Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

29 lipca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Matusiak

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 lipca 2022 roku w Sieradzu

odwołania E. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z 8 czerwca 2022 r. Nr (...)

w sprawie E. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o emeryturę

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 339/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 8.06.2022r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił E. O. prawa do emerytury w oparciu o art. 184 w związku z art. 39 oraz w oparciu o art. 46 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2022.504 j.t.) w zw. z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.8.43 ze zm.).

Nie podzielając powyższej decyzji ubezpieczony złożył odwołanie, wnosząc o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy górniczej pod ziemią, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. O., ur. (...)

E. O. udowodnił 11 lat, 1 miesiąc pracy górniczej pod ziemią. Na dzień 1.01.1999r., ubezpieczony nie udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (dane o okresach stażowych k. 7-11, 13-15/akta ZUS).

Na dzień 31.12.2008r. wnioskodawca nie osiągnął obniżonego wieku emerytalnego (bezsporne).

W dniu 24.03.2022r., E. O. złożył w ZUS wniosek o emeryturę (wniosek/akta ZUS).

Po rozpoznaniu wniosku ZUS zaliczył wnioskodawcy do stażu 17 lat, 6 m-cy i 3 dni, w tym 9 lat, 1 miesiąc i 25 dni w szczególnych warunkach, odmawiając decyzją z 25.04.2022r., na podstawie art. 184 ustawy emerytalno – rentowej w zw. z Rozporządzeniem RM z 7.02.1983r., prawa do emerytury w szczególnych warunkach wobec niespełnienia przesłanki 25 – letniego stażu ubezpieczeniowego i 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach; odwołujący nie spełnił także warunków z art. 184 w zw. z art. 39 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – nie osiągnął wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat i 6 m-cy i nie udowodnił stażu ubezpieczeniowego w wymiarze 25 lat (decyzja k. 11/akta ZUS).

W dniu 9.05.2022r., odwołujący złożył w ZUS ponowny wniosek o emeryturę (wniosek/akta ZUS).

Decyzją z 8.06.2022r., uchylającą decyzję z 25.04.2022r., ZUS odmówił E. O. prawa do emerytury w oparciu o art. 184 w związku z art. 39 oraz w oparciu o art. 46 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2022.504 t.j.) w zw. z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.8.43 ze zm.), bowiem do 1.01.1999r., nie osiągnął 25 – letniego okresu składkowo – nieskładkowego, ani 15 lat w szczególnych warunkach, do dnia 31.12.2008r., nie osiągnął także obniżonego wieku emerytalnego (obniżony wiek emerytalny osiągnął 22.10.2021r.) (decyzja k. 12/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed organem rentowym.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Spór w sprawie dotyczył prawa wnioskodawcy do emerytury na podstawie art. 39 pkt 1 w związku z art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Zgodnie z art. 39 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonemu urodzonemu przed dniem 1 stycznia 1949r., spełniającemu warunek określony w art. 27 pkt 2 i niespełniającemu warunków wymaganych do uzyskania górniczej emerytury na podstawie art. 50a, który ma co najmniej 5 lat:

1) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, albo

2) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki

- wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 pkt 1, obniża się o 6 miesięcy za każdy rok takiej pracy, nie więcej jednak niż o 15 lat.

W myśl art. 184 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

2. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

3. Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonego, który złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa, składki na ubezpieczenie emerytalne, zaewidencjonowane na jego koncie w Zakładzie, zwiększa się przez pomnożenie wskaźnikiem korygującym 19,52/12,22, stanowiącym stosunek pełnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne do wysokości zaewidencjonowanej na koncie ubezpieczonego w Zakładzie.

Przy ustalaniu prawa do emerytury na podstawie art. 39 w związku z art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresów pracy górniczej wymienionej w art. 50d tej ustawy nie zalicza się w wymiarze półtorakrotnym. Taki uprzywilejowany sposób uwzględniania okresów pracy górniczej możliwy jest jedynie przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury (por. wyrok SA w Katowicach z 6.08.2015r. III AUa 1545/14 LEX Nr 2139343).

Poza sporem było, że ubezpieczony wykazał 11 lat i 1 miesiąc pracy górniczej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, w związku z czym wiek emerytalny obniżono o 5 i pół roku. Nie ulega wątpliwości, że na dzień 31.12.2008r., wnioskodawca ur. (...), nie osiągnął obniżonego wieku emerytalnego; obniżony wiek emerytalny osiągnął 22.10.2021r. Nie jest to jednak jedyna przesłanka określona w powołanych na wstępie przepisach, której wnioskodawca nie spełnia. Nie wykazał bowiem także do dnia 1 stycznia 1999r. wymaganych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Brak zatem było podstaw do przyznania E. O. emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 39 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odnosząc się do warunków nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym na podstawie art. 184 w związku z art. 39 u.e.r.f.u.s., ubiegający się o emeryturę na tej podstawie musi wykazać wymagany staż pracy w warunkach szczególnych (15 lat) na dzień 1 stycznia 1999r. (por. wyrok SN z 10.04.2018r. w sprawie I UK 63/17 LEX nr 2490070).

Ustawa emerytalna zawiera w swej treści prawo do obniżenia powszechnego wieku emerytalnego z tytułu wykonywania pracy górniczej dla osób, które nie spełniają warunków do nabycia prawa do emerytury górniczej, na podstawie art. 50a ustawy emerytalnej.

Jednakże, z obniżenia wieku emerytalnego z tytułu wykonywania określonej pracy górniczej różne grupy ubezpieczonych (w zależności od daty urodzenia) mogą skorzystać po spełnieniu różnych przesłanek. I tak urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949r. korzystają z tego prawa wyłącznie na zasadach określonych w art. 39 ustawy emerytalnej. Ubezpieczeni urodzeniu po 31 grudnia 1948r. mogą skorzystać z tego prawa na zasadach wynikających z art. 184 ust. i w związku z art. 39 ustawy emerytalnej, po spełnieniu warunków określonych w art. 184 ust. 1 pkt 1 i 2 tej ustawy (na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej). Wreszcie, ubezpieczeni urodzeniu po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969r., którzy nie spełniają warunków wynikających z art. 184 ustawy emerytalnej mogą skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w art. 39 ustawy emerytalnej po spełnieniu dodatkowych warunków z art. 46 tej ustawy.

Z przyczyn oczywistych wnioskodawca (urodzony w (...)r.) nie może ubiegać się o emeryturę w wieku obniżonym na zasadach określonych wyłącznie w art. 39 ustawy emerytalnej, skoro nie urodził się przed 1 stycznia 1949r. Odnosząc się do warunków nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym na podstawie art. 184 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej, ubiegający się o emeryturę na tej podstawie musi wykazać wymagany staż pracy w warunkach szczególnych (15 lat) i to na dzień 1 stycznia 1999r.

Do rozważenia pozostaje kwestia, czy wnioskodawcy przysługuje prawo do emerytury w wieku obniżonym na podstawie art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej. Z art. 46 tej ustawy wynika, że wnioskujący o świadczenie musi spełnić wszystkie kryteria nabycia prawa do tego świadczenia, czyli: 1) wiek emerytalny (w przypadku mężczyzn 65 lat z możliwością obniżenia go zgodnie z algorytmem wskazanym w art. 39 ustawy emerytalnej); 2) określony staż ubezpieczeniowy (25 lat okresów składkowych i nieskładkowych dla mężczyzn); 3) nie może spełniać wymagań koniecznych do nabycia prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a ustawy emerytalnej; 4) musi posiadać co najmniej 5 lat pracy górniczej. Przede wszystkim jednak wszystkie te przesłanki muszą zostać spełnione przez wnioskodawcę na dzień 31 grudnia 2008r. Oznacza to, że wnioskodawcy nie można przyznać świadczenia w oparciu o powyższe przepisy, gdyż wymagany wiek (obniżony na zasadzie wynikającej z art. 39 ustawy emerytalnej) ukończył dopiero w 2021r.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 kpc, orzeczono jak w sentencji.