Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekr. sąd. Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2022 r. w Warszawie

sprawy B. J. (1) i R. J. – wspólników (...) s.c. R. J. B. J. (1) z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

przy udziale zainteresowanego P. J.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania B. J. (1) i R. J. – wspólników (...) s.c. R. J. B. J. (1) z siedzibą w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 11 maja 2021r. znak (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż P. J. jako pracownik płatników składek B. J. (1) i R. J. – wspólników (...) s.c. R. J. B. J. (1) z siedzibą w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 listopada 2019r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz B. J. (1) i R. J. – wspólników (...) s.c. R. J. B. J. (1) w W. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

R. J. prowadzący działalność gospodarczą pod (...) (...) (...)” wspólnik (...) spółka cywilna 17 czerwca 2021 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 11 maja 2021 r., nr: (...), której zarzucił naruszenie:

- art. 7, art. 8, art. 77 § 1 i art. 107 § 1 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez niewyczerpujące przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, w tym nieprzesłuchanie świadków i stron, co doprowadziło do nieustalenia istotnych okoliczności związanych z faktycznym wykonywaniem pracy przez P. J. na rzecz spółki (...) spółka cywilna R. J., B. J. (1) na podstawie umowy o pracę z 28 października
2019 r., a w konsekwencji błędnego przyjęcia, że została ona zawarta w celu obejścia przepisów prawa;

- art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 12 ust. 1b ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niezastosowanie w stanie faktycznym sprawy, a w konsekwencji przyjęcie, że od 1 listopada 2019 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, w sytuacji gdy wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę z 28 października 2019 r. na rzecz spółki;

- art. 58 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie w stanie faktycznym sprawy i przyjęcie, że łącząca ze spółką umowa o pracę z 28 października 2019 r. jako czynność prawna mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, w sytuacji gdy od 1 listopada 2019 r. faktycznie wykonywał pracę na rzecz spółki jako specjalista ds. sprzedaży internetowej.

W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uznanie, że P. J., jako pracownik u płatnika składek, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 listopada 2019 r. oraz
o zasądzenie od organu rentowego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko odwołujący wskazał, że spółka poszukiwała nowego pracownika do prowadzenia sklepu internetowego (...) Mając na uwadze powyższe zainteresowany zatrudniony został na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży internetowej
z wynagrodzeniem 1.230 złotych brutto na ½ etatu w celu świadczenia pracy w godzinach 10:00-14:00 w siedzibie spółki mieszczącej się przy ul. (...) w W..
W związku z rozwojem sprzedaży spółka zdecydowała się zwiększyć wymiar czasu pracy do pełnego, co wiązało się z podwyżką wynagrodzenia do 3.000 złotych brutto oraz zmianą godzin pracy od 10:00 do 18:00. W ocenie odwołującego P. J. posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie do prowadzenia sklepu internetowego, ponieważ ukończył studia licencjackie na kierunku zarządzanie oraz ukończył kurs
o nazwie ,,(...)”. Praca zainteresowanego nadzorowana była przez wspólników spółki a do jego obowiązków należało m.in. prowadzenie sklepu internetowego i profili w mediach społecznościowych oraz utrzymywanie kontaktu
z klientami polegające na prowadzeniu korespondencji mailowej oraz przyjmowaniu zamówień składanych przez Internet. R. J. podniósł, że zainteresowany nie został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z zachowaniem ustawowych terminów, co wynikało z nadmiaru obowiązków służbowych odpowiedzialnej w tym zakresie osoby.

Odwołujący zaakcentował, że organ rentowy nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego w sposób wyczerpujący, co doprowadziło do błędnego ustalenia, że nie zostały spełnione przesłanki do objęcia zainteresowanego ubezpieczeniem społecznym od 1 listopada 2019 r. Jego zdaniem ubezpieczony nie miał i nie ma możliwości przedstawienia dokumentów wskazujących na faktyczne wykonywanie pracy, ponieważ przy korespondencji z klientami lub przy publikowaniu postów w mediach społecznościowych podpisywał się jako (...) spółka cywilna R. J. B. J. (1).

R. J. uznał, że organ rentowy nie wskazał jaki fakt przemawia za uznaniem umowy o pracę jako zawartej w celu obejścia prawa. Celem zainteresowanego było wykonywanie pracy i uzyskanie z tego tytułu umówionego wynagrodzenia oraz ochrony ubezpieczeniowej. Odwołujący nadmienił, że jego pracownik przez cały okres zatrudnienia nie otrzymywał jakichkolwiek świadczeń z ubezpieczenia społecznego,
w którym płatnik wypłacał mu należne wynagrodzenie i opłacał składki na ubezpieczenia społeczne ( odwołanie z 17 czerwca 2021 r., k. 3-7 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz
o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Jednocześnie złożył wniosek o zobowiązanie przez Sąd płatnika składek do przedstawienia całości dokumentacji dotyczącej udzielonego wsparcia w ramach tzw. tarczy antykryzysowej przez (...) S.A.,
a jeżeli jej nie posiada, o zwrócenie się do (...) o jej przekazanie, a następnie dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu celem wykazania, czy zgłoszenie ubezpieczonego dokonane wstecznie znacznie po terminie, jako pracownika, miało związek z ubieganiem o wsparcie w ramach tarczy antykryzysowej, a także czy i w jakim terminie złożony został wniosek
o udzielenie wsparcia oraz, czy fakt zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę mógł mieć wpływ na dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń z datą wsteczną bez istnienia faktycznego tytułu podlegania ubezpieczeniom.

Organ rentowy wskazał, że wszczął postępowanie wyjaśniającego w związku ze złożeniem dokumentu zgłoszeniowego P. J. do ubezpieczeń społecznych po terminie a następnie wyrejestrowaniem z ubezpieczeń i ponownym zgłoszeniem z datą wsteczną. W jego ocenie nie zostały przedstawione dowody na wykonywanie pracy na stanowisku wynikającym z zawartej umowy o pracę. ZUS stanął na stanowisku, że zawarta umowa o pracę jest nieważna z uwagi na naruszenie zasad współżycia społecznego polegające na świadomym osiąganiu korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych jego uczestników ( odpowiedź na odwołanie z 30 lipca 2021 r., k. 44-46 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. J. prowadzący działalność gospodarczą pod (...) (...) (...)” od 1 stycznia 1991 r. oraz B. J. (1) prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) od 1 lutego 1997 r. są wspólnikami spółki cywilnej działającej pod firmą (...) spółka cywilna. Przeważającym przedmiotem ich działalności gospodarczej była sprzedaż hurtowa wyrobów tekstylnych ( wydruki z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, k. 10-11 a. s.).

R. J. w okresie od 2 września 1998 r. do 18 września 1998 r. był słuchaczem kursu szkolenia podstawowego BHP dla pracodawców zorganizowanego przez Ośrodek (...) ( zaświadczenie o ukończeniu kursu z 18 września 1998 r., akta ZUS).

P. J. w dniu 24 czerwca 2019 r. ukończył studia pierwszego stopnia uzyskując tytuł zawodowy licencjata na kierunku zarządzanie w specjalności informacyjne wspomaganie zarządzania na Wydziale (...) Akademii (...) w W.. Zainteresowany P. J. nie kontynuował nauki na studiach magisterskich ( dyplom Nr (...) z 28 czerwca 2019 r., k. 14 a. s. i akta osobowe część ,,A” oraz zeznania zainteresowanego, k. 98-99 a. s.).

W trakcie studiów (...) – syn R. i B. J. (2) bezumownie pomagał swoim rodzicom przy prowadzeniu działalności gospodarczej wykonując okazjonalnie czynności na rzecz spółki. Początkowo zajmował się przyjmowaniem i rozładowywaniem towaru. Następnie w celu pozyskiwania klientów przez spółkę założył konta na profilach społecznościowych ( zeznania świadków E. M. i J. C. oraz zeznania zainteresowanego i odwołującego, k. 94-101 a. s.).

W wyniku działań podjętych przez P. J. wzrosła sprzedaż materiałów oferowanych przez spółkę, co wiązało się ze zwiększonym zakresem obowiązków.
W związku z tym wspólnicy spółki cywilnej zdecydowali się na zatrudnienie nowego pracownika, P. J.. ( zeznania świadka E. M. oraz zeznania zainteresowanego i odwołującego, k. 94-101 a. s.).

Spółka reprezentowana przez wspólnika R. J. zawarła z P. J. umowę o pracę w dniu 28 października 2019 r. na czas nieokreślony na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży internetowej na ½ etatu z wynagrodzeniem 1.230 złotych brutto. Miejscem wykonywania pracy była siedziba spółki mieszcząca się przy ul. (...) w W.. Strony określiły termin rozpoczęcia pracy na dzień 1 listopada 2019 r. ( umowa o pracę z 28 października 2019 r., k. 12 a. s., akta osobowe część ,,B” i akta ZUS).

W dniu zawarcia umowy o pracę R. J. zorganizował szkolenie okresowe dla zainteresowanego na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży w zakresie zaktualizowania i uzupełnienia wiedzy oraz umiejętności w zakresie przepisów i zasad bezpieczeństwa pracy związanych z wykonywaną pracą, zagrożeń i metod ochrony oraz postępowania w razie wypadku i w sytuacjach zagrożenia ( zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z 28 października 2019 r. Nr (...), k. 13 a. s., akta osobowe część ,,B” i akta ZUS).

W dniu 28 października 2019 r. spółka wystawiła zainteresowanemu skierowanie na badania lekarskie, a 30 października 2019 r. ubezpieczony został uznany za zdolnego do podjęcia i wykonywania pracy na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży internetowej ( skierowanie na badania lekarskie z 28 października 2019 r. i orzeczenie lekarskie
Nr (...) z 30 października 2019 r., akta osobowe część ,,A”).

Jednocześnie przed przystąpieniem do pracy ubezpieczony w dniu 29 października 2019 r. został zapoznany z zagrożeniami występującymi na jego stanowisku pracy, sposobami ochrony przed zagrożeniami i metodami bezpiecznego wykonywania pracy oraz został przeszkolony w zakresie zasad dotyczących udzielania pierwszej pomocy ( zaświadczenia o ukończeniu instruktażu ogólnego z 29 października 2019 r., akta osobowe część ,,B”).

(...) spółki cywilnej - J. C. przebywał w tym czasie na urlopie, a po powrocie do pracy w połowie listopada 2019 r. nie zgłosił nowego pracownika do ubezpieczeń przez natłok obowiązków. Zgłoszenie zainteresowanego do ubezpieczeń społecznych nastąpiło dopiero w styczniu 2020 r. podczas sporządzania deklaracji grudniowych. P. J. został zgłoszony przez J. C. z naruszeniem ustawowego terminu do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego z datą powstania obowiązku ubezpieczeń od 1 grudnia 2019 r. ( ZUS ZUA, k. 38-39 a. s., akta osobowe część ,,B” i akta ZUS, zeznania świadka J. C. oraz zeznania odwołującego, k. 96-101 i 117 a. s.).

Od dnia 1 listopada 2019 r. zainteresowany był ujęty na liście płac spółki z wykazaną płacą zasadniczą wynikającą z obydwu zawartych umów o pracę ( wydruki listy płac, k. 15-32 a. s., akta osobowe część ,,B” i akta ZUS).

Początkowo przez okres roku zainteresowany otrzymywał wynagrodzenie w formie gotówki. W kolejnych miesiącach jego pracy spółka wypłacała zainteresowanemu wynagrodzenie częściowo gotówką i częściowo na jego osobisty numer rachunku bankowego ( potwierdzenia wykonywanych operacji, akta ZUS, zeznania świadka J. C. oraz zeznania odwołującego, k. 96-101 a. s.).

P. J. został zobowiązany przez spółkę do obsługi sklepu internetowego i mediów społecznościowych takich jak F. i I. oraz tworzenia reklam
w portalach internetowych ( zakres obowiązków z 29 października 2019 r., akta osobowe część ,,B”).

Od dnia 4 listopada 2019 r. ubezpieczony prowadził korespondencję mailową
z odwołującym ( wydruki maili, akta ZUS).

Zainteresowany wystawił kilka faktur, dotyczących opłaty za czynsz wynikający z umowy najmu na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. oraz sprzedała trzy czapki na rzecz (...) ( faktury z 4 listopada 2019 r. i 30 listopada 2019 r., k. 40-41 a. s. i akta osobowe część ,,B”).

P. J. pracował w godzinach 10-14 w siedzibie firmy przy ul. (...) w W.. Swoje obowiązki wykonywał przy biurku umiejscowionym naprzeciwko stanowiska J. C.. Zainteresowany miał do dyspozycji komputer
i laptop. Głównym zadaniem ubezpieczonego było prowadzenie działań nakierunkowanych na rozwój sprzedaży internetowej. W tym celu zainteresowany fotografował produkty oferowane przez spółkę, a wykonane zdjęcia wystawiał na stronie internetowej. W wyniku promowania spółki w Internecie przez P. J. zwiększyła się sprzedaż oferowanych przez spółkę produktów w związku pozyskaniem nowych klientów. Zainteresowany zajmował się również przygotowaniem wszystkich dokumentów potrzebnych do wysłania towaru zamówionego przez klienta oraz nadaniem listów przewozowych na (...). Podczas nawarstwienia się różnych czynności, P. J. szczególnie w okresie świątecznym pomagał również E. M. przy zapakowaniu towaru ( zeznania świadków E. M. i J. C. oraz zeznania zainteresowanego i odwołującego, k. 94-101 a. s.).

Pracę zainteresowanego nadzorował R. J. ( zeznania świadka J. C. oraz zeznania zainteresowanego i odwołującego, k. 96-101 a. s.).

P. J. w dniu 28 marca 2020 r. otrzymał certyfikat potwierdzający pozytywny wynik egzaminu z wiedzy dotyczącej podstaw marketingu internetowego ( certyfikat z 28 marca 2020 r., k. 42 a. s. i akta osobowe część ,,A”).

W dniu 15 maja 2020 r. odwołujący się wspólnicy spółki cywilnej zawarli z (...) S.A. w W. umowę subwencji finansowej i zawnioskowali o wypłatę 144.000 złotych. Decyzją z 18 maja 2020 r. (...) wypłacił spółce subwencję finansową w wysokości 126.000 złotych. W wyniku zawarcia kolejnej umowy 19 lutego 2021 r. i wnioskowania o wypłatę 72.000 złotych, (...) ponownie dokonał częściowej wypłaty subwencji finansowej w wysokości 63.000 złotych na mocy decyzji z 22 lutego 2021 r. ( umowa z 15 maja 2020 r., decyzja z 18 maja 2020 r., umowa z 19 lutego 2021 r. i decyzja z 22 lutego 2021 r., k. 88 a. s.).

Począwszy od dnia 1 grudnia 2020 r. wymiar czasu pracy zainteresowanego został zwiększony do pełnego etatu, a wysokość wynagrodzenia do kwoty 3.000 złotych brutto. Omówiona zmiana wiązała się z systematycznym wzrostem sprzedaży artykułów oferowanych przez spółkę, przez Internet. Obecnie P. J. nadal pracuje w spółce na tym samym stanowisku, wykonując obowiązki w godzinach 10-18 ( aneks do umowy o pracę z 30 listopada 2020 r., akta osobowe część ,,B”, zeznania świadka E. M. oraz zeznania zainteresowanego i odwołującego, k. 94-101 a. s.).

W dniu 27 listopada 2020 r. spółka wyrejestrowała P. J. z ubezpieczeń społecznych od 1 grudnia 2019 r. i jednocześnie w tej samej dacie ponownie zgłosiła go do ubezpieczeń społecznych od dnia 1 listopada 2019 r. Powtórne zarejestrowanie zainteresowanego nastąpiło wskutek błędu popełnionego przez J. C.. Błąd polegał na zgłoszeniu zainteresowanego do ubezpieczeń społecznych z nieprawidłową datą początkową. W rzeczywistości zainteresowany pracował u wspólników spółki cywilnej o dnia 1 listopada 2019r. a J. C. zgłosił go do ubezpieczeń społecznych od dnia 1 grudnia 2019r. Płatnik składek ani jego pracownik- J. C. nie konsultowali się z organem rentowym w sprawie błędnej daty. Wiedzę o sposobie skorygowania błędnej daty objęcia zainteresowanego ubezpieczeniami społecznymi zaczerpnęli z Internetu. Zgodnie z informacją przedstawioną na stronie internetowej ZUS, chcąc dokonać zmiany lub korekty danych należy najpierw wyrejestrować, a następnie zarejestrować członka rodziny z aktualnymi lub poprawionymi danymi. ( ZUS ZUA i ZUS ZWUA, k. 38-39 a. s., akta osobowe część ,,B” i akta ZUS, zeznania świadka J. C. oraz zeznania odwołującego, k. 96-101 i 117 a. s., wydruk ze strony internetowej ZUS k. 113,114 a.s.).

Po zawarciu spornej umowy o pracę zainteresowany P. J. nie był niezdolny do pracy, a ni nie korzystał ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego (okoliczności bezsporne).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. 12 marca 2021 r. zawiadomił spółkę i zainteresowanego zgodnie z art. 61 § 1 i 4 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych
i wysokości podstaw wymiaru składek. Organ rentowy po zakończeniu postępowania wydał zaskarżoną decyzję z 11 maja 2021 r., nr: (...) na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 36 ust. 1 i 4, art. 68 ust. 1 pkt 1a i 1c ustawy z 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. ZUS stwierdził, że P. J., jako pracownik u płatnika składek, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 listopada 2019 r. ( zawiadomienia z 12 marca 2021 r. i decyzja z 11 maja 2021 r., akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i w aktach osobowych ubezpieczonego, a także w oparciu o zeznania świadków J. C. i E. M. oraz zeznań w charakterze stron P. J. i R. J..

Dokumenty, na podstawie których ustalono fakty w sprawie, są wiarygodne i nie budzą żadnych wątpliwości. Przed rozpoczęciem realizowania postanowień umownych wynikających z zakresu obowiązków płatnik składek zawarł z ubezpieczonym umowę
o pracę, wystawił skierowanie na badanie lekarskie oraz przeprowadził szkolenie
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Jedyny błąd popełniony został przez płatnika składek podczas czynności związanych z zarejestrowaniem P. J. do ubezpieczeń społecznych. Świadek J. C. oraz odwołujący logicznie i zbieżnie wyjaśnili przyczyny uchybienia terminu przy złożeniu wniosku o włączenie zainteresowanego do ubezpieczeń, jak również przyczyny podania błędnej daty objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Ponadto strony przedstawiły dokumenty w postaci korespondencji e-mail i faktur, na których widniał podpis zainteresowanego, za pomocą których wykazali, że faktycznie wykonywał on pracę w spornym czasie. Dodatkowo w pełni na wiarę zasługują zeznania wszystkich świadków i stron postępowania, gdyż ich twierdzenia korelowały ze sobą i były w całości powiązane. Zeznający świadkowie w sprawie są pracownikami spółki, a zatem posiadali świadomość i wiedzę na temat zakresu obowiązków, które zobowiązany był realizować zainteresowany. Świadkowie potwierdzili, że ubezpieczony świadczył czynności mające głównie na celu wypromowanie usług oferowanych przez spółkę w Internecie, ale również wskazywali na inne zadania, których podejmował się w trakcie swojej pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie R. J. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 11 maja 2021 r., nr: (...), jako uzasadnione, zasługuje na uwzględnienie.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję uznał, że należy wyłączyć P. J. z ubezpieczeń społecznych, gdyż zawarł ze spółką nieważną umowę w celu obejścia prawa. ZUS argumentując wydane rozstrzygnięcie wskazywał na błędy popełnione przez płatnika składek podczas rejestrowania zainteresowanego do ubezpieczeń społecznych oraz na brak przedstawienia jakichkolwiek dowodów w toku postępowania wyjaśniającego potwierdzających wykonywanie obowiązków pracowniczych. Odwołujący zarzucając naruszenie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego wskazywał, że organ rentowy w sposób wyczerpujący nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego. Należy jednak zwrócić uwagę, że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych jest prowadzone według procedury cywilnej. Dlatego też postępowanie sądowe nie stanowi przedłużenia postępowania administracyjnego i nie toczy się według tych przepisów. W związku z tym ewentualne zarzuty związane z brakami natury formalnej zachodzącymi po stronie organu nie mogą być przedmiotem zaskarżenia w postępowaniu cywilnym. Jeżeli w sprawie
z zakresu ubezpieczeń społecznych okaże się, że występują istotne braki w materiale,
a jego uzupełnienie w postępowaniu sądowym byłoby połączone ze znacznymi trudnościami, przewodniczący może zwrócić organowi rentowemu akta sprawy w celu uzupełnienia materiału sprawy, o czym mowa jest w art. 467 § 4 k.p.c. Sąd wykorzystał ten przepis w celu doręczenia przez organ odpisów zaskarżonej decyzji każdemu ze wspólników spółki cywilnej. W pozostałym zakresie ewentualne braki mogły być uzupełnione w toku sprawy w postępowaniu przeprowadzonym przez Sąd.

Ustalenie, że umowa zmierza do obejścia prawa wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu, jaki strony zamierzały osiągnąć, a także wszystkich koniecznych elementów konstrukcyjnych stosunku prawnego ( postanowienie Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2010 r., II UK 264/09). O czynności prawnej sprzecznej z ustawą lub mającej na celu obejście prawa można mówić tylko wtedy, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających
z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana ( wyrok Sądu Najwyższego
z 1 czerwca 2010 r., II UK 34/10). Nie ma na celu obejście prawa dokonanie czynności prawnej dla osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością ( wyroki Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2006 r., II UK 51/05 i z 1 czerwca 2010 r., II UK 34/10).

Sąd Okręgowy zważył, że uszły uwadze organu rentowego okoliczności, które bez wątpienia towarzyszyły wspólnikom spółki cywilnej podczas zatrudnienia nowego pracownika w osobie P. J.. Już w trakcie studiów na Wydziale (...) Akademii (...) w W. ubezpieczony założył stronę sklepu internetowego na F. i I.. W tym okresie okazjonalnie pomagał swoim rodzicom przy prowadzeniu sklepu. Z uwagi na osiągane korzyści ze sprzedaży internetowej spółka postanowiła zatrudnić na stałe pracownika. Ze względu na uprzednią pomoc zainteresowanego, a także jego wiedzę i umiejętności w zakresie rodzaju czynności, które został zobowiązany świadczyć, spółka zdecydowała nawiązać z nim stosunek pracy uznając, że będzie odpowiednią osobą na powierzone mu stanowisko pracy. Ubezpieczony posiadał umiejętność zamieszczania postów na profilach społecznościowych, przez co reklamował w Internecie usługi, które były świadczone przez spółkę, poprzez wystawianie na F. i I. ówcześnie wykonanych zdjęć produktów, co doprowadziło do pozyskania przez spółkę większej liczby klientów. Dodatkowo zainteresowany znał specyfikę działalności firmy, co niewątpliwie ułatwiło pracę, zaś płatnicy składek nie zostali obciążeni dodatkowymi obowiązkami związanymi z przyuczaniem nowej osoby do pracy.

Innym zagadnieniem związanym z prawidłowym nawiązaniem stosunku pracy było wykonanie przez płatnika składek obowiązków nałożonych na pracodawcą. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że strony podpisały umowy o pracę, zaś ubezpieczony przeszedł wstępne badania lekarskie, a także szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy.

Dla objęcia pracownika ubezpieczeniami społecznymi niebagatelne znaczenie ma ustalenie, czy faktycznie wykonywał on obowiązki pracownicze za wynagrodzeniem oraz przy nadzorze pracodawcy. Przeprowadzone postępowanie sądowe wykazało, że już od pierwszych dni pracy ubezpieczony świadczył czynności na rzecz swojego pracodawcy, co też wynika z korespondencji e-mail prowadzonej z R. J., czy też z wystawionych przez niego faktur VAT. Wykonując obowiązki pracownicze zainteresowany zamieszczał posty reklamujące działalność spółki na portalach społecznościowych, odbierał zamówienia od klientów oraz sporządzał listy brakujący towarów, w które pracodawca powinien był zaopatrzyć się. Dodatkowo zajmował się wystawianiem dokumentów potrzebnych do wysłania klientowi zamówionego towaru, co wiązało się z wprowadzeniem odpowiednich danych do komputera. Jednocześnie nadawał listy przewozowe na (...). Co istotne, na fakt realizowania obowiązków strony stosunku pracy powołały dwóch świadków, którzy byli też pracownikami spółki, a w związku z tym doskonale orientowali się w czynnościach wykonywanych przez zainteresowanego w spornym czasie. Jednocześnie o zamiarze stron związanym z realizowaniem przez P. J. postanowień wynikających z zawartej umowy o pracę świadczy również kontynuowanie pracy w chwili wyrokowania w sprawie. Zainteresowany nadal pracuje w spółce w pełnym wymiarze czasu pracy i w dalszym ciągu jest odpowiedzialny za jej rozwój oraz pozyskiwanie jak największej liczby klientów za pomocą reklamowania usług za pośrednictwem dostępnych portali społecznościowych w Internecie.

Dla kwestii wynagrodzenia zainteresowanego decydujące znaczenie miały dokumenty przedstawione przez płatnika składek. Wynika z nich bowiem, że zainteresowany otrzymywał od pracodawcy należne wynagrodzenie, co zostało potwierdzone dowodami w postaci listy płac oraz potwierdzeń przelewów. Ponadto strony a także świadek J. C. stwierdzili, że przez okres pierwszego roku wynagrodzenie płacone było metodą gotówkową. Jednocześnie płatnik składek opłacał w imieniu i na rzecz P. J. składki na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy, czego organ rentowy nie zakwestionował w toku postępowania sądowego. Również z zeznań stron wynika, że nad efektami pracy wykonywanej przez zainteresowanego pełnił nadzór odwołujący. Organ rentowy w treści zaskarżonej decyzji nie wniósł w tym zakresie żadnych zarzutów, tym nie mniej z ustalonych faktów wynika, że płatnik składek posiadał instrumenty do kontroli swojego pracownika chociażby poprzez nadzorowanie czynności, które wykonywał ubezpieczony w siedzibie spółki.

ZUS w treści zaskarżonej decyzji podnosił również, że płatnik składek zgłosił zainteresowanego do ubezpieczeń społecznych z tytułu stosunku pracy z naruszeniem 7-dniowego terminu, jak również, że po roku dokonał korekty daty początkowej objęcia ubezpieczeniami. W ocenie Sądu przeprowadzone w tej materii postępowanie dowodowe, zwłaszcza zeznania świadka J. C. i odwołującego wykazało, że pracownik spółki dokonał rejestracji ubezpieczonego po upływie ustawowego terminu, ponieważ przebywał na urlopie wypoczynkowym w czasie, gdy zainteresowany rozpoczynał zatrudnienie. W związku ze spiętrzeniem obowiązków, związanym z ponad dwutygodniową nieobecnością w pracy, J. C. zorientował się o zaniechaniu obowiązku dopiero w dwa miesiące później. Co więcej, świadek popełnił błąd i zgłosił zainteresowanego do ubezpieczeń społecznych od dnia 1 grudnia 2019 r., zamiast od dnia 1 listopada 2019 r. Z zeznań świadków, jak i z dokumentów wynika, że zainteresowany rozpoczął pracę w dniu 2 listopada 2019 r. W związku z tym przy ponownym zarejestrowaniu ubezpieczonego podczas dokonywania zmian w postanowieniach umownych J. C. dopatrzył się kolejnego błędu, na skutek czego wyrejestrował P. J. a następnie ponownie zarejestrował do ubezpieczeń społecznych z prawidłową datą t.j. od 1 listopada 2019 r. Abstrahując jednak od powyższych rozważań, niewątpliwie zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych z przekroczeniem terminu jest naruszeniem obowiązków płatnika składek, stanowiącym wykroczenie przeciwko przepisom ustawy. W konsekwencji płatnik ponosi z tego tytułu odpowiedzialność. Natomiast fakt ten w żadnej mierze nie wpływa negatywnie na podleganie z mocy prawa ubezpieczeniom społecznym przez pracownika przy ustaleniu, że podjął i wykonywał pracę na rzecz swojego pracodawcy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 10 maja 2016 r., III AUa 1467/15).

Odnosząc się do ostatniej kwestii poruszonej dopiero w treści odpowiedzi na odwołanie Sąd uznał, że stanowisko powołane przez organ rentowy jest pozbawione logiki. ZUS starał się powiązać fakt zatrudnienia zainteresowanego z chęcią uzyskania przez spółkę pomocy finansowej od (...). Wniosek wysnuty przez organ rentowy jest nieuprawniony z uwagi na brak jakiejkolwiek korelacji czasowej pomiędzy tymi wydarzeniami. Strony związały się pierwszą umową o pracę w dniu 28 października 2019 r., a więc na długo przed pojawieniem się pandemii Covid-19 w Polsce. Wniosek o przyznanie pomocy finansowej złożony był w połowie maja 2020 r., a w związku z tym trudno wnioskować, że zatrudnienie nowego pracownika miało na celu uzyskanie subwencji przez płatnika składek. Kluczowe bowiem jest ustalenie, czy strony wykonywały zawartą umowę o pracę. Co istotne, kwestia zatrudnienia zainteresowanego nie przesądzała o spełnianiu przez płatnika warunków przyznania pomocy z (...). Jednym z warunków uzyskania subwencji było zatrudnienie co najmniej jednego pracownika, tymczasem w spółce na dzień 31 grudnia 2019 r. pracowały cztery osoby.

Wobec dokonanych ustaleń związanych z podjęciem i wykonywaniem przez zainteresowanego pracy na rzecz spółki za wynagrodzeniem oraz pod nadzorem pracodawcy, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję ustalając, że P. J. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 listopada 2019 r., o czym orzekł w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Jednocześnie w punkcie 2 wyroku orzeczono o kosztach zastępstwa procesowego.
W rozumieniu art. 98 k.p.c. stroną przegrywającą proces w całości był organ rentowy, od którego należało zasądzić na rzecz odwołującego kwotę 180 złotych zgodnie z § 9 ust. 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2018 r., poz. 265).