Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IIC 2547/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 listopada 2020 roku , skierowanym przeciwko P. P., (...) Spółka z o.o. w W. wniosła o wydanie nakazu w postępowaniu upominawczym i zasądzenie od pozwanego kwoty 328.194,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 listopada 2017 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu żądania powód wskazał, iż pozew obejmuje roszczenia z dwóch umów leasingu maszyn rolniczych jakie zawarł z ojcem pozwanego, który zmarł. Pozwany jako spadkobierca wszedł w prawa ojca i w związku z brakiem uregulowania zaległych rat leasingowych powód wypowiedział pozwanemu umowy .

(pozew k- 4-6)

Postanowieniem z dnia 6 lipca 2021 roku Sąd zwiesił postępowanie wobec nie doręczenia pozwanemu odpisu pozwu na adres wskazany w pozwie. Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2021 roku Sąd podjął zawieszone postępowanie i na wniosek powoda ustanowił dla pozwanego kuratora.

(postanowienia k-49, k- 65)

Kurator odnalazła pozwanego i doręczyła mu odpisy pozwu w dniu 24 lutego 2022 roku. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W pierwszej kolejności pozwany podniósł zarzut nieistnienia zobowiązania a w drugiej przedawnienia. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował także wysokość roszczenia jako nie udowodnionego. Pozwany zaprzeczył jakoby łączył go z powodem jakikolwiek stosunek zobowiązaniowy.

Pozwany przyznał, iż stroną umów był jego zmarły ojciec oraz to, że odziedziczył po nim spadek. Jednakże umowy zawarte były w 2015 roku, a pozew wytoczony w 2020 roku, a zatem upłynął 3 – letni okres przedawnienia roszczeń objętych umowami. Dodatkowo pozwany wskazał, iż powód powołując się zarówno przy zawieraniu umów, jaki i wyliczeniu roszczeń nimi objętych na ogólne warunki ich do pozwu nie załączył. Nie wiadomo zatem czy umowy rzeczywiście na ich podstawie zostały odziedziczone, czy wygasły. W tym zakresie pozwany powołał się na ogólnie dostępne ogólne warunki innych firm leasingowych, zgodnie z którymi w przypadku śmierci leasingobiorcy leasing wygasa. Aby kontynuować sporne umowy pozwany musiałby prowadzić działalność gospodarczą zbliżoną do działalności ojca i korzystać z maszyn objętych umową. A nie miało to miejsca. Powód nigdy nie zwrócił się do pozwanego aby przejął umowy. Natomiast na wezwanie powoda maszyny objęte umową zostały mu wydane. Wreszcie też pozwany zakwestionował wyliczenie roszczenia wskazując na zaniżenie kwot ze sprzedaży maszyn i nie wykazanie faktu ich sprzedaży, kwestionując naliczanie odsetek, skoro faktury były wystawiane na zmarłego jeszcze przez blisko dwa lata od jego śmierci oraz podstawy do naliczania rat przyszłych w oparciu o przepis art. 70915 k.c.

(odpowiedź na pozew k- 92-93)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 7 maja 2015 roku pomiędzy powodem a J. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) została zawarta umowa leasingu, której przedmiotem były ciągnik rolniczy B. oraz opryskiwacz polowy (...). Strony włączyły do umowy Ogólne Warunki Umowy Leasingu ( pkt 13.1). W punkcie 12 postanowiono, iż bez zgody finansującego żadne prawa z umowy nie mogą zostać przeniesione.

(umowa k- 167 i załącznik k-168)

Dnia 5 listopada 2015 roku strony zawarły drugą umowę leasingu, której przedmiotem były maszyna obierająca cebulę (...) oraz kompresor śrubowy N.. Strony włączyły do umowy Ogólne Warunki Umowy Leasingu ( pkt 13.1). W punkcie 12 postanowiono, iż bez zgody finansującego żadne prawa z umowy nie mogą zostać przeniesione.

(umowa k- 169 i załącznik k-170v)

W obydwu umowach jako adres prowadzenia działalności przez J. P. wskazana była W., ul. (...).

J. P. zmarł w dniu 26 stycznia 2016 roku. Spadek po nim na podstawie ustawy nabył w całości syn P. P..

(poświadczenie dziedziczenia k- 96-97)

W dniu 7 września 2017 roku powód wystosował do pozwanego na adres działalności ojca (...), W. ostateczne wezwanie do zapłaty. W załączniku do tego wezwania było wyliczenie należności za okres do 31 sierpnia 2017 roku na kwotę 156.443,34 złotych , w tym zaległe raty leasingowe, odsetki i opłaty manipulacyjne.

(wezwanie k- 148)

Pismem z dnia 9 listopada 2017 roku wysłanym na ten sam adres powód wypowiedział obydwie umowy leasingu. Zestawienie należności obejmowało dodatkowo dwie raty w kwocie 1777,63 zł i 8.799,12 na za wrzesień 2017 rok.

(wypowiedzenie i zestawienie należności k- 20-21 )

W dniu 14 grudnia 2017 roku wystawiono notę rozliczeniową z umowy nr (...) ( z listopada 2015 roku) na kwotę 457.026,11 złotych , w tym suma odsetek karnych 11.878,68 zł i 3.310 zł kosztów windykacji.

(nota rozliczeniowa k-22)

Tego samego dnia wystawiono notę rozliczeniową do umowy (...) ( z maja 2015 roku) na kwotę 85.468,78 zł, w tym odsetki karne na kwotę 2.364,35 , koszty windykacji 640 złotych .

(nota rozliczeniowa k- 26)

Maszyny objęte leasingiem zostały wydane powodowi w 2018 roku. Powód sprzedał te maszyny. Opryskiwacz polowy został sprzedany 19 stycznia 2018 roku za cenę 17.589 złotych. Ciągnik rolniczy został sprzedany za cenę 51.045 złotych w dniu 25 stycznia 2018 roku. Kompresor śrubowy został sprzedany w dniu 14 maja 2018 roku za kwotę 15.252 złotych. Obieraczka do cebuli została sprzedana za kwotę 179.703 złotych w dniu 29 maja 2018 roku.

(faktury k- 110, 111, 112,113, wyceny k- 114-142)

Pozwany nie mieszkał pod adresem ul. (...) , W. od 1998 roku. Miał świadomość, że ojciec miał zawarte jakieś umowy leasingu, ale samych umów nie widział. Nie odebrał wezwań do zapłaty ani wypowiedzenia umowy. Nie kontynuował działalności ojca. W miejsce tejże działalności powstała spółka (...) spółka z o.o., której przedstawiciele chcieli kontynuować leasing, ale powód się na to nie zgodził.

(zeznania pozwanego k- 163 verte 00:05:55-00:16:01)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o załączone do akt dokumenty, które nie były kwestionowane przez strony oraz zeznania pozwanego. Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku Sąd zobowiązał pełnomocnika powoda do złożenia czytelnych kopii umów leasingu oraz ogólnych warunków tychże umów. Te ostatnie nie zostały złożone. Dlatego Sąd pominął dowód z tychże dokumentów.

Na podstawie art.2352 §1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości zawnioskowany przez powoda na okoliczność ustalenia wysokości zadłużenia pozwanego z tytułu zawartych z powodem umów leasingu. Sąd stanął na stanowisku, iż tak sformułowaną tezą powód chciałby wyręczyć siebie w dowodzeniu wysokości roszczenia objętego pozwem. Tymczasem dowód z opinii biegłego może być dopuszczony wtedy gdy ustalenie danego faktu wymaga wiedzy specjalistycznej. W niniejszej sprawie nie zaszła taka okoliczność. W ocenie Sądu to powód powinien, poprzez złożone dokumenty wykazać wysokość roszczenia z rozbiciem na poszczególne pozycje i wykazaniem okresu np. odsetkowego, konkretnych kosztów windykacji z wykazaniem jaka czynność windykacyjna i kiedy była podejmowana. Wreszcie też nie wiadomo w oparciu o jakie kryteria opłaty za czynności windykacyjne oraz tzw. opłaty manipulacyjne były ustalane, gdyż powód nie złożył ogólnych warunków umów. W niniejszej sprawie tego powód nie uczynił, a zatem dopuszczanie dowodu z opinii biegłego było bezcelowe.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do art. 709 1 k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Co do zasady zobowiązania z umowy leasingu jako obowiązki majątkowe, na zasadzie art. 922 § 1 k.c. wchodzą w skład spadku po zmarłym spadkodawcy. Skoro pozwany odziedziczył cały spadek, uznać należy, iż weszły do niego związane z umową leasingu długi spadkowe. W niniejszej sprawie z uwagi na nie załączenie ogólnych warunków umowy leasingu brak jest danych co do odmiennych uregulowań. Innym zagadnieniem jest czy w niniejszej sprawie powód wykazał te zobowiązania.

W ocenie Sądu powód, na którym, w myśl art. 6 k. c spoczywał ciężar dowodu nie wykazał wysokości roszczenia.

Po pierwsze z wystawionych not obciążeniowych wynika, iż suma wszystkich roszczeń z obydwu umów to kwota 542.494,89. Kwota za jaką sprzedano wszystkie przedmioty leasingu to 263.589 zł. Różnica pomiędzy tymi kwotami to 278.905,89 zł. Powód tymczasem dochodzi zapłaty 328.194,89 złotych i nie wiadomo w jaki sposób tę kwotę obliczył. W wezwaniu do zapłaty widnieje kwota 156.443 złote. Jak to już zostało podniesione wyżej skoro powód nie złożył do akt ogólnych warunków umów nie jest wiadomym na jakiej podstawie naliczał odsetki karne, koszty windykacji i koszty manipulacyjne. Brak danych co do sposobu wyliczenia tychże kwot. Skoro pozwany nie odebrał wezwania do zapłaty, ani wypowiedzenia umowy, to za jakie okresy powinny być naliczane odsetki też nie wiadomo, a przynajmniej powód tego nie wyjaśnił. Nie sposób uznać za wystarczający dowód w sprawie wystawione przez powoda noty obciążeniowe.

Wreszcie też skoro mowa o dziedziczeniu brak było podstaw do naliczenia wszystkich rat niezapłaconych w oparciu o przepis art. 70915 k.c. W przepisie tym mowa bowiem o wypowiedzeniu umowy na skutek okoliczności zawinionych przez korzystającego. W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją. Wszystkie pisma powód wysyłał na adres, pod którym pozwany nie przebywał. Powód mimo posiadanej wiedzy o śmierci leasingobiorcy , nadal wystawiał faktury na jego nazwisko i obciążył odsetkami za opóźnienie w zapłacie rat przez zmarłego – pozwanego.

Sąd stanął na stanowisku, iż powód nie wykazał wysokości roszczenia, niemniej jednak nawet gdyby przyjąć, iż z dokumentów dołączonych do pozwu ono wynika, za zasadny należy uznać także zarzut przedawnienia co do części roszczeń.

W myśl art. 118 k.c. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. W niniejszej sprawie przedawnieniu uległy roszczenia o zaległe raty i odsetki za cały 2016 rok. Pozew został złożony w dniu 6 listopada 2020 roku, a zatem przerwał przedawnienie za rok 2017. Skoro wypowiedzenie umowy nie było skuteczne dla biegu przedawnienia nic ono nie zmienia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo.

W oparciu o przepis art. 98 k.p.c. Sąd orzekł o kosztach procesu i obciążył nimi powoda jako stronę przegrywającą. Na zasądzoną kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego oraz opłata od pełnomocnictwa.

z/ odpis wyroku doręczyć pełn. powoda przez PI.