Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 375/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 14 lutego 2022 roku w sprawie II K 583/21.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

T. S.

fakt odbywania orzeczonych kar przez skazanego

wydruk z systemu NOE-SAD

102-110

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

wydruk z systemu NOE-SAD

wiarygodny, urzędowy dokument potwierdzający pobyt skazanego w izolacji penitencjarnej

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja skazanego T. S. bez wskazania zarzutów - jak wynika z analizy jej treści - wywodzi, że popełnianie przestępstw przez niego wynikało z choroby alkoholowej i dopiero pobyt w zakładzie karnym uzmysłowił mu ich konsekwencje, skazany wniósł o uwzględnienie przy rozstrzyganiu sprawy podjęcia przez skazanego terapii alkoholowej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował ogólne zasady prawa intertemporalnego określone w art. 4 § 1 k.k. (a nie przepisy szczególne określone w art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID – 19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID - 19 dotyczące w ust. 1 łączenia kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji - przed 24 czerwca 2020 roku i łączenia kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie nowelizacji - po 24 czerwca 2020 roku ) i wyprowadził prawidłowy wniosek, iż względniejszy dla skazanego jest stan prawny obowiązujący do 23 czerwca 2020 roku.

W toku kontroli odwoławczej po przeprowadzeniu przez sąd II instancji z urzędu badania aktualności stanu faktycznego, w szczególności po przeanalizowaniu wydruku z systemu NEO – SAD okazało się, że kara orzeczona prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego we Włoszczowie wydanym w sprawie II K 146/19 została przez skazanego T. S. w całości wykonana.

Zgodnie z treścią art. 85 § 1 i 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 23 czerwca 2020 roku, węzłem kary łącznej można łączyć jedynie kary podlegające wykonaniu, a nie już odbyte. Takie jest też ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 07 maja 2020 roku w sprawie I KK 108/19 ( Lex nr 3207782), który zawiera tezę „Zgodnie z art. 85 § 2 k.k. podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu (z zastrzeżeniem art. 89 k.k.), w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, za które wymierzono kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Wymogów powyższego przepisu nie spełnia kara, której wykonanie zostało w całości zakończone”. Ta okoliczność doprowadziła do tego, że zaskarżony wyrok należało zmienić poprzez ukształtowanie na nowo orzeczenia o karze łącznej oraz umorzenie postępowania w zakresie niepodlegającej łączeniu kary orzeczonej w sprawie II K 146/19.

Stąd Sąd Okręgowy w ramach korekty zaskarżonego wyroku uchylił rozstrzygnięcie o karze łącznej zawarte w punkcie 1 i połączył skazanemu kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w punktach III i IV, tj. kary orzeczone i podlegające wykonaniu w sprawach II K 10/21 i II K 342/21.

Wymiar kary łącznej określony został z zastosowaniem tej samy zasady, która legła u podstaw orzeczenia o karze łącznej w zaskarżonym wyroku, a więc wedle zasady mieszanej. Sąd Okręgowy podobnie jak i sąd rejonowy nie widział podstaw, jakoby skazany zasłużył na wymierzenie mu kary łącznej na zasadzie całkowitej absorpcji.

Słusznie podnosi się w orzecznictwie, że „zastosowanie zasady absorpcji, asperacji czy kumulacji przy orzekaniu zarówno kary łącznej, jak i wydawaniu wyroku łącznego uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, objętymi tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski jest związek przedmiotowo-podmiotowy łączący te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione". Wskazuje się nadto, iż decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, a popełnienie więcej niż dwóch przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji" (Komentarz do art. 85 kodeksu karnego G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas. J. Majewski. J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I, Zakamycze 2004, wyrok SA w Łodzi z 20 września 2001 r., II Aka 154/01).

Mając na względzie powyższe, zważyć należy, iż jakkolwiek przestępstwa, za które wymierzono skazanemu kary pozbawienia wolności podlegające łączeniu w sprawach II K 10/21 i II K 342/21 Sądu Rejonowego w Radomsku godziły w to same dobro prawne – bezpieczeństwo w komunikacji, to jednak popełnione zostały w znacznym odstępie czasu (dziewięciu miesięcy). Zatem bliskość podmiotowo – przedmiotowa tych czynów nie jest na tyle ścisła, ażeby można było zastosować zasadę absorpcji.

Nie można też przyjąć aby to poprawne zachowanie skazanego w warunkach zakładu karnego, w tym poddanie się procesowi leczenia choroby alkoholowej, było fundamentalną przesłanką dla wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie pełniej absorpcji. Skazany w warunkach zakładu karnego zachowuje się tak, jak oczekuje się tego od osób przebywających w jednostkach penitencjarnych. Akcentując zapewnienia o rezygnacji z drogi przestępstwa, woli zmiany sposobu życia, T. S. pomija jednak kilkukrotną karalność. Przy czym zauważenia wymaga, że kara łączna orzekana w wyroku łącznym jest swojego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w okresie czasu objętym skazaniami. Ma likwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym wynikłą z kilkakrotnych skazań. Nie jest to natomiast sposób na premię dla sprawcy większej ilości przestępstw (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2007 roku, II AKa 183/07, Legalis numer 96362).

Z tych też względów sąd odwoławczy mając na względzie regulację przepisu art. 85 a k.k. (formułującego zasadę uwzględniania przede wszystkim celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa) wymierzył mu karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przy czym, zważyć należy, iż stosując tą samą zasadę jaką zastosował sąd meriti - nawet przy uwzględnieniu wykonania jednej z kar objętych wyrokiem łącznym - sąd odwoławczy miał możliwość zważywszy na kierunek apelacji skazanego wymierzyć mu karę maksymalnie 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności, a zatem w istocie sąd odwoławczy rozstrzygnął w tym przypadku zdecydowanie na korzyść skazanego, obniżając wymiar kary łącznej do wskazanego poziomu 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Tak ukształtowana represja karna stwarza realne możliwości osiągnięcia korzystnych efektów poprawczych w zachowaniu skazanego, a nadto kara w tym wymiarze będzie oddziaływała właściwie na społeczeństwo, osiągając w ten sposób cele prewencji ogólnej, poprzez odstraszanie innych od popełniania przestępstw.

Ingerencji Sądu Okręgowego wymagało również ujęte w punkcie 1 wyroku rozstrzygnięcie w zakresie łącznego środka karnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Mając na względzie ogólne dyrektywy wymiaru środków karnych oraz ich funkcję prewencyjną oraz wychowawczą, a także stosując taką samą zasadę jak w przypadku kary zasadniczej, Sąd Okręgowy obniżył ten środek do 7 lat. Orzeczony we wskazanym wymiarze zakaz prowadzenia pojazdów stanowić będzie dla skazanego wymierną i odczuwalną dolegliwość, uświadomi mu także wagę naruszonego dobra chronionego prawem i naganność jego zachowania, jak również konieczność bezwzględnego podporządkowania się ustanowionym zasadom ruchu drogowego, tym samym spełni oczekiwane rezultaty wychowawcze i zapobiegawcze wobec skazanego. Ponadto okres na jaki został ten środek orzeczony będzie wystarczający, aby zrealizować cele ogólnoprewencyjne.

Wniosek

Wniosek o rozpoznanie odwołania od wyroku i możliwość szybszego powrotu na wolność - a zatem wnioskować należy, iż skazany postulował o wymierzenie kary w mniejszym wymiarze niż uczynił to Sąd I instancji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek częściowo zasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd odwoławczy uwzględnił fakt, że skazany T. S. w okresie od dnia 01.07.2021 r. do dnia 27.04.2022 r. odbył w całości karę 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego we Włoszczowej z dnia 27.08.2019 r. w sprawie II K 146/19.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

W związku z brzmieniem art. 85 § 2 k.k. (obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 23 czerwca 2020 r.) w sprawach dotyczących wydania wyroku łącznego sąd odwoławczy jest zobowiązany do badania z urzędu, czy w czasie po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji nie doszło do zmiany stanu faktycznego na skutek wykonania w całości choćby jednej z kar podlegających łączeniu, lub powstania stanu braku możliwości wykonania kary (np. wobec upływu terminu z art. 75 § 4 k.k.), a jeżeli taką zmianę stwierdzi, ma obowiązek ją uwzględnić (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10.10.2017 r., II KK 184/17; z dnia 27.06.2019 r., V KK 235/18, z dnia 23.01.2019 r., V KK 516/18, z dnia 21.05.2020 r., II KK 89/20, Legalis; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.06.2018 r., I KZP 3/18, Legalis).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy rozstrzygnięć zawartych w punktach od 3 do 4.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zasadne jest umorzenie postępowania na podstawie art. 572 k.p.k. w zakresie objęcia karą łączną kary pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego we Włoszczowie z dnia 08.12.2020 r. w sprawie II K 269/20, którym orzeczono wobec skazanego karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, wobec jej wykonania w całości w okresie od dnia 01.02.2021 r. do dnia 01.07.2021 r. Jednocześnie wobec sytuacji osobistej i materialnej skazanego słusznym było jego zwolnienie w całości od kosztów sądowych.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez:

- uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 wyroku o karze łącznej pozbawienia wolności;

- wymierzenie oskarżonemu kary łącznej w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- obniżenie łącznego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego do 7 lat,

- ustalenie, że wyroki opisane w punktach III i IV w pozostałym zakresie podlegają odrębnemu wykonaniu,

- umorzenie postępowania w części dotyczącej wydania wyroku łącznego wobec skazanego obejmującego prawomocne skazanie na karę pozbawienia wolności wyrokiem opisanym w punkcie I,

- uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody dokonania zmiany zaskarżonego wyroku zostały szczegółowo przedstawione w punktach 3.1. i 4.1. niniejszego uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu T. S. z urzędu w postępowaniu odwoławczym zasądzone zostały na rzecz obrońcy od Skarbu Państwa na podstawie § 17 ust. 5 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019r., poz. 18 ze zm.).

IV

Stosownie do art. 624 § 1 k.p.k., mając na względzie sytuację osobistą (długotrwały pobyt w izolacji penitencjarnej) i możliwości finansowe skazanego K. S. (aktualnie brak dochodów) Sąd Odwoławczy zwolnił go od obowiązku zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Skazany T. S..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 14 lutego 2022 roku w sprawie II K 583/21.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana