Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2022 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Eliza Skotnicka

Protokolant: sekr. sąd. Magda Biernat

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 czerwca 2022 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa D. M. i I. M.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę 5336,75 zł

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powodów D. M. i I. M. kwotę 5336,75 zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści sześć złotych 75/100),

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów 1200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania,

III.  nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku 1088,48 zł tytułem zwrotu wydatków oraz opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powodowie D. M. i I. M. domagali się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. 2327,75 zł z tytułu odszkodowania za szkodę powstałą 16 marca 2020r., w tym w kwocie 1722,28 zł za szkodę w pojeździe marki S. (...) o nr rej. (...),47 zł za szkodę w pojeździe marki V. (...) nr rej. (...). W uzasadnieniu pozwu wskazano, że 16 marca 2020 r. powód I. M. ujawnił uszkodzenia w pojazdach stanowiących współwłasność powodów, które powstały na skutek spadającej z dachu sąsiedniego budynku papy. Powód zawiadomił o szkodzie współwłaścicieli nieruchomości mieszkalno – gospodarczej, z której pochodziła spadająca papa – J. O. (1) i M. O., zawiadomił też Policję, która nie przybyła na miejsce zdarzenia z uwagi na pandemię Covid – 19. Powodowie zgłosili szkodę ubezpieczycielowi, który odmówił wypłaty odszkodowania.

Powodowie pismami z 28 kwietnia 2022r. rozszerzyli powództwo do kwoty 4252,82 zł z tytułu szkody w pojeździe S. (...) i do kwoty 1083,93 zł z tytułu szkody w pojeździe V. (...), łącznie 5336,75 zł .

Strona pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

W uzasadnieniu strona pozwana przyznała, że szkoda była rozpatrywana na podstawie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym zawartego w ramach ubezpieczenia (...) przez M. O. oraz, że w dacie szkody pozwaną łączyła z M. O. umowa ubezpieczenia budynku mieszkalnego, położonego w S. ul. (...), polisa nr (...), z okresem ubezpieczenia od 11 września 2019r. do 10 września 2020r. dotycząca budynku mieszkalnego, do której zastosowania mają ogólne warunki ubezpieczenia (...) ustalone uchwałą Zarządu (...) S.A. nr (...) z 5 lipca 2019r. Według pozwanej polisa obejmowała ubezpieczenie domu jednorodzinnego wraz z elementami stałymi, zaś budynku gospodarczego nie obejmowała. Pozwana zarzuciła, że M. O. nie potwierdził faktu uszkodzenia pojazdów powodów, nie potwierdziła tego zdarzenia także notatka Policji, która została sporządzona wyłącznie na podstawie oświadczenia I. M., bez przeprowadzenia jakichkolwiek czynności weryfikujących. Zdaniem pozwanej powodowie nie udowodnili, że papa, która uszkodziła ich pojazdy pochodziła z pokrycia dachowego należącego do ubezpieczonego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowe D. M. i I. M. są współwłaścicielami samochodów marki S. (...), rok prod. 2012, o nr rej. (...) oraz V. (...), rok prod. 2003, nr rej. (...).

W dniu 16 marca 2020 r. w pojazdach powodów powstały szkody, wskutek otarcia przez spadającą z dachu budynku papę. Pojazdy powodów zaparkowane były w tym dniu w pobliżu posesji stanowiącej współwłasność J. O. (2) i M. O.. M. O. zawarł ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym w ramach ubezpieczenia (...) i w dacie szkody pozwaną łączyła z M. O. umowa ubezpieczenia nieruchomości położonej w S. przy ul. (...), potwierdzona polisą nr (...) z okresem ubezpieczenia od 11 września 2019r. do 10 września 2020r. M. O. zmarł w 2021r.

Strona pozwana w postępowaniu likwidacyjnym ustaliła wysokość szkody częściowej w pojazdach: w wysokości 1722,28 zł w pojeździe marki S. (...) o nr rej. (...) oraz w wysokości 605,47 zł w pojeździe V. (...) nr rej. (...). Strona pozwana nie uznała swojej odpowiedzialności i odmówiła powodom wypłaty odszkodowania.

Bezsporne

W nocy z 15 na 16 marca 2020r. pojazdy marki S. (...) o nr rej. (...) oraz V. (...) nr rej. (...) były zaparkowane w S. na posesji pomiędzy budynkami przy ul. (...). Nieruchomość przy ul. (...), stanowiąca dom jednorodzinny wraz z budynkiem gospodarczym, stanowiła wówczas współwłasność J. i M. O.. Pokrycie dachowe budynków, zarówno mieszkalnego, jak i gospodarczego, były w złym stanie technicznym, pokryte papą. Sąsiedni budynek przy ul. (...) posiadał pokrycie dachowe z blachy.

Powód I. M. w dniu 16 marca 2020r. rano ok. godziny 8 ⁰⁰, zauważył, że jego samochody zostały uszkodzone wskutek spadającej z dachu budynku gospodarczego stanowiącego własność państwa O. dachu. Powód wykonał zdjęcia miejsca zdarzenia, zadzwonił też po Policję, która odmówiła przyjazdu na miejsce zdarzenia wskazując, że obowiązuje zakaz w związku z ogłoszoną pandemią COVID – 19. Powód, w dniu zdarzenia pojechał do Komisariatu Policji w L., gdzie przedstawił wykonane zdjęcia i złożył zawiadomienie, z czego sporządzono notatkę, lecz funkcjonariusze odmówili przeprowadzenia czynności w terenie. Z uwagi na przebieg postępowania likwidacyjnego i żądanie przez ubezpieczyciela od powoda notatki policji potwierdzającej, że uszkodzenia pojazdów powstały w związku z pokryciem dachowym ubezpieczonych, powód domagał się od funkcjonariuszy policji przeprowadzenia oględzin nieruchomości, w celu potwierdzenia stanu technicznego pokrycia dachu. Powód dokonał również zgłoszenia do Inspektora Nadzoru Budowlanego. Funkcjonariusze Policji wraz z przedstawicielami Spółdzielni Mieszkaniowej w S. w dniu 24 września 2020r. dokonali oględzin posesji przy ul. (...) i potwierdzili, że na posesji przy ul. (...) znajdują się kawałki pokrycia dachowego z papy. W pobliżu posesji przy ul. (...), tylko budynki stanowiące własność państwa O. w dacie zdarzenia posiadały pokrycie dachowe z papy. Obecnie pokrycia dachowe na tych budynkach zostały wyremontowane.

Dowód:

- zeznania świadka J. O. (2) k. 94 – 95;

- częściowo zeznania świadka B. S. k. 146;

- przesłuchanie powoda k. 94v – 95;

- pisma KP w L. skierowane do strony pozwanej z 14.05.2020r. i 24.03.2021r. k. 33 i 37;

- notatka urzędowa KP w L. z 16.03.2020r. k. 35;

- dokumentacja zdjęciowa wykonana przez powoda w dniu zdarzenia k. 7 – 15;

- wezwanie Inspektora Nadzoru Budowlanego z 19.02.2021r. do przedłożenia dokumentów k. 39;

Zgodnie Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (...) ubezpieczenia OC jest odpowiedzialność cywilna osoby wskazanej w polisie jako ubezpieczony oraz domownika, gdy w związku z wykonywaniem czynności życia prywatnego lub w związku z posiadanym mieniem, które służy wykonywaniu tych czynności, w następstwie czynu niedozwolonego (odpowiedzialność cywilna deliktowa) są oni zobowiązani do naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej. Czynności życia prywatnego to czynności, które dotyczą sfery prywatnej, nie są związane z aktywnością zawodową i pozostają bez związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, pracą zarobkową, praktyczną nauką zawodu poza siedzibą szkoły. Jednak odpowiedzialność cywilna związana z posiadaniem mieszkania, domu jednorodzinnego, domu letniskowego, domu wielorodzinnego, budynku niemieszkalnego, garażu, budynków w stadium budowy, budowli, obiektu specjalistycznego lub nagrobka dotyczy tylko wyliczonego powyżej mienia, które jest wskazane w polisie w ubezpieczeniu nieruchomości lub mienia ruchomego, a także wyliczonego powyżej mienia, które nie jest wskazane w polisie w tych ubezpieczeniach, a znajduje się pod tym samym adresem, co mienie wskazane w polisie w tych ubezpieczeniach. Odpowiedzialność cywilna związana jest również z posiadaniem posesji lub działki rekreacyjnej, na której znajduje się powyższy dom, budynek, garaż, budowla, obiekt specjalistyczny. (…) 4.  Ochroną ubezpieczeniową objęte są także szkody wyrządzone w wyniku rażącego niedbalstwa

Zgodnie z polisą nr (...) pozwaną łączyła z M. O. umowa ubezpieczenia domu jednorodzinnego wraz ze stałymi elementami stałymi, miejsce ubezpieczenia to ul. (...) w S., okres ubezpieczenia: od 11 września 2019r. do 10 września 2020r.

Dowód:

- polisa ubezpieczenia (...) k. 59 – 60;

- Ogólne warunki ubezpieczenia (...) k. 62 – 84.

Koszt naprawy samochodu marki V. (...), rok prod. 2003, nr rej. (...) w technologii przewidzianej przez producenta i średniej stawki roboczogodziny mającej zastosowanie w warsztatach rzemieślniczych oszacowano na kwotę 1083,93 zł.

Koszt naprawy samochodu marki S. (...), rok prod. 2012, o nr rej. (...) w technologii przewidzianej przez producenta samochodu z użyciem części oryginalnych klasy O przez niego zalecanych dostępnych w sieci dealerskiej S. i średniej stawki roboczogodziny mającej zastosowanie w warsztatach rzemieślniczych wynosił 4252,82 zł brutto.

Strona pozwana w żaden sposób nie udowodniła, że zakwalifikowane do wymiany części były inne niż oryginalne lub we wcześniejszym okresie eksploatacji były naprawiane lub wymieniane na inne niż oryginalne dostarczane na pierwszy montaż.

Naprawa z wykorzystaniem części o jakości Q zbliża pojazd do stanu jak sprzed zdarzenia. Koszt naprawy pojazdu marki S. z użyciem części zamiennych o jakości Q wynosił 3029,60 zł brutto. Części alternatywne jakości Q nie posiadają oznaczenia producenta samochodu.

Uszkodzenia obu pojazdów powstały w zdarzeniu z 16 marca 2020r. Dokumentacja zdjęciowa wykonana przez powodów oraz stronę pozwaną przedstawia wyraźne ślady zarysowań poszczególnych elementów samochodów, które powstały w wyniku uderzenia przez spadające kawałki papy z poszycia dachowego.

Dowód:

-

opinia biegłego sądowego mgr inż. T. G. z dnia 28 marca 2022 r. wraz z kalkulacjami naprawy pojazdu k. 104 – 134.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości również w części rozszerzonego powództwa. Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, w tym kalkulację szkody dokonaną na zlecenie strony pozwanej w toku postępowania likwidacyjnego, dokumentację zdjęciową wykonana przez obie strony, a także zeznania świadków J. O. (2) i B. S. oraz zeznania powoda. Strona pozwana kwestionowała zasadę swojej odpowiedzialności wskazując, że powodowie nie wykazali, iż pokrycie dachowe z papy, która spadło na pojazdy powodów pochodziło z budynku stanowiącego własność ubezpieczonych. W oparciu o dowód z zeznań świadków J. O. (2) i B. S. oraz przesłuchanie powoda I. M., a także na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki samochodowej Sąd kategorycznie ustalił, że szkoda w pojazdach powodów powstałą w wyniku uderzenia przez opadające z dachu budynku stanowiącego własność ubezpieczonych u strony M. i J. O. (2) kawałki papy. Wbrew zarzutom strony pozwanej umowa ubezpieczenia OC związana z polisą (...) obejmowała odpowiedzialność za szkody wywołane przez mienie wymienione, jak i niewymienione w polisie, o ile znajduje się pod tym samym adresem. Strona pozwana odpowiada więc za szkodę wyrządzoną powodom wskutek rażącego niedbalstwa związanego z bardzo złym stanem technicznym budynków znajdujących się na posesji przy ul. (...) w S.. Podkreślić należy, że szkoda w pojazdach powodów powstała wskutek spadających z dachu urwanych kawałków poszycia dachowego. Tymczasem powód oraz świadkowie przesłuchani w sprawie zgodnie zaznali, że wyłącznie na budynkach stanowiących własność ubezpieczonych znajdowało się pokrycie z papy. Nie ma więc żadnych wątpliwości, że pojazdy powodów zostały uszkodzone przez papę, która spadła z budynku, stanowiącego własność J. O. (2).

W tych okolicznościach zasada odpowiedzialności strony pozwanej została wykazana. Spór między stronami dotyczył również wysokości szkody poniesionej przez powodów, w tym przede wszystkim uzasadnionych kosztów naprawy.

Według art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Zgodnie z art. 434 k.c. za szkodę wyrządzoną przez zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części odpowiedzialny jest samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie. Przy odpowiedzialności za zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części ustawodawca odstępuje od zasady winy, przyjmując koncepcję odpowiedzialności z tytułu ryzyka. U podstaw przyjęcia tej koncepcji leży założenie, że oparcie odpowiedzialności posiadacza budowli na zasadzie winy często pozbawiałoby poszkodowanego możliwości naprawienia szkody. Odpowiedzialność posiadacza budynku jest oparta na zasadzie ryzyka, nie może on zatem uchylić się od odpowiedzialności przez wykazanie, że żadnej winy nie ponosi, lecz tylko przez wykazanie, że wypadek nie nastąpił na skutek braku utrzymania budynku w należytym stanie ani na skutek wady w jego budowie (tak, J. Gudowski, G. Bieniek [w:] T. Bielska-Sobkowicz, H. Ciepła, M. Sychowicz, R. Trzaskowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, Warszawa 2018, art. 434).

W przedmiotowej sprawie ustalono, że szkoda powstała na skutek zerwania się części pokrycia dachowego – papy z uwagi na bardzo zły stan techniczny tego pokrycia. Zauważyć należy, że właścicielka nieruchomości przyznała, iż dach był w złym stanie technicznym oraz, że na terenie posesji leżały fragmenty zerwanej z dachu papu, pochodzące również z wcześniejszego okresu (zeznania świadka J. O. (2) k. 94v). Jednocześnie powód wyjaśnił, że właściciel nieruchomości ubezpieczonej M. O. po zdarzeniu zbierał te fragmenty papy, które spadły w okolicy pojazdów powodów w dniu zdarzenia (oświadczenie powoda k. 94v). Z relacji świadka i powoda wynika więc, że zdarzenie z 16 marca 2020r., w którym, po nocnej wichurze, z dachu nieruchomości J. O. (2) spadły fragmenty papy, nie było pierwszym tego typu wypadkiem, a mimo to dach ten nie został przez właścicieli należycie zabezpieczony.

W ocenie Sądu w okolicznościach tej sprawy odpowiedzialność właścicieli nieruchomości oparta na zasadzie ryzyka zgodnie z art. 434 k.c. nie budzi wątpliwości, a co za tym idzie strona pozwana zgodnie z art. 822 k.c. ponosi co do zasady odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki wypadku z dnia 16 marca 2020r.

Szkodą w mieniu jest wszelki uszczerbek majątkowy. Przy ustaleniu wysokości szkody należy posługiwać się przyjętą w piśmiennictwie i orzecznictwie teorią różnicy. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości szkody zestawia się obecną wartość samochodu z tą, jaką by on przedstawiał gdyby nie było wypadku (tak, G. Bieniek, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006 str.140). Zasada pełnego odszkodowania w ujęciu kodeksu cywilnego przejawia się w tym, że naprawienie szkody obejmuje zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści które mógł osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.

Ustalenie wartości pojazdu oraz kosztów naprawy wymagało wiedzy specjalnej, co obligowało Sąd na mocy art. 278§1 k.p.c. do dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania wartości pojazdów mechanicznych, oceny technicznej pojazdów samochodowych oraz rekonstrukcji wypadków drogowych mgr inż. T. G.. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym przede wszystkim opinia biegłego sądowego pozwoliły na ustalenie wysokości uzasadnionych kosztów naprawy obu pojazdów. Biegły sądowy wykonał rzetelną opinię, wyliczył wartość kosztów koniecznych naprawy gwarantujących przywrócenie stanu pojazdów sprzed zdarzenia. Biegły ustalił także stawkę roboczogodziny w warsztatach znajdujących się w obrębie zamieszkania poszkodowanych. Opinia biegłego nie była kwestionowana przez strony. Sąd podzielił wnioski biegłego i przyjął, że koszt naprawy pojazdu marki V. (...) w technologii przewidzianej przez producenta i średniej stawki roboczogodziny mającej zastosowanie w warsztatach rzemieślniczych wynosi 1083,93 zł brutto, zaś koszt naprawy pojazdu marki S., zakładający wykorzystanie oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta i wykonanej w warsztacie rzemieślniczymi wynosi 4252,82 zł brutto. Zdaniem Sądu przyjmując, że brak było informacji, aby części zakwalifikowane do wymiany były inne niż oryginalne dostępne w sieci warsztatów autoryzowanych oraz, by miały one wcześniejsze uszkodzenia, brak było podstaw do obniżenia wartości tych części, czy też przyjęcia za zasadną naprawy z użyciem części alternatywnych o jakości Q. Z tych względów zdaniem Sądu odszkodowanie powinno wynosić łącznie 5336,75 zł i taką też kwotę, zgodnie rozszerzonym żądaniem pozwu dokonanym przez powodów, zasądzono od strona pozwanej na rzecz powodów tytułem odszkodowania.

Sąd był związany żądaniem pozwu i w związku z brakiem żądania powodów zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie, nie orzekł o tym roszczeniu mając na uwadze art. 321 k.p.c.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c, przyjmując że powodowie wygrali proces w całości, a zatem strona pozwana powinna ponieść koszty procesu w całości. Powód poniósł koszty postępowania w łącznej wysokości 1200 zł, w tym 400 zł opłata sądowa od pozwu i 800,00 zł zaliczka na wynagrodzenie biegłego sądowego. Jednocześnie na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014r., nr 1025 t.j) Sąd nakazał stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku 888,48 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa na pokrycie wydatków związanych z wydaniem opinii.