Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 czerwca 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Krakowie Ewy Rogali

po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego K. W. na postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach z 18 maja 2022 r., sygn. akt IV Kow 431/22, o odmowie udzielenia skazanemu zezwolenia na wykonywanie w systemie dozoru elektronicznego kary 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Końskich z 9 czerwca 2021 r., sygn. akt II K 96/21,

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.

postanawia

1) utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2) zwolnić skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 18 maja 2022 r., sygn. akt IV Kow 431/22, Sąd Okręgowy w Kielcach odmówił udzielenia skazanemu K. W. zezwolenia na wykonywanie kary 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Końskich z 9 czerwca 2021 r., sygn. akt II K 96/21.

Na to postanowienie zażalenie wniósł obrońca skazanego adw. B. K., zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zapadłego postanowienia polegający na bezpodstawnym przyjęciu przez Sąd Okregowy, że skazany K. W. nie daje żadnych gwarancji na to, że cele kary zostaną spełnione w przypadku wyrażenia zgody na odbywanie przez niego kary w systemie dozoru elektronicznego, podczas gdy postawa skazanego manifestująca się jego uczęszczaniem na spotkania grupy wsparcia anonimowych alkoholików, jak również aktualna jego postawa w zakładzie karnym polegająca na świadczeniu pracy, uzyskiwaniu pochwał i braku nagan, nie przemawiają za dalszą potrzebą przebywania przez skazanego w zakładzie karnym.

W konkluzji zażalenia obrońca K. W. wnosił o zmianę zaskarżonego postanowienia i zezwolenie skazanemu na odbycie kary 10 miesięcy pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Sąd Apelacyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Zażalenie obrońcy skazanego nie jest zasadne.

Nie kwestionując okoliczności podniesionych w zażaleniu, to w pierwszej kolejności przypomnieć trzeba, że przy ocenie stopnia demoralizacji nie można pomijać okoliczności, które wskazuje Sąd Okręgowy, a dotyczących sposobu życia skazanego, w tym i po popełnieniu przestępstw, które w realiach rozpoznawanej sprawy wynikają przede wszystkim z wywiadu środowiskowego kuratora sądowego i opinii dyrektora Aresztu Śledczego w K., a odnoszą się także do uprzedniej karalności za przestępstwa. Zwłaszcza, że zażalenie pomija, iż nawet samo poprawne zachowanie czy włączenie się w proces resocjalizacji nie stanowi wystarczającej podstawy do udzielenia zezwolenia na odbycie kary poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (zob. postanowienie SA w Krakowie z 10.12.2018., II AKzw 1005/18, LEX 2692651).

Dlatego nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego ocena wywiadu środowiskowego i dotychczasowej karalności K. W., dokonana przez Sąd Okręgowy o braku zaangażowaniu skazanego w procesy resocjalizacyjne, która pozostaje w zgodzie z treścią art.  7 k.p.k., bowiem ich wymowę Sąd Okręgowy racjonalizuje, także poprzez odwoływanie się do zachowania skazanego przed i po popełnieniu przestępstw. W powyższym kontekście podkreślić należy, iż przesłanki udzielenia skazanemu zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego mają charakter ocenny, a sąd nie może skupiać się tylko na okolicznościach dotyczących czynu i czynić je decydującymi, bowiem w tym postępowaniu sąd penitencjarny ma ustalić czy cechy sprawcy, a więc postawa, właściwości i warunki osobiste, w różnych ich aspektach, pozwolą w sposób niezakłócony osiągnąć cele szczególno-prewencyjne kary odbywanej w tym systemie. W przeciwieństwie do zażalenia obrońcy skazanego, takiej wszechstronnej analizy w orzeczeniu Sądu Okręgowego nie zabrakło.

Dalej Sąd Okręgowy ustalając czy do osiągnięcia celów kary pozbawienia wolności wystarczające będzie odbycie jej w formie dozoru elektronicznego (art.  43la §  1 pkt  2 k.k.w.), miał na uwadze cele tej kary określone w art.  67 k.k.w., który przewiduje znacznie węższy zakres celów wykonywania kary pozbawienia wolności niż dyrektywy wymiaru kary wymienione w art.  53 §  1 k.k., a więc celów, którym ma służyć wymiar kary (zob. postanowienie SA w Szczecinie z 10.05.2017., II AKzw 544/17, OSASz 2017/3/19-27). W doktrynie podkreśla się, iż podstawowym celem wykonywania kary pozbawienia wolności - co ma kapitalne znaczenie przy ocenie realizacji przesłanki z art. 43la §  1 pkt 2 k.k.w., w kontekście zasadności wniosku obrońcy skazanego (k. 2-3), zwłaszcza wobec spełnienia przez skazanego wszystkich pozostałych przesłanek z art. 43la §  1 k.k.w. - jest cel zapobiegawczy i wychowawczy, a więc to, co jest nazywane prewencją szczególną. Został on jednoznacznie wyartykułowany w art.  67 k.k.w. jako wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego, a zatem powstrzymania się od powrotu do przestępstwa. Jest to cel niejako perspektywiczny, dalekosiężny, mający szansę realizacji w przyszłości, po odbyciu kary (zob. K. Postulski, Kodeks karny wykonawczy, LEX el., komentarz do art.  43la).

Formułując zarzuty w zażaleniu obrońca skazanego zapomina ponadto, że z odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie powinny korzystać osoby, które lekceważą porządek prawny (zob. postanowienie SA w Krakowie z 8.01.2018., II AKzw 1076/17, LEX 2566965). Skoro zaś K. W. był wielokrotnie karany za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, to słusznie przyjmuje Sąd Okręgowy, że świadczy to o nieskuteczności stosowanych wobec niego środków probacyjnych i kar wolnościowych. Wskazane okoliczności nie pozwalają uwierzyć w deklarowane przez skazanego przewartościowanie postawy i uznania zasadności stanowiska zażalenia, iż K. W. z pewnością respektuje porządek prawny, a ponadto daje gwarancję należytego wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. W konsekwencji zupełnie chybiona jest konkluzja zażalenia, iż prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, że wobec skazanego K. W. istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna, a zatem spełnione zostały przesłanki do obdarzenia skazanego dobrodziejstwem odbywania zastępczej kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Niewątpliwie bowiem w zachowaniu K. W. jest kilka pozytywnych sygnałów świadczących o rozpoczętym procesie resocjalizacji i co najmniej werbalnym zdiagnozowaniu przyczyn wchodzenia w konflikt z prawem. Jest jednak równocześnie w dalszym ciągu kilka czynników wskazujących, że proces ten niewątpliwie nie jest nie tylko zakończony, ale także utrwalony, co ma decydujące znaczenie dla ustalenia, że w sytuacji procesowej skazanego nie zostały zrealizowane przesłanki z art. 67 § 1 k.k.w., pozwalające na ustalenie, że cele orzeczonej kary pozbawienia wolności zostaną zrealizowane przy zastosowaniu systemu dozoru elektronicznego.

Ponieważ w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności K. W. nie pracuje zarobkowo, co uniemożliwia mu uzyskiwanie dochodów i nie ma żadnego majątku, to Sąd Apelacyjny uznał, iż uiszczenie przez niego kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym byłoby zbyt uciążliwe. Dlatego też, na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. zwolnił skazanego od ich zapłaty.

W tych warunkach Sąd Apelacyjny orzekł jak w dyspozytywnej części postanowienia.