Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 364/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2022r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Paweł Mądry

Protokolant: st. sekr. sąd. Jolanta Pucyk

przy udziale prokuratora Krzysztofa Cieplińskiego

po rozpoznaniu w dniu 08 lipca 2022 r. sprawy

Ł. T.

oskarżonego o czyn z art. 278 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Garwolinie

z dnia 22 lutego 2022 r. sygn. akt II K 108/21

I.  w zaskarżonej części wyrok zmienia w ten sposób, że uniewinnia Ł. T. od popełnienia zarzuconego mu czynu;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. R. kwotę 516,60 zł (w tym 96,60 zł podatku VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym;

III.  określa, że wydatki postępowania związane z udziałem oskarżonego Ł. T. w sprawie ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 364/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 22 lutego 2022 roku w sprawie II K 108/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------

------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. naruszenie przepisów postępowania karnego, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez swobodne uznanie, iż Ł. T. dopuścił się zarzucanego mu czynu z art. 278 § 1 kk, pomimo tego że materiał dowodowy pozwala na wysunięcie przeciwnych wniosków w szczególności z uwagi na wyjaśnienia oskarżonego Ł. T., wyjaśnienia oskarżonego K. R. z dnia 21 grudnia 2021 roku, zeznania świadków przesłuchanych w przedmiotowej sprawie, którzy jednogłośnie negowali sprawstwo Ł. T., 

2. naruszenie przepisów postępowania karnego, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez obdarzenie wiarą wyjaśnień K. R. jedynie w zakresie obciążającym Ł. T., podczas gdy K. R. również jest oskarżony w przedmiotowej sprawie i podczas składania wyjaśnień przed Sądem w dniu 21 grudnia 2021 roku wskazał na niewinność współoskarżonego uzupełniając, iż składając wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym znajdował się pod presją funkcjonariuszy policji i w obawie przed poniesieniem odpowiedzialności zrzucił winę na Ł. T.,

3. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 4 kpk poprzez jego niezastosowanie i uwzględnienie przez Sąd I instancji dowodów jedynie na niekorzyść oskarżonego, pomijając jednocześnie wszelkie dowody, treści zeznań świadków, warunki i właściwości osobiste oskarżonego, które wskazują na jego niewinność,

czego następstwem był

błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na uznaniu, iż zebrany oraz ujawniony w toku postępowania materiał dowodowy daje podstawy do uznania, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona zarzucanego przestępstwa z art. 278 § 1 kk, co w konsekwencji doprowadziło do jego skazania, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie prowadzi do przeciwnej konstatacji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- w ocenie Sądu Okręgowego, należy zgodzić się ze skarżącym, iż ocena wyjaśnień oskarżonego Ł. T., współoskarżonego K. R. i świadka M. K. została dokonana przez Sąd Rejonowy w sposób dowolny, sprzeczny z dyrektywami wskazanymi w art. 7 kpk.

- po przeanalizowaniu akt sprawy, Sąd Okręgowy podziela stanowisko skarżącego, że żaden wiarygodny dowód w sprawie nie pozwala na przyjęcie wniosku o winie Ł. T.. Z materiału dowodowego wynika wprost, że oskarżony przebywał w mieszkaniu zmarłej pokrzywdzonej A. M. w czasie opisanym w zarzucie. Powyższego faktu zresztą oskarżony nigdy nie kwestionował. Jednakże jedynym dowodem, który według Sądu Rejonowego świadczył o winie podsądnego były pierwsze wyjaśnienia współoskarżonego K. R., złożone w toku postępowania przygotowawczego, w których w sposób bardzo lakoniczny wskazał na udział oskarżonego Ł. T. w inkryminowanym zdarzeniu. To właśnie w oparciu o tę relację Sąd Rejonowy stwierdził winę oskarżonego Ł. T.. Takie rozumowanie nie zasługuje jednak na aprobatę Sądu Odwoławczego.
W tym miejscu należy podnieść, że dowód z pomówienia staje się dowodem popełnienia przestępstwa, o ile jest logiczny, konsekwentny, zgodny z logiką zdarzeń, nie jest wyrazem osobistego zainteresowania pomawiającego ukierunkowanego na umniejszenie zakresu jego odpowiedzialności (wyrok SN z 20.11.2012 r., WA 24/12, LEX nr 1231679). Tymczasem K. R. w toku postępowania pierwszoinstancyjnego odwołał swoje wyjaśnienia w zakresie sprawstwa Ł. T. wyjaśniając: „Te wyjaśnienia są nieprawdziwe. Ł. nie pokazywał mi żadnych pieniędzy, to wszystko zmyślone, szczegóły są zmyślone. Może Pani Ania powiedziała, gdzie były pieniądze, ale ja tego nie pamiętam, kiedy mi miała powiedzieć. Ja tak powiedziałem, bo chciałem wyjść z tego komisariatu, nie wiem dlaczego obciążyłem i siebie”. Nadto z zeznań A. M. nie wynika, aby oskarżony Ł. T. miał świadomość kwoty pieniędzy, jaką posiadała pokrzywdzona, a także aby znał miejsce ich przechowywania. Ustalenia Sądu Rejonowego w odniesieniu do tej okoliczności, wobec złożenia odmiennych wyjaśnień przez oskarżonego w toku postępowania przed tym Sądem, a także braku innych podstaw dowodowych na ich poparcie, są dowolne. Idąc dalej należy stwierdzić, że analiza zeznań A. M., R. M., A. J., M. K. i wyjaśnień oskarżonego Ł. T. w zakresie odprowadzenia do miejsca zamieszkania oskarżonego przez pokrzywdzoną A. M. prowadzi do wniosku, że relacje te wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają. W toku postępowania przygotowawczego pokrzywdzona A. M. zeznała następująco: „ok. godz. 20:00 odprowadziłam do mieszkania Ł., który mieszka obok i przekazałam go jego matce, w mieszkaniu został tylko K. R.(k. 1-2 akt sprawy). Dalej M. K. podczas rozprawy w dniu 03 listopada 2021 roku zeznała: „Ja mu sprawdziłam kieszenie i miał przy sobie 80-50 zł, 20 zł i 10 zł”. Relacje tę w swoich zeznaniach, składanych podczas rozprawy w dniu 21 grudnia 2021 roku potwierdził świadek R. M.: „Ania opowiadała mi, że jak odprowadzała Ł. to on przelewał się przez ręce, że on miał pieniądze, bo jego mama wyciągnęła pieniądze z kieszeni, miał papierosy i zapalniczkę. A. M. była przy tym jak mama oskarżonego wyciągała jego rzeczy. Na oko to ona mówiła, że 100 zł nie było”. Poza tym fakt zarobkowania, wskazany przez oskarżonego potwierdził świadek W. T.. Wobec powyższych okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie stanowi wystarczającej podstawy do podważenia wyjaśnień oskarżonego Ł. T., który - co należy zauważyć - zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i postępowania pierwszoinstancyjnego sądowego, nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Tym samym, w ocenie Sądu Okręgowego, brak jest podstaw do przypisania oskarżonemu winy w zakresie zarzucanego mu przestępstwa.

- w konsekwencji powyższego, podniesiony przez obrońcę oskarżonego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest słuszny. Warto zwrócić uwagę, że Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych co do sprawstwa Ł. T. oparł się na zeznaniach A. M., R. M., A. J., W. T. w całości, a jednocześnie pominął wynikające z nich fakty, przemawiające na korzyść oskarżonego. Świadczy to o błędzie dowolności, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej podstawy faktycznej zaskarżonego orzeczenia. W tym świetle bezspornym jest, że ze strony Sądu Rejonowego doszło również do naruszenia zasady obiektywizmu, o jakiej mowa w art. 4 kpk. Należy podkreślić jeszcze raz, że żaden z powyższych dowodów w sprawie, w tym również wyjaśnienia współoskarżonego K. R., nie stanowi podstawy do przyjęcia tezy, że zaboru pieniędzy miał dokonać oskarżony Ł. T.. Z kolei zeznania świadków J. M. i M. M., jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, wskazują jedynie na okoliczność posiadania pieniędzy przez K. R. po dacie inkryminowanego zdarzenia, nie odnosząc się do oskarżonego Ł. T., a więc nie mogą one stanowić dowodu zrealizowania przez niego przypisanego przez Sąd I instancji czynu. Konkludując, żadna z tych okoliczności, ani żaden z dowodów, na podstawie których ustalono ich istnienie, nie pozwala na niebudzące wątpliwości ustalenie, że oskarżony dokonał zaboru pieniędzy lub że w jakikolwiek sposób współuczestniczył w przedmiotowym zaborze. Z faktów, że oskarżony przebywał na miejscu zdarzenia w dacie popełnienia czynu przypisanego mu przez Sąd I instancji, jak również, że utrzymywał stały kontakt z pokrzywdzoną nie można wywieść tak dalekich wniosków co do jego sprawstwa.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie Ł. T. od zarzucanego mu czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

zasadność podniesionych zarzutów implikowała konieczność zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z wnioskiem apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

cały wyrok skazujący wydany wobec Ł. T. (wyrok Sądu Rejonowego
w Garwolinie z dnia 22 lutego 2022 r. w sprawie II K 108/21)

Zwięźle o powodach zmiany

- materiał dowodowy zgromadzony w sprawie stanowił podstawę do dokonania odmiennych, niż dokonanych przez Sąd Rejonowy, ustaleń faktycznych, na podstawie których należało uznać, że oskarżony nie popełnił zarzuconego mu czynu (art. 17 § 1 pkt 1 kpk).

- z tych powodów na podstawie art. 414 § 1 kpk Sąd Okręgowy zobowiązany był zmienić wyrok w zaskarżonej części poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

- w sprawie oskarżony reprezentowany był przez obrońcę ustanowionego z urzędu, zatem Sąd Okręgowy na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1184), a także § 17 ust. 2 pkt 4 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 18) uwzględnił wniosek obrońcy i zasądził od Skarbu Państwa na jego rzecz kwotę 516,60 zł (w tym 96,60 VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym.

- wskutek uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu należało na podstawie art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 634 kpk ustalić, że wydatki postępowania karnego związane z udziałem oskarżonego Ł. T. ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana