchybienia w postaci braku uzasadnienia wyroku pierwszoinstancyjnego. W uchwale tej omówiono generalnie rozbieżności w orzecznictwie, dotyczące konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości w rozumieniu art. 437 § 2 kpk. W uchwale tej orzeczono, iż konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, o której mowa w art. 437 § 2 zdanie drugie in fine kpk, jako powód uchylenia przez sąd odwoławczy zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, zachodzi wówczas, gdy orzekający sąd pierwszej instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego, uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji.

Obecne regulacje procedury karnej przewidują uchylenie przez sąd odwoławczy zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania z powodu ujawnienia się względnej przyczyny odwoławczej - a względną przesłankę odwoławczą uczyniono podstawą wniesionej apelacji (art. 438 pkt 2 kpk) w tej sprawie - jedynie w dwóch przypadkach: (1) uwzględnienia apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego, gdy możliwość zmiany zaskarżonego orzeczenia blokują reguły ne peius (2) stwierdzenia uchybienia, które powoduje konieczność przeprowadzenia przewodu w całości. W sprawie niniejszej żadna z tego rodzaju sytuacji nie wystąpiła.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu obrazy przepisów procesowych warunkowała bezzasadność wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Na podstawie art. 636 § 1 kpk, art. 634 kpk, art. 627 oraz art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. (Dz.U.1983.49.223 t.j. z dnia 1983.08.31) Sąd Okręgowy zasądził do W. F. na rzecz Skarbu Państwa 420 zł tytułem kosztów sądowych za II instancję.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana