Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2022 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. U.

przeciwko pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W., (...) (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty

o zapłatę

orzeka:

1.  powództwo oddala;

2.  zasądza od powódki M. U. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W., kwotę 5.417,00 (pięć tysięcy, czterysta siedemnaście) złotych kosztów procesu, w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy, czterysta) złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika;

3.  zasądza od powódki M. U. na rzecz pozwanego (...) (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, kwotę 5.417,00 (pięć tysięcy, czterysta siedemnaście) złotych kosztów procesu, w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy, czterysta) złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.---

/-/ Sędzia SO Mariusz Solka

Sygn. akt: III C 1786/19

UZASADNIENIE WYROKU

Z 14 LUTEGO 2022 R. (k. 1010)

Pozwem z 18 grudnia 2019 r. (data prezentaty k. 3) powódka M. U. wniosła o zasądzenie od pozwanych solidarnie (...) Towarzystwa (...) S.A. w W. oraz (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego na jej rzecz kwoty 158 253,04 zł wobec uchylenia się przez powódkę oświadczeniem z 26 listopada 2019 r. od skutków prawnych oświadczenia woli, polegającego na objęciu certyfikatów inwestycyjnych (...).

Ewentualnie, powódka wniosła o zasądzenie od (...) Towarzystwa (...) S.A. na jej rzecz kwoty 128 946 zł tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przez (...) Towarzystwo (...) S.A. na podstawie art. 45a ust. 6 ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanych solidarnie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Argumentując swoje stanowisko M. U. wskazała, że była klientem (...) Banku S.A., (dalej także jako (...) Bank) gdzie za namową indywidualnego opiekuna, doradzającego jej w zakresie lokowania środków dokonała zakupu 1 (jednego) certyfikatu inwestycyjnego serii (...) emitowanego przez (...). Doradca zapewniał powódkę, że bezpieczeństwo inwestycji zbudowane jest na wielostopniowej gwarancji udzielonej przez (...) S.A. (obecnie (...) S.A. KRS k. 961 – 988), zaś gdyby te zabezpieczenia okazały się nieskuteczne, to (...) ze środków własnych miał dopłacić do funduszu brakującą kwotę. Powódka wskazała, że po kilku dniach otrzymała listownie od (...) S.A. (dalej także jako (...) S.A.) wypełniony uprzednio formularz zapisu na certyfikaty Funduszu. Podniosła, że nigdy nie spotkała się z żadnym przedstawicielem (...) S.A., nie miała też świadomości udziału tego podmiotu w oferowaniu certyfikatów Funduszy. Powódka wskazała, że proces sprzedaży certyfikatów Funduszu polegał na przyjęciu podpisanego in blanco przez klienta formularza zapisu na certyfikaty w oddziale (...) Banku. Następnie formularze te były wysyłane do centrali (...) Banku, która przekazywała dokumenty do (...), gdzie były podpisywane przez pracownika (...) i przekazywane do (...)/ (...) oraz do Klienta. Pismem z 19 stycznia 2017 r. powódka została poinformowana o dokonanym przydziale certyfikatów inwestycyjnych i otrzymanej przez Fundusz wpłacie. Przelewami z dat: 12 września 2017 r., 12 lutego 2018 r., 7 marca 2018 r. fundusz zapłacił powódce za wykupione i umorzone certyfikaty inwestycyjne. Na rachunek bankowy powódki wpłynęły środki w łącznej wysokości 33 646,96 zł.

Dalej powódka wskazała, że pismem z 20 grudnia 2018 r. (...) poinformowało ją, że kolejny wykup certyfikatów inwestycyjnych z gwarantowaną stopą zwrotu określoną w statucie funduszu nie odbędzie się wobec braku środków płynnych. Powódka zdając sobie sprawę, że zapewnienia w zakresie odpowiedzialności finansowej (...) w przypadku nieuzyskania przez fundusz gwarantowanej stopy zwrotu były nieprawdziwe, pismem z 26 listopada 2019 r. uchyliła się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli polegającego na dokonaniu zapisu na certyfikaty.

Powódka podniosła, że dokonując zapisów na certyfikaty Funduszu działała pod wpływem istotnego błędu, polegającego na tym, że zysk na poziomie 5% miał być gwarantowany zarówno przez (...) S.A., jak również przez (...) S.A. (obecnie (...) S.A.), a wywołanego przez pracownika (...) Bank S.A. Pozwana (...) ponosi w ocenie powódki winę za wprowadzenie jej w błąd, ponieważ podczas szkoleń pracowników banków prowadzonych przez Dyrektora Rozwoju w (...) padały zapewnienia o odpowiedzialności finansowej Towarzystwa w przypadku niewykonania zobowiązań gwarancyjnych przez (...) S.A., co skutkowało tym, że podawano nieprawdziwe informacje klientom. Jednocześnie, powódka powzięła informację o błędzie nie wcześniej niż 21 grudnia 2018 r., wobec czego oświadczenie o uchyleniu się o skutków prawnych oświadczenia woli z 26 listopada 2019 r. zostało zdaniem powódki złożone w terminie.

Odpowiedzialności odszkodowawczej (...) powódka upatrywała w regulacji art. 45a ust. 6 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w związku z tym, że pozwana powierzyła bezpośrednio lub pośrednio (...) Bank S.A. (niemającemu zezwolenia (...) na oferowanie instrumentów finansowych) wykonywanie czynności, polegających na pośrednictwie w zbywaniu certyfikatów funduszu.

Ponadto, powódka wywodziła odpowiedzialność (...) z art. 64 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazując, że pozwana, jako organ Funduszu niewłaściwie nim zarządzała.

W związku z powyższym, powódka dochodziła roszczenia głównego w związku ze skutecznym uchyleniem się przez nią od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, solidarnie od Towarzystwa i Funduszu.

Na wypadek stwierdzenia, że nie doszło do skutecznego uchylenia się przez powódkę od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, polegającego na dokonaniu zapisu na certyfikaty funduszu pod wpływem błędu, powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania w kwocie 128.946 zł za szkody związane z niedochowaniem przez (...), jako organu zarządzającego Funduszem należytej staranności polegającej na naruszeniu zasad prowadzenia działalności w następujących obszarach działalności tj.: działaniu wbrew interesom uczestników Funduszu i niewłaściwym zarządzaniu konfliktami interesów, niewłaściwej strukturze organizacyjnej skutkującej niesprawowaniem należytego nadzoru i kontroli nad zarządzanymi funduszami (pozew k. 3 – 78).

Pismem złożonym w toku procesu powódka wskazała, że solidarną odpowiedzialność pozwanych opiera na charakterze czynności prawnej – jako, że klient składając zapis na certyfikaty do funduszu który jeszcze nie istnieje, kieruje swoje oświadczenia do (...). Dopiero po zebraniu odpowiedniej kwoty następuje rejestracja funduszu a (...) jest jedynym organem reprezentującym Fundusz. (pismo k. 791)

W odpowiedzi na pozew (...) Towarzystwo (...) S.A. wniósł o oddalenie powództwa w całości ( odpowiedź na pozew k. 271 – 394).

Zdaniem pozwanego powódka nie mogła uchylić się od oświadczenia woli o objęciu certyfikatu, gdyż zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi zapis na certyfikaty jest nieodwołalny. Dalej pozwany wskazał, że w razie przyjęcia możliwości uchylenia się przez powódkę od skutków prawnych oświadczenia woli o objęciu certyfikatu inwestycyjnego Funduszu, to oświadczenie powódki nie zostało złożone do podmiotu, który powinien być adresatem oświadczenia woli, tj. do Funduszu, ale do Towarzystwa, co powoduje bezskuteczność uchylenia się od skutków prawnych oświadczenie woli złożonego pod wpływem rzekomego błędu względem Funduszu. Ponadto, oświadczenie powódki złożone do podmiotu, który powinien być adresatem takiego oświadczenia woli, tj. do Funduszu, wywarłoby skutek jedynie wobec Funduszu, który byłby wówczas zobowiązany do zwrotu otrzymanego świadczenia (wpłaty na objęcie certyfikatów inwestycyjnych). W takim przypadku Towarzystwo nie miałoby obowiązku zwrotu świadczenia, którego nie było odbiorcą.

Ponadto zdaniem pozwanego, powódka nie wykazała przesłanek, od których uzależniona jest możliwość skutecznego uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu tj. powódka nie wykazała, aby działała w błędzie, co do treści dokonywanej czynności prawnej zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu, powódka nie wykazała, aby rzekomy błąd miał charakter istotny w rozumieniu art. 84 §2 k.c. Pozwany wskazywał również, że jeżeli błąd, na który powołuje się powódka faktycznie wystąpił, to jest wynikiem wyłącznie rażącego niedbalstwa powódki. Dalej wedle pozwanego rzekomy błąd po stronie powódki nie został wywołany przez Towarzystwo, Towarzystwo nie wiedziało o rzekomym błędzie, ani nie mogło się o nim z łatwością dowiedzieć. Zdaniem pozwanego powódka nie dochowała również terminu na uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli.

W ocenie pozwanego powódka nie wykazała nadto spełnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej (...) w tym w zakresie roszczenia ewentualnego. Towarzystwo zarzucało, że nie ponosi odpowiedzialności za rzekome nieprawidłowości przy oferowaniu certyfikatów, jak również, nie naruszyło obowiązków wynikających z ustawy o funduszach inwestycyjnych w zakresie zarzucanym przez powódkę, a zatem nie wystąpiło zdarzenie, z którym powódka wiąże jego odpowiedzialność odszkodowawczą. Co więcej, powódka nie poniosła szkody, gdyż z uwagi na aktualne na dzień składania odpowiedzi na pozew i nieprzerwane posiadanie przez powódkę certyfikatów inwestycyjnych Funduszu nie można mówić o powstaniu jakiejkolwiek szkody po stronie powódki, skoro nie jest znany ostateczny wynik inwestycyjny Funduszu.

Pozwany wskazał także, że niezależnie od niewykazania przez powódkę zaistnienia zdarzenia, za które odpowiedzialność ponosiłoby Towarzystwo oraz niewykazania przez powódkę poniesienia szkody, brak jest także związku przyczynowego między zarzucanymi Towarzystwu przez powódkę naruszeniami, a jej rzekomą szkodą. Podniósł także, że zaoferowane przez powódkę wnioski dowodowe nie prowadzą do miarodajnego ustalenia wysokości szkody.

Pozwany podkreślił, że Warunki Emisji Certyfikatów zawierały szczegółowy opis ryzyk związanych z inwestowaniem w certyfikaty inwestycyjne Funduszu, w tym ryzyka związanego z wykupem certyfikatów inwestycyjnych. Pozwany (...) S.A. wskazał, że gdyby powódka rzeczywiście zapoznała się z warunkami emisji, to miałaby pełną świadomość ryzyk, związanych z inwestowaniem w certyfikaty inwestycyjne Funduszu, w tym miałaby wiedzę o możliwym braku przeprowadzenia wykupu certyfikatów inwestycyjnych. Pozwany zaprzeczył jakoby w niniejszym stanie faktycznym miało dojść do kumulatywnego spełnienia przesłanek uzasadniających uchylenie się do skutków czynności prawnej - pozwane Towarzystwo wskazało, że nie jest możliwe powołanie się na błąd w sytuacji, gdy składający podpis na dokumencie dokonuje tego bez uprzedniego przeczytania dokumentu.

W odpowiedzi na pozew z 17 marca 2020 r. ( data prezentaty k. 484) pozwany (...) (...) (...) (...) (reprezentowany następnie w toku postępowania przez (...) S.A. w W.) wniósł o oddalenie powództwa w stosunku do niego oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zdaniem pozwanego powódka nie mogła uchylić się od oświadczenia woli o objęciu certyfikatu inwestycyjnego, gdyż zapis na certyfikaty jest nieodwołalny.

Ponadto powódka nie wykazała spełnienia przesłanek, od których uzależniona jest możliwość skutecznego uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, powódka nie wykazała, aby działała w błędzie, co do treści dokonywanej czynności prawnej zapisu na certyfikaty, a rzekomy błąd miał charakter istotny. Zdaniem Funduszu, jeżeli błąd, na który powołuje się powódka faktycznie wystąpił, to jest wynikiem rażącego niedbalstwa powódki, która przed dokonaniem zapisu na certyfikat inwestycyjny nie zapoznała się z dokumentami informującymi o ryzykach związanych z tą inwestycją, co wyklucza możliwość powołania się na błąd. Rzekomy błąd po stronie powódki nie został wywołany przez Fundusz, który o nim nie wiedział, ani nie mógł się o nim z łatwością dowiedzieć. Pozwany Fundusz wskazał również, że nie został wzbogacony w wysokości, którą wskazuje powódka na podstawie wpłaty powódki na certyfikaty inwestycyjne serii (...), gdyż w zamian za wpłatę Fundusz przydzielił certyfikaty inwestycyjne Funduszu, stanowiące odzwierciedlenie udziału powódki w majątku Funduszu. Środki zainwestowane przez powódkę i innych uczestników Fundusz przeznaczył na działalność inwestycyjną. Ponadto, pozwany wskazał na brak legitymacji biernej po jego stronie w niniejszym postępowaniu. Podkreślił odrębność podmiotową Funduszu od Towarzystwa, które nim zarządza i podniósł niezasadność obarczania Funduszu odpowiedzialnością za działania innego podmiotu w procesie dystrybucyjnym.

Pozwany podniósł także, iż brak jest podstaw do ponoszenia odpowiedzialności solidarnej przez pozwanych, wskazując na brak zastosowania w stosunku do Funduszu art. 45a ust. 6 ustawy o funduszach (odpowiedź na pozew k. 484 - 517).

W toku postępowania strony podtrzymywały dotychczasowe stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. z siedzibą w W. (dalej też: (...)) prowadził działalność na podstawie zezwolenia - Decyzji Komisji Nadzoru Finansowego (...) z 06 maja 2008 r. oraz (...) z 07 września 2016 r. oraz w oparciu o ustawy w tym ustawę z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: u.f.i.), Dyrektywę 211/61/UE oraz inne właściwe przepisy w zakresie:

1)  tworzenia funduszy inwestycyjnych lub funduszy zagranicznych i zarzadzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych,

2)  pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych utworzonych przez inne towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych, funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w Państwach należących od Organizacji (...) innych niż państwa członkowskie lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego,

3)  pełnienie funkcji przedstawiciela funduszy zagranicznych,

4)  zarządzanie portfelami, w skład, których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych klienta, tj. podejmował i realizował decyzje inwestycyjne na rachunek klienta w ramach pozostawionych przez klienta do dyspozycji Towarzystwa środków pieniężnych lub instrumentów finansowych.

W ramach organizacji (...) funkcjonowały Komitet Audytu oraz Komitet zarządzania ryzykiem. Komitet wskazywał radzie nadzorczej wybór audytora, komunikował się z nim w zakresie badania sprawozdań, odbywały się cykliczne spotkania z panią S., która przedstawiała sprawozdania z kontroli ( Regulaminy organizacyjne (...) k. 353 – 393, zeznania D. S. k. 899 – 900, znacznik 00:12:57 – 00:39:32).

W (...) obowiązywał od 2013 r. regulamin zarządzania konfliktami interesów – zidentyfikowane sytuacje konfliktu miały być poddane kontroli inspektora nadzoru oraz audytora, którzy byli zatrudnieni w spółce. Uchwałą nr (...)z 30.06.2015 r. Z dniem 01.07.2015 r. inspektorem nadzoru została pani I. S.. Z dniem 05.03.2019 r. na stanowisko inspektora nadzoru powołano Ł. N.. Funkcję audytora wewnętrznego od 30 grudnia 2016 r. pełniła pani I. B. (1). W (...) istniał także ogólny opis zarządzania konfliktami interesów w przypadkach, gdy (...) miał działać w najlepiej pojętym interesie uczestników funduszu, zaś (...) lub audytor/kontroler mógł uzyskać korzyść lub uniknąć straty lub nieuzyskania korzyści, przez co najmniej jednego klienta, uczestnika funduszu lub fundusz. (...) posiadało także regulamin nadzoru zgodności działalności z prawem i kontroli wewnętrznej w (...). Istniały także plany kontroli wewnętrznych Inspektora Nadzoru w (...) S.A. w latach 2017, 2018 i plany audytów. Zgodnie z treścią raportu audytu przeglądu realizacji obowiązków wynikających z umowy o oferowanie wykonywanych przez (...) S.A. (dalej: (...)) za okres 12.12.2016 r. – 30.06.2018 r. umowa z tym podmiotem została zawarta w dniu 12 grudnia 2016 r., w celu pośrednictwa prowadzenia zapisów na certyfikaty inwestycyjne zamknięte zarządzane przez (...) ( regulaminy - wydania od 2013 do 2018 r. k. 394 – 406, umowa dla Inspektora Nadzoru w (...) S.A. k. 346 – 348, umowa dla audytora wewnętrznego w (...) S.A. k. 343 – 345, ogólny opis polityki k. 407, regulamin nadzoru zgodności działalności z prawem k. 408 – 418, uchwała nr (...) k. 419, uchwala nr (...) z 05.03.2019 r. k. 420, plany kontroli i audytów k. 421 – 430, raporty k. 431 – 461, umowa I. B. (2) k. 479 – 480, umowa o pracę inspektora nadzoru I. S. z 03.06.2015 r. k. 481 – 482, zeznania J. R. (1) protokół k. 812 – 03:00:40, zeznania I. S. k. 873v – 875 znacznik 00:09:29 – 01:23:37, zeznania D. S. k. 899 – 900, znacznik 00:12:57 – 00:39:32).

Działalność (...) w zakresie oferowania certyfikatów inwestycyjnych oraz działalność (...) w zakresie zarządzania aktywami funduszu były przedmiotem kontroli wewnętrznych, audytów oraz badania w samach systemu zapewnienia zgodności z prawem (compliance) przez (...) ustalenia za 2017 r. nie wykazały nieprawidłowości działalności podmiotów świadczących usługi. Natomiast w raporcie z 16.05.2018 r. Inspektor Nadzoru zlecił pilne wypowiedzenie umowy z 12.12.2016 r. z (...), ze względu na m.in. utratę reputacji przez (...), aresztowanie prezesa (...) oraz wysokie ryzyko utraty licencji przez ten podmiot. Przeprowadzona kontrola przez (...) wykazała, że pracownicy (...) Banku, który miał podpisaną umowę marketingową z (...) S.A., mogli w związku z tym jedynie informować o produktach (...) i kierowali ich następnie do (...). Z przebiegu kontroli nie wynikało, aby w (...) Banku były przyjmowane zapisy na produkty a jedynie o nich informowano. Sposób prowadzenia windykacji przez (...) oraz model wyceny funduszy nie były przedmiotem audytu, są to bowiem dane, których podmiot nie udostępnia, a audyt wewnętrzny nie ma możliwości tego zweryfikować. Pełny planowy audyt w zakresie umowy z (...) nie został przeprowadzony, bowiem przed jego terminem (...) uzyskał informacje o nieprawidłowościach i podjął kroki w celu rozwiązania umowy.

Z kolei z (...) podpisało umowę na zarządzanie całością portfela inwestycyjnego funduszu (...) z dnia 02.03.2017 r. Wg danych na 30.11.2017 wynik funduszu wyniósł +3,78% od początku działalności. W raporcie z lipca 2018 r. inspektor nadzoru (...) stwierdził wysokie ryzyko kontynuacji umowy z (...) i zalecił jej wypowiedzenie. Umowy z (...) i (...) zostały rozwiązane latem 2018 r. Wg sprawozdania z kontroli wewnętrznej z 31 stycznia 2018 r. nadzór w (...) funkcjonował prawidłowo w 2017 r. Nie była jednakże przedmiotem badania prawidłowość dokumentacji czy certyfikatów w ramach poszczególnych Funduszy. Po „aferze (...)” zmienił się zarząd (...), a także ze względu na utratę zaufania do audytora wewnętrznego i inspektora nadzoru - te osoby zostały zastąpione przez nowe. Okazało się, że najprawdopodobniej (...) wykorzystał do dystrybucji fakt, że był podwykonawcą (...) nie było zgody (...) na takie działania, jakie powstały pomiędzy (...) Bankiem a (...). Wydzielono wówczas także departament w celu prowadzenia nadzoru funduszy sekurytyzacyjnych, którym kierował J. R. (2) – (...) prowadziła tam kontrolę. Oferowanie przez (...) Bank certyfikatów inwestycyjnych (...) nie było przedmiotem kontroli, bowiem nie istniała nigdy żadna umowa w tym zakresie. Nie było także zarzutów do inspektora w związku z brakiem nadzoru nad zarządzeniem funduszami przez (...). (...) posiadało informacje i opinię prawną zgodnie, z którą powierzenie sekurytyzacji jednemu podmiotowi jest zgodnie z przepisami i nie stanowi konfliktu interesów. Obecnie toczy się postępowanie sądowe w sądzie pracy pomiędzy panią I. S. a (...) o niezasadne zwolnienie z pracy ( pismo pozwanego k. 353, raporty k. 431 – 461, sprawozdanie k. 462 – 478, zeznania J. R. (1) protokół k. 812 – 814 znacznik 01:58:08 – 03:00:40, zeznania I. S. k. 873v – 875, znacznik 00:09:29 – 01:24:57, zeznania Ł. N. k. 875 – 876 znacznik 01:26:31 – 02:04:48, zeznania I. B. (2) k. 875v – 876, zeznania R. C. k. 876 – 877v znacznik 02:06:10 – 02:51:11, zeznania D. S. k. 899 – 900, znacznik 00:12:57 – 00:39:32).

(...) Bank oferował swoim klientom, pomimo braku odpowiednich regulacji prawnych, w tym zmiany Statutu Banku czy umowy z (...), zakup certyfikatów inwestycyjnych – również funduszu (...). Ofertę nabycia certyfikatów inwestycyjnych, klientce (...) Banku, powódce M. U. przedstawił pracownik (...) Banku S.A. Oddział (...) Bank w Ł. - M. Ł., który był dedykowanym powódce indywidualnym opiekunem. Pracownicy (...) Banku przechodzili szkolenia na temat tego produktu prowadzone przez osoby z (...) oraz z (...) J. A.. Przy czym pracownicy (...) Bank oferujący produkt nie byli informowani, na jakiej podstawie prawnej Bank oferuje certyfikaty (...). Pracownikom (...) Banku przyznawano prowizje, jako premie sprzedażowe za oferowanie certyfikatów, kierownictwo naciskało na ich dystrybucję – za sprzedaż polis kapitałowych lub innych produktów nie było takich profitów.

Certyfikaty inwestycyjne (...) były prezentowane, jako bardzo bezpieczna inwestycja, posiadająca szereg gwarancji podmiotów, w tym (...) S.A. oraz gwarancję stopy zwrotu – na szkoleniach przedstawiano prezentację marketingową produktu, którą potem M. Ł. posługiwał się przedstawiając powódce możliwość nabycia certyfikatów. Z informacji przekazywanych na szkoleniach M. Ł. wnioskował, że Towarzystwo udziela dodatkowej gwarancji, tj. dołoży swoje środki w momencie, jeśli okaże się, że na certyfikatach jest strata. Tymczasem finansowanie certyfikatów miało obejmować 80% z wpłat inwestorów a 20% z certyfikatów gwarancyjnych, które miał objąć (...) S.A. M. Ł. poinformował także powódkę o ryzykach związanych z nabyciem certyfikatów inwestycyjnych, przedstawiając certyfikaty, jako alternatywę dla ulokowania środków, która nie daje gwarancji kapitału jak (...), ale jest stosunkowo bezpieczna. Powódce udostępniono także wszelkie dokumenty związane z informacją o ryzyku inwestowania w certyfikaty inwestycyjne oraz statut. Przy czym powódka nie dopominała się o dodatkowe wyjaśnienia odnośnie do tego produktu – powódka chciała zainwestować środki, ale w sposób nieagresywny i bezpieczny. Opierała się przy tym głównie na rozmowie i informacjach uzyskanych od M. Ł.. Opiekun klienta nie posiadał także informacji na temat struktury umów (...) Banku z innymi podmiotami, takimi jak (...) czy (...) aczkolwiek przekazano mu informację o tym, że (...) jest zaangażowany w procedurę sprzedaży certyfikatów. Formularz zapisu był wypełniany i przedstawiany klientowi przez (...) Bank S.A. do podpisu, zaś oferta przesyłana na maila przez (...). Następnie formularz był przesyłany do (...), podpisywany przez osobę upoważniona z ramienia domu maklerskiego i odsyłany inwestorowi ( zeznania świadka M. Ł. - protokół k. 809, znacznik 00:47:09 – 01:53:43, zeznania I. S. k. 873v - 875 znacznik 00:09:01:23:37, zeznania J. A. k. 900 – 903 znacznik 00:44:44 – 01:33:39, zeznania M. U. k. 904 -905 znacznik 01:47:19 – 02:13:17).

W wiadomości e-mail z 16 grudnia 2016 r., (...) S.A. w związku z wyrażonym zainteresowaniem przez powódkę przesłał jej imienną Propozycję Nabycia oraz Formularz zapisu i warunki emisji Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) Funduszu Inwestycyjnego (...). Wskazano, że szczegółowe dane na temat Funduszu – a w szczególności przyjętej polityki inwestycyjnej, celu inwestycyjnego, praw i obowiązków uczestnika Funduszu, ryzyk związanych z inwestycją – zawarte zostały w statucie funduszu oraz warunkach emisji, które zostały załączone do maila. Wskazano także, że przed dokonaniem zapisu na certyfikaty inwestycyjne, Inwestor zobowiązany jest zapoznać się ze Statutem Funduszu i Warunkami Emisji, które stanowią prawnie wiążące dokumenty oferty. (wiadomość e-mail z 16 grudnia 2016 r. – k. 662, zeznania świadka M. Ł. - protokół k. 809, znacznik 00:47:09 – 01:53:43).

W imiennej propozycji nabycia certyfikatów inwestycyjnych, skierowanej do powódki wskazano, że szczegółowe warunki emisji certyfikatów określają (...) oraz „Informacja dla klienta Alternatywnego Funduszu Inwestycyjnego”, stanowiące załącznik do propozycji nabycia. Wskazano, że Warunki Emisji są jedynym prawnie wiążącym dokumentem, zawierającym informacje o ofercie i Funduszu, zaś Statut Funduszu stanowić miał załącznik do Warunków Emisji i być dostępnym bezpłatnie u dystrybutora wskazanego w Warunkach Emisji (imienna Propozycja Nabycia certyfikatów inwestycyjnych – k. 664).

W dniu 20 grudnia 2016 r. godz. 11:30 powódka M. U. dokonała zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...) emitowane przez (...). Zapis ten obejmował 1 (jeden) certyfikat o cenie emisyjnej 190.000. Opłata za wydanie certyfikatu wynosiła 1.900 zł. W dokumencie wskazano, że „niniejszy dokument stanowi bezwarunkowy i nieodwołalny zapis na certyfikaty inwestycyjne serii (...) emitowane przez (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty”. Zapis dokonany został za pośrednictwem (...) S.A. Podpisując dokument powódka oświadczyła, że otrzymała propozycję nabycia oraz znana jest jej treść warunków emisji Certyfikatów i statutu Funduszu oraz akceptuje warunki nabycia Certyfikatów (punkt 7). Dokument został własnoręcznie podpisany przez powódkę i została wskazana data oraz godzina zapisu. Formularz zapisu na certyfikaty został powódce przedstawiony na spotkaniu z opiekunem inwestycyjnym, który to dokument został podpisany przez powódkę w 3 egzemplarzach. Powódka wówczas nie otrzymała swojego egzemplarza zapisu. Dopiero po kilku dniach powódka otrzymała listownie wypełniony uprzednio formularz zapisu na certyfikaty, podpisany przez pracownika (...). Powódka nie otrzymała wówczas także Statutu funduszu – ale był on dostępny elektronicznie ( zeznania M. U. k. 904 -905, znacznik 01:47:19 – 02:13:17, formularz zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...) emitowane przez (...) k. 20-22).

W Warunkach Emisji Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) wskazano, że Warunki Emisji są jedynym prawnie wiążącym dokumentem, zawierającym informacje o ofercie i Funduszu ( Rozdział I – Wstęp k. 285v). W Rozdziale I pkt 1.3. wskazano, że cena emisyjna Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) wynosi 190 000 zł za jeden Certyfikat (...) serii (...). W Rozdziale I pkt 1.4 wskazano, że zapisy na Certyfikaty Inwestycyjne serii (...) przyjmowane są w terminie przyjmowania zapisów. Towarzystwo przeprowadza zapisy: samodzielnie, wówczas zapisy składa się osobie prawidłowo umocowanej w imieniu Towarzystwa lub w siedzibie Towarzystwa w godzinach 9:00-17:00 od poniedziałku do piątku z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy; za pośrednictwem (...) S.A. z siedzibą w W. - wówczas zapisy składa się w godzinach pracy (...) S.A. – w treści powyższej nie było żadnego umocowania dla pracowników (...) Banku do przyjmowania zapisów na certyfikaty.

W Rozdziale I pkt 1.5. Warunków Emisji wymieniono główne czynniki ryzyka: ryzyko branżowe, ryzyko konkurencji; ryzyko błędnego oszacowania wartości godziwej nabywanych pakietów wierzytelności; ryzyko inwestycyjne oraz wyceny portfeli wierzytelności; ryzyko związane ze zmiennością kursów walut; ryzyko nieefektywnego wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na inwestycje; ryzyko pogorszenia sytuacji finansowej dłużników; ryzyko związane z rynkiem kredytów „chwilówek”; ryzyko utraty płynności przez fundusz; ryzyko konieczności ponoszenia znaczących kosztów związanych z odzyskiwaniem sekurytyzowanych wierzytelności; ryzyko związane z umową gwarancyjną; ryzyko związane z podmiotem zarządzającym portfelami wierzytelności emitenta; ryzyko zmiany statutu funduszu; ryzyko związane z wykupem certyfikatów inwestycyjnych; ryzyko płynności certyfikatów inwestycyjnych; ryzyko wyceny wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny; ryzyko związane z niepoprawnym złożeniem zapisu na certyfikat inwestycyjny lub jego opłacaniem; ryzyko wyboru funduszu niezgodnego z profilem inwestora; ryzyko związane z ograniczeniami zbywalności certyfikatów inwestycyjnych. Szczegółowy opis ww. ryzyk znajdował się w Rozdziale II pt. „Czynniki ryzyka”.

W Rozdziale II pkt 2.1 „Czynniki ryzyka dla inwestora” wprost wskazano, że przed podjęciem decyzji inwestycyjnych, dotyczących dokonania zapisu na Certyfikaty Inwestycyjne serii (...), Inwestorzy powinni uważnie przeanalizować podane w treści rozdziału czynniki ryzyka oraz pozostałe informacje zawarte w Warunkach Emisji, w szczególności pkt 6.3. lit. b Rozdziału V. Wskazano, że możliwość osiągnięcia celów inwestycyjnych Funduszu i jego sytuacja finansowa mogą podlegać negatywnym zmianom w wyniku zaistnienia czynników ryzyka, przy czym nie jest możliwe zidentyfikowanie wszystkich takich czynników i okoliczności. Jeżeli któryś z tych czynników bądź kilka z nich wystąpi, wartość Certyfikatów Inwestycyjnych może spaść poniżej ich ceny emisyjnej. Wskazano, że Towarzystwo będzie się starało ograniczyć możliwość niezrealizowania celu inwestycyjnego Funduszu poprzez zawarcie przez Fundusz Umowy Gwarancyjnej z Gwarantem, przy czym istnieje ryzyko niezawarcia Umowy Gwarancyjnej albo niemożności wykonania zabezpieczeń gwarancyjnych, co zostało omówione w pkt. 2.1.20 Rozdziału II.

W Rozdziale II pkt 2.1.20 Warunków Emisji uszczegółowiono ryzyko związane z Umową Gwarancyjną. Wskazano, że Fundusz zawrze Umowę Gwarancyjną, która w pewnym stopniu może umożliwić zwiększenie (...) na Dni Wykupów Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) przy czym Inwestorzy powinni wziąć pod uwagę, że Umowa Gwarancyjna i umowa o zarządzanie portfelem inwestycyjnym Funduszu obejmującym Sekurytyzowane Wierzytelności może nie zostać zawarta, albo pomimo zawarcia obu umów, Umowa Gwarancyjna nie będzie gwarantować pewności ociągnięcia przez Fundusz celu inwestycyjnego, a tym samym oczekiwanego wzrostu wartości Certyfikatów Inwestycyjnych. Jeżeli Umowa Gwarancyjna zostanie zawarta, to Fundusz w przypadku niezrealizowania Gwarantowanej Stopy Zwrotu, podejmie kroki mające na celu uruchomienie procesów opisanych w przedmiotowej umowie, przy czym ich wykonanie zależy w głównej mierze od sytuacji finansowej Gwaranta. W przypadku niewypłacalności Gwaranta roszczenia określone Umową Gwarancyjną mogą nie zostać skutecznie wyegzekwowane.

W Rozdziale II pkt 2.2 Warunków Emisji wskazano, że Inwestor powinien zapoznać się z treścią Statutu w celu oceny ryzyka związanego z nabywaniem Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) (k. 297).

W Rozdziale VI pkt 6.1. Warunków Emisji podano, że celem inwestycyjnym Funduszu jest osiąganie przychodów z lokat netto Funduszu, wzrost wartości Aktywów Funduszu w wyniku wzrostu wartości lokat oraz osiąganie zysku ze zbywania lokat. Wskazano, że Fundusz będzie dążył do osiągnięcia celu inwestycyjnego poprzez realizację należności z Sekurytyzowanych Wierzytelności oraz osiągnie dochód z pozostałych lokat. Wskazano również, że Fundusz nie gwarantuje osiągnięcia wskazanego powyżej celu inwestycyjnego. Tożsamy zapis zawarto w Rozdziale VII art. 24 Statutu Funduszu.

W Rozdziale X pkt 10.1. Warunków Emisji wskazano, że Fundusz zawrze z (...) S.A. Umowę Gwarancyjną, która obejmie Certyfikaty Inwestycyjne serii (...) oraz Certyfikaty Inwestycyjne serii (...), Umowę Gwarancyjną, na podstawie której zgodnie z art. 14 ust. 2 Statutu, podmiot ten będzie gwarantował osiągnięcie rentowności Funduszu na zasadach określonych w powołanym art. 14 Statutu oraz szczegółowych warunkach wskazanych w Umowie Gwarancyjnej, której treść stanowi załącznik nr 3 do Warunków Emisji (Warunki Emisji Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) k. 285-311).

Załącznik nr 3 do Warunków Emisji Obligacji stanowiła Umowa Gwarancyjna zawarta przez (...) z (...) S.A. z siedzibą we W. w dniu 9 lutego 2017 r. stanowiła załącznik nr 3 do Warunków Emisji (Rozdział XI Warunków Emisji (Umowa Gwarancyjna k. 331).

Załącznik nr 1 do Warunków Emisji stanowił Statut Funduszu (...) ( statut k. 312-331).

W Rozdziale I art. 2 pkt 14 Statutu zdefiniowano (...), jako (...) S.A. z siedzibą we W., z którym została zawarta umowa gwarancyjna, zaś w pkt 15 (...) zdefiniowano, jako stopę zwrotu wynoszącą 5% rocznie z ceny emisyjnej certyfikatów inwestycyjnych serii (...), która będzie liczona od dnia wydania certyfikatów inwestycyjnych serii (...).

W myśl art. 15 pkt 1 Statutu wpłaty do Funduszu zbierane są w drodze zapisów na Certyfikaty Inwestycyjne. Zapisy na Certyfikaty Inwestycyjne miały być prowadzone bezpośrednio przez Towarzystwo lub za pośrednictwem Dystrybutorów. Zgodnie z pkt 3 art. 15 zapis na Certyfikaty Inwestycyjne jest ważnie złożony przez uczestnika w momencie: 1) otrzymania przez Towarzystwo (lub Dystrybutora) prawidłowo wypełnionego formularza zapisu oraz 2) dokonania wpłat środków pieniężnych w terminach przyjmowania zapisów i na zasadach określonych w Statucie i Warunkach Emisji.

Zasady dokonywania wypłat z funduszu (wykupu certyfikatów) określone zostały w Rozdziale VI art. 22 Statutu. W pkt 1 wskazano, że wykup Certyfikatów Inwestycyjnych dokonywany jest w dniach wykupu, przypadających na każdy ostatni dzień roboczy miesiąca lutego, maja, sierpnia i listopada począwszy od ostatniego dnia roboczego sierpnia 2017 r., oraz na ostatni dzień roboczy stycznia i grudnia 2018 r., miesiąca grudnia 2018 r., miesiąca grudnia 2019 r. oraz miesiąca grudnia 2020 r. Z chwilą wykupienia przez Fundusz Certyfikaty są umarzane z mocy prawa.

W pkt 11 art. 22 podano zaś, że cena wykupu Certyfikatu Inwestycyjnego jest równa Wartości Aktywów (...) na Certyfikat (...) według wyceny aktywów z Wykupu. W przypadku wykupu Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) i serii (...) oraz serii (...), w związku z postanowieniami art. 14 ust. 3 w przypadku, gdy cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego, o której mowa w zdaniu powyżej byłaby niższa niż cena emisyjna Certyfikatu Inwestycyjnego serii (...) (z uwzględnieniem ewentualnych ich podziałów) powiększona o Gwarantowaną Stopę Zwrotu, Fundusz nie wykupuje Certyfikatów Inwestycyjnych ( statut k. 312-339).

Wartość certyfikatów inwestycyjnych jest zmienna w czasie i zależna od wartości aktywów netto. Gdy one się zmniejszają zmniejsza się także wartość certyfikatów, a to jest czynnik determinujący możliwość wykupu certyfikatów. Wykup jest możliwy w momencie, kiedy wskaźnik będzie osiągał wartość kapitału zainwestowanego powiększonego o gwarantowaną stopę zwrotu. W funduszach poza problemem związanym z wyceną istnieje także problem płynnościowy. Jedynym płynnym środkiem jest to, co udaje się pozyskać windykatorowi. Nie ma, bowiem giełdy wierzytelności a jeśli fundusz reinwestuje uzyskane środki to nigdy nie osiąga płynności. Wycena w owym czasie byłą oparta o model z wpływów. (...) przedstawiał model windykacji i poziom przepływów z portfela a jeśli realnie było ich mniej to wycena spadała. Wskutek tego windykator mógł sam kształtować zarządzane przez siebie wierzytelności – wycena powinna być weryfikowana przez depozytariusza. (...) przyjęło metodę koinwestycji z windykatorem. Wspólnie zakładany był fundusz inwestycyjny na zakup konkretnego lub konkretnych portfeli wierzytelności. ( zeznania J. R. (1) protokół k. 812 – 814, znacznik 01:59:17 – 03:00:40, zeznania J. A. k. 901 – 903 znacznik 00:44:44 – 01:33:39).

Pismem z 19 stycznia 2017 r. powódka została poinformowana o przydziale certyfikatów inwestycyjnych ( potwierdzenie otrzymania wpłaty oraz przydziału certyfikatu serii (...) k. 23, przesłuchanie powódki - protokół rozprawy z 11 października 2021 r, k. 904).

Kolejno pismami z 05 września 2017 r., 06 lutego 2018 r., 05 marca 2018 r. potwierdzano wykup certyfikatów inwestycyjnych ( potwierdzenia k. 773-775).

Przelewami z 12 września 2017 r., 12 lutego 2018 r. oraz 7 marca 2018 r. Fundusz zapłacił powódce za wykupione certyfikaty kwoty 11.757 zł, 1.985,36 zł oraz 19.904 zł. Po wykupie z 05 marca 2018 r. powódka posiadała 83 certyfikaty inwestycyjne o wartości wg cen wyceny na dzień wykupu 166.597,60 ( potwierdzenia przelewów k. 24-26, przesłuchanie powódki- protokół rozprawy z 11 października 2021 r. k. 904, potwierdzenie wykupu certyfikatów inwestycyjnych k. 773 - 775).

W dniu 16 kwietnia 2018 r. (...) na wniosek (...) zawiesiło obrót akcjami (...) S.A. wobec uzasadnionego podejrzenia podania nieprawidłowych danych finansowych przez spółkę za 2017 r. – nastąpił bowiem w stosunku do 2016 r. gwałtowny wzrost pozabilansowego zadłużenia warunkowego Spółki. Od przełomu marca i kwietnia 2018 r. (...) badał zawiadomienie o podejrzeniu rolowania portfeli długów przez (...) przy udziale różnych (...), często finansowanego z pożyczek od samego (...). W dniu 29 maja 2018 r. (...) podał do publicznej wiadomości informację o dalszych środkach prawnych, podjętych przez Nadzór w stosunku do wcześniejszego komunikatu z 24 kwietnia 2018 r. (...) skierował do Prokuratury (...) w W. uzupełnienie do zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zgromadzone informacje wskazywały m.in. na naruszenie art. 56 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 512, ze zm.) poprzez podjęcie przez (...) S.A. celowych działań prowadzących do podania w skonsolidowanym raporcie półrocznym za I półrocze 2017 r. oraz w księgach rachunkowych nierzetelnych danych, co stanowiło podstawę do powzięcia podejrzenia popełnienia czynu z art. 100 ust. 1 ustawy o ofercie.

W dniu 10 maja 2018 r. wszczęto postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia na (...) S.A. z siedzibą we W., kary administracyjnej na podstawie art. 96 ust. 1i albo 1k ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 512), dalej ustawa o ofercie, w związku z podejrzeniem naruszenia art. 17 w związku z art. 7 rozporządzenia MAR w związku z nieprzekazaniem do publicznej wiadomości informacji poufnych w zakresie nieprawidłowości w wywiązywaniu się w 2018 roku z zobowiązań wynikających z emisji obligacji przez Spółkę. (...) stwierdziła, że osoby z kierownictwa spółki (...) S.A. przeprowadziły operacje prowadzące do uniknięcia konieczności wykonania wynikającej z obowiązujących przepisów M. i ustawy o rachunkowości wyceny bilansowej części posiadanych przez grupę (...) S.A. pakietów wierzytelności. Przeprowadzenie tej wyceny prowadziłoby do obniżenia wartości przedmiotowych portfeli, czego skutkiem byłoby obniżenie wartości aktywów oraz wyniku finansowego Spółki i jej grupy kapitałowej w sprawozdaniach finansowych za okresy sprawozdawcze 2017 roku. Emitent przeprowadzał, przed końcem poszczególnych okresów sprawozdawczych operacje sprzedaży, których przedmiotem były portfele wierzytelności należące do jego grupy kapitałowej, z podmiotami nie wchodzącymi w skład grupy (...) SA. Następnie, przed końcem innego okresu sprawozdawczego sprzedane portfele, ze zmienionymi danymi identyfikacyjnymi były odkupywane zwrotnie przez podmioty z grupy (...). Portfele te, jako nowo nabyte, wyceniane były według wartości wynikającej z ceny zakupu. (okoliczności notoryjne).

W dniu 13 listopada 2018 r. (...) Bank S.A. został wpisany przez Komisję Nadzoru Finansowanego na listę ostrzeżeń publicznych (...) w związku z czynnościami wykonywanymi przez to przedsiębiorstwo w latach 2016-2018 w zakresie aktywności na rynku kapitałowym bez posiadania odpowiednich zezwoleń (...), obejmującej proces oferowania instrumentów finansowych w okresie, co najmniej od sierpnia 2016 r. do października 2017 r. oraz doradztwa inwestycyjnego – w okresie, co najmniej od września 2016 r. do marca 2018 r. (komunikat dotyczący zamieszczenia na liście ostrzeżeń publicznych (...) z 13.11.2018 r. – k. 36).

Pismem datowanym na 20 grudnia 2018 r., (...) poinformował uczestników funduszu (...) o tym, że w związku z brakiem osiągnięcia rentowności funduszu, tj. nieuzyskaniem przez fundusz dochodów pozwalających na wykup certyfikatów inwestycyjnych po wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny wynoszącej cenę emisyjną certyfikatów inwestycyjnych serii (...) powiększoną o naliczaną na dany dzień wykupu gwarantowaną stopę zwrotu, automatyczny wykup na ostatni dzień roboczy miesiąca grudnia 2018 r. nie odbędzie się. W piśmie tym wskazano także na nienależyte wykonanie zobowiązań gwarancyjnych przez (...) S.A. w restrukturyzacji (pismo z 20.12.2018 r. – k.27-28, przesłuchanie powódki- protokół rozprawy z 11 października 2021 r. k. 904).

G. nie tylko nie objął certyfikatów gwarancyjnych co powinien był uczynić zgodnie z umową, ale jak się okazało już w I połowie 2018 r. nie wskazywał prawdziwych danych w swoich sprawozdaniach. Na przełomie kwietnia i maja 2018 r. sytuacja finansowa (...) była już jasna dla uczestników rynku. Fundusz wówczas także przestał dokonywać wykupów ze względu na nieobejmowanie certyfikatów gwarancyjnych, co pozwoliłoby na dalsze wykupy. (...) podjęło wówczas szereg działań w celu odzyskania należności klientów, wzywało do wywiązania się z gwarancji, ale (...) nie miał płynności finansowej. W przypadku innych podmiotów z którymi (...) organizowało podobne współpracę nie było problemów z wykupem certyfikatów inwestycyjnych ( zeznania świadka I. S. k. 8373v – 875 znacznik 00:09:29 – 01:23:37, zeznania świadka R. C. k. 876 – 877v znacznik 02:06:10 – 02:51:11)

Wg brzmienia statutu (...) stan na dzień 28.02.2019 r. w art. 2 pkt 14 wskazano, że z uwagi na rozwiązanie z dniem 18 lipca 2018 r. umowy o zarządzenia całością portfela inwestycyjnego Funduszu, obejmującego sekurytyzowane wierzytelności zawartej przez (...) z (...) S.A. w restrukturyzacji w dniu 02 marca 2017 r, gwarancja przewidziana umową gwarancyjną z 10 lutego 2017 r. zawartą przez Fundusz z (...) S.A. w restrukturyzacji, jako Gwarantem zostaje utrzymana w mocy na zasadach określonych w §6 ust. 5 tej umowy, przewidujących obowiązek gwaranta do wykonania zobowiązania gwarancyjnego w postaci osiągnięcia Gwarantowanej Stopy zwrotu na dzień rozwiązania ww. umowy o zarządzanie. Gwarantowana stopa zwrotu oznacza stopę zwrotu wynoszącą 5% rocznie z ceny emisyjnej Certyfikatów inwestycyjnych serii (...), która będzie liczona od dnia wydania certyfikatów inwestycyjnych serii (...) (statut tj. k. 37 – 56).

W dniu 5 listopada 2019 r. Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na (...) S.A, (poprzednio (...) S.A.) sankcje administracyjne za naruszenia przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Naruszenia te były związane z zarządzaniem m.in. (...). ( komunikat (...) z 5.11.2019 r. – k. 229). Wyrokiem z 27 października 2020 r. przedmiotowa decyzja została uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, jako zbyt daleko idąca, biorąc pod uwagę nałożoną na spółkę sankcję wobec podjętych działań naprawczych. WSA zaznaczył, że (...) w swojej decyzji doszedł do przekonania, iż zebrane w sprawie dowody świadczą o posiadaniu wiedzy o nielegalnych operacjach prowadzonych przez (...), w tym także po stronie organów zarządzających Towarzystwa. (...) wywodził to ze służbowych maili pracowników Towarzystwa zajmujących się współpracą z (...), informujących o problemach w działalności Zarządzającego, jak i akceptujących ten stan rzeczy mailach członków Zarządu i innych organów Towarzystwa, udostępnionych przez Stronę w trakcie przeprowadzonej kontroli. W ocenie Sądu, okoliczność świadomego działania Towarzystwa w tym zakresie, skutkujące wprowadzaniem w błąd uczestników zarządzanych Funduszy odnośnie ich faktycznej sytuacji finansowej, mogłaby wskazywać na rażące naruszenie przepisów u.f.i. i standardów sprawowanego przez (...) nadzoru nad Zarządzającym. Jednakże na tą okoliczność nie zostały przeprowadzone jakiekolwiek inne czynności dowodowe, zwłaszcza w postaci przesłuchania ww. osób. Zarazem (...) nie wyjaśnia, dlaczego przypisał korespondencji elektronicznej prymat w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym oraz szczególny walor wiarygodności. Tymczasem w ocenie Sądu przywołana elektroniczna korespondencja (e-mail) wskazywana przez (...) w materiale dowodowym (aktach postępowania) oraz w uzasadnieniu skarżonej decyzji, zawiera także zapisy hasłowe, które można ocenić jako wyrwane z kontekstu problemu i nie uwzględniające rzeczywistego stanu rzeczy i intencji/poglądów jej autorów (zarówno nadawców, jak i jej odbiorców) oraz nie wyjaśnia w pełni procesów decyzyjnych związanych z zarządzaniem Towarzystwem i podejmowanymi decyzjami o obszarze współpracy z (...) (sygn. akt VI SA/Wa 42/20, kopia wyroku k. 849, LEX nr 3116772).

W piśmie datowanym na dzień 26 listopada 2019 r. powódka złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu oraz wezwała do zapłaty kwoty 158 253,04 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. W uzasadnieniu powódka wskazała, że w chwili składania oświadczenia woli nabycia certyfikatów inwestycyjnych serii (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty działa pod wpływem błędu, co do treści czynności prawnej wywołanego przez dystrybutora Funduszu. Zgodnie z zapewnieniami pracownika (...) Banku S.A., który zajmował się akwizycją funduszu, inwestycja w certyfikaty miała charakteryzować się szeregiem zabezpieczeń i gwarancji, które miały polegać na gwarancji udzielonej przez (...) S.A. oraz gwarancji (...) S.A. za wykonanie zobowiązań Funduszu, w tym realizacji wykupów automatycznych z gwarantowaną stopą zwrotu przy zaangażowaniu środków własnych Towarzystwa w przypadku niewystarczającej ilości środków płynących z Funduszu. Powódka wskazała, że powyższe gwarancje okazały się nieistniejące ani na gruncie Statutu, ani na gruncie istniejących przepisów prawa. Powódka podniosła, że przekaz budowany przez ww. pracownika opierał się na absolutnym bezpieczeństwie inwestycji, możliwym dzięki kilkustopniowym gwarancjom, w których na pierwszym miejscu wykup certyfikatów z minimalną 5% stopą zwrotu miał być kolejno gwarantowany przez (...) S.A., a następnie przez (...), aby w przypadku upadłości tych dwóch podmiotów pieniądze w funduszu pozostały bezpieczne. Powódka wskazała, że powyższy błąd i nieprawidłowości zapewnień Pana Ł. wykryła ona w dniu 21 grudnia 2008 r. po otrzymaniu wiadomości e-mail od (...). Powódka wskazała, że została wprowadzona w błąd w zakresie informacji o wysokości stopy zwrotu inwestycji, deklarowanym ryzyku inwestycji i zabezpieczeniach o charakterze gwarancyjnym. W oświadczeniu wskazała adresata (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty ( oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu k. 30-31, wezwanie do zapłaty k. 33, zeznania M. U. k. 904 -905, znacznik 01:47:19 – 02:13:).

W piśmie z 17 grudnia 2019 r. (...) Bank (...) S.A. – Centrum Usług (...), pełniący funkcję reprezentanta Funduszu - (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego, w związku z otrzymaniem od powódki 04 grudnia 2019 r. - oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu - wezwał powódkę do jednoznacznego wskazania adresata pisma, gdyż z jego treści wynika, iż powódka nabyła certyfikaty inwestycyjne innego funduszu niż (...) oraz przesłania pisma na prawidłowy adres. Bank odmówił pismem odniesienia się merytorycznego do podniesionych w piśmie kwestii do czasu poprawnego i jednoznacznego określenia adresata pisma ( pismo k. 666).

(...) Towarzystwo (...) pismem z 20 grudnia 2019 r. poinformowało powódkę, że w dniu 05 listopada 2019 r. Komisja Nadzoru Finansowego wydała decyzję w sprawie cofnięcia zezwolenia Spółce na wykonywanie działalności towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Wskazano, że wezwanie Spółki do zapłaty jest bezpodstawne. Zaznaczono, że Spółka nie może odnieść się do skuteczności oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...) z uwagi na brak legitymacji w tym zakresie. Wskazano, że Spółka jest odrębnym podmiotem od Funduszu, dlatego powstanie roszczenia w stosunku do Funduszu nie rodzi odpowiedzialności po stronie Spółki. Wskazano, że Spółka dopełniła wszystkich obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz postanowień statutu Funduszu, dlatego brak jest podstaw do zarzucania jakiejkolwiek odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków w zakresie zarządzania i reprezentacji funduszu ( pismo k. 342).

Pismem z 23 grudnia 2019 r. powódka wskazała, że oświadczeniem o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli objęła certyfikaty Funduszu (...), zaś wskazanie, jako adresata (...) zamiast (...) było omyłką pisarską. Powódka zaprzeczyła także, aby pismo zostało przesłane na nieprawidłowy adres ( pismo powódki k. 668)

(...) wydał 23 stycznia 2020 r. komunikat dotyczący przejęcia funduszy zarządzanych przez (...) S.A. w związku z cofnięciem zezwolenia na prowadzenie Towarzystwa (...) – jedynym uprawnionym do reprezentowania (...), po zmianie nazwy (...) (...) (...) (...) był (...) Bank (...) jak depozytariusz zaś podmiotem przejmującym jest (...) S.A. Na skutek przejęcia dokonano odpowiedniej zmiany statutu Funduszu ( komunikat k. 671-672, 677 – 678, ogłoszenie o zmianie statutu k. 683, komunikat k. 685, wyciąg z rejestru funduszy k. 695-699, informacja o zmianie statutu k. 709 -, KRS k. 710 -719, oświadczenie o zmianie statutu funduszu inwestycyjnego k. 731 – 732, wyciąg z rejestru funduszy k. 734 - 736)

(...) nałożył na (...) Bank S.A. karę pieniężną w dniu 01 grudnia 2020 r. za wykonywanie czynności spoza katalogu czynności wskazanych w statucie Banku, tj czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy z 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz stworzenie zagrożenia dla uczestników obrotu instrumentami finansowymi w związku z wystąpieniem szeregu nieprawidłowości związanych ze sposobem dystrybucji instrumentów finansowych do dnia wpisania do rejestru zmiany statutu banku rozszerzającej §5 statutu o czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 6 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ( komunikat (...) w sprawie nałożenia na (...) Bank S.A. w W. kary pieniężnej z 01.12.2020 r. k. 850 – 856).

Pozwany (...) (...) (...) z siedzibą w W. w dniu 30 lipca 2021 roku dokonał wykupu 15 certyfikatów inwestycyjnych Funduszu za łączną kwotę 8.813,70 zł. Pomimo tego powódka nadal pozostaje uczestnikiem Funduszu (...) (...) (...) obecnie posiadając na skutek tzw. „splitu” czyli podziału certyfiatów – 68 certyfikatów (ogłoszenie o wykupie certyfikatów inwestycyjnych serii (...) k. 930, potwierdzenie wykupu certyfikatów k. 945, potwierdzenie przelewu k. 946, wyciąg z ewidencji uczestników powódki po wykupie na dzień 26 października 2021 r. k. 947, ogłoszenie o zmianie statutu (...) (...) (...) (...) z 20.07.2021 r. k. 949 – 959).

Decyzją Prezesa UOKiK z 10 lipca 2020 r. nr (...) Prezes Urzędu uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. działania (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. polegające na:

1. informowaniu o cechach produktu - w toku prezentowania informacji o możliwości nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez (...) (dawniej (...)) (...), (...) Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte reprezentowane przez (...) Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z (...) w W. (dawniej (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna) - w sposób mogący wprowadzać konsumentów w błąd w zakresie ryzyka związanego z inwestowaniem środków pieniężnych w ramach przedmiotowych instrumentów finansowych poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o przyjętych dla ww. produktów inwestycyjnych mechanizmach gwarancyjnych mających stanowić zabezpieczenie osiągnięcia minimalnego zwrotu z zainwestowanego kapitału, sugerujących, iż mechanizmy te dają pewność osiągnięcia założonego celu inwestycyjnego, co mogło spowodować podjęcie przez konsumentów decyzji odnośnie nabycia certyfikatów, której inaczej by nie podjęli, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 23 lutego 2017 r.

2. proponowaniu konsumentom, którzy związani byli z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umową o lokatę bankową lub umową o prowadzenie rachunku oszczędności owego, nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez (...) (dawniej (...)) (...),(...) Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte reprezentowane przez (...) Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z (...) w W. (dawniej (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna) pomimo tego, że warunki emisji tych certyfikatów w zakresie akceptowalnego ryzyka inwestycyjnego nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów ustalonym w oparciu o:

⚫

charakterystykę produktów dostępnych w ofercie (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., z których dotychczas korzystali ww. konsumenci lub

⚫

oświadczenia składane przez tych konsumentów w toku proponowania im nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez (...) (dawniej (...)) (...), (...) Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte reprezentowane przez (...) Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z (...) w W. (dawniej (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna), co stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, i stwierdza się zaniechanie jej stosowania z dniem 23 lutego 2017 r.

3. proponowaniu konsumentom, którzy związani byli z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umową o lokatę strukturyzowaną lub umową ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez (...) (dawniej (...)) (...), (...) Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte reprezentowane przez (...) Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z (...) w W. (dawniej (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna) pomimo tego, że warunki emisji tych certyfikatów w zakresie akceptowalnego ryzyka inwestycyjnego nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów ustalonym w oparciu o:

⚫

wypełniane przez konsumentów, przy nabywaniu lokaty strukturyzowanej lub umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, ankiety wprowadzonej przez (...) Bank Spółkę Akcyjną o nazwie: Analiza Finansów Osobistych lub

⚫

oświadczenia składane przez tych konsumentów w toku proponowania im nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez (...) (dawniej (...)) (...), (...) Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte reprezentowane przez (...) Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną z (...) w W. (dawniej (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna), co stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, i stwierdza się zaniechanie jej stosowania z dniem 23 lutego 2017 r. ( decyzja Prezesa UOKiK z 10.07.2020 r. (...) (...) k. 857 – 864).

Pomimo braku możliwości wykupu certyfikatów Fundusz może nadal dbać o interes klientów, poprzez nadzór nad odpowiednią amortyzacją pakietów wierzytelności, czyli osiąganiem pożytku poprzez czynności windykacyjne. Jako, że spółka (...) finalnie nie objęła certyfikatów gwarancyjnych (...) obciążył (...) karą umowną – obecnie toczy się proces z powództwa funduszu I., który celem odzyskania kary umownej od (...) prowadzi czynności windykacyjne. Zostało zabezpieczone także ok 40 mln zł na poczet mogących wyniknąć należności związanych ze współpracą Funduszu z (...). Wartość pakietu spadła także na skutek zmiany przepisów w tym art. 118 k.c. związanych z przedawnieniem oraz ze względu na czynniki makroekonomiczne. To zjawisko dotyczyło całego rynku i było niezależne od afery (...). Jako, że Fundusz został powołany na czas nieograniczony nadal jest zarządzany. Aktualnie strata do zainwestowanego kapitału wynosi ok. 60%. Analogiczny model z gwarancją w samym (...) był zastosowany w jeszcze sześciu funduszach – zostały one spłacone w całości. ( zeznania J. R. (1) protokół k. 812 – 814, znacznik 01:59:17 – 03:00:40, zeznania R. C. k. 876 – 877v znacznik 02:06:10 – 02:51:11, zeznania D. S. k. 899 – 900 znacznik 00:12:57 – 00:39:32, informacja o zmianie wartości aktywów funduszu k. 990 -991).

Sądowi Okręgowemu z urzędu wiadomo, że decyzją Prezesa UOKiK (...) z 22.07.2020 r.;

1.  uznano za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działanie (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (poprzednio: (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna), polegające na zamieszczaniu w przeznaczonych dla konsumentów prezentacjach produktowych, wykorzystywanych w toku emitowania certyfikatów inwestycyjnych (...) (poprzednio (...)) (...), (...), (...), (...) Niestandaryzowanych Sekurytyzacyjnych Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych inwestujących w wierzytelności, nieprawdziwej (...), iż "umowa gwarancyjna wpisana do statutu stanowi (...) pełne zabezpieczenie kapitału", co mogło zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta i stanowi tym samym nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2070) oraz narusza art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdzono zaniechanie jej stosowania z dniem 31 stycznia 2018 r.,

2.  uznano za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działanie (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (poprzednio: (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna), polegające na nieujawnianiu w treści przeznaczonych dla konsumentów prezentacji produktowych, a także w treści statutów i warunków emisji ustanowionych dla (...) (poprzednio (...)) (...), (...) (...) Niestandaryzowanych Sekurytyzacyjnych (...) Zamkniętych, w których konstrukcji zawarto zabezpieczenie minimalnego zwrotu z zainwestowanego kapitału oparte na zobowiązaniach gwarancyjnych (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (obecnie w restrukturyzacji), informacji o ryzyku wynikającym z okoliczności wskazujących na możliwość niewywiązania się lub nienależytego wywiązania się przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. ze zobowiązań w zakresie zarządzania aktywami ww. funduszy oraz w zakresie udzielanych przez ten podmiot gwarancji, o których to okolicznościach (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z (...) w W. (poprzednio (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z (...) w W.) posiadało przed rozpoczęciem emisji certyfikatów ww. funduszy wiedzę, co mogło zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta i stanowi tym samym nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2070) oraz narusza art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów i stwierdzono zaniechanie jej stosowania z dniem 23 lutego 2017 r.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. (poprzednio: (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna), w związku z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ww. ustawy w zakresie określonym w punkcie 1 decyzji, karę pieniężną w wysokości: 3 633 562 złote (słownie: trzy miliony sześćset trzydzieści trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt dwa złote), płatną do budżetu państwa, zaś w zakresie określonym w punkcie 2 sentencji decyzji, karę pieniężną w wysokości: 3.633.562 złote (słownie: trzy miliony sześćset trzydzieści trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt dwa złote), płatną do budżetu państwa ( pismo strony powodowej k. 756-757).

Należy przy tym zaznaczyć, że ww. decyzja została zaskarżona przez (...) S.A. i zawisła przed Sądem Okręgowym w Warszawie – Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (sygn. akt: XVII AmA 78/20).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w całości na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony. W ocenie Sądu dokumenty te stanowią wiarygodne dowody potwierdzające fakt zapisu powódki M. U. na certyfikaty inwestycyjne serii (...) emitowane przez (...), skierowania do powódki imiennej Propozycji Nabycia certyfikatów inwestycyjnych, treści zastrzeżeń i jak również oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli, jego treści i daty oraz podmiotu, do którego zostało ono skierowane.

W konsekwencji, w oparciu o przepis art. 233 § 1 k.p.c., Sąd dał wiarę wszystkim przedłożonym przez strony, a nie kwestionowanym przez którąkolwiek stronę przeciwną, dokumentom i oparł na nich ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie.

Ustaleń stanu faktycznego, Sąd dokonał również na podstawie osobowych źródeł dowodowych, w zakresie, w jakim uznał je za wiarygodne.

Oceniając treść zeznań powódki, Sąd miał przede wszystkim na względzie subsydiarność tego dowodu, zgodnie z art. 299 k.p.c. jak i fakt, iż z oczywistych względów była ona zainteresowany uzyskaniem konkretnego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Niemniej jednak relacja przedstawiona przez powódkę była, co do zasady wiarygodna. Sąd dał wiarę powódce, która wskazywała, że opierała się głównie na informacjach uzyskanych od opiekuna klienta i w zaufaniu do niego, a nie na dokumentacji, która została jej dostarczona. Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd nie znalazł podstaw, aby nie dać wiary zeznaniom powódki dotyczących okoliczności zapisu na certyfikaty inwestycyjne po zaoferowaniu ich przez dedykowanego indywidualnego opiekuna – M. Ł..

Zeznania M. Ł. (k. 808-811), były spójne, w powiązaniu z zeznaniami powódki oraz przedstawionymi dokumentami - w ocenie Sądu dają podstawę do przyjęcia, że oferował on sprzedaż certyfikatów, jako produkt bezpieczny a ryzyko inwestycji znikome, jednak wskazując na to, że nie daje to gwarancji kapitału jak (...). Jednak wskazać należy, że wobec tego, iż zeznania świadka były niezwykle ogólne i nie potrafił on przytoczyć, jakich konkretnie informacji i zapewnień udzielił powódce oferując jej zainwestowanie środków w certyfikaty inwestycyjne (...).

Zeznania D. S., Ł. N., I. B. (3), J. R. (1), R. C. Sąd wziął pod uwagę w zakresie, w jakim potwierdzili oni, że (...) Bank nie był w żaden sposób uprawniony ani upoważniony przez (...) do reprezentowania (...) S.A. oraz w zakresie, w jakim opisywali zasady wyceny certyfikatów inwestycyjnych i podejmowanych decyzji, związanych z dbałością (...) o interesy klientów tj. realizacją celów statutowych Funduszu. Sąd uznał za prawdziwe informacje przedstawione przez świadków, odnośnie do dopuszczalności takiej formy funduszu, jaką zastosowano w umowie z (...) i braku naruszenia przez Fundusz zasad związanych z koniecznością eliminacji konfliktu interesów. Sąd dał również wiarę, że w Funduszu wdrożono zasady kontroli i audytu zgodnie ze stosowanymi wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa i nadzoru w Funduszach inwestycyjnych. Sprzeczne natomiast były relacje I. S. i pozostałych świadków pozwanego w zakresie w jakim wskazywano ewentualne zaniedbania kontroli odnośnie do odpowiedzialności i daty wykrycia faktu, że (...) podaje nieprawdziwe dane. W ocenie Sądu niesporny był fakt wynikający z zeznań świadków, że w dacie zawierania umowy na świadczenie usług z (...) spółka ta miała dobre wyniki, mocną pozycję na rynku na skutek przeprowadzonych przez siebie dużych transakcji. Wiarygodne i spójne z dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy, przyczyn wyboru (...) S.A. do obsługi funduszu (...) (...) (...) (poprzednio (...)) i przyjętej metody ograniczania ryzyka, poprzez koinwestycję z (...) oraz skutków bezprawnych działań podjętych przez tę spółkę dla wypłacalności i kondycji funduszu. Sąd dał wiarę świadkom w zakresie, w jakim wskazywali przyczyny i daty rozwiązania umowy z (...) S.A., oraz fakt że dystrybucja certyfikatów inwestycyjnych (...) przez (...) S.A. odbywała się decyzją tego podmiotu poprzez (...) Bank S.A., pomimo tego, że Bank nie miał po temu stosownych zezwoleń.

Zeznania I. S. jako osoby zatrudnionej w (...) od lipca 2015 do marca 2019 r. jako inspektor nadzoru również były spójne i dały podstawę do przyjęcia że nie uczestniczyła ona w tworzeniu nowych produktów inwestycyjnych, a zapisy na certyfikaty badała jedynie pod kątem poprawności formalnej. Zeznania świadka także jednoznacznie wskazywały, że (...) Bank nigdy nie był stroną umowy na oferowanie produktów (...), co Sąd również przyjął za prawdziwe. Natomiast ze względu na konflikt związany ze zwolnieniem świadka z pracy, podobnie jak i członków zarządu (...), ze względu na aferę (...) i powiązania (...) ze spółką Sąd dał ograniczoną wiarę zeznaniom ww. świadków, którzy wzajemnie przerzucali się odpowiedzialnością za niewykrycie w 2017 r. nieprawidłowości w dokumentach oraz kwestią świadomości poszczególnych osób odnośnie do niedozwolonych działań podejmowanych przez (...) związanych z obrotem wierzytelnościami i manipulacją wartością pakietów co miało wpływ na wyniki finansowe spółki.

Sad dał ograniczoną wiarę zeznaniom J. A., w zakresie w jakim świadek wskazywał, że nie prowadził szkoleń w trakcie których informować miał o ponadprzeciętnym bezpieczeństwie oferowanych certyfikatów z gwarantowana stopą zwrotu. Przeczyły temu wiarygodne zeznania świadka M. Ł. oraz powódki M. U.. Również zeznania samego świadka A. były w tym względzie wewnętrznie sprzeczne, bowiem początkowo twierdził że szkolenia miały wyłącznie charakter techniczny odnośnie funkcjonowania funduszy sekurytyzacyjnych jako takich ale przyznał też że posługiwał się wówczas prezentacją oraz zwrotem o funduszu gwarantowanym zyskiem.

Wniosek o przesłuchanie świadka S. M. został cofnięty na rozprawie 22.06.2021 r. ( k. 877v)

Postanowieniem z 11 października 2021 r. sąd pominął dowód z opinii biegłego w zakresie finansów, jako nieistotny do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, wobec uznania, że powódka nieskutecznie uchyliła się od skutków nabycia certyfikatów inwestycyjnych (...) (k. 900). Również ze względu na sposoby wyceny certyfikatów, polegających ciągłym notowaniom dowód z opinii biegłego byłby nieprzydatny dla wyliczenia ewentualnej wysokości odszkodowania.

Postanowieniem z 03.02.2020 r. Sąd oddalił wniosek powódki o zwrócenie się do Rzecznika Finansowego o przedstawienie istotnego poglądu w sprawie na podstawie art. 63 ⁵ k.p.c. (k. 188) uznając, że materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy jest wystarczający dla rozstrzygnięcia. Także należało uznać, że w sprawie nie występuje interes publiczny zaś ewentualny pogląd w sprawie nie będzie mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Wniosek pozwanego (...) S.A. o wezwanie przez Sąd Funduszu (...) (...) (...) (...) reprezentowanego przez (...) S.A. oraz spółki (...) S.A. do przedstawienia w trybie art. 248 k.p.c. do przedstawienia dokumentów potwierdzenia wykupu oraz dalszego pozostawania przez powódkę uczestnikiem Funduszu po dokonaniu wykupu certyfikatów w 2021 r. (k. 927-928) został cofnięty na rozprawie 08.11.2021 r. (k. 932).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. art. 15zzs ² ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.), jeżeli w sprawie rozpoznawanej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie.

Sąd Okręgowy uznał, że złożone przez strony dokumenty oraz wyjaśnienia stron zawarte w dalszych pismach procesowych, zeznania świadków, czy też przesłuchanie strony powodowej stanowią dostateczny materiał dla rozstrzygnięcia sprawy. W konsekwencji tutejszy Sąd rozstrzygnął sprawę wyrokiem wydanym na posiedzeniu niejawnym.

Powództwo zarówno w zakresie roszczenia głównego jak i ewentualnego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka roszczenie główne oparła na podstawie art. 84 § 1 k.c., z którego wynika, że w razie błędu, co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Skuteczne uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (na podstawie art. 84 k.c. w zw. z art. 88 k.c.) powoduje nieważność czynności prawnej ex tunc. Zwrot świadczeń powinien nastąpić na podstawie art. 410 § 2 k.c. Jednakże wskazana konstrukcja prawna nie wyklucza podniesienia w takim wypadku również roszczenia odszkodowawczego, co wprost wynika z art. 414 k.c., zgodnie z którym przepisy niniejszego tytułu (odnośnie bezpodstawnego wzbogacenia) nie uchybiają przepisom o obowiązku naprawienia szkody. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wystąpić może w zbiegu z roszczeniami odszkodowawczymi, a uprawniony decyduje o alternatywnym wyborze jednego z tych roszczeń (art. 414 k.c.). Z uwagi na to, że powódka wskazała dwie podstawy swojego roszczenia obowiązkiem Sądu orzekającego było rozważenie powołanych podstaw w kontekście oceny merytorycznej zasadności powództwa.

Zatem w zakresie przedmiotowego roszczenia, podstawowe znaczenie miała ocena tego, czy powódka rzeczywiście skutecznie uchyliła się od skutków prawnych oświadczenia woli w postaci dokonania zapisu na certyfikaty inwestycyjne.

Na gruncie art. 84 § 1 k.c., w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Nadto ustawodawca przewidział, iż można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny) (art. 84 § 2 k.c.).

W świetle powyższej regulacji warunkiem prawnej doniosłości błędu jest przede wszystkim to, aby dotyczył on treści czynności prawnej, tj. jej podstawy faktycznej lub prawnej, jak i każdego ich elementu, które było przyczyną złożenia oświadczenia woli , przy uwzględnieniu tego, że gdyby składający oświadczenie znał treść rzeczywistą, nie złożyłby tego oświadczenia. Przez „błąd” rozumie się wadę oświadczenia woli, polegająca na tym, że składający je działa pod wpływem niezgodnego z prawdą wyobrażenia o rzeczywistości lub jej elemencie albo pod wpływem braku takiego wyobrażenia. ( vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 18 listopada 1967 r., III CZP 59/67, OSNC 1968, nr 7, poz. 117; wyrok Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2012 r., V CSK 25/12, LEX nr 1293974). Co ważne, nie stanowi błędu co do treści czynności prawnej mylna ocena zarówno aktualnych, jak i przyszłych okoliczności, nieobjętych treścią dokonanej czynności ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 21 stycznia 2013 r., I ACa 833/12, LEX nr 1289379). Dla możliwości uchylenia się od skutków prawnych złożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu kluczowym jeszcze jest, by błąd ten był „istotny”.

Definicję błędu istotnego ustawodawca sformułował w treści cytowanego już wyżej przepisu art. 84 § 2 k.c., powołując dla obiektywizacji oceny istotności błędu miernik rozsądnego działania. Obiektywna istotność błędu oznacza, iż błąd jest tego rodzaju, że żaden rozsądny człowiek, znający prawdziwy stan rzeczy, nie złożyłby oświadczenia woli tej treści.

Co istotne w kontekście rozpoznawanej sprawy, ustalenie, iż błąd dotyczy treści czynności prawnej i jest obiektywnie istotny, nie jest wystarczające w sytuacji, gdy oświadczenie woli jest składane drugiej stronie, a czynność prawna ma charakter odpłatny. Wówczas dla skutecznego uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, powódka musiałaby wykazać, iż pozwany wywołał błąd swoim (choćby niezawinionym) zachowaniem, o błędzie wiedział lub z łatwością mógł go zauważyć. Jak wskazane zostało w orzecznictwie, wywołanie błędu w rozumieniu art. 84 § 1 k.c. wyczerpuje się przez każde zachowanie adresata oświadczenia, które po stronie składającego to oświadczenie skutkowało fałszywym wyobrażeniem co do czynności prawnej ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2012 r., V CSK 25/12, LEX nr 1293974).

Skuteczne uchylenie się przez powoda od skutków prawnych swego oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu czyni umowę zawartą z pozwaną nieważną (ex tunc). Świadczenie spełnione w wykonaniu takiej umowy jest świadczeniem nienależnym (art. 410 § 2 k.c.). Podstawą żądania jego zwrotu są przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu w związku z art. 410 § 1 k.c. Przy czym jak stanowi art. 414 k.c., przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia nie uchybiają przepisom o obowiązku naprawienia szkody. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wystąpić może w zbiegu z roszczeniami odszkodowawczymi, w tym roszczenia z tytułu czynu niedozwolonego, a uprawniony decyduje o alternatywnym wyborze jednego z tych roszczeń ( por. E. Łętowska, Bezpodstawne wzbogacenie, C.H. Beck 2000 – Monografie Prawnicze, s. 50–62; W. Dubis (w:) E. Gniewek, Komentarz, 2006, s. 657–660; wyrok Sądu Najwyższego z 14 grudnia 1983 r., IV CR 450/83, OSPiKA 1984, z. 12, poz. 250).

W pierwszej kolejności należało odnieść się do kwestii związanych z dopuszczalnością uchylenia się od skutków zapisu na certyfikaty, który na gruncie ustawy ma charakter nieodwołalnego, a co stanowiło w pierwszym rzędzie zarzut pozwanych.

Zdaniem Sądu nie można podzielić stanowiska pozwanych jakoby oświadczenie było niedopuszczalne z uwagi na regulację art. 26 ust. 3 ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej jako: ufi). Istotnie, w myśl tego przepisu, zapis na jednostki uczestnictwa albo na certyfikaty inwestycyjne jest nieodwołalny i bezwarunkowy, jak również nie może być złożony z zastrzeżeniem terminu. Zastrzeżenie o nieodwołalności i bezwarunkowości zapisu na certyfikaty inwestycyjne (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, zawarte było również na dokumencie zapisu podpisanym własnoręcznie przez powódkę (k.20). Wskazać należy że odwołanie zapisu bądź zapis bezwarunkowy znacząco różni się od uchylenia się od skutków oświadczenia woli w przedmiocie zapisu złożonego pod wpływem błędu dokonywanego na podstawie art. 84 k.c. Zdaniem Sądu przepis art. 26 ust. 3 u.f.i. nie odnosi się do ww. wady oświadczenia woli i nie może być traktowany jako lex specialis w stosunku do regulacji kodeksu cywilnego w tym zakresie. Twierdzenia strony pozwanej nie znajdują żadnego uzasadnienia również w treści regulacji prawnej, na którą się ona powołuje. Sąd stoi na stanowisku, że art. 26 ust. 3 u.f.i. nie można nadawać wykładni rozszerzającej, skoro wprost nie odnosi się ona do wyłączenia możliwości uchylenia się od skutków prawnych zapisu na certyfikaty inwestycyjne dokonanego pod wpływem wady tego oświadczenia woli. Brakiem możliwości uchylenia się przez powódkę od wadliwie złożonego oświadczenia woli co do dokonanego zapisu na certyfikaty nie można uzasadniać koniecznością zapewnienia stabilności funkcjonowania funduszy inwestycyjnych czy stabilności struktury ich aktywów. Rozwiązanie takie traktować należałoby za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie znajdujące żadnego oparcia w obowiązujących przepisach.

Jednakże zdaniem Sądu złożone przez powódkę oświadczenie woli o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli w przedmiocie zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu uznać należy za nieskuteczne z innych powodów.

W tym miejscu ponownie należ przywołać z art. 84 § 1 k.c., który dopuszcza w razie błędu co do treści czynności prawnej uchylenie się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Co przy tym istotne, w myśl § 2 można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Istotne w ocenie Sądu jest także w niniejszej sprawie dochowanie rocznego terminu od wykrycia błędu (art. 88 k.c.).

Zatem przesłankami uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli jest wystąpienie błędu strony składającej oświadczenie woli co do treści czynności prawnej jak również istotność tego błędu, a w przypadku gdy oświadczenie woli zostało złożone innej osobie, wywołanie błędu przez tę osobę lub jej wiedza o błędzie. Podkreślić przy tym należy, że ciężar udowodnienia spełnienia ww. przesłanek, zgodnie z art. 6 k.c. obciążał stronę powodową.

W ocenie Sądu, zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozwala na uznanie za udowodnione twierdzeń powódki, co do tego, że składając oświadczenie woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu inwestycyjnego, została ona wprowadzona w błąd, co do tego, że inwestycja jest bezpieczna a w przypadku braku możliwości wykupów automatycznych certyfikatów funduszu (...) jest zobowiązany do dopłacenia środków własnych. Okoliczności powyższe nie znajdują potwierdzenia w przedłożonym materiale dowodowym. Z zeznań M. Ł. czy J. A. nie wynika twierdzenie o tym, że inwestycja w certyfikaty funduszu jest w 100% bezpieczna, ani to, że gwarancja jest nieograniczona.

Abstrahując jednak od rodzaju informacji przekazanych powódce ustnie, podkreślić należy, że powyższe twierdzenia powódki nie znajdują także żadnego oparcia w przedłożonych dokumentach - Warunkach Emisji, Statucie Funduszu (...), zapisie na certyfikat, imiennej Propozycji Nabycia certyfikatów inwestycyjnych czy w potwierdzeniu wykupu certyfikatów.

Po pierwsze, istotnie wskazać należy, że w wiadomości e-mail przesłanej do powódki w dniu 16 grudnia 2016 roku widnieje informacja że „w załącznikach przekazujemy również podstawowe informacje na temat emitowanych certyfikatów. Szczegółowe dane na temat samego Funduszu – a w szczególności przyjętej polityki inwestycyjnej, celu inwestycyjnego, praw i obowiązków Uczestnika Funduszu, ryzyk związanych z inwestycją – zawarte zostały w Statucie Funduszu oraz Warunkach Emisji” w dalszej części maila widnieje informacja, że „ przed dokonaniem zapisu na certyfikaty inwestycyjne (...), Inwestor zobowiązany jest zapoznać się ze statutem funduszu oraz Warunkami Emisji, które to stanowią prawnie wiążące dokumenty niniejszej oferty”.

W Rozdziale II pkt 2.1.20 Warunków Emisji uszczegółowiono ryzyko związane z Umową Gwarancyjną. Wskazano, że Fundusz zawrze Umowę Gwarancyjną, która w pewnym stopniu może umożliwić zwiększenie (...) na Dni Wykupów Certyfikatów Inwestycyjnych serii (...) przy czym Inwestorzy powinni wziąć pod uwagę, że Umowa Gwarancyjna i umowa o zarządzanie portfelem inwestycyjnym Funduszu obejmującym Sekurytyzowane Wierzytelności może nie zostać zawarta, albo pomimo zawarcia obu umów, Umowa Gwarancyjna nie będzie gwarantować pewności ociągnięcia przez Fundusz celu inwestycyjnego, a tym samym oczekiwanego wzrostu wartości Certyfikatów Inwestycyjnych. Jeżeli Umowa Gwarancyjna zostanie zawarta, to Fundusz w przypadku niezrealizowania Gwarantowanej Stopy Zwrotu, podejmie kroki mające na celu uruchomienie procesów opisanych w przedmiotowej umowie, przy czym ich wykonanie zależy w głównej mierze od sytuacji finansowej Gwaranta. W przypadku niewypłacalności Gwaranta roszczenia określone Umową Gwarancyjną mogą nie zostać skutecznie wyegzekwowane .

Podkreślić w tym miejscu należy, że jedynym prawnie wiążącym dokumentem zawierającym informacje o ofercie i Funduszu są (...). Co przy tym istotne, powódka podpisała dokument zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu. Już w samym dokumencie ww. zapisu (w jego nagłówku zawarta była zaś informacja o tym, że szczegółowe warunki emisji certyfikatów określają warunki emisji stanowiące załącznik do propozycji nabycia oraz statut funduszu ( (...)). Jednocześnie, powódka złożyła własnoręczny podpis pod oświadczeniem zawartym w rubryce nr 7 ww. dokumentu zapisu co do tego, że otrzymała ona Propozycję nabycia oraz, że znana jest jej treść warunków emisji certyfikatów i statutu Funduszu jak również, że akceptuje ona warunki nabycia certyfikatów.

Co istotne, podkreślenia wymaga to, że w przedmiotowych (...) wyszczególnione zostały możliwe ryzyka związane z inwestycją w certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu, wśród których wymieniono m.in. ryzyko inwestycyjne i ryzyko związane z umową gwarancyjną. Co więcej, kwestie ww. ryzyk zostały uszczegółowione w Rozdziale II pt. „Czynniki ryzyka”. W pkt 2.1 „Czynniki ryzyka dla inwestora” wprost wskazano, że przed podjęciem decyzji inwestycyjnych dotyczących dokonania zapisu na certyfikaty inwestycyjne serii (...), inwestorzy powinni uważnie przeanalizować podane w niniejszym rozdziale czynniki ryzyka oraz pozostałe informacje zawarte w Warunkach Emisji. Wskazano, że możliwość osiągnięcia celów inwestycyjnych Funduszu i jego sytuacja finansowa mogą podlegać negatywnym zmianom w wyniku zaistnienia czynników ryzyka, przy czym nie jest możliwe zidentyfikowanie wszystkich takich okoliczności. Jeżeli któryś z tych czynników bądź kilka z nich wystąpi, wartość certyfikatów inwestycyjnych może spaść poniżej ich ceny emisyjnej. W Rozdziale VI pkt 6.1. Warunków Emisji wprost podano przy tym, że Fundusz nie gwarantuje osiągnięcia wskazanego celu inwestycyjnego (a tożsamy zapis zawarto także w Rozdziale VII art. 24 Statutu Funduszu).

Ponadto, w Rozdziale II pt. „Czynniki ryzyka” w pkt 2.1 „Czynniki ryzyka dla inwestora” Warunków Emisji zawarto jednoznaczną informację co do tego, ze Towarzystwo będzie się starało ograniczyć możliwość niezrealizowania celu inwestycyjnego Funduszu poprzez zawarcie przez Fundusz umowy gwarancyjnej z gwarantem, przy czym podkreślono, że istnieje ryzyko niemożności wykonania zabezpieczeń gwarancyjnych, co zostało przedstawione w treści umowy gwarancyjnej. Jednocześnie, w Rozdziale II pkt 2.1.20 Warunków Emisji uszczegółowiono ryzyko związane z umową gwarancyjną. Wskazano, że Fundusz zawarł umowę gwarancyjną, jednak pomimo jej zawarcia może się zdarzyć, że nie będzie ona gwarantować pewności osiągnięcia przez Fundusz celu inwestycyjnego, a tym samym oczekiwanego wzrostu wartości certyfikatów. Podano, że Fundusz w przypadku niezrealizowania gwarantowanej stopy zwrotu (w okresie obowiązywania umowy gwarancyjnej) podejmie kroki mające na celu uruchomienie procesów opisanych w przedmiotowej umowie, przy czym ich wykonanie zależy w głównej mierze od sytuacji finansowej gwaranta. W przypadku niewypłacalności gwaranta roszczenia określone umową gwarancyjną mogą nie zostać skutecznie wyegzekwowane. Również zaspokojenie roszczeń z Funduszu z certyfikatów inwestycyjnych serii (...), które będą stanowiły zabezpieczenie roszczeń Funduszu, z powodu braku możliwości ich zbycia lub spadku ich wartości może okazać się nieskuteczne.

Analizując treść ww. dokumentów wyprowadzić należy jednoznaczny wniosek, iż z inwestycją w certyfikaty inwestycyjne przedmiotowego funduszu wiązały się liczne ryzyka, o których powódka była informowana. W żadnym miejscu nie zawarto informacji, jakoby oferowany produkt był w pełni bezpieczny, bądź aby gwarancja udzielona prze (...) S.A. była nieograniczona i pewna, a tym bardziej aby samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych (wówczas (...)) składało jakąkolwiek własną gwarancję rentowności funduszu.

Informacje, na które powołuje się powódka, które miały wywołać po jej stronie błąd przy zapisie na certyfikaty nie znajdują zatem potwierdzenia w treści maila skierowanego do powódki przez pracownika ani też przede wszystkim z treści dokumentów, z którymi powódka zobowiązana była zapoznać się przed podjęciem ostatecznej decyzji o zakupie certyfikatów. Nawet gdyby przyjąć, że z informacji przekazywanych powódce przez pracownika banku wynikał ww. przekaz, to po stronie powódki jako inwestorze należycie dbającym o własne interesy leżał obowiązek podjęcia w tym zakresie racjonalnej decyzji po zapoznaniu się ze wszystkimi warunkami oferowanej jej inwestycji i przede wszystkim przeczytaniu udostępnionych jej dokumentów, stanowiących wyłączne wiążące źródło informacji w tym zakresie. Tymczasem powódka wskazywała że opierała się głównie na informacjach ustnych od pracownika (...) Banku, to jest podmiotu który nie był w żaden sposób upoważniony przez (...) do dystrybucji certyfikatów. Jeżeli zaś powódka takiego obowiązku zaniechała, nie sposób mówić o tym, aby została ona wprowadzona w błąd. Jak słusznie wskazał bowiem Sąd Najwyższy m.in. w postanowieniu z 22 sierpnia 2019 r., sygn. V CSK 469/18 :„ Jeżeli ktoś świadomie składa oświadczenie woli, nie znając jego treści, np. składa podpis na dokumencie, z którego treścią się nie zapoznał, jest to równoznaczne z zaakceptowaniem każdego postanowienia zawartego w dokumencie, niezależnie od jego treści, co nie tylko nie powoduje nieistnienia czynności prawnej, ale w zasadzie wyklucza nawet powołanie się na błąd co do jej treści.”. Podobnie Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 7 maja 2015 r., sygn. I ACa 703/14 wskazał, że za błąd, o którym mowa w art. 84 k.c. nie może być uznane mylne wyobrażenie składającego oświadczenie powstałe wskutek jego niestaranności, w tym polegającej na nieprzeczytaniu podpisywanych dokumentów.

Racjonalnie przyjąć należy, że gdyby powódka zapoznała się z Warunkami Emisji (do czego była zobligowana przed podjęciem decyzji o inwestycji), wówczas uzyskałaby informację o ryzykach związanych z inwestycją jak również warunkach gwarancji – kto, kiedy i w jakim zakresie gwarantuje rentowność funduszu. Zaniechanie przez powódkę dopełnienia ww. czynności uniemożliwia powołanie się przez nią na to, że została wprowadzona w błąd co do treści czynności prawnej, na podjęcie której się zdecydowała, a w konsekwencji uchylenie się od złożonego przez nią oświadczenia woli w zakresie dokonanego zapisu na certyfikaty inwestycyjne funduszu. Jedynie na marginesie nadmienić przy tym należy, że stanowisko powódki o pozostawianiu przez nią w przekonaniu o braku ryzyka inwestycyjnego w przypadku certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego uznać należy za sprzeczne z doświadczeniem życiowym i powszechnie dostępnymi informacjami na ten temat.

Podsumowując powyższe, w ocenie Sądu strona powodowa nie udowodniła, jakoby przy dokonywaniu zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu (w którym za moment ostatecznego dokonania takiego zapisu uznać należy datę dokonania przez powódkę wpłaty na certyfikaty, tj. 15 lutego 2017 r.) została wprowadzona przez pracownika (...) Banku S.A. w istotny błąd dotyczący treści dokonanej przez nią czynności prawnej.

Dodatkowo w świetle ustaleń poczynionych przez Sąd w toku postępowania, jako wątpliwe należy uznać dochowanie rocznego terminu od powzięcia informacji o błędzie do uchylenia się przez powódkę od skutków czynności prawnej przez nią podjętej.

Powódka wskazywała na komunikat przesłany przez (...) z 21 grudnia 2018 r. jako datę powzięcia wiadomości o wprowadzeniu jej w błąd. Jest to w ocenie Sądu wskazana data niewiarygodna. Skala tzw. „afery (...)”, informacje podawane do publicznej wiadomości przez (...) w I połowie 2018 r. oraz fakt, że po marcu 2018 r. (...) zaprzestało wykupów certyfikatów prowadzi do przekonania, że rozsądnie myślący i staranny człowiek powinien zdawać sobie najpóźniej z ostatnim dniem maja 2018 r., że kolejne wykupy funduszu gwarantowanego przez (...) nie odbędą się. Szczególnie w sytuacji, gdy powódka tak bardzo podkreślała fakt udzielenia gwarancji stopy zwrotu przez (...). Przyczyniło się do tego również zaniechanie przez powódkę zapoznania się z dokumentami emisyjnymi i ryzykiem niezawarcia umowy gwarancyjnej z (...) oraz ryzkiem nieosiągnięcia celów funduszu. W ocenie Sądu oświadczenie powódki jest raczej strategią procesową, związaną z wytoczeniem powództwa w sprawie – powództwo zostało wniesione 18 grudnia 2019 r., krótko po złożeniu przez powódkę oświadczenia o uchyleniu się od skutków nabycia certyfikatów, a przed złożeniem odpowiedzi przez (...) Bank (...) – ówczesnego reprezentanta Funduszu, przy czym powódka skierowała swoje oświadczenie wskazując nie (...) a (...). Dopiero pismem z 23 grudnia 2019 r. powódka złożyła prawidłowe w swojej treści oświadczenie, dotyczące właściwych certyfikatów inwestycyjnych tj. dwa dni po upływie roku od doręczenia jej pisma – co wynika wprost z treści jej oświadczenia datowanego na 26 listopada 2019 r. (k. 30-31).

Mając na uwadze powyższe, wobec stwierdzonego przez Sąd braku skutecznego uchylenia się przez powódkę od złożonego przez nią oświadczenia woli w postaci zapisu na certyfikaty inwestycyjne pozwanego funduszu inwestycyjnego, wywiedzione przez powódkę roszczenie o zapłatę z tego tytułu uznać należy za nieudowodnione i nieuzasadnione co do samej zasady w stosunku do obydwu pozwanych.

Oddalenie powództwa w zakresie roszczenia głównego zaktualizowało obowiązek Sądu w zakresie rozpoznania zgłoszonego przez powódkę roszczenia ewentualnego.

Powódka dochodziła zasądzenia na jej rzecz od pozwanego (...) (obecnie (...) SA) kwoty 128.946 zł, tytułem naprawienia poniesionej przez nią szkody związanej z niedochowaniem przez (...) SA jako organu zarządzającego funduszem, należytej staranności polegającej na naruszeniu zasad prowadzenia działalności w zakresie: działania wbrew interesom uczestników Funduszu i niewłaściwego zarządzania konfliktami interesów oraz w niewłaściwej strukturze organizacyjnej skutkującej niesprawowaniem należytego nadzoru i kontroli nad zarządzanymi funduszami. Podstawy prawnej tak sformułowanego roszczenia upatrywać należy zatem w art. 64 ust. 1 u.i.f. Przewidziana tym przepisie odpowiedzialność odszkodowawcza towarzystwa funduszy inwestycyjnych wobec uczestnika funduszu w związku z nieprawidłowym wykonywaniem zarządu aktywami tego funduszu jest odpowiedzialnością za szkodę z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, na warunkach tożsamych z tymi, które reguluje art. 471 k.c. Pozwane Towarzystwo, będące organem funduszu inwestycyjnego jako odrębnej osoby prawnej (art. 4 ust. 2 ustawy), odpowiada wobec uczestnika funduszu za szkodę spowodowaną nieprawidłowym wykonaniem zarządu aktywami tego funduszu. Aktualne pozostają zatem ogólne przesłanki powstania odszkodowawczej odpowiedzialności kontraktowej Towarzystwa, przy czym podmiot ten ponosi odpowiedzialność wobec uczestnika funduszu na zasadzie winy. Ciężar wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności Towarzystwa spoczywa na poszkodowanym uczestniku (art. 6 k.c.). ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 23.10.2014 r., I CSK 609/13, OSNC 2015, nr 10, poz. 122, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 19.11.2015 r., I ACa 730/15, LEX nr 1971140). Nie ma natomiast podstaw do ponoszenia odpowiedzialności przez sam Fundusz, czy też zastosowania odpowiedzialności solidarnej, co wskazywała strona powodowa. Nie ma tutaj bowiem luki w przepisach – właściwym podmiotem pozwanym jest bowiem (...), na którym spoczywa odpowiedzialność wobec członków funduszu za prawidłowe zarządzanie i osiągnięcie celu inwestycyjnego przyjętego dla danego funduszu.

W ocenie Sądu, roszczenie to nie zasługiwało jednak na uwzględnienie z uwagi na jego niewykazanie przez powódkę zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

Wskazać należy, że Sąd nie kwestionuje tego, że faktycznie pozwane towarzystwo dopuściło się nieprawidłowości w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym. Abstrahując bowiem od wywiedzionych przez powódkę twierdzeń dotyczących działania przez towarzystwo w konflikcie interesów w związku z umową gwarancyjną zawartą z (...) S.A. czy braku należytej struktury organizacyjnej i kontroli nad funduszem, okoliczność tę potwierdza fakt nałożenia na (...) przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 5 listopada 2019 r. sankcji administracyjnych za naruszenia przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, które to naruszenia były związane z zarządzeniem m.in. pozwanym funduszem inwestycyjnym. Powódce przysługiwać będzie rekompensata finansowa w przypadku oddalenia przez SOKiK odwołania (...) ( (...)) S.A. od decyzji prezesa UOKiK.

Niemniej jednak, nawet przy przyjęciu, że (...) dopuściło się nieprawidłowości przy zarządzaniu funduszem, którego certyfikaty nabyła powódka, to strona powodowa nie wykazała żadnej inicjatywy dowodowej w zakresie wykazania, aby faktycznie ww. naruszenia doprowadziły do powstania po jej stronie szkody majątkowej. Istnienie związku przyczynowego pomiędzy niewłaściwym działaniem pozwanego a powstałą po stronie powódki szkody jest bowiem podstawową przesłanką ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej przez pozwanego (w myśl ogólnych reguł odpowiedzialności odszkodowawczej – art. 361 § 1 k.c.).

Nie sposób upatrywać powstania szkody po stronie powódki w związku z brakiem udzielenia przez towarzystwo gwarancji wyniku inwestycyjnego funduszu, skoro zarówno w Statucie funduszu (art. 24 ust. 2), jak również w Warunkach Emisji wprost zastrzeżono, że osiągnięcie celu inwestycyjnego nie jest przez fundusz gwarantowane. Nie istnieje przepis prawa, który zobowiązywałby towarzystwo zarządzające funduszem do udzielenia takiej gwarancji.

Nie ulega także wątpliwości to, że towarzystwo działając w imieniu funduszu zawarło umowę gwarancyjną z (...) S.A. Postępowanie nie wykazało aby w dacie zawierania umowy gwarancyjnej występowały obiektywnie przesłanki wskazujące na nieprawidłowości i ryzyko niewykonania gwarancji. Należy pamiętać, że (...) fałszował swoją dokumentację, zaś nie ma obecnie przesłanek do jednoznacznego wskazania, że zarząd (...) miał świadomość tego procederu. Zagrożenie realizacji umowy gwarancyjnej nie wynikało z dostępnej wówczas dla towarzystwa dokumentacji, sprawozdań finansowych czy publicznych informacji udostępnianych przez gwaranta. Stąd, nie sposób postawić towarzystwu zarzutu niewłaściwego czy niedbałego wyboru gwaranta bądź nienależytego sprawowania nadzoru nad czynnościami podejmowanymi przez ten podmiot.

Brak jest także podstaw do stwierdzenia, aby pozwane towarzystwo i podejmowane przez nie działania miały jakikolwiek wpływ na spadek wartości wierzytelności w portfelu funduszu. Należy też podkreślić, iż jak wynikało z wiarygodnych zeznań świadków, wpływ na wartość certyfikatów miały także czynniki obiektywne, makroekonomiczne oraz prawne, w tym zmiana brzmienia art. 118 k.c., która wprowadziła skrócony czas przedawnienia wierzytelności (ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2018, poz. 1104). Powódka w żaden sposób nie wykazała, aby spadek ten spowodowany był konkretnymi działaniami lub zaniechaniami towarzystwa i jakimi, a także nie sposób byłoby ustalić jaki udział w tym spadku wynikałby z działań i zaniechań (...) a jaki – ze względu na czynniki niezależne od pozwanego.

Ponadto, w ocenie Sądu powódka nie wykazała także kolejnej, jakże istotnej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego towarzystwa, a mianowicie wystąpienia po jej stronie szkody w związku z działaniem lub zaniechaniem towarzystwa, jak również jej wysokości.

Powódka upatrywała przedmiotowej szkody w potencjalnej stracie, którą mogłaby ona ponieść w wyniku sprzedaży lub umorzenia posiadanych przez nią certyfikatów inwestycyjnych funduszu. Niemniej jednak, podkreślenia wymaga to, że po pierwsze powódka cały czas pozostaje w posiadaniu 68 certyfikatów inwestycyjnych funduszu i jest uczestnikiem funduszu. Posiadane przez nią certyfikaty prezentują zaś realną wartość majątkową, która odzwierciedla aktualną sytuacje finansową funduszu i która w związku z tym jest zmienna w czasie. Wycena wartości certyfikatów następuje w związku z każdorazową wyceną aktywów funduszu, przeprowadzaną w odstępach czasu określonych w statucie funduszu, tj. na koniec każdego miesiąca kalendarzowego. Wartości te są, jak już wskazano powyżej zmienne i to, że w danym momencie wartość certyfikatów inwestycyjnych funduszu spada nie jest równoznaczne z powstaniem po stronie powódki szkody, albowiem w niedługim okresie czasu, wartość tych certyfikatów może wzrosnąć. Należy przy tym pamiętać o zabezpieczeniu poczynionym przez pozwanego (...) S.A., w tym obciążenie (...) karą umowną, wytoczeniu powództwa przeciwko (...) S.A. o kwoty z umowy gwarancyjnej oraz podjętych czynnościach naprawczych w celu ochrony interesów uczestników funduszy. Zaowocowało to wykupem i umorzeniem certyfikatów pozostałych sześciu funduszy inwestycyjnych zamkniętych, skonstruowanych w analogiczny sposób jak (...). Jak już wskazano w niniejszym uzasadnieniu, istotną produktu inwestycyjnego nabytego przez powódkę jest ryzyko inwestycyjne, którego powódka zachowując należytą dbałość o swoje interesy, w momencie dokonywania zapisu na certyfikaty winna być świadoma. Obecnie nie jest znany ani nie jest możliwy do przewidzenia ostateczny wynik funduszu, w związku z czym twierdzenia o powstałej po stronie powódki stracie są nieuzasadnione i co najmniej przedwczesne. Szacowana przez świadka R. C. strata na poziomie 60% ma charakter ogólny i nie ma przesłanek by stwierdzić że taki w istocie będzie wynik funduszu. Co ważne fundusz jest zawiązany na czas nieograniczony, zaś w 2021 r. wznowił wykup certyfikatów inwestycyjnych w celu umorzenia.

Z powyższych względów, aktualnie nie sposób jest także określić wysokości szkody (straty) powódki związanej ze zmiennością wartości posiadanych przez nią certyfikatów. Przedstawione przez powódkę w pozwie wyliczenia nie znajdują żadnego potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Do czasu umorzenia certyfikatów inwestycyjnych nie jest możliwe określenia ostatecznego wyniku inwestycyjnego funduszu, a w konsekwencji wysokości potencjalnie poniesionej przez powódkę straty. Z przyczyn wskazanych już w części niniejszego uzasadnienia dotyczącego oceny dowodów, za nieadekwatny środek dowodowy w zakresie wykazania ww. szkody powódki uznać należy także zawnioskowany przez powódkę dowód z opinii biegłego sądowego. Z uwagi na zmienną w czasie wartość aktywów funduszu i w konsekwencji wartość certyfikatów, niemożliwie jest ustalenie przez takiego biegłego wartości, która pozostawałaby pewna i aktualna nie tylko w dacie sporządzania opinii, ale przede wszystkim w dacie orzekania. Stąd, dowód taki uznać należałoby za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia, na którym Sąd i tak nie mógłby się oprzeć.

Mając na uwadze powyższe, roszczenie ewentualne wywiedzione przez powódkę przeciwko (...) SA również podlegało oddaleniu tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Tym samym, powództwo podlegało oddaleniu w całości, tak wobec roszczenia głównego, jak i wobec roszczenia ewentualnego.

Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji w punkcie 1.

O kosztach postępowania Sąd zarówno w zakresie roszczenia głównego, jak i roszczenia ewentualnego orzekł na podstawie art. 98 §1 i 3 k.p.c, tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Wobec oddalenia powództwa w całości, za stronę przegrywającą zobowiązaną do zwrotu kosztów przeciwnikowi uznać należało powódkę.

Na koszty procesu poniesione przez pozwanych złożyły się koszty zastępstwa procesowego każdego z pozwanych – jako współuczestników niekoniecznych i nie solidarnych (5.400 zł - § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r.) oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictw (17 zł). Stąd, Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 5.417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, jak również tożsamą kwotę z tego samego tytułu Sąd zasądził od powódki na rzecz (...) (...) (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W..

Na podstawie przytoczonych przepisów orzeczono jak w sentencji w punkcie 2 i 3 wyroku. ---

/-/ Sędzia SO Mariusz Solka

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

a)  (...)

b)  (...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)