Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Joanna Napiórkowska - Kasa

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2022 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania K. T.

od decyzji (...) w L. z dnia (...) roku, znak: (...) oraz z dnia (...)roku, znak: (...)

przeciwko(...) w L.

o zasiłek opiekuńczy

1.  oddala odwołania od obu zaskarżonych decyzji w całości;

2.  zasądza na rzecz (...) w L. od odwołującej się K. T. kwotę 360,00 zł (słownie: trzysta sześćdziesiąt złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI U 345/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku znak: (...) (...) w W. odmówił K. T. prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 16 marca 2020 roku do 20 marca 2020 roku, od 23 marca 2020 roku do 27 marca 2020 roku, od 1 kwietnia 2020 roku do 3 kwietnia 2020 roku, od 6 kwietnia 2020 roku do 10 kwietnia 2020 roku, od 14 kwietnia 2020 roku do 17 kwietnia 2020 roku, od 20 kwietnia 2020 roku do 24 kwietnia 2020 roku.

W uzasadnieniu podał, że w dniu 1 lutego 2020 roku nie podlegała do ubezpieczenia chorobowego, a zgłoszenie nastąpiło 17 lutego 2020 roku. Zwolnienie z opłacania składek za okres od 1 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku mogło mieć miejsce tylko w przypadku jeśli osoba podlegała do ubezpieczeń społecznych na dzień 1 lutego 2020 roku. Na ten dzień odwołująca nie podlegała do ubezpieczeń społecznych.

(decyzja z dnia 26 czerwca 2020 roku - a.r.)

Decyzją z dnia (...) roku znak: (...) (...) w W. odmówił K. T. prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 27 kwietnia 2020 roku do 29 kwietnia 2020 roku, od 2 maja 2020 roku do 6 maja 2020 roku, 8 maja 2020 roku, od 11 maja 2020 roku do 15 maja 2020 roku, 18 maja 2020 roku, 20 maja 2020 roku, 22 maja 2020 roku, 25 maja 2020 roku.

W uzasadnieniu podał, że w dniu 1 lutego 2020 roku nie podlegała do ubezpieczenia chorobowego, a zgłoszenie nastąpiło 17 lutego 2020 roku. Zwolnienie z opłacania składek za okres od 1 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku mogło mieć miejsce tylko w przypadku jeśli osoba podlegała do ubezpieczeń społecznych na dzień 1 lutego 2020 roku. Na ten dzień odwołująca nie podlegała do ubezpieczeń społecznych.

(decyzja z dnia 1 września 2020 roku – a.r.)

Od obu decyzji K. T. złożyła odwołania. Wskazała w nich, że nie jest prawdą, że dniu 1 lutego 2020 roku nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Wskzała, że we wniosku o zawieszenie działalności gospodarczej złożonym w stosownym Urzędzie podała, że działalność gospodarcza będzie zawieszona od 17 stycznia 2020 roku do 16 lutego 2020 roku.

(odwołania – k. 1-3 i 1-2 a.s. VI U 428/20)

W odpowiedzi na odwołania, (...) wskazał, że wnosi o ich oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu. Powołał się, na fakt, że odwołująca nie spełniła warunku zawartego w art. 31zs ustawy covidowej, a do ubezpieczenia chorobowego, po zawieszeniu działalności gospodarczej zgłosiła się dopiero 17 lutego 2020 roku.

(odpowiedzi na odwołania – k. 11-12 i 8-9 a.s. VIU 428/20)

Stanowiska stron pozostały niezmienne do zakończenia postępowania.

Sąd ustalił stan faktyczny:

W dniu 13 stycznia 2020 roku odwołująca za pomocą platformy CEIDG złożyła wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej. We wniosku wskazała, że zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej w okresie od 17 stycznia 2020 roku, a wznawia ją 17 lutego 2020 roku. W związku z obsługą z urzędu wniosków z CEDIG został wygenerowany przez pracownika (...) formularz ZUS ZWUA, zgodnie z którym nastąpiło jej wyrejestrowanie z ubezpieczeń społecznych i chorobowego od 17 stycznia 2020 roku.

W dniu 16 kwietnia 2020 roku został złożony przez odwołującą dokument ZUS ZUA, zgodnie z którym odwołująca zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 17 lutego 2020 roku, w związku ze wznowieniem wprowadzania działalności gospodarczej.

Odwołująca K. T. w okresie od 17 stycznia 2020 roku do 16 lutego 2020 roku miała zawieszoną działalność gospodarczą. Działalność ta została przez nią wznowiona dnia 17 lutego 2017 roku.

Przed zawieszeniem działalności gospodarczej, odwołująca podlegała do ubezpieczeń społecznych, w tym dobrowolnego chorobowego od 5 grudnia 2017 roku do 16 stycznia 2020 roku.

W związku ze zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych i chorobowego odwołująca w dniu 3 marca 2020 roku złożyła deklarację ZUS DRA i opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne w terminie i we właściwej wysokości.

(dowód: poświadczenie z ubezpieczenia chorobowego – a.r., ZUS ZUA i ZUS ZWUA – k. 108-109v, ZUS DRA i potwierdzenie przelewu – k.7-9, zeznania odwołującej K. T. – k. 24-25, wniosek do CEIDG – k. 21-22)

W dniu 16 kwietnia 2020 roku odwołująca zgłosiła do ZUS wniosek o wypłacenie jej zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem – Ł. Ż. w okresach od 16 marca 2020 roku do 20 marca 2020 roku, od 23 marca 2020 roku do 27 marca 2020 roku, od 1 kwietnia 2020 roku do 3 kwietnia 2020 roku, od 6 kwietnia 2020 roku do 10 kwietnia 2020 roku, od 14 kwietnia 2020 roku do 17 kwietnia 2020 roku, od 20 kwietnia 2020 roku do 24 kwietnia 2020 roku.

W dniu 1 lipca 2020 roku odwołująca zgłosiła do ZUS wniosek o wypłacenie jej zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem – Ł. Ż. w okresie od 27 kwietnia 2020 roku do 29 kwietnia 2020 roku, od 2 maja 2020 roku do 6 maja 2020 roku, 8 maja 2020 roku, od 11 maja 2020 roku do 15 maja 2020 roku, 18 maja 2020 roku, 20 maja 2020 roku, 22 maja 2020 roku, 25 maja 2020 roku.

Złożenie wniosków w obu przypadkach spowodowane było nieuczęszczaniem jej córki do placówki z powodu jej zamknięcia z powodu pandemii COVID-19. Drugi rodzic – T. Z. nie sprawował opieki nad córką.

(wnioski o zasiłek opiekuńczy z dni: 16 kwietnia 2020 roku oraz 1 lipca 2020 roku –a.r, zeznania odwołującej K. T. – k. 24-25)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożoynch w toku postępowania przez strony procesu. Autentyczność tych dokumentów nie była kwestionowana przez strony procesu. Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującej K. T. niemalże w całości. Nie było dla Sądu wiarygodne twierdzenie odwołującej, że podlegała do ubezpieczenia chodowego w dniu 1 lutego 2020 roku, albowiem Sąd ustalił na podstawie dokumentów, że w tej dacie odwołująca miała zawieszoną działalność gospodarczą. Podjęcie prowadzenia tej działalności miało miejsce dopiero 17 lutego 2020 roku.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest odwołanie K. T. od dwóch decyzji odmawiających jej prawa do zasiłku opiekuńczego za różne okresy i pojedyncze dni.

Zgodnie z art. 36a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie opłaca ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego; zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.

Wniosek o zawiesinie prowadzenia działalności gospodarczej został złożony przez odwołującą w dniu 13 stycznia 2020 roku. Zawieszenie prowadzenia jej działalności gospodarczej miało miejsce od 17 stycznia 2020 roku. W okresie zawieszenia działalności gospodarczej odwołująca się nie podlegała ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. Zawieszenie działalności gospodarczej powoduje bowiem uratę tytułu ubezpieczenia. Organ rentowy po otrzymaniu z CEIDG informacji, że odwołująca się zgłosiła zawieszenie działalności gospodarczej od tego dnia, z urzędu utworzył deklarację wyrejestrowującą ją z ubezpieczeń społecznych, w tym chorobowego – ZUS ZWUA. W tym zakresie jej wniosek nie był wymagany, albo złożenie przez nią deklaracji, ponieważ ustanie na okres zawieszenia działalności gospodarczej ubezpieczenia chorobowego przewiduje ustawa systemowa.

Oznacza to, że w okresie od 17 stycznia 2020 roku do 16 lutego 2020 roku włącznie odwołująca nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Ten okres obejmował również dzień 1 lutego 2020 roku.

Nie jest racjonalna argumentacja odwołującej, która powołuje się na art. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z tym przepisem zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Regulacja z art. 7 nie tworzy bowiem fikcji podlegania ubezpieczeniu chorobowemu przez pewien okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, ale jest instytucją, która pozwala przyznać prawo do zasiłku osobie, która właśnie nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, ze względu na bliskość czasową powstania jej niezdolności do pracy z ustaniem jej tytułu ubezpieczenia. W żadnym wypadku jednak z art. 7 nie wynika, aby w okresie pierwszych 14 dni od dnia ustania tytułu ubezpieczenia osoba nie mająca tego tytułu miałaby być uznawana za osobę objętą ubezpieczeniem. Reasumując, w niniejszej prawie odwołująca na dzień 1 lutego 2020 roku nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu, albowiem w m.in. w tym dniu miała zawieszone prowadzenie działalności gospodarczej, a podjęcie jej prowadzenia miało miejsce dopiero 17 lutego 2020 roku.

Nie ma tu znaczenia fakt terminowego opłacenia przez nią składki/składak albowiem za styczeń i luty 2020 roku została obliczona proporcjonalnie do liczby dni w danym miesiącu, w których odwołująca się prowadziła działalność gospodarczą. Opłaciła ona więc składkę za luty w terminie i w prawidłowej wysokości, obliczanej dla okresu podlegania ubezpieczeniom, czyli po wznowieniu działalności gospodarczej. Wobec tego odwołująca się od 17 lutego 2020 roku jest objęta ubezpieczeniami, w tym ubezpieczeniom chorobowym. Jednak dnia 1 lutego 2020 roku odwołująca się nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu.

Sąd miał na uwadze, że odwołująca w miesiącach od marca do czerwca 2020 roku była zwolniona z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, na mocy instytucji wprowadzonej w art. 31zo ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Zgodnie z art. 31zs ust. 1 tej ustawy w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, jeżeli przepisy uzależniają prawo lub wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych od opłacenia składek, składki na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 31zo, zwolnione z obowiązku ich opłacania traktuje się jak składki opłacone. Oznacza to, że składki za okres od marca do czerwca 2020 roku zostały potraktowane tak jak składki opłacone przez odwołującą się. Jednak zgodnie z art. 31zs ust. 2 ustawy covidowej osoba prowadząca pozarolniczą działalność zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jeżeli podlegała ubezpieczeniu chorobowemu w dniu 1 lutego 2020 roku. Innymi słowy z powyższej regulacji wynika, że w przypadku skorzystania przez ubezpieczonego z możliwości zwolnienia z obowiązku opłacania składek na mocy art. 31 zo ustawy covidowej składki te uznaje się za uiszczone w terminie i w prawidłowej wysokości. Jednocześnie, aby ubezpieczony, który skorzystał z tego zwolnienia mógł korzystać z prawa do poszczególnych zasiłków musi być spełniony warunek, aby podlegał on ubezpieczeniu chorobowemu na dzień 1 lutego 2020 roku. Jak już wyżej wskazano, w niniejszej sprawie ze względu na zawieszenie działalności gospodarczej przez odwołującą się, nie podlegała ona ubezpieczeniu chorobowemu na dzień 1 lutego 2020 roku. Oznacza to, że nie zachowuje prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa za okres, w którym została na mocy art.30zo ustawy covidowej zwolniona z obowiązku opłacania składek. Niemożność pracy przez odwołującą wynikała z faktu, że zajmowała się córką, która nie uczęszczała do placówki zamkniętej z powodu pandemii COVID-19. Zastosowanie więc miały przepisy ustawy covidowej, takie też zostały przywołane w zaskarżonych decyzjach. Tym samym nie ma ona prawa do zasiłku opiekuńczego za okresy wskazane w obu zaskarżonych decyzjach, które przypadają na okres od marca do czerwca 2020 roku, czyli czas, w którym była ona zwolniona z obowiązku uiszczania składek ubezpieczeniowych.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że odwołująca deklarację o objęciu jej ubezpieczeniami społecznymi, w tym chorobowym zgłosiła w dniu 16 kwietnia 2020 roku, wskazując, że zgłasza się do nich od 16 kwietnia 2020 roku. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a. Zgodnie z kolei z art. 14 ust. 1a tej ustawy objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane zgodnie z art. 36 ust. 4 albo 4b, czyli jeśli zostanie dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. W przypadku odwołującej wniosek został złożony 16 kwietnia 2020 roku, tak więc nawet nie 1 lutego 2020 roku, ani 17 lutego 2020 roku. Objęcie jej ubezpieczeniem chorobowym jako dobrowolnym ma miejsce od 17 lutego 2020 roku, a nie wcześniej.

Podsumowując, obie wydane decyzje są zasadne, zaś odwołania podlegają oddaleniu z przyczyn wskazanych wyżej. O powyższym orzeczono jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwi z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych zasądzając podwójną stawkę kwoty 180 zł czyli 360 zł. W tym zakresie Sąd miał na względzie, że sprawa dotyczyła odwołania od dwóch różnych decyzji ZUS, więc należało zasądzić podwójną stawkę kosztów zastępstwa procesowego.