Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 114/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2021r.

Sąd Rejonowy w B. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sławomir Świerczek

Protokolant Agnieszka Babiarz

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2021r. w B.

na rozprawie

sprawy z powództwa B. C.

przeciwko pozwanemu K. W.

o zmianę orzeczenia w zakresie alimentów

I.  powództwo oddala,

II.  o kosztach między stronami nie orzeka.

SSR Sławomir Świerczek

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować wyrok

2.  kal. 1 tydzień

B., dnia 29 grudnia 2021r.

III R C 114/21

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 29.12.2021 r.

Powód B. C. domagał się obniżenia alimentów jakie zostały zasądzone od niego na rzecz małoletniego syna K. N. z kwoty po 800 zł =do kwoty po 400 zł miesięcznie. Uzasadniając powództwo naprowadził na to, że w grudniu 2017 roku zostały zasądzone od niego na rzecz K. C. alimenty w kwocie po 800 zł. miesięcznie. Wtedy B. C. przebywał w N., teraz przebywa w kraju, jest bezrobotny, odbywa karę pozbawienia wolności. Oszczędności, majątku ruchomego i nieruchomego nie posiada. Zamieszkuje razem z partnerka i pomaga w wychowaniu jej dzieci. Partnerka wspomaga go finansowo. Odległy termin opuszczenia ZK nie pozwala mu regulować zasądzonych alimentów. Z pozwanym nie ma kontaktów, został pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Małoletni pozwany K. W., reprezentowany przez matkę wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał przy tym na to, że o poprzedniej rozprawie ojciec wiedział, jednak się nie stawił. Nigdy nie starał się płacić zasądzonej kwoty. Dalej wskazał na to, że powód jest młody, zdrowy, może pracować, dysponuje doświadczeniem w pracy budowlanej za granicą, zakład karny opuści wcześniej niż podaje. Matka powoda pracuje za ok. 1100 zł netto miesięcznie i swój obowiązek alimentacyjny realizuje poprzez osobistą pieczę nad pozwanym. . W utrzymaniu pozwanego pomaga ojczym. Wydatki związane z utrzymaniem małoletniego wynoszą ok. 1600 zł miesięcznie.

Sąd ustalił, co następuje:

Wyrokiem z dnia 11.12.2017 r. SR B. do sygn.. III RC 107/17 zasadził od B. C. narzecz jego małoletniego syna alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie. Wydanie wyroku poprzedziły ustalenia, co do tego, że

K. C. urodził się dnia (...). w B. z ojca B. C. i matki A. N.. Małoletni zamieszkuje razem z matką i jej rodziną generacyjną. Dom składa się z 8 pomieszczeń. Zajmuje go 7 domowników. Rodzeństwo A. N. za wyjątkiem jednego brata, który jest pełnoletni i pracuje, pozostaje na utrzymaniu rodziców i uczy się. Matka małoletniego nie zna wydatków na utrzymanie domu. Do rachunków dokłada się jak jej starczy. Dziadkowie macierzyści pracują i ponoszą koszty utrzymania domu. Małoletni nie korzysta ze żłobka, pozostaje pod opieka matki i babki macierzystej, gdy ta ma zajęcia na uczelni. Wyżywienie małoletniego kosztuje ok. 400 zł. miesięcznie. K. jada to co dzieci i zaczyna jeść produkty takie jak dorośli. Wydatki na odzież i obuwie to kwota około 300 zł. miesięcznie. Małoletni jest zdrowy i większych wydatków na opiekę lekarską nie ma. Konieczny jest dla dziecka zakup środków czystości za około 250 zł. miesięcznie. A. N. studiuje zaocznie, przeniosła się ze studiów dziennych, by sprawować opiekę nad synem. Zajęcia ma w piątki po południu, w soboty i niedziele od rana. Nie ma stałego rozkładu zajęć. Raz są one pod rząd 5 tygodni, innym razem jest przerwa trwająca nawet 3 tygodnie. Studia kosztują 2200 zł za semestr. Płacą za to jej rodzice. A. N. nie zna kosztów swego utrzymania. W czasie zajęć matki na uczelni opiekę nad K. sprawuje babka macierzysta. Źródłem jej dochodów jest świadczenie 500 + i zasiłek rodzinny w wysokości 95 zł miesięcznie.

Pozwany ukończył gimnazjum . Od kilku lat przebywa za granicą w krajach niemieckojęzycznych. Język niemiecki zna w stopniu komunikatywnym. W pierwszym okresie pobytu za granicą prowadził legalną, jednoosobową działalność. Później pracował na czarno.Za granicą i w Polsce działał w branży budowalnej. Pozwany ma skłonności do używek. Na tle pokrywania kosztów utrzymania małoletniego między rodzicami dochodziło do emocjonalnych wypowiedzi. Pozwany w lipcu twierdził, że jest w trudnej sytuacji, nie ma środków i nosi się z zamiarem rozpoczęcia działalności w Polsce”.

Wyrok uprawomocnił się 6.03.2018 r.

Obecnie powód przebywa w zakładzie karnym, gdzie został osadzony za nie alimentację. Ma także wyrok, za inne przestępstwa, których nie ujawnił. Zakład karny opuści prawdopodobnie w 2023 roku. Po ukończeniu 18 roku życia powód wyjechał za granicę. Do kraju wrócił ok. 3 lata termu.Za granica prowadził jednoosobową działalność gospodarczą w branży budowlanej. Po powrocie do kraju również pracował jako pracownik budowlany. Od około 2 lat pozwany pozostaje związku partnerskim. Przed osadzeniem nie pracował na stale. Zajmował się pracami dorywczymi w postaci remontów, malowaniem, pracami budowlanymi. Zarabiał wtedy ok. 300-400 zł miesięcznie. Pozostawał na utrzymaniu partnerki, pracującej za ¾ etatu i zarabiającej ok. 2000 zł miesięcznie i mającej na utrzymaniu dwoje dzieci na które pobiera świadczenie 500 +. Powód pomagał w opiece nad nimi. W okresie epidemii przedszkola były zamknięte a partnerka musiała pracować, żeby zarobić na życie, w tym: spłatę kredytów w łącznej kwocie ok. 400 zł miesięcznie. Czy pokryć koszty opłat za media- gaz 400 zł miesięcznie, czy opłacającej czynsz – 750 zł miesięcznie. Powód nie kontaktuje się z pozwanym, został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem. B. C. nie robi mu żadnych prezentów w naturze w rodzaju zakupu odzieży, roweru, czy telefonu. Przed osadzeniem z zakładzie karnym nie zabierał syna do siebie na wakacje, ferie, weekendy. Nie robił mu prezentów z okazji urodzin, imienin, M., Dnia Dziecka, czy Gwiazdki. Powód w ZK nie jest zatrudniony odpłatnie.

Pozwany nosi obecnie nazwisko W., liczy 5 lat życia i chodzi do przedszkola, które opłacane jest czesnym w wysokości średnio 130 zł miesięcznie. Za ok. 200 zł zakupywane sa dodatkowe pomoce szkolne, zabawki., gry edukacyjne. Ubezpieczenie małoletniego w placówce opłacane jest składką w wysokości 35 zł. Matka pozwanego płaci składkę na radę rodziców. Dodatkowo dochodzą wydatki na różne uroczystości przedszkolne takie jak: M., wycieczki Wyżywienie małoletniego, to około 350 zł. a zakup odzieży i obuwia to ok. 200 zł. miesięcznie. Małoletni K. W. jest generalnie zdrowym dzieckiem. Zdarzają się jednak i cięższe schorzenia w postaci: zapalenia płuc, ospy, czy grypy a nawet pobyty szpitalne – jak związane z zapaleniem stawu biodrowego, który uniemożliwiał samodzielne chodzenie. Leczenie małoletniego kosztuje średnio ok. 100 zł miesięcznie. Dwa razy w tygodniu K. wąs korzysta z zajęć językowych, co kosztuje 200 zł miesięcznie. Zakup materiałów językowych generuje wydatek 160 zł. rocznie. Dodatkowe zajęcia sportowe, organizowane przez przedszkole kosztują 40 zł miesięcznie. K. W. zamieszkuje razem z matką w domu rodziny generacyjnej. Dom ogrzewany jest gazem za ok. 400 zł miesięcznie. Oplata za prą wynosi 200 zł. woda 100 zł., Internet 60 zł. miesięcznie. Matka małoletniego pracuje w wymiarze ½ etatu i zarabia ok. 1200 zł. netto miesięcznie.

Akta sprawy III RC 107/17 SR B. pozwoliły sądowi na ustalenie sytuacji stron w chwili orzekania o obowiązku alimentacyjnym. Zarówno potrzeb uprawnionego jak i możliwości zarobkowych obowiązanego. Nadto dały one podstawę do stwierdzenia daty prawomocności orzeczenia. Ustając aktualną sytuację powoda sąd oparł się na jego zeznaniach oraz zeznaniach jego partnerki A. B. i informacji dyrektora ZK w przedmiocie sytuacji zarobkowej powoda.. Pochodzą od osób najlepiej zorientowanych w tego rodzaju sprawach, są spójne i wzajemnie się potwierdzają. Pozwoliły one na stwierdzenie tego jakimi umiejętnościami praktycznymi w zakresie prac budowlanych dysponuje B. C.. W tym zakresie korespondują z materiałem zebranym w poprzedniej sprawie i aktualnymi zeznaniami matki małoletniego pozwanego. Jej zeznania z kolei pozwoliły na ustalenie aktualnej sytuacji K. W.. Twierdzenia dotyczące zmiany nazwiska i wieku dziecka znajdują potwierdzenie w odpisie zupełnym aktu jego urodzenia, który korzysta z domniemania autentyczności. Jej dochody ustalił sąd na podstawie zaświadczenia pochodzącego od pracodawcy. Potrzeby dziecka zostały ustalone na podstawie zeznań A. W. i w oparciu o przedłożone dowody kasowe. Wskazane tam okoliczności są zgodne z sytuacją rynkową, wiekiem dziecka, potrzebami rozwojowymi warunkowanymi wiekiem, sytuacją zdrowotną i edukacyjną. A. W. z tytułu sprawowania bezpośredniej pieczy nad małoletnim miała możliwość pozyskania istotnych dla sprawy wiadomości. Z tego tytułu jej zeznania sąd obdarzył walorem wiarygodności.

Sąd rozważył, co następuje :

W myśl art. 138 krio można dochodzić zmiany wysokości alimentów, o tyle, o ile nastąpiła zmiana stosunków. Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę okoliczności istotnych dla wymiaru alimentów takich jak: usprawiedliwione potrzeby osób uprawnionych i możliwości majątkowych i zarobkowych osób zobowiązanych. Konieczne jest, by zmiana ta była istotna i nastąpiła po uprawomocnieniu się poprzedniego orzeczenia ( M. Sawczuk „ Ponowne orzekanie w sprawie cywilnej prawomocnie osądzonej” W-wa 1975r.). W niniejszej sprawie takie okoliczności nie nastąpiły po stronie powoda. Fakt przejęcia pieczy nad dziećmi powódki, jakkolwiek godny pochwały ze względów społecznych, nie może jednak stanowić okoliczności zwalniającej powoda z pełnego wykorzystania swoich możliwości zarobkowych. A te są znaczne w dzisiejszej sytuacji rynkowej. W branży budowlanej brakuje pracowników, zwłaszcza tak doświadczonych jak B. C., dysponujących szerokimi umiejętnościami, znających język obcy, posiadających doświadczenie z pracy w A. i N. oraz rynku krajowego. Przy czym należy podkreślić, że powód posiada także doświadczenie menedżerskie.

Sam zarządzał swoją działalnością, a nie tylko pracował w charakterze podwykonawcy, czy pracownika etatowego. Nabył więc umiejętności zdobywania zleceń, prowadzenia negocjacji cen i terminów wykonania umów, kalkulowania cen. To wszystko może wykorzystać na powrót w N. lub w kraju. W N. przebywał od wielu lat. Zna język w stopniu komunikatywnym, zna lokalny rynek w, dysponuje popłatnymi umiejętnościami w branży w której pracownicy są poszukiwani a ich wynagrodzenia są na dobrym poziomie, nawet jak na warunki niemieckie. Także w P., gdzie wynagrodzenie w budowlance dorównuje ostatnio zarobkom za granicą a koszty utrzymania są mniejsze powód ma szanse na sukces. Zarobkowaniu w branży budowlanej nie sprzeciwia się także sytuacja epidemiologiczna. Trudno przyjąć, żeby epidemia skutkowała trwałym odstąpieniem od remontu domów, mieszkań, prób podniesienia ich standardu. Wręcz przeciwnie można założyć, że izolacja wywołana względami sanitarnymi będzie skutkowała zwiększonym popytem na domy ( z reguły tańsze do remontu przeprowadzonego według własnych oczekiwań, upodobań estetycznych i możliwości finansowych ). Również na rynku krajowym powód może prowadzić działalność gospodarczą w branży budowlanej. Posiada wieloletnie doświadczenie jego pozycja na rynku pracy, który po wyjeździe migrantów zarobkowych ze wschodu spowodowanym epidemią jest w stanie zaoferować wyższe wynagrodzenie pracownikom będzie mocna. Nawet przed epidemią wynagrodzenie w branży budowlanej było wysokie. Oceniając możliwości zarobkowe powoda sąd miał na uwadze ugruntowane poglądy doktryny prawa rodzinnego i orzecznictwa sądowego w tym zakresie. Liczą się bowiem te zarobki, które można uzyskać rzetelnie wykorzystując swoje możliwości, a nie te, które się faktycznie uzyskuje (H. Ciepła „ Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Komentarz, Wyd. Lexis-Nexis W-wa 2006r.). Praca przed osadzeniem z ZK tylko dwa dni w tygodniu nie spełnia tych kryteriów. W stosunku do dzieci partnerki powód nie ma ustawowego obowiązku ich utrzymania. Natomiast obowiązek alimentacyjny ciąży na B. C. względem biologicznego syna K.. Co więcej zgonie z orzecznictwem Sądu Najwyższego – uchwala z dnia 26.05.1995 r. III CZP178/94, OSNCP1995/10/136 są może nie uwzględnić niekorzystnej zmiany możliwości zarobkowych obowiązanego do alimentacji, który odbywa karę pozbawienia wolności odbywa karę i nie jest zatrudniony. Sąd tak właśnie postąpił w niniejszej sprawie. B. C. odbywa karę za czyn popełniony z winy umyślnej. Gdyby realizował właściwie swój obowiązek alimentacyjny, to mógłby na wolności korzystać z tych wszystkich wyżej opisanych przewag nad konkurencją i uzyskiwać zarobki na poziomie pozwalającym na alimentowanie syna w orzeczonej wysokości.

Sytuacja matki pozwanego A. W., pod kątem możliwości zarobkowych niewiele zmieniła się w porównaniu z tą w jakiej znajdowała się w chwili wyrokowania w sprawie III RC 107/17. Co prawda wtedy była studentką a dziś pracuje, jednak osiąga wynagrodzenie w wysokości zaledwie ok. 1200 zł miesięcznie. Nadto dziś , tak jak i wtedy sprawuje nad dzieckiem osobistą, codzienna pieczę. Trzeba podkreślić, że jej wymiar jest znaczny. Pozwany jest w wieku przedszkolnym i jego stopień samodzielności nie jest duży. K. W. wymaga tego, żeby przygotować mu posiłki, odprać, odprasować, prowadzić do lekarza, pozostawać w kontakcie placówką wychowawczą. Zatem można przyjąć, że A. W. wyczerpuje swój obowiązek alimentacyjny poprzez codzienną pieczę nad dzieckiem.

Należy dodać i to, że od chwili uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty zmieniły się okoliczności leżące po stronie pozwanego. Zmieniły się w stopniu, który sprzeciwia się uwzględnieniu powództwa. W chwili orzekania w sprawie III RC 107/17 liczył on 1 rok życia. Obecnie jest 5 letnim dzieckiem , który jest w początkowym okresie edukacji - przedszkolnej. Generuje to wydatki związane z uczęszczaniem do placówki w tym koszty pomocy w kształceniu dziecka. Pojawiły się zatem po jego stronie nowe potrzeby, nie istniejące w chwili wyrokowania w poprzedniej sprawie. Dodatkowo wzrosły potrzeby, które już istniały w chwili ostatniego wyrokowania – leczenie – hospitalizacja, przewlekle zapalenie stawów. Wyższe są koszty związane z zakupem odzieży , obuwia, wyżywieniem małoletniego pozwanego. Nie posiada on zdolności zarobkowania i zdany jest na pomoc rodziców.

Z mocy rozwiązań ustawowych, przyjętych przez sejm, senat, potwierdzonych podpisem Prezydenta RP sąd nie może uwzględnić jako dochodu kwoty po 500 zł przyznanej na dziecko w związku z realizacją programu „ Rodzina 500 +”. Biorąc pod uwagę wzrost cen należy zauważyć, że kwota 800 zł zasądzona w 2017 roku nie przedstawia takiej samej siły nabywczej dziś jak w chwili orzekania.

Mając na uwadze powyższe oraz art. 133 i art. 135 krio oraz powołany wyżej art. 138 krio a także poglądy wyrażone w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r. sygn. III CZP 91/86 , OSNCP 1988/ 4/42 oraz poglądy wyżej przywołane orzeczono jak w sentencji, nie znajdując podstaw do obniżenia alimentów.

SSR Sławomir Świerczek

s) (...)

(...)

(...)

Sędzia Sławomir Świerczek