Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 113/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSA Rafał Kaniok

Sędziowie SA Zbigniew Kapiński

SA Katarzyna Capałowska (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Adriana Hyjek

przy udziale prokuratora Adama Białasa

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2022 r.

sprawy

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

T. C., urodz. (...) w K.,

syna E. i M.,

oskarżonego z art.297§1 kk w zb. z art.18§3 kk w zw. z art.296§1, 2 i 3 kk w zb. z art.284§2 kk w zw. z art.294§1 kk w zw. z art.11§ 2 kk,

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 10 lutego 2021 r. sygn. akt V K 296/19,

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że ustala w opisie czynu przypisanego, iż oskarżony działał poprzez wprowadzenie w błąd pracowników SKOK w W. a nadto ustala, iż przedmiot przestępstwa stanowiła pożyczka a nie kredyt;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  wydatkami za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa;

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 113/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sadu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 10 lutego 2021 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

1.  błędu w ustaleniach faktycznych;

- stwierdzenie że oskarżony T. C. wprowadził w błąd Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo - Kredytową w W. co do swojej zdolności kredytowej oraz rzetelności dokumentów dotyczących zatrudnienia i dochodów, a także tożsamości osoby, na rzecz której kredyt został faktycznie udzielony, podczas gdy ze zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań świadków M. C. i B. S., L. H., częściowo wyjaśnień oskarżonego T. C. oraz kopii dokumentacji pożyczkowej wynika, że członkowie zarządu tej instytucji finansowej, którzy zawarli umowę i podjęli decyzję o rozporządzeniu mieniem, mieli wiedzę o wymienionych okolicznościach, a oskarżony T. C. w ramach popełnionego przestępstwa ułatwił tym przedstawicielom Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. oraz innym osobom wyrządzenie szkody majątkowej pokrzywdzonej instytucji oraz przywłaszczenie należącego do niej mienia;

- ustalenie, że T. C. działał w celu uzyskania kredytu, podczas gdy z kopii dokumentacji pożyczkowej wynika, że przedmiot przestępstwa stanowiła pożyczka;

- ustalenie miejsca popełnienia przestępstwa na W., z pominięciem że czyn popełniono także w B.;

2.  obrazy prawa materialnego, tj. art. 44 §2 kpk poprzez odstąpienie od orzeczenia przepadku przedmiotów, które służyły do popełnienia przestępstwa.

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty przedstawione w apelacji prokuratora okazały się tylko częściowo zasadne.

Ad 1/ Po pierwsze stwierdzić należy, że Sąd I instancji przeanalizował zarzucone zachowanie oskarżonemu pod kątem opisanym w zarzucie apelacyjnym a szczególnie w aspekcie kwalifikacji prawnej czynu w związku z art. 296 kk i zasadnie wywiódł, że w przedstawionym materiale dowodowym nie wykazano na współdziałanie oskarżonego w popełnieniu przestępstwa i przedstawicieli reprezentujących pokrzywdzonego. M. C., bowiem nie reprezentował pokrzywdzonego (...). M. C. przedstawiono zarzuty działania wspólnie i w porozumieniu z takim osobami, jednak on sam natomiast nie był osobą – przedstawicielem reprezentującym pokrzywdzonego.

Podzielając pogląd Sądu Okręgowego i przyjęte ustalenia faktyczne oraz kwalifikację prawną, Sąd odwoławczy zwraca uwagę w szczególności na treść wyjaśnień oskarżonego, takich, że : nie znał on osób wchodzących w skład zarządu (...) i nie miał wiedzy na temat działania tych osób na szkodę SKOK oraz przywłaszczania mienia SKOK przez te osoby. Z wyjaśnień oskarżonego wynikało, że znał jedynie M. C., który wraz z G. M. namówili go na wzięcie kredytu, który miał być przeznaczony dla M. C. na zakup nieruchomości, a oskarżony miał mieć z tego określony zysk. Również z wyjaśnień M. C. nie wynikało aby oskarżony był informowany o procederach jakie miały miejsce w siedzibie (...). Depozycje oskarżonego i świadków w sprawie zostały w sposób prawidłowy ocenione zgodnie z treścią art. 7 kpk a ich ocena logicznie wytłumaczona w uzasadnieniu Sądu Okręgowego.

Co więcej w swojej apelacji skierowanej na niekorzyść oskarżonego, prokurator nie zaskarżył dokonanej oceny dowodów przez Sąd I instancji. Zatem należy przyjąć, iż ocena dowodów dokonana przez ten Sąd pozostaje niezmienna. W konsekwencji nie zmieniając oceny dowodów- niezasadnym byłoby przyjęcie innych ustaleń faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, lecz powinien zasadnie zmierzać do wykazania, jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd, oceniając zebrany materiał dowodowy.

Stwierdzić należy, że dokonana przez Sąd Okręgowy analiza i ocena zgromadzonych w sprawie dowodów w tym tych wymienionych przez autorów apelacji nie zawiera błędów natury logicznej i faktycznej, zgodna jest z zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego i z tego względu zawarta w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku ocena zasługuje na akceptację ze strony Sądu odwoławczego – który to przecież nie proceduje w oderwaniu od akt sprawy.

Sąd uznał zasadność zarzutów przedstawionych w apelacji prokuratora tylko w zakresie ustalenia, że przedmiot przestępstwa stanowiła pożyczka a nie kredyt. Wynika to bezpośrednio z dołączonych dokumentów do akt sprawy ( vide dokumentacja z załącznika nr 1). Stąd Sąd odwoławczy zmienił opis czynu przypisanego. ( Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swojego judykatu str. 2-3, również wskazuje, iż przedmiotem przestępstwa była umowa pożyczki). Także zmieniając opis czynu przypisanego Sąd odwoławczy uznał zasadność zarzutu prokuratora, że przesłanka „wprowadzenia w błąd” dotyczy poszczególnych osób i ich świadomości ( nawet choćby nie ustalono ich danych personalnych) a nie pojęć zbiorowych, tworów organizacyjnych, przy czym organizacjom nie odbiera to przymiotu pozostawiania pokrzywdzonym.

W pozostałym zakresie ( o czym mowa była powyżej) zarzuty apelacji prokuratora okazały się niezasadne.

Niezmieniając wartości dowodowej wyjaśnień oskarżonego ( wobec niezaskarżenia oceny dowodów przez Sąd I instancji, a także uznając , iż Sąd Okręgowy nie dopuścił się błędnych ustaleń faktycznych) w konsekwencji należy stwierdzić, iż oskarżony T. C. swoją świadomością obejmował działanie na terenie W. w tamtejszej placówce (...) ( a nie jednocześnie w mieście B.).

Ad 2/Jeśli chodzi o zarzut obrazy art. 44 §2 kk, Sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że wobec braku orzeczenia o dowodach rzeczowych w wyroku Sądu I instancji nie doszło jednak do obraz prawa materialnego. Należy mieć bowiem na uwadze, że w przedmiocie dowodów rzeczowych nadal otwartą przed Sądem I instancji pozostaje procedura opisana w art. 420§1 kpk, która to może zostać rozpoczęta na wniosek jak i z urzędu.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez:

- uznanie oskarżonego za winnego, w miejsce czynu przypisanego

w wyroku Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie, czynu

zabronionego polegającego na tym, że:

w okresie od 28 do 30 marca 2012 roku w B. i W. działając w zamiarze, aby inne osoby dokonały czynu zabronionego, w celu uzyskania pożyczki zabezpieczonej hipoteką dla innych osób na swoje dane osobowe w kwocie 3.400.000 złotych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przedłożył wraz z wnioskiem o udzielenie pożyczki nierzetelny i poświadczający nieprawdę dokument w postaci zaświadczenia datowanego na dzień 21 marca 2012 roku o zatrudnieniu go w (...) Sp. z o.o. w B. z wykazanym średnim wynagrodzeniem netto z trzech ostatnich miesięcy w kwocie 139.420 złotych wystawionego przez ustalone osoby, podczas gdy w rzeczywistości nie był zatrudniony w tej spółce, a jego roczny dochód za rok 2012 wyniósł 1.346,7 1 złotych oraz złożył pisemne nierzetelne oświadczenie, z którego wynikało, że jego wynagrodzenie miesięczne wynosiło 139.420 złotych, które to dokumenty i oświadczenie miały istotne znaczenie dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, czym ułatwił innym osobom, w tym będącym zobowiązanym na podstawie Statutu SKOK w W., Regulaminu Zarządu i Podziału Czynności Członków Zarządu do zajmowania się sprawami majątkowymi Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. popełnienie czynu zabronionego polegającego na przywłaszczeniu i niekorzystnym rozporządzeniem mieniem SKOK w W., wyrządzając szkodę majątkową SKOK w W. w wielkich rozmiarach, poprzez nadużycie udzielonych uprawnień, które to osoby działały w ten sposób, że w celu uzyskania przez niego dla innych osób pożyczki zabezpieczonej hipoteką numer (...) w kwocie 3.400.000 złotych wzięły udział w udzieleniu ww. pożyczki na podstawie ww. poświadczających nieprawdę i nierzetelnych dokumentów, mając świadomość, że nie ma on zdolności kredytowej, a przedłożone przez niego dokumenty poświadczają nieprawdę i są nierzetelne, a ocena jego zdolności kredytowej i zabezpieczona hipoteką nieruchomość przyjęta do zabezpieczenia pożyczki były nieadekwatne w stosunku do jej wysokości oraz nie dawały gwarancji skutecznej egzekucji pożyczki i podjęły decyzję o przyznaniu pożyczki we wnioskowanej przez niego wysokości, w wyniku czego zawarł ww. umowę pożyczki, a uzyskaną sumę przekazał innym osobom, czym ułatwił też przywłaszczenie przez te osoby powierzonego mienia znacznej wartości ze Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. w postaci pieniędzy w kwocie 3.400.000 złotych, tj. czynu z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 296 § 1,§ 2 i §3

k.k. w zb. z art. 284 §2 k.k. w zw. z art. 29 4§1 k.k.

w zw. z art. 11 2 k.k., w miejsce czynu przypisanego w wyroku oraz w konsekwencji odpowiednią zmianę podstawy prawnej skazania i wymiaru orzeczonej kary;

- orzeczenie na podstawie art. 44 §2 k.k. przepadku przedmiotów,

które służyły do popełnienia przestępstwa, a to kwestionariusza wywiadu pożyczkowego datowanego na dzień 28 marca 2012 roku oraz zaświadczenia datowanego na dzień 21 marca 2012 roku.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przyczyny uwzględnienia wniosku apelacji w części, pozostają konsekwencją częściowego uwzględnienia zarzutów zawartych apelacji prokuratora ( i został opisane w części dotyczącej zarzutów).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok skazujący oskarżonego T. C.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody zostały opisane w części dotyczącej omówienia zarzutów apelacyjnych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wskazanie w opisie czynu przypisanego , że przedmiotem przestępstwa była pożyczka a nie kredyt;

Wskazanie, iż jedną z przesłanek czynu oskarżonego było wprowadzenie w błąd pracowników SKOK w W..

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zostały opisane w części dotyczącej omówienia zarzutów apelacyjnych.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Wydatkami za postępowanie odwoławcze Sąd obciążył Skarb Państwa na zasadzie 636 §1 kpk i art. 624 §1 kpk, albowiem częściowo uwzględniono apelację prokuratora. Zmiana wyroku nie dotyczyła winy i kwalifikacji prawej czynu ani kary.

7.  PODPIS

Katarzyna Capałowska Rafał Kaniok Zbigniew Kapiński

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Ustalenia faktyczne oraz brak rozstrzygnięcia o dowodach rzeczowych.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana