Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 409/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 23 marca 2022 roku w sprawie II K 27/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej ograniczenia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zrzut jest bezzasadny. Sąd Rejonowy wymierzając karę prawidłowo rozważył i zastosował przesłanki z art. 85 a kk. Przyjął w odpowiednim stopniu zasadę asperacji. Wymierzona kara łączna nie mogła być niższa, przede wszystkim z uwagi na uprzednią wielokrotną karalność skazanego. Należy również pamiętać, że łączone kary orzeczone zostały za przestępstwa popełnione w warunkach recydywy podstawowej. Skoro skazany notorycznie popełniał przestępstwa, nie byłoby zasadne zastosowanie przy łączeniu kar zasady absorbcji, ani zasady asperacji do pełnej absorbcji zbliżonej, bo kara łączna nie może być swoistą nagrodą prowadzącą do łagodzenia konsekwencji wielokrotnego łamania prawa.

Wniosek

O złagodzenie kary łącznej poprzez obniżenie jej do 11 miesięcy ograniczenia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to powyżej omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd Okręgowy dodatkowo ujął w wyroku skazanie na karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie z dnia 10 marca 2020 roku w sprawie II K 1237/19/K prawomocnym od dnia 21 grudnia 2020 roku za czyny zakwalifikowane z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 § 2 kk w zw. z art. 31 § 2 kk popełnione w dniu 5 stycznia 2019 roku i na podstawie art. 572 kpk umorzył w tym zakresie postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Na wstępie, niejako dla "oczyszczenia przedpola" do dalszych rozważań, Sąd Okręgowy zaznacza, że zastosowanie przez Sąd Rejonowy w tej sprawie przepisów obecnie obowiązujących było słuszne, albowiem nie było podstaw do zastosowania art. 4 § 1 kk i sięgania po przepisy obowiązujące przed nowelizacją Kodeksu Karnego, która weszła w życie w dniu 24 czerwca 2020 roku. Dyspozycję art. 4 § 1 kk należałoby zastosować w sytuacji, w której część kar podlegających łączeniu uprawomocniłaby się przed wejściem w życie zmian ustawodawczych z 24 czerwca 2020 roku, a część po tej dacie – wówczas bada się, który ze stanów prawnych będzie względniejszy dla skazanego. Ustawodawca bowiem wyłączył stosowanie art. 4 § 1 kk wprowadzając w art. 81 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku nowelizującej w tym zakresie Kodeks Karny regulację, odnoszącą się jedynie do dwóch sytuacji, a mianowicie do takiej, w której wszystkie kary prawomocnie orzeczono przed dniem wejścia w życie tej ustawy i takiej, w której wszystkie te kary uprawomocniły się po tej dacie. Zatem ustawodawca odnosi się do kar podlegających ewentualnemu łączeniu – jeżeli skazany jest co prawda skazywany wcześniejszymi wyrokami ( prawomocnymi przed dniem 24 czerwca 2020 roku), oraz wyrokami uprawomocnionymi po tej dacie, ale orzeczone wyrokami uprawomocnionymi do dnia 24 czerwca 2020 roku kary nie podlegałyby łączeniu z karami orzeczonymi wyrokami uprawnionymi po tej dacie ani na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, ani na gruncie przepisów „starych”, to nie ma miejsca na stosowanie art. 4 § 1 kk, albowiem w takiej sytuacji zgodnie z art. 81 ust. 2 w/w ustawy Civodowej stosowanie tego przepisu jest wyłączone, a do orzekania w przedmiocie wyroku łącznego należy zastosować przepisy „nowe”.

Odmienne stanowisko doprowadziłoby do absurdalnej sytuacji, w której nie można by zastosować aktualnego stanu prawnego dopóki wyroki uprawomocnione przed dniem 24 czerwca2020 roku nie uległyby zatarciu. W sytuacji, gdyby orzeczono nimi karę pozbawienia wolności, to zatarcie nie mogłoby nastąpić przed upływem 10 lat od wykonania takiej kary, a w dodatku wobec zasady równoczesności zatarcia wszystkich skazań każde kolejne przesuwałoby moment zatarcia. Oznacza to, że taki wyrok wydany przed dniem 24 czerwca 2020 roku mógłby widnieć w danych o karalności skazanego ( w przypadku recydywistów penitencjarnych) przez dziesięciolecia ( żeby daleko nie szukać skazany w tej sprawie jest najlepszym przykładem działania tej zasady, jego imponująca rozmiarami karta karna sięga skazań sprzed kilkunastu lat).

Taką właśnie sytuację mamy w analizowanej sprawie. Skazany jest karany wielokrotnie, ale z całej litanii jego licznych wyroków kary orzeczone wyrokami uprawomocnionymi przed dniem 24 czerwca 2020 roku nie mogą łączyć się z karami orzeczonymi wyrokami późniejszymi ani na gruncie przepisów „starych”, bo wszystkie zostały już wykonane, ani na gruncie przepisów „nowych”, bo nie zachodzi zbieg temporalny ( kolejne czyny zostały popełnione już po wydaniu poprzednich wyroków).

Zatem należało rozważać jedynie połącznie trzech ( a nie dwóch, jak wynika z zaskarżonego wyroku) kar orzeczonych wyrokami uprawomocnionymi po dniu 24 czerwca 2020 roku i do ich łącznia zastosować przepisy obecnie obowiązujące.

Wśród licznych wyroków dotyczących skazanego większość uprawomocniła się przed dniem 24 czerwca 2020 roku, a orzeczone nimi kary zostały wykonane. Jednak trzy wyroki uprawomocniły się po tym dniu i orzeczone nimi kary podlegały ze sobą łączeniu na podstawie przepisów obecnie obowiązujących, albowiem dotyczyły przestępstw popełnionych zanim zapadł pierwszy z tych wyroków.

W szczególności:

pominięty przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku łącznym w/w wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie z dnia 10 marca 2020 roku w sprawie II K 1237/19/K prawo mocny od dnia 21 grudnia 2020 roku dotyczył czynów popełnionych w dniu 5 stycznia 2019 roku,

opisany w punkcie I komparycji zaskarżonego wyroku łącznego wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 26 sierpnia 2020 roku w sprawie II K 1145/19/S dotyczył przestępstwa popełnionego w dniu 15 marca 2019 roku,

opisany w punkcie II komparycji zaskarżonego wyroku łącznego wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 22 października 2020 roku w sprawie II K 447/20 dotyczył przestępstwa popełnionego w dniu 28 czerwca 2018 roku.

Co do tych trzech wyroków zastosowanie mają przepisy obowiązujące po dniu 24 czerwca 2020 roku, albowiem uprawomocniły się one po tej dacie ( a zgodnie z art. art. 81 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku nowelizującej w tym zakresie Kodeks Karny to data prawomocności, a nie wydania wyroku, jest wyznacznikiem stosowania tych przepisów). Wszystkie przestępstwa, których te wyroki dotyczą, popełnione zostały przed dniem 10 marca 2020 roku, a więc przed dniem wydania wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie w sprawie II K 1237/19/K. N ie ma również znaczenia, że kara orzeczona tym wyrokiem została już wykonana, albowiem na gruncie obecnie obowiązujących przepisów nie jest to przeszkodą do orzekania kary łącznej, co liter alnie wynika z dyspozycji art. 91 a kk.

Zatem Sąd Rejonowy powinien rozważać i opisać w wyroku łącznym wszystkie trzy w/w wyroki i podjąć decyzję co do kar jednostkowych nimi orzeczonych, bo wszystkie formalnie podlegały łączeniu. Oczywiście istniał powód, aby nie łączyć kary orzeczonej w/w wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie w sprawie II K 1237/19/K z pozostałymi dwiema karami opisanymi powyżej ( które w zaskarżonym wyroku łącznym ze sobą połączono) - ale wymagało to wydania orzeczenia o umorzeniu postępowania w tym zakresie na podstawie art. 572 kpk. Powodem tym jest to, że wyrokiem tym ( tj. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie w sprawie II K 1237/19/K) orzeczono karę bezwzględną pozbawienia wolności, a pozostałymi dwoma w/w wyrokami kary ograniczenia wolności, a Sąd Rejonowy orzekł karę łączną o charakterze wolnościowym ( tj. karę łączną ograniczenia wolności). Tymczasem, gdyby chciał połączyć również karę z w/w wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie w sprawie II K 1237/19/K, (czemu wykonanie tej kary nie stało na przeszkodzie, co zostało powyżej omówione), to zgodnie z art. 87 § 1 kk musiałby orzec jako karę łączną karę pozbawienia wolności ( i zaliczyć na jej poczet okres kary odbytej w sprawie II K 1237/19/K). Pomijając nawet kwestię, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego Sąd Rejonowy nie był zobligowany do takiego rozstrzygnięcia, to obecnie nie jest ono możliwe z uwagi na kierunek apelacji wyłącznie na korzyść skazanego ( w przeciwnym razie należałoby orzekać karę łączną bezwzględnego pozbawienia wolności, a że aktualnie skazany jest już na wolności i będzie miał do odbycia jedynie karę wolnościową orzeczoną zaskarżonym wyrokiem łącznym, byłoby to orzeczenie na jego niekorzyść). Jed nak w takiej sytuacji nie można było po prostu pominąć milczeniem wyroku w sprawie II K 1237/19/K, tylko należało umorzyć postępowanie w tym zakresie. Pominięcie takiego rozstrzygnięcia mogłoby mieć daleko idące konsekwencje w przyszłości, np w razie konieczności wydawania nowego wyroku łącznego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Okręgowy dodatkowo ujął w wyroku skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie z dnia 10 marca 2020 roku w sprawie II K 1237/19/K i na podstawie art. 572 kpk umorzył w tym zakresie postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

Zwięźle o powodach zmiany

Było to powyżej obszernie omówione.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu wynagrodzenie zgodnie z § 4 ust. 1, 2 i 3 i § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714) tj. z dnia 30 listopada 2018 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 18). W związku z nakładem pracy obrońcy w sporządzenie apelacji i jego wkładem w przyczynienie się do wyjaśnienia na etapie odwoławczym okoliczności faktycznych, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych Sąd Okręgowy podwyższył stawkę minimalną wynagrodzenia do 150 % zgodnie z § 4 ust. 2 w/w rozporządzenia.

Sąd brał pod uwagę (zgodnie z wnioskiem obrońcy) wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 roku w sprawie SK 66/19 i akceptuje stwierdzenie niekonstytucyjności różnicowania stawek wynagrodzenia dla obrońców i pełnomocników z urzędu i z wyboru - ale po pierwsze, z orzeczenia tego zdaniem Sądu Okręgowego nie wynika obowiązek podwyższenia wynagrodzeń dla obrońców i pełnomocników z urzędu, tylko postulat zrównania tych wynagrodzeń ( wszak równać można w dół, a niekoniecznie w górę), więc przywrócenie porządku konstytucyjnego nie musi wiązać się z podwyższaniem wynagrodzeń dla obrońców i pełnomocników z urzędu, tyko z obniżeniem ich dla obrońców pełnomocników z wyboru. Po drugie, w kolejnym orzeczeniu, tj. postanowieniu z dnia 29 kwietnia 2020 r. w sprawie S 1/20, Trybunał Konstytucyjny zasygnalizował konieczność zmian przepisów rozporządzenia tak, aby zrównać wysokość tych wynagrodzeń, z czego wynika, że orzeczenia te same w sobie nie stanowią bezpośredniej podstawy do zasądzania wyższych wynagrodzeń obrońcom i pełnomocnikom z urzędu, tylko stanowią sygnał dla prawodawcy, aby dokonał zmian legislacyjnych.

4

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono skazanego od kosztów sądowych za drugą instancję kierując się jego złą sytuacją finansową.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

kara łączna

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana