Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 362/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 11 kwietnia 2022r.

w sprawie sygn. akt II K 1019/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

------------------

---------------------------------------------------

------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

----------------------------------------------------------------------

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Chociaż w apelacji wniesionej osobiście przez skazanego R. D. nie sformułował on żadnego zarzutu. Niemniej z uzasadnienia tego środka odwoławczego wynikało, że domagał się obniżenia wymierzonych mu kar łącznych pozbawienia wolności wskazując, że za takim rozstrzygnięciem przemawiać powinny jego zachowanie i praca w jednostce penitencjarnej oraz dążenie do kontynuowania terapii związanej z uzależnieniem od narkotyków.

Merytoryczne rozpoznanie apelacji wniesionej przez R. D. okazało się jednak przedwczesne, bowiem w sprawie niniejszej wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza opisana w art. 439§1 pkt. 10 k.p.k. Tymczasem, stosownie do brzmienia art. 433§1 k.p.k., sąd odwoławczy zobligowany był do orzekania także poza granicami zarzutów w wypadkach wskazanych m.in. w art. 439§1 k.p.k.

Dokonując zatem kontroli odwoławczej zaskarżonego wyroku przez pryzmat uchybień wskazanych w treści art. 439§1 k.p.k., stwierdzenia wymagało, że Sąd I instancji procedując w niniejszej sprawie naruszył art. 79§1 pkt. 4 oraz §3 k.p.k., co skutkowało wystąpieniem uchybienia o charakterze bezwzględnej przyczyny odwoławczej opisanej w art. 439§1 pkt. 10 k.p.k. Zaszła zatem konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Przedstawiając uwarunkowania procesowe, które wystąpiły w niniejszej sprawie, wskazać należało, że po złożeniu przez R. D. wyjaśnień na rozprawie przeprowadzonej w dniu 17 stycznia 2022r., Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii dwóch biegłych lekarzy psychiatrów „na okoliczność stanu zdrowia psychicznego R. D., a w szczególności stwierdzenia poczytalności skazanego, jak j jego aktualnego stanu zdrowia psychicznego oraz zdolności do udziału w postępowaniu (...)”. Skoro zatem w toku niniejszego postępowania nie mogły być badane okoliczności związane z popełnieniem przestępstw prawomocnie już wszakże osądzonych, to bezsprzecznie w momencie publikacji tego orzeczenia Sąd meriti powziął uzasadnioną wątpliwość co do tego, czy stan zdrowia psychicznego skazanego pozwalał mu na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny. Jakkolwiek nie wystąpiła potrzeba wyznaczania skazanemu obrońcy z urzędu, bowiem korzystał z pomocy prawnej obrońcy, którego osobiście upoważnił do reprezentowania jego interesów procesowych, tym niemniej z chwilą ogłoszenia tego orzeczenia zaistniały okoliczności konstytuujące tzw. obronę obligatoryjną.

W opinii sądowo – psychiatrycznej datowanej na 8 lutego 2022r. biegli psychiatrzy nie stwierdzili u skazanego upośledzenia umysłowego ani choroby psychicznej w sensie psychozy, rozpoznali natomiast u niego zaburzenia zachowania i emocji w przebiegu uzależnienia mieszanego od substancji psychoaktywnych, wskazując przy tym, że w aktualnym stanie psychicznym skazany mógł brać udział w toczącym się postępowaniu karnym, stawać przed sądem i składać wyjaśnienia oraz w sposób samodzielny i rozsądny realizować obronę.

Wobec konkludentnego uznania przez Sąd Rejonowy na podstawie tej opinii, że obrona obligatoryjna ustała, a to wobec prowadzenia rozprawy bez udziału ustanowionego obrońcy, miał tenże Sąd wynikający z treści art. 79§4 k.p.k. obowiązek stwierdzenia w formie postanowienia, że udział obrońcy nie był od tego momentu obowiązkowy. Tymczasem takie orzeczenie nie zostało opublikowane, zaś w rozprawie przeprowadzonej w dniu 11 kwietnia 2022r., na której przeprowadzono całe postępowanie dowodowe, a następnie wydano zaskarżony apelacją wyrok, obrońca skazanego nie uczestniczył. Wobec zatem tego, że obrona obligatoryjna wówczas trwała, jako że nie orzeczono, że „udział obrońcy nie jest obowiązkowy”, stwierdzić należało, że Sąd meriti procedując bez udziału obrońcy skazanego uczynił to wbrew brzmieniu art. 79§3 k.p.k., który statuował jego udział w rozprawie jako obowiązkowy – wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2018r., V KK 450/17, OSNKW 2018/4/33; z dnia 5 grudnia 2018r., V KK 506/17, LEX nr 2591096; z dnia 27 lutego 2020r., III KK 643/19, LEX nr 3077174; z dnia 7 grudnia 2020r., III KK 326/20, LEX nr 3276512; z dnia 21 kwietnia 2021r., III KK 114/21, LEX nr 3215604; D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, teza 25 do art. 79. Doszło zatem w przedstawionych uwarunkowaniach procesowych do aktualizacji przesłanek z art. 439§1 pkt. 10 k.p.k., co skutkowało koniecznością wydania w postępowaniu odwoławczym orzeczenia kasatoryjnego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku przez obniżenie wymierzonych skazanemu kar łącznych pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Rozpoznanie wniosku skazanego okazało się w okolicznościach niniejszej sprawy przedwczesne z przyczyn już wskazanych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

W związku z wystąpieniem w toku procesowania przez Sąd I instancji bezwzględnej przyczyny odwoławczej, należało zaskarżony wyrok uchylić a sprawę przekazać temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Okoliczności zostały już omówione.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

---------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

----------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Jak już podniesiono, zaskarżony wyrok dotknięty był uchybieniem opisanym w art. 439§1 pkt. 10 k.p.k. Obrońca skazanego nie brał udziału w rozprawie przeprowadzonej w dniu 11 kwietnia 2022r., chociaż z uwagi na wystąpienie tzw. obrony obligatoryjnej, jego udział w tej rozprawie był obowiązkowy.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Okoliczności zostały już omówione.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

W toku ponownego prowadzenia postępowania Sąd Rejonowy dochowa starań, aby kolejny wydany w tej sprawie wyroku nie był dotknięty bezwzględną przyczyną odwoławczą opisaną w treści art. 439§1 pkt. 10 k.p.k. Jeżeli oceniając opinię sądowo – psychiatryczną dojdzie do przekonania, że wobec skazanego zmaterializowały się przesłanki z art. 79§1 pkt. 4 k.p.k., to wyznaczy mu obrońcę z urzędu, a to dlatego, że na rozprawie odwoławczej oświadczył skazany, że nie korzysta już z pomocy obrońcy. Sąd ponownie prowadzący postępowanie dopilnuje też tego, aby tenże obrońca wziął udział w rozprawie i tych ewentualnych posiedzeniach, w których udział skazanego będzie obowiązkowy. W razie zaś uznania, że dowód ten uzasadnia przyjęcie, że udział obrońcy nie jest już obowiązkowy, da temu wyraz w stosownym postanowieniu i w dalszym ciągu będzie procedował w warunkach tzw. nieobligatoryjnej obrony.

Marginesowo wskazać należało, że publikując po raz kolejny wyrok łączny Sąd Rejonowy powinien rozważyć także możliwość weryfikacji rozstrzygnięcia wysłowionego w jego pkt. 4 części dyspozytywnej. Rozstrzygnięciem tym trafnie połączono jednorodzajowe środki karne w postaci terminowych zakazów prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym orzeczone wobec skazanego wyrokami opisanymi w pkt. I, III i V części wstępnej wyroku łącznego. Tymczasem wyrokiem z pkt. XIa tej części zaskarżonego wyroku łącznego również orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, z tym że dożywotnio.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Wobec uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zgorzelcu do ponownego rozpoznania, nie zaszła konieczność rozstrzygania o kosztach procesu, bowiem orzeczenie to nie kończyło postępowania.

7.  PODPIS

SSO Tomasz Skowron SSO Daniel Strzelecki SSO Andrzej Żuk

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

skazany

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

obniżenie kar łącznych pozbawienia wolności

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana