Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 245/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 08 grudnia 2021 roku w sprawie II K 516/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy przepisu prawa materialnego tj. art. 115 § 2 k.k. polegającej na jego niezastosowaniu, co w konsekwencji skutkowało nieuwzględnieniem przy dokonywaniu oceny stopnia społecznej szkodliwości kwantyfikatorów, takich jak rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych przez sprawców obowiązków, a także rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia, z jednoczesnym uwzględnieniem przy dokonywaniu tej oceny okoliczności nie wynikających z art. 115 § 2 k.k. takich jak dodatnia prognoza kryminologiczna.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie jest zasadny. Z pełną akceptacją ze strony sądu odwoławczego spotyka się rozstrzygniecie sądu rejonowego w zakresie umorzenia postępowania z powodu znikomej społecznej szkodliwości czynu, jakiego dopuścili się oskarżeni D. M. i J. S..

Należy zauważyć, że samo formalne naruszenie przepisów prawa jest niewystarczające do przypisania odpowiedzialności karnej. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w kodeksie karnym przestępstwem jest czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę pod groźbą kary. Zatem dla uznania jakiegoś czynu za przestępstwo konieczne jest wykazanie, że nie tylko narusza on określone wartości społeczne, ale czyni to w stopniu wyższym niż znikomym (art. 1 § 2 k.k.). Dopiero wtedy można mówić o winie sprawcy czynu i w konsekwencji zastosować wobec niego określoną sankcję karną.

W celu zapewnienia właściwej, jednolitej interpretacji pojęcia społecznej szkodliwości czynu i ustalenia elementów wpływających na jej stopień, kodeks karny wprowadza określenie okoliczności decydujących o tym stopniu. Według "słowniczka" wyrażeń ustawowych (art. 115 § 2 k.k.) są to okoliczności należące do zakresu strony przedmiotowej i strony podmiotowej czynu zabronionego, a więc odpowiadające koncepcji przedmiotowo-podmiotowej. Oznacza to, że o znikomości społecznej szkodliwości czynu przesądzić może jedynie przedmiotowo-podmiotowa, kompleksowa, ocena wymienionych przesłanek wartościowania czynu zabronionego, które łącznie wskazywać muszą na subminimalny ładunek tej szkodliwości (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 1997 r., II KKN 135/96,).

Stosownie do treści art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Należy podkreślić, że wymieniony w art. 115 § 2 k.k. katalog okoliczności wpływających na stopień społecznej szkodliwości czynu jest ustawowo zamknięty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2006 r., V KK 226/05, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 stycznia 2005 r., II AKa 455/04,). Trafnie dostrzega się, że wszystkich wymienionych przez ustawodawcę w art. 115 § 2 k.k. okoliczności nie można ujmować kumulatywnie, albowiem - z natury rzeczy - nie aktualizują się one jednocześnie.

Konsekwencje procesowe ustalenia znikomego stopnia społecznej szkodliwości wyodrębnione zostały jako przesłanka w art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k., nakazując po wszczęciu postępowania karnego jego umorzenie.

Jakkolwiek sąd rejonowy szacując stopień karygodności czynu zarzuconego oskarżonym nie odniósł się w sposób satysfakcjonujący skarżącego do wszystkich kwantyfikatorów przewidzianych w art. 115 § 2 k.k., to okoliczności inkryminowanego zdarzenia, motywacja z jaką działali oskarżeni, rozmiar wyrządzonej szkody, przemawiały za tym, aby uznać zachowanie oskarżonych za społecznie szkodliwe w stopniu znikomym.

Zważyć należy, iż D. M. i J. S. w inkryminowanym momencie działali pod wpływem silnych emocji, znajdowali się w szczególnej sytuacji motywacyjnej, która to została wytworzona przez intencjonalne zachowanie oskarżyciela prywatnego M. B. i jego kolegi K. K.. Ostatnio wymienieni bowiem z pełną premedytacją wrzucili do kojca dla psów, usytuowanego na posesji podsądnego D. M., ładunek piroteczniczny – petardę, powodując ujadanie i skomlenie przerażonych zwierząt ( do którego to ustalenia uprawniały poza wyjaśnieniami oskarżonych, wyniki oględzin posesji D. M., przeprowadzonych przez funkcjonariuszy policji, podczas których pies wyniósł w zębach z zagrody przedmiot w kształcie walca oraz opinia kryminalistyczna Komendy Wojewódzkiej Policji w Ł., potwierdzająca że tenże przedmiot mógł stanowić element obudowy materiału pirotechnicznego w postaci petardy ).

Swoją postawą małoletni chłopcy sprowokowali zatem do działania właścicieli psów, będących naocznymi obserwatorami bólu i cierpienia swoich pupili. Nie może zatem dziwić reakcja oskarżonych D. M. i J. S., którzy wzburzeni zaistniałą sytuacją postanowili dowiedzieć się, kto był sprawcą tego bulwersującego ich incydentu i z jakich przyczyn doprowadził do jego zaistnienia. Stąd też podjęli pościg za jego sprawcami, a po ich ujęciu próbując ustalić motywy takiego zachowania, chwytali i przytrzymywali ich za kurtki. Zatrzymani zaś – jak się wówczas okazało - M. B. i K. K. - wyszarpywali się z rąk oskarżonych, do czasu aż zostali przez nich puszczeni, zważywszy ,że ten ostatni okazał się im znanym małoletnim sąsiadem, mieszkającym nieopodal ich posesji, a drugi jego rówieśnikiem.

Obiektywna weryfikacja okoliczności zaistniałego zdarzenia i jego przebiegu wykazała więc, że podsądni swoim zachowaniem nie okazali zamiaru wyrządzenia krzywdy wyżej wymienionym piętnastolatkom. W tym kontekście nie bez znaczenia pozostaje treść opinii sądowo – lekarskiej wydanej przez Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej (...) w Ł., dająca podstawy do przyjęcia, że oskarżeni nie dokonali pobicia M. B. i K. K.. Wszak biegli jednoznacznie stwierdzili, że zakres obrażeń doznanych przez M. B. i K. K. nie pokrywał się z wersją przez nich podawaną, jakoby oskarżeni wielokrotnie zadawali im mnogie uderzenia pięściami w twarz, przewracali i rzucali ich na ziemię. Gdyby bowiem przyjąć taki wariant wydarzeń, to z punktu widzenia wiedzy specjalistycznej, obaj małoletni powinni byli doznać znacznie rozleglejszych obrażeń ciała, niż te które zostały wykazane. Tymczasem doznane przez nich skutki w zakresie zdrowia - w ocenie opiniujących - co najwyżej mogły powstać w wyniku ich wyszarpywania się z rąk dokonujących zatrzymania oskarżonych, już po ich ujęciu.

Co istotne, stwierdzone u M. B. zaczerwienienie gałki ocznej oka prawego, w ocenie biegłych lekarzy, nie pozostawało w związku z przedmiotowym zdarzeniem, a najpewniej jest pozostałością po opisywanej przez małoletniego operacji tego oka, przeprowadzonej niespełna dwa tygodnie przed zdarzeniem - w dniu 18 grudnia 2019 roku.

Tak więc sąd pierwszej instancji zasadnie ocenił doznane przez oskarżyciela prywatnego ( którym w przedmiotowej sprawie jest wyłącznie M. B. ) obrażenia w postaci otarcia naskórka na nosie na wysokości oczu oraz nieznacznie nasilony obrzęk prawej skroni i lewego policzka w okolicy nosa, jako powodujące naruszenie czynności narządu ciała na czas nie przekraczający 7 dni, kwalifikowane z art. 157 & 2 k.k., a więc mające charakter lekkich. Tak więc zakres doznanej przez wyżej wymienionego szkody ( w postaci krzywdy fizycznej ) był niewielki i wynikał z szamotaniny podjętej w celu uwolnienia się z uchwytu zatrzymującego jego osobę oskarżonego D. M., a nie z dokonanego na niego ataku i pobicia .

Nie ma racji skarżący podnosząc, że atak skierowany w okolice twarzy chłopca w okresie pooperacyjnym mógł skutkować poważnymi następstwami zdrowotnymi i realnie groził poniesieniem przez niego ciężkiej szkody. Po pierwsze, jak już wcześniej podniesiono wersja obu pokrzywdzonych o dokonanym na nich ataku ze strony oskarżonych okazała się niewiarygodna, a po drugie doznane przez nich obrażenia nie powodowały – zdaniem biegłych - bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu określonego w art. 158 & 1 k.k.

Nie może zasługiwać na akceptację stanowisko skarżącego, jakoby zachowanie małoletnich chłopców polegające na odpalaniu petard w dniu 31 grudnia – w Sylwestra było społecznie akceptowalne i całkowicie zrozumiałe. Czynności polegające na wywoływaniu efektów specjalnych są typowe dla godziny 24:00 wspomnianego dnia, a nie dla godziny 17:00 ( kiedy zaistniało zdarzenie ), a do ich zakresu społecznie akceptowalnego nie sposób zaliczać wrzucania odpalanych petard do miejsc przeznaczonych dla zwierząt, które z oczywistych względów panicznie boją się wystrzałów i wszelkich nadmiernych hałasów, o czym wie każdy, a tym bardziej nastoletnie już dziecko weterynarza ( czyli M. B. ).

Nie może ujść uwadze sądu, że zachowanie małoletnich w stosunku do psów oskarżonych nosiło znamiona znęcania nad zwierzętami, penalizowanego przez ustawę o ochronie zwierząt.

Reasumując, sposób i okoliczności popełnienia czynu, motywacja oskarżonych, cel ich działania, niewielki rozmiar szkody dobitnie świadczą o tym, że ich zachowanie nie zawierało w sobie znacznego ładunku ujemnej społecznej szkodliwości, jak to podnosi w swojej apelacji skarżący. Należało zatem przyjąć, że oskarżeni z przyczyn wymienionych w art. 1 § 2 k.k. nie popełnili zarzucanego im przestępstwa. Z tych też właśnie powodów sąd rejonowy podjął słuszną decyzję o umorzeniu postępowania, na podstawie art. 1 § 2 k.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, wbrew wywodom apelanta, przedstawiony został opis sposobu i okoliczności popełnienia czynu, postać zamiaru i motywacja jaką kierowali się oskarżeni , rozmiar i charakter naruszonego przez nich dobra prawem chronionego oraz rozmiar wyrządzonej szkody.

W realiach przedmiotowej sprawy, z uwagi na charakter zarzucanego czynu, nie mają zastosowania kwantyfikatory w postaci wagi naruszonych przez sprawców obowiązków, jak i rodzaju naruszonych reguł ostrożności i stopnia ich naruszenia.

Wniosek

wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest niezasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania wobec oskarżonych D. M. i J. S. z powodu znikomego stopnia szkodliwości społecznej zarzucanego im czynu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonym skargą prywatną sąd rejonowy wziął pod uwagę wszystkie okoliczności inkryminowanego zdarzenia i nadał im właściwe znaczenie. Brak jest powodów by kwestionować należyte uwzględnienie przez ten sąd kwantyfikatorów określonych w art. 115 & 2 k.k., a w konsekwencji podstawę faktyczną rozstrzygnięcia o umorzeniu postępowania z powodu uznania, że społeczna szkodliwość czynu jest znikoma.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O zasądzeniu od małoletniego oskarżyciela prywatnego M. B. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego P. B. kosztów pomocy prawnej świadczonej oskarżonym D. M. i J. S. w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie przepisów art. 636 § 1 k.p.k., § 11 ust. 2 pkt 4 i § 17 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późniejszymi zmianami).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik przedstawiciela ustawowego małoletniego oskarżyciela prywatnego M. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 08 grudnia 2021 roku w sprawie II K 516/21

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana