Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Aka 31/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XII Wydział Karny z dnia 26 marca 2021r. sygn. akt XII K 145/16 w zakresie oskarżonej K. K. (2)

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonej K. K. (2) co do kary,

Obrońca oskarżonej zarzucił orzeczeniu:

1.  W zakresie czynów zarzucanych oskarżonej w punkcie 4 i 7 wyroku rażącą niewspółmierność kary w postaci 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności przy zastosowaniu wadliwych kryteriów jej wymiaru i niewystarczającym uwzględnieniu okoliczności przemawiających za orzeczeniem kary łagodniejszej,

2.  W zakresie czynów zarzucanych oskarżonej w punkcie 1,2,3,5 i 6 wyroku rażącą niewspółmierność orzeczonej kary w postaci 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności przy zastosowaniu wadliwych kryteriów jej wymiaru i niewystarczającym uwzględnieniu okoliczności przemawiających za orzeczeniem kary łagodniejszej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W uzasadnieniu apelacji skarżąca wskazała dodatkowo, że oskarżona ma lat 60 i jest osobą niekaraną, nie posiada źródeł dochodu i pozostaje na utrzymaniu męża. Ponadto, choruje na astmę. Opiekuje się 72 letnim mężem, chorym na obturacyjną chorobę płuc. Skarżąca nie zgodziła się z ustaleniem sądu, że oskarżona kierowała się złą wolą. Nigdy nie było tak, że zawierała umowy kredytowe z zamiarem ich niespłacania.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, apelacja obrońcy oskarżonej nie zasługuje na uwzględnienie. Niewątpliwie zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą. Jednak zważywszy na ustawowe zagrożenie przewidziane za poszczególne czyny przypisane oskarżonej, trudno przyjąć, aby były one rażąco niewspółmiernie surowe, czy w odczuciu społecznym niesprawiedliwe. Zgodnie z treścią przepisu art. 53 § 1 kk sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanej, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Zgodnie natomiast z art. 53 § 2 k.k. wymierzając karę, uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Analiza uzasadnienia w kontekście wymierzonych jednostkowych kar za przestępstwa przypisane oskarżonej, pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że sąd uwzględnił wszystkie okoliczności w sprawie. Sąd Okręgowy uznał K. K. (2) za winną czynów opisanych w pkt 4 i 7 aktu oskarżenia tj. przestępstw z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, przy czym przyjął, że oskarżona działała w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw. Sąd I instancji wymierzył jej karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przypomnieć należy, iż czyny z art. 286 § 1 kk zagrożone są karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, zaś czyn z art. 297 § 1 kk – oszustwo finansowe zagrożony jest karą od 3 miesięcy do 5 lat. Biorąc pod uwagę, że oskarżona popełniła w ciągu określonego z art. 91 § 1 kk – dwa przestępstwa, o znacznej społecznej szkodliwości – wymierzenie jej jednej kary w wysokości 1 roku i 6 miesięcy nie jest orzeczeniem nadmiernie surowym.

Sąd Okręgowy uznał także K. K. (2) za winną czynów opisanych w pkt 1,2,3, 5 i 6 aktu oskarżenia, tj przestępstw z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. art. 294 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, w zw. z art. 12 § 1 kk, a zatem przyjmując, że działała w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. Przyjęta kwalifikacja niekwestionowana przez skarżącą, wskazała przyjęcie kwalifikacji dodatkowo z art. 294 § 1 kk, a zatem typu kwalifikowanego zagrożonego karą od roku do lat 10 pozbawienia wolności. Sąd meriti za działanie w ramach czynu ciągłego, ale obejmującego de facto pięć przestępczych zachowań, o znacznej społecznej szkodliwości wymierzył karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, co w żadnym wypadku nie jest karą rażąco niewspółmiernie surową.

Ponownie przypomnieć i podkreślić należy, że zarzut rażącej niewspółmierności kary można podnieść skutecznie tylko wtedy, gdy orzeczona kara nie uwzględnia w należytym stopniu istotnych okoliczności, zarówno w zakresie dotyczącym popełnienia przestępstw, jak też odnoszącym się do osobowości sprawcy i sposobu jego życia. Zarzut rażącej niewspółmierności kary nie wymaga wykazania nowych, nieznanych sądowi okoliczności. Może bowiem polegać na wykazaniu, iż okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara nie uwzględnia w ogóle lub też uwzględnia je w stopniu niedostatecznym.

Sąd Okręgowy orzekając, w realiach rozpoznawanej sprawy, powyższe kary jednostkowe wziął pod uwagę wszystkie okoliczności w sprawie, w tym sytuację osobistą, życiową i majątkową oskarżonej, a także okoliczność niekaralności K. K. (2). Niewątpliwie wskazywane przez obrońcę okoliczności dotyczące wieku oskarżonej, jej sytuacji osobistej, licznych chorób, czy opieki nad mężem nie mogą mieć wpływu na obniżenie kar, które są już karami łagodnymi. Wbrew twierdzeniom skarżącej z akt sprawy wynika zaplanowana działalność oskarżonej, natężenie jej złej woli, a wręcz uporczywość działania. Nie sposób zgodzić się z tezami obrońcy oskarżonej wręcz przerzucającą winę na banki „wymuszające, czy nakłaniające klientów do decydowania się na taki produkt”. Przypomnieć należy że pracownicy pokrzywdzonych jednostek byli przez oskarżoną wprowadzani w błąd co do jej sytuacji finansowej, jak i autentyczności składanych dokumentów, a także zamiaru i realnych możliwości wywiązania się z zobowiązań. To oskarżona działała na szkodę banku. Trudno także przyjąć argumentację skarżącej, że pieniądze jakie w sposób przestępczy uzyskiwała oskarżona miały posłużyć do realizacji „marzeń oskarżonej”, prowadzenia własnej restauracji, albowiem powyższe wypacza wręcz sens reakcji prawnokarnej. Ponadto, obrońca oskarżonej pozostaje w sprzeczności, albowiem z jednej strony przedstawia oskarżoną jako osobę bez wykształcenia ekonomicznego „laika”, by z drugiej strony wskazać, że prowadziła działalność gospodarczą, a działania jej były „trafione i świetnie sobie radziła na rynku”. Zważyć też należy, że do czynów z pkt I sąd przyjął pewną dozę naiwności oskarżonej, ale przy kolejnych czynach podkreślił prawidłowo już wyłudzenie niemal 700.000 złotych oraz szczególne nasilenie złej woli oskarżonej. Nie należy zapominać, że z wyjaśnień oskarżonej wynika jej zamiar popełniania przestępstw, a także akceptację posługiwania się nierzetelnymi i podrobionymi dokumentami.

Na marginesie wskazać należy, że z woli ustawodawcy (której przejawem jest sposób ukształtowania wskazanej w art. 438 pkt 4 kpk podstawy odwoławczej) możliwość ingerencji sądu odwoławczego w wymierzoną przez sąd meriti sprawcy karę za przypisany dany czyn (jej charakter i wymiar) jest ograniczony do wypadków, gdy kara ta jest rażąco, niewspółmiernie łagodna lub surowa. Pojęcie „niewspółmierności rażącej” oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a wiec nie dającą się zaakceptować, dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). W orzecznictwie – tak Sądu Najwyższego, jak i sądów powszechnych - trafnie zauważa się, iż przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica miedzy karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyrok Sądu Najwyższego z: 26 czerwca 2006r., SNO 28/06). Kary jednostkowe ukształtowane przez sąd meriti z pewności nie noszą atrybutu kar nadmiernie surowych, a wręcz przeciwnie. Obniżenie tych kar mogłoby wywołać poczucie bezkarności, także w odczuciu społecznym. Także kara łączna w wymiarze 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności nie jest karą nadmiernie surową. Przy kształtowaniu kary łącznej zasadnicze znaczenie mają zresztą dyrektywy określone w art. 85a kk, zgodnie z którymi orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W przedmiotowej sprawie sąd zresztą praktycznie zbliżył się do zasady absorpcji, którą stosuje się wyjątkowo i tylko w sytuacjach nietypowych, szczególnie uzasadnionych. Należy także dodać, że popełnienie większej ilości przestępstw jest ważkim czynnikiem prognostycznym, który przemawia za stosowaniem przy wymiarze kary łącznej surowszych reguł aniżeli wynikające z dyrektywy absorpcji, a tym niemniej sąd meriti zbliżył się do zasady absorpcji, biorąc pod uwagę podobieństwo czynów, ale też słusznie zwrócił uwagę na okoliczność przemawiającą przeciwko absorpcji, czyli różnice czasowe w popełnianiu przestępstw.

Wniosek

Wniosek w zakresie czynów zarzucanych w punkcie 4 i 7 o zmianę wyroku i orzeczenie kary łagodniejszej o charakterze nieizolacyjnym

W zakresie czynów z punktu 1,2,3,5 i 6 7 o zmianę wyroku i orzeczenie kary łagodniejszej o charakterze nie izolacyjnym.

Skarżący wniósł o orzeczenie kary łącznej o takim samym charakterze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Apelacyjny nie znalazł powodów do zmiany zaskarżonego orzeczenia z przyczyn wskazanych wyżej, a zupełnie niezrozumiałe są wnioski o zastosowanie „kar o charakterze nieizolacyjnym”. Do uznania zasadności zarzutu opartego na podstawie art. 438 pkt 4 KPK konieczne jest bowiem wykazanie przez skarżącego sądowi meriti konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego przy ocenie znaczenia ustalonych okoliczności (tak podmiotowych, jak i przedmiotowych), czy też w zakresie nakazu ich kompletnego uwzględnienia – mających, stosownie do brzmienia art. 53 KK, znaczenie dla wymiaru kary. Samo przeciwstawienie rozstrzygnięciu orzekającego sądu dotyczącego kary wyłącznie odmiennej (krytycznej) oceny zasadności rodzaju orzeczonej kary, czy jej wymiaru, opartej na subiektywnym przekonaniu – bez odniesienia jej do konkretnych okoliczności niedocenionych, bądź przecenionych, przy wymiarze kary, nie czyni tego rodzaju zarzut trafnym. Rodzaj i rozmiar środków represji karnej należy do sfery swobodnego uznania sądu, będąc jego oczywistą prerogatywą. Skarżący może formułując zarzut rażącej niewspółmierności kary zakwestionować ten wybór lub wysokość sankcji karnej, niemniej jednak będzie to procesowo skuteczne o tyle, o ile zdoła wykazać sądowi meriti konkretne (określone powyżej) uchybienia w tych działaniach, które tę karę ukształtowały. W ocenie sądu odwoławczego skarżąca nie wykazała w sposób wystarczający, aby sąd I instancji przy określeniu wymiaru kar jednostkowych i kary łącznej dopuścił się obrazy wskazanych przepisów.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

W przedmiotowej sprawie sąd wyłączył do odrębnego rozpoznania sprawę J. L., z uwagi na konieczność uzupełnienia uzasadnienia przez Sąd I instancji.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego z dnia 26 marca 2021r. sygn. akt XII K 145/16 w stosunku do oskarżonej K. K. (2).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Apelacyjny nie znalazł powodów, aby uwzględnić zarzuty, jak i wnioski obrońcy oskarżonej K. K. (2). Sąd I instancji dokonał właściwych ustaleń faktycznych, także w zakresie świadomości oskarżonej co do udziału w popełnianych czynach. Prawidłowa jest także kwalifikacja prawna zachowania oskarżonej, nie budzą zastrzeżeń kary jednostkowe i kara łączna.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Zwolniono oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami tego postępowania Skarb Państwa, co znajduje podstawę prawną w art. 624 § 1 KPK, a uzasadnienie faktyczne w charakterze i rozmiarze orzeczonych kar zasadniczych pozbawienia wolności. Orzeczenie kar pozbawienia wolności istotnie ograniczą możliwości zarobkowe sprawcy, a zatem uiszczenie kosztów sądowych stanowiłoby dla oskarżonej nadmierną uciążliwość.

7.  PODPIS

Katarzyna Wróblewska Piotr Schab Anna Nowakowska

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☒

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej K. K. (2)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 26 marca 2021r. sygn. akt XII K 145/16

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana