Sygn. akt II AKa 113/21
Dnia 8 lipca 2022 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący SSA Rafał Kaniok
Sędziowie SA Zbigniew Kapiński
SA Katarzyna Capałowska (spr.)
Protokolant: sekr. sądowy Adriana Hyjek
przy udziale prokuratora Adama Białasa
po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2022 r.
sprawy
na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora
T. C., urodz. (...) w K.,
syna E. i M.,
oskarżonego z art.297§1 kk w zb. z art.18§3 kk w zw. z art.296§1, 2 i 3 kk w zb. z art.284§2 kk w zw. z art.294§1 kk w zw. z art.11§ 2 kk,
od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie
z dnia 10 lutego 2021 r. sygn. akt V K 296/19,
1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że ustala w opisie czynu przypisanego, iż oskarżony działał poprzez wprowadzenie w błąd pracowników SKOK w W. a nadto ustala, iż przedmiot przestępstwa stanowiła pożyczka a nie kredyt;
2. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
3. wydatkami za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa;
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 113/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sadu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 10 lutego 2021 r. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym. |
|||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
Nie prowadzono postępowania dowodowego przed Sądem Apelacyjnym. |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzuty |
|
1. błędu w ustaleniach faktycznych; - stwierdzenie że oskarżony T. C. wprowadził w błąd Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo - Kredytową w W. co do swojej zdolności kredytowej oraz rzetelności dokumentów dotyczących zatrudnienia i dochodów, a także tożsamości osoby, na rzecz której kredyt został faktycznie udzielony, podczas gdy ze zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań świadków M. C. i B. S., L. H., częściowo wyjaśnień oskarżonego T. C. oraz kopii dokumentacji pożyczkowej wynika, że członkowie zarządu tej instytucji finansowej, którzy zawarli umowę i podjęli decyzję o rozporządzeniu mieniem, mieli wiedzę o wymienionych okolicznościach, a oskarżony T. C. w ramach popełnionego przestępstwa ułatwił tym przedstawicielom Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. oraz innym osobom wyrządzenie szkody majątkowej pokrzywdzonej instytucji oraz przywłaszczenie należącego do niej mienia; - ustalenie, że T. C. działał w celu uzyskania kredytu, podczas gdy z kopii dokumentacji pożyczkowej wynika, że przedmiot przestępstwa stanowiła pożyczka; - ustalenie miejsca popełnienia przestępstwa na W., z pominięciem że czyn popełniono także w B.; 2. obrazy prawa materialnego, tj. art. 44 §2 kpk poprzez odstąpienie od orzeczenia przepadku przedmiotów, które służyły do popełnienia przestępstwa. |
☐ zasadne ☒ częściowo zasadne ☐ niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzuty przedstawione w apelacji prokuratora okazały się tylko częściowo zasadne. Ad 1/ Po pierwsze stwierdzić należy, że Sąd I instancji przeanalizował zarzucone zachowanie oskarżonemu pod kątem opisanym w zarzucie apelacyjnym a szczególnie w aspekcie kwalifikacji prawnej czynu w związku z art. 296 kk i zasadnie wywiódł, że w przedstawionym materiale dowodowym nie wykazano na współdziałanie oskarżonego w popełnieniu przestępstwa i przedstawicieli reprezentujących pokrzywdzonego. M. C., bowiem nie reprezentował pokrzywdzonego (...). M. C. przedstawiono zarzuty działania wspólnie i w porozumieniu z takim osobami, jednak on sam natomiast nie był osobą – przedstawicielem reprezentującym pokrzywdzonego. Podzielając pogląd Sądu Okręgowego i przyjęte ustalenia faktyczne oraz kwalifikację prawną, Sąd odwoławczy zwraca uwagę w szczególności na treść wyjaśnień oskarżonego, takich, że : nie znał on osób wchodzących w skład zarządu (...) i nie miał wiedzy na temat działania tych osób na szkodę SKOK oraz przywłaszczania mienia SKOK przez te osoby. Z wyjaśnień oskarżonego wynikało, że znał jedynie M. C., który wraz z G. M. namówili go na wzięcie kredytu, który miał być przeznaczony dla M. C. na zakup nieruchomości, a oskarżony miał mieć z tego określony zysk. Również z wyjaśnień M. C. nie wynikało aby oskarżony był informowany o procederach jakie miały miejsce w siedzibie (...). Depozycje oskarżonego i świadków w sprawie zostały w sposób prawidłowy ocenione zgodnie z treścią art. 7 kpk a ich ocena logicznie wytłumaczona w uzasadnieniu Sądu Okręgowego. Co więcej w swojej apelacji skierowanej na niekorzyść oskarżonego, prokurator nie zaskarżył dokonanej oceny dowodów przez Sąd I instancji. Zatem należy przyjąć, iż ocena dowodów dokonana przez ten Sąd pozostaje niezmienna. W konsekwencji nie zmieniając oceny dowodów- niezasadnym byłoby przyjęcie innych ustaleń faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, lecz powinien zasadnie zmierzać do wykazania, jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd, oceniając zebrany materiał dowodowy. Stwierdzić należy, że dokonana przez Sąd Okręgowy analiza i ocena zgromadzonych w sprawie dowodów w tym tych wymienionych przez autorów apelacji nie zawiera błędów natury logicznej i faktycznej, zgodna jest z zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego i z tego względu zawarta w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku ocena zasługuje na akceptację ze strony Sądu odwoławczego – który to przecież nie proceduje w oderwaniu od akt sprawy. Sąd uznał zasadność zarzutów przedstawionych w apelacji prokuratora tylko w zakresie ustalenia, że przedmiot przestępstwa stanowiła pożyczka a nie kredyt. Wynika to bezpośrednio z dołączonych dokumentów do akt sprawy ( vide dokumentacja z załącznika nr 1). Stąd Sąd odwoławczy zmienił opis czynu przypisanego. ( Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swojego judykatu str. 2-3, również wskazuje, iż przedmiotem przestępstwa była umowa pożyczki). Także zmieniając opis czynu przypisanego Sąd odwoławczy uznał zasadność zarzutu prokuratora, że przesłanka „wprowadzenia w błąd” dotyczy poszczególnych osób i ich świadomości ( nawet choćby nie ustalono ich danych personalnych) a nie pojęć zbiorowych, tworów organizacyjnych, przy czym organizacjom nie odbiera to przymiotu pozostawiania pokrzywdzonym. W pozostałym zakresie ( o czym mowa była powyżej) zarzuty apelacji prokuratora okazały się niezasadne. Niezmieniając wartości dowodowej wyjaśnień oskarżonego ( wobec niezaskarżenia oceny dowodów przez Sąd I instancji, a także uznając , iż Sąd Okręgowy nie dopuścił się błędnych ustaleń faktycznych) w konsekwencji należy stwierdzić, iż oskarżony T. C. swoją świadomością obejmował działanie na terenie W. w tamtejszej placówce (...) ( a nie jednocześnie w mieście B.). Ad 2/Jeśli chodzi o zarzut obrazy art. 44 §2 kk, Sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że wobec braku orzeczenia o dowodach rzeczowych w wyroku Sądu I instancji nie doszło jednak do obraz prawa materialnego. Należy mieć bowiem na uwadze, że w przedmiocie dowodów rzeczowych nadal otwartą przed Sądem I instancji pozostaje procedura opisana w art. 420§1 kpk, która to może zostać rozpoczęta na wniosek jak i z urzędu. |
||
Wniosek |
||
O zmianę wyroku poprzez: - uznanie oskarżonego za winnego, w miejsce czynu przypisanego w wyroku Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie, czynu zabronionego polegającego na tym, że: w okresie od 28 do 30 marca 2012 roku w B. i W. działając w zamiarze, aby inne osoby dokonały czynu zabronionego, w celu uzyskania pożyczki zabezpieczonej hipoteką dla innych osób na swoje dane osobowe w kwocie 3.400.000 złotych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przedłożył wraz z wnioskiem o udzielenie pożyczki nierzetelny i poświadczający nieprawdę dokument w postaci zaświadczenia datowanego na dzień 21 marca 2012 roku o zatrudnieniu go w (...) Sp. z o.o. w B. z wykazanym średnim wynagrodzeniem netto z trzech ostatnich miesięcy w kwocie 139.420 złotych wystawionego przez ustalone osoby, podczas gdy w rzeczywistości nie był zatrudniony w tej spółce, a jego roczny dochód za rok 2012 wyniósł 1.346,7 1 złotych oraz złożył pisemne nierzetelne oświadczenie, z którego wynikało, że jego wynagrodzenie miesięczne wynosiło 139.420 złotych, które to dokumenty i oświadczenie miały istotne znaczenie dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, czym ułatwił innym osobom, w tym będącym zobowiązanym na podstawie Statutu SKOK w W., Regulaminu Zarządu i Podziału Czynności Członków Zarządu do zajmowania się sprawami majątkowymi Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. popełnienie czynu zabronionego polegającego na przywłaszczeniu i niekorzystnym rozporządzeniem mieniem SKOK w W., wyrządzając szkodę majątkową SKOK w W. w wielkich rozmiarach, poprzez nadużycie udzielonych uprawnień, które to osoby działały w ten sposób, że w celu uzyskania przez niego dla innych osób pożyczki zabezpieczonej hipoteką numer (...) w kwocie 3.400.000 złotych wzięły udział w udzieleniu ww. pożyczki na podstawie ww. poświadczających nieprawdę i nierzetelnych dokumentów, mając świadomość, że nie ma on zdolności kredytowej, a przedłożone przez niego dokumenty poświadczają nieprawdę i są nierzetelne, a ocena jego zdolności kredytowej i zabezpieczona hipoteką nieruchomość przyjęta do zabezpieczenia pożyczki były nieadekwatne w stosunku do jej wysokości oraz nie dawały gwarancji skutecznej egzekucji pożyczki i podjęły decyzję o przyznaniu pożyczki we wnioskowanej przez niego wysokości, w wyniku czego zawarł ww. umowę pożyczki, a uzyskaną sumę przekazał innym osobom, czym ułatwił też przywłaszczenie przez te osoby powierzonego mienia znacznej wartości ze Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. w postaci pieniędzy w kwocie 3.400.000 złotych, tj. czynu z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 296 § 1,§ 2 i §3 k.k. w zb. z art. 284 §2 k.k. w zw. z art. 29 4§1 k.k. w zw. z art. 11 2 k.k., w miejsce czynu przypisanego w wyroku oraz w konsekwencji odpowiednią zmianę podstawy prawnej skazania i wymiaru orzeczonej kary; - orzeczenie na podstawie art. 44 §2 k.k. przepadku przedmiotów, które służyły do popełnienia przestępstwa, a to kwestionariusza wywiadu pożyczkowego datowanego na dzień 28 marca 2012 roku oraz zaświadczenia datowanego na dzień 21 marca 2012 roku. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Przyczyny uwzględnienia wniosku apelacji w części, pozostają konsekwencją częściowego uwzględnienia zarzutów zawartych apelacji prokuratora ( i został opisane w części dotyczącej zarzutów). |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok skazujący oskarżonego T. C. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Powody zostały opisane w części dotyczącej omówienia zarzutów apelacyjnych. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wskazanie w opisie czynu przypisanego , że przedmiotem przestępstwa była pożyczka a nie kredyt; Wskazanie, iż jedną z przesłanek czynu oskarżonego było wprowadzenie w błąd pracowników SKOK w W.. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Powody zostały opisane w części dotyczącej omówienia zarzutów apelacyjnych. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
3. |
Wydatkami za postępowanie odwoławcze Sąd obciążył Skarb Państwa na zasadzie 636 §1 kpk i art. 624 §1 kpk, albowiem częściowo uwzględniono apelację prokuratora. Zmiana wyroku nie dotyczyła winy i kwalifikacji prawej czynu ani kary. |
7. PODPIS |
Katarzyna Capałowska Rafał Kaniok Zbigniew Kapiński |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Ustalenia faktyczne oraz brak rozstrzygnięcia o dowodach rzeczowych. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |