Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 sierpnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sylwia Durczak-Żochowska

Sędziowie: Artur Fornal

Marcin Winczewski

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2022 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy upadłościowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości z siedzibą w B.

na skutek zażalenia wierzycieli:

1.  (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.,

2.  R. G.,

3.  (...) spółki jawnej w B.,

4.  (...) Spółki akcyjnej w B.,

5.  (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.,

6.  Z. L.,

7.  H. i E. G.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia
13 kwietnia 2022 r., sygn. akt XV GUp 484/21

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

Marcin Winczewski Sylwia Durczak - Żochowska Artur Fornal

Sygn. akt VIII Gz 95/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt XV GUp 484/21, Sąd Rejonowy umorzył postępowanie upadłościowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości z siedzibą w B. na podstawie art. 361 ust. 1 pkt 2 prawa upadłościowego, tj. z uwagi na brak wpłaty przez wierzycieli zaliczek w pełnej wysokości oraz brak płynnych funduszy na koszty postepowania upadłościowego.

Sąd Rejonowy wskazał w uzasadnieniu, że 10 stycznia 2022 r. syndyk złożył wniosek o zobowiązanie wnioskodawców (...) sp. z o.o. w S. oraz (...) sp. z o.o. w W. do solidarnej wpłaty zaliczek na koszty postepowania upadłościowego po 10.000 zł. Sąd Rejonowy postanowieniem z 1 lutego 2022 r. wezwał do uiszczenia w terminie dwóch tygodni zaliczek: HOTEL (...) sp. z o.o. w S. w kwocie 85.510 zł oraz (...) sp. z o.o. w W. w kwocie 14.490 zł. Sąd wskazał, że stan masy upadłości na dzień 31.12.2021 r. wynosił 1.189,08 zł. W dniu 9 lutego 2022 r. (...)wniósł o rozłożenie zaliczki na raty po 20.000 zł płatne co 2-3 miesiące. W dniu 7 marca 2022 r. syndyk poinformował sędziego-komisarza, że wierzyciel (...) wpłacił 22 lutego 2022 r. kwotę 20.000 zł, natomiast drugi wierzyciel nie wpłacił zaliczki. Zamiast tego, wierzyciel (...) sp. z o.o. dokonał wpłaty 15.000 zł na koszty postępowania upadłościowego. Syndyk poinformował też, że dokonane wpłaty pozwoliły na zaspokojenie najpilniejszych kosztów postępowania upadłościowego.

Zdaniem Sądu Rejonowego, z uwagi na uiszczenie niepełnej zaliczki przez wierzyciela (...) sp. z o.o., nadal brak jest w masie upadłości płynnych środków na koszty postępowania upadłościowego. Z informacji nadesłanej przez syndyka wynikało bowiem, że wpłacone kwoty – łącznie 35.000 zł zostały już wydatkowane na najpilniejsze koszty postępowania. W masie upadłości znowu zatem brakuje środków, co świadczy także o zasadności wysokości kwoty zaliczek, o które wezwał sędzia-komisarz.

Odnosząc się do wniosku (...) sp. z o.o. o rozłożenie zaliczki na raty, Sąd Rejonowy postanowił go nie uwzględnić z uwagi na postulat szybkiego i sprawnego prowadzenia postępowania upadłościowego. Podał, że syndyk potrzebuje natychmiast środków na przeprowadzenie m.in. układu. Przeciąganie czasu trwania postępowania przez oczekiwanie na wpłatę zaliczek będzie generowało kolejne koszty masy upadłości.

Zażalenia na powyższe postanowienie złożyło siedmiu wierzycieli:

1.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (członek rady wierzycieli), który zarzucił, że wierzyciele wezwani do uiszczenia zaliczek mają rozbieżne interesy z innymi wierzycielami biorącymi udział w postępowaniu i świadomie nie wykonali postanowienia Sądu, gdyż zależało im na umorzeniu postępowania upadłościowego. Wskazał też na konieczność uwzględnienia interesu społecznego ponad 100 wierzycieli (...) sp. z o.o. w upadłości,

2.  R. G. (członek rady wierzycieli), który zarzucił naruszenie:

- art. 232 ust. 1 Prawa upadłościowego poprzez niezwołanie zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczek na koszty postępowania, co spowodowało ustalenie zaliczek na bardzo wysokim poziome i zobowiązanie do ich zapłaty wierzycieli, którzy częściowo nie byli w stanie ich wpłacić,

- art. 361 ust 1 pkt 2 Prawa upadłościowego poprzez jego przedwczesne zastosowanie, mimo istnienia innych źródeł płynnych funduszy masy upadłości, a także wniosku o rozłożenie na raty zaliczki, która ostatecznie została wpłacona w całości przez (...) sp. z o.o. Dodał też, że skarżący wpłacił 1.000 zł, a także wierzyciele H. i E. G. – również 1.000 zł,

3.  (...) spółka jawna w B., który zarzucił naruszenie:

- art. 361 ust 1 pkt 2 Prawa upadłościowego poprzez przyjęcie, że wpłacenie niepełnej kwoty zaliczki oznacza brak płynnych funduszy masy upadłości, podczas gdy w dniu 13 kwietnia 2022 r. na rachunku masy znajdowały się środki, a na dzień złożenia zażalenia w masie upadłości znajduje się suma 113.233,54 zł,

- art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. oraz art. 299 Prawa upadłościowego poprzez przyjęcie stanu środków masy upadłości na dzień 31.12.2021 r., podczas gdy postanowienie powinno uwzględniać stan rzeczy istniejący w chwili jego wydawania i to nie tylko stan środków, ale również wysokość planowanych wydatków w najbliższym czasie, a także wysokość wpływów w najbliższym czasie,

- art. 232 ust. 1 w zw. z art. 361 ust 1 pkt 2 Prawa upadłościowego poprzez przyjęcie, że zasadna była decyzja sędziego-komisarza zobowiązująca do wpłaty 100.000 zł zaliczki, podczas gdy syndyk wnioskował o zaliczkę w kwocie 20.000 zł,

4.  (...) SA w B., który wskazywał, że upadły posiada majątek pozwalający na dalsze prowadzenie postępowania upadłościowego,

5.  (...) sp. z o.o. w S., który zarzucił naruszenie:

- art. 361 ust 1 pkt 2 Prawa upadłościowego poprzez umorzenie postępowania, mimo że nie było ku temu podstaw, gdyż w masie znajdowały się środki pozwalające na prowadzenie postępowania,

- art. 229 Prawa upadłościowego w zw. z art. 233 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie w chwili wydawania postanowienia istniejącego stanu rzeczy, tj. środków zgromadzonych na rachunku bankowym syndyka,

- art. 205 ust. 1 w zw. z art. 299 Prawa upadłościowego w zw. z art. 3 k.p.c. poprzez niezwrócenie się do Rady Wierzycieli i syndyka z prośbą o wyrażenie opinii w sprawie stanu funduszów masy upadłości, podczas gdy zakres skomplikowania sprawy, ważny interes publiczny, jak również brak aktualnych informacji posiadanych przez Sąd, obligowały do takich kroków,

- art. 299 Prawa upadłościowego w zw. z art. 166 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez odmowę rozłożenia zaliczki na raty, w sytuacji w której istniały ważne przesłanki uzasadniające uwzględnienie wniosku wierzyciela,

- art. 2 w zw. z art. 299 Prawa upadłościowego w zw. z art. 6 k.p.c. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji poprzez prowadzenie postępowania wbrew postulatom wyrażonym w powołanych przepisach, szczególnie przez brak rozpatrzenia przez kilka miesięcy wniosku wierzyciela o rozłożenie zaliczki na raty, podczas gdy z całokształtu sprawy wynika, że natychmiastowe rozpatrzenie wniosku skutkowałoby stałymi wpływami środków na rachunek bankowy syndyka,

- art. 2 w zw. z art. 232 w zw. z art. 425b Prawa upadłościowego poprzez zobowiązanie do zapłaty zaliczki wierzyciela - (...) sp. z o.o. w W., co do którego Sąd wie, że pozostaje w otwartym konflikcie z wierzycielem, jak również nie jest zainteresowany wykonaniem układu,

6.  Z. L., która podniosła te same zarzuty co wierzyciel (...) sp. z o.o., a dodatkowo zarzuciła zaniechanie wyjaśnienia z syndykiem obciążeń hipotecznych ciążących na nieruchomości, które w znacznej części podlegają wykreśleniu z mocy prawa, a co do pozostałych nabywcy mieszkań mają de facto promesę na bezobciążeniowe wyodrębnienie lokalu, poza tym pominiecie, że hipoteki to dodatkowe zabezpieczenia nabywców mieszkań, stąd nie stanowią one jakiejkolwiek przeszkody w przeprowadzeniu skutecznego postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu,

7.  H. i E. G., którzy podnieśli takie same zarzuty jak R. G., a ponadto zarzucili naruszenie art. 2 ust. 1 Prawa upadłościowego poprzez pominięcie zasady prymatu interesu ogółu wierzycieli w postepowaniu upadłościowym i umorzenie postępowania, czym de facto uniemożliwiono zaspokojenie większości wierzycieli, którzy mieliby szanse na zaspokojenie swoich wierzytelności w postępowaniu układowym.

Skarżący wnosili o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do dalszego prowadzenia przez Sąd pierwszej instancji, a także o zasądzenie na ich rzecz od upadłego kosztów postępowania zażaleniowego.

Ponadto wnosili o przeprowadzenie dodatkowych dowodów z dokumentów potwierdzających dokonanie wpłaty zaliczki przez (...) sp. z o.o. na kwotę 65.000 zł, przelewów dokonanych przez R. G. oraz H. i E. G. po 1.000 zł, salda konta upadłego na dzień 29.04.2022 r. Część wierzycieli wniosła o przesłuchanie syndyka oraz przedstawiciela wierzyciela na te same okoliczności, a także dla wykazania postawy poszczególnych wierzycieli. Domagali się także uchylenia postanowienia w ramach autokontroli.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie podlegało uchyleniu.

Przystępując do rozważań w niniejszej sprawie należy zwrócić uwagę, że głównym celem postępowania upadłościowego, stosownie do art. 2 ust. 1 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 - t.j. ze zm., dalej: p.u.), jest zaspokojenie wierzycieli ze środków uzyskanych przez syndyka masy upadłości z likwidacji majątku upadłego poprzez jego spieniężenie. Ponadto, zgodnie z art. 425 lit. b) p.u., celem ustanowienia odrębnego postępowania upadłościowego prowadzonego wobec dewelopera jest doprowadzenie do zaspokojenia nabywców w drodze przeniesienia na nich własności lokali, o ile racjonalne względy na to pozwolą.

Ochrona nabywców lokali wyraża się tendencją ustawodawcy, aby w razie wdrożenia postępowania upadłościowego w odniesieniu do dewelopera zapewnić takim nabywcom otrzymanie przez nich mieszkania lub domu jednorodzinnego objętego umową deweloperską albo odzyskanie jego wartości. Z tych przyczyn postępowanie upadłościowe powinno być nakierowane na kontynuację przedsięwzięcia deweloperskiego, przejęcie przedsięwzięcia deweloperskiego i jego kontynuację przez nowego inwestora albo likwidację nieruchomości, na której prowadzone jest przedsięwzięcie deweloperskie, i zaspokojenie nabywców na zasadach analogicznych do wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo. Ustawodawca daje również możliwość zawarcia układu w postępowaniu upadłościowym, którego celem będzie zaspokojenie praw nabywców lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych. Wybór właściwego sposobu i trybu zaspokojenia roszczeń nabywców zależy od konkretnych okoliczności faktycznych, w szczególności możliwości realizowania po ogłoszeniu upadłości przedsięwzięcia deweloperskiego (zob. D. Chrapoński [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, red. A. J. Witosz, Warszawa 2021, Komentarz do art. 425 lit. b).

Umorzenie postępowania upadłościowego jest stwierdzeniem niemożności dalszego prowadzenia i osiągnięcia celu postępowania. Umorzenie jest zatem wyjątkiem w prawidłowym biegu postępowania, a podstawy umorzenia powinny być interpretowane ściśle (zob. P. Zimmerman, Komentarz do art. 361 Prawa Upadłościowego, Legalis 2022, wyd. 7). Zbadanie zasadności umorzenia postępowani,a w tym konieczności podjęcia przez Sąd odpowiednich czynności poprzedzających podjęcie decyzji o umorzeniu, powinno być rozpatrywane w kontekście osiągnięcia powyższych celów postępowania, badanych w indywidualnych okolicznościach konkretnej sprawy.

Trzeba zwrócić uwagę, że w rozpoznawanym przypadku sędzia-komisarz wyraził zgodę na dalsze prowadzenie przedsięwzięcia deweloperskiego przez syndyka, co świadczy o tym, iż racjonalne względy wskazywały, że było to ekonomicznie uzasadnione i istniały szanse na jego ukończenie.

Podstawę umorzenia postępowania upadłościowego stanowił w rozpoznawanej sprawie wyłącznie art. 361 ust. 1 pkt 2 p.u., obligujący sąd do tej decyzji w sytuacji, jeżeli wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty.

W toku niniejszego postępowania sędzia-komisarz w celu pozyskania funduszy na prowadzenie postępowania upadłościowego zmierzającego do zawarcia układu w postępowaniu upadłościowym, zobowiązał największych wierzycieli do złożenia zaliczek na koszty postępowania. Jednakże, jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, wierzyciele żądanych zaliczek w pełni nie uiścili w zakreślonym terminie. Sąd Rejonowy decyzję o wezwaniu dwóch wierzycieli o zaliczkę podjął na wniosek syndyka, ale już jej wysokość określił samodzielnie – w wysokości pięć razy wyższej niż wnioskował o to syndyk.

Przepis art. 232 p.u. wyraźnie nakazuje sędziemu-komisarzowi, w przypadku zaistnienia potrzeby, w sytuacji braku „płynnych funduszy" masy upadłości, zwołanie zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na koszty postępowania albo zobowiązanie do złożenia zaliczki na koszty postępowania wierzycieli mających największe wierzytelności, których łączna wysokość wynosi co najmniej 30% ogólnej sumy wierzytelności przypadających wierzycielom uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu. Wybór podjęcia jednej ze wskazanych czynności pozostaje w granicach dyskrecjonalnej władzy sędziego, przy czym powinien on brać pod uwagę m.in. opisane wyżej cele postępowania upadłościowego, a więc również interes nabywców lokali, a nie wyłącznie automatycznie kierować się dyrektywą przeciwdziałania przewlekaniu postępowania.

W ocenie Sądu II Instancji, rację należało przyznać skarżącym, którzy zarzucili, że podjęcie decyzji o umorzeniu postępowania nastąpiło co najmniej przedwcześnie, bez szczegółowego zbadania sytuacji finansowej masy upadłości w chwili wydania zaskarżonego postanowienia, a także bez odniesienia się do przewidywanych kosztów postępowania i możliwości ich zaspokojenia.

Należy zwrócić uwagę, że samo niewykonanie zobowiązania wierzycieli do złożenia zaliczek nie powoduje konieczności umorzenia postępowania, o ile są inne środki na prowadzenie tego postępowania. Stan funduszów masy upadłości musi być oceniany z uwzględnieniem realnie istniejących w momencie orzekania składników majątku. Sąd pierwszej instancji zresztą powołał w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia ugruntowane stanowisko doktryny, zgodnie z którym „niewpłacenie zaliczek przez wszystkich wierzycieli lub wpłacenie przez nich niepełnej zaliczki nie jest jednak wystarczającą podstawą do umorzenia postępowania. Każdorazowo sąd, w myśl art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 229 pr. upadł., uwzględnia dyspozycję art. 361 ust. 1 pkt 2 pr. upadł., który in fine stanowi, że umorzenie jest niezbędne, jeżeli brak jest płynnych funduszów, które mimo wpłaty niepełnej sumy zaliczek mogą zostać zasilone z innych źródeł” (zob. A. Torbus [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, red. A. J. Witosz, Warszawa 2021, Komentarz do art. 361). W literaturze słusznie wskazuje się, że „nie jest wykluczone prowadzenie postępowania przy częściowym uiszczeniu zaliczki, byleby wystarczała ona na pokrycie kosztów postępowania, aż do chwili zlikwidowania "niepłynnych" składników masy upadłości i wpływu środków z ich zbycia do masy upadłości. Nie jest natomiast dopuszczalne prowadzenie postępowania po częściowym uiszczeniu zaliczki, jeżeli już w tej chwili wiadomo, że składniki majątku upadłego wolne od obciążeń nie wystarczą, po ich wprowadzeniu do masy i spieniężeniu, na całkowity zwrot zaliczki i pokrycie pozostałych kosztów postępowania” (tak P. Zimmermann, Komentarz do art. 361 Prawa upadłościowego i naprawczego, Legalis 2022, wyd. 7).

Trzeba też podnieść za skarżącymi, że ocena stanu tzw. płynnych składników masy upadłości powinna uwzględniać stan istniejący w chwili orzekania, tj. w dniu 13 kwietnia 2022 r., a nie stan na koniec 2021 r., który przyjął za podstawę swoich ustaleń Sąd Rejonowy. Czas ponad czterech miesięcy od ostatniego sprawozdania syndyka do wydania zaskarżonego postanowienia uzasadniał przyjęcie, że decyzja tego Sądu nie została poprzedzona wnikliwą analizą stanu środków masy upadłości w chwili wydania postanowienia. Stwierdzenie przez Sąd I instancji, że w masie upadłości nadal brak jest płynnych środków na koszty postępowania upadłościowego zostało nieprawidłowo wyinterpretowane z informacji syndyka z dnia 7 marca 2022 r., z której – w ocenie Sądu Odwoławczego - taki wniosek wcale nie wypływał. Sąd Rejonowy wskazał arbitralnie, że wpłacone częściowo zaliczki zostały już wydatkowane na najpilniejsze koszty postępowania, co nie wynikało z treści tego maila syndyka. Syndyk podał bowiem jedynie, że wniesione kwoty pozwoliły na zaspokojenie najpilniejszych kosztów postępowania upadłościowego (k. 650 akt). Zdaniem Sądu Okręgowego niewłaściwym było stwierdzenie, że w masie upadłości znowu zatem brakuje środków, skoro Sąd I instancji tej okoliczności w ogóle nie badał na moment orzekania.

W konsekwencji Sąd ten poprzestał na wskazaniu faktów dotyczących środków pieniężnych zgromadzonych w masie upadłości aktualnych w innym czasie – poprzedzającym wydanie orzeczenia o ponad cztery miesiące, a częściowo na ogólnikowej informacji syndyka, która wymagała wyjaśnienia przed podjęciem ostatecznej decyzji. Dodatkowo w postępowaniu odwoławczym udowodnione zostały dalsze zmiany stanu faktycznego, które dodatkowo potwierdziły konieczność ponownej oceny przesłanek umorzenia postępowania przez Sąd Rejonowy.

Właśnie z uwagi na upływ długiego czasu, zwłaszcza w tak dynamicznie zmieniającej się sytuacji, jak w niniejszej sprawie, szczególne znaczenie należy przypisać respektowaniu reguły aktualności orzekania, o której mowa w art. 316 § 1 k.p.c. Zasada ta nakazuje wydanie orzeczenia, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (lub wydania postanowienia). Przez "stan rzeczy" rozumie się zarówno stan faktyczny, jak i prawny. Trzeba zważyć, że w systemie apelacyjnym reguła ta ma zastosowanie do sądów obu instancji, gdyż instancja odwoławcza jest tu przede wszystkim sądem merytorycznym, a nie tylko kontrolnym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2006 r., sygn. akt II CSK 153/05). Sąd II instancji orzeka zatem nie tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd I instancji, ale także w postępowaniu apelacyjnym. W sytuacji zatem, w której do zmiany stanu prawnego bądź zmiany okoliczności faktycznych mających wpływ na rozstrzygnięcie doszło po zamknięciu rozprawy przed sądem I instancji, zmiany te powinien uwzględnić sąd II instancji (zob. M. Manowska [w:] A. Adamczuk, P. Pruś, M. Radwan, M. Sieńko, E. Stefańska, M. Manowska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-477(16), wyd. IV, Warszawa 2021, art. 316).

Jak wynikało z dowodów przedłożonych wraz z zażaleniami wierzycieli, sytuacja finansowa masy upadłości zmieniła się diametralnie już po wydaniu zaskarżonego postanowienia. (...) sp. z o.o. wpłacił resztę wymaganej zaliczki w kwocie 65.000 zł, ponadto przelewów dokonali inni wierzyciele, np. R. G., H. i E. G. (po 1.000 zł), w konsekwencji saldo konta na rachunku bankowym upadłego na dzień 29.04.2022 r. wynosiło w sumie 115.233,54 zł. Informacja ta w połączeniu z zaniechaniem ustalenia stanu płynnych środków na koszty postępowania upadłościowego aktualnego w dniu wydania orzeczenia, skutecznie podważają prawidłowość zaskarżonej decyzji Sądu Rejonowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, w kontekście oceny stanu środków masy upadłości niezbędnych do prowadzenia upadłości istotny był także fakt, że Sąd I instancji do dnia wydania zaskarżonego postanowienia nie rozpoznał wniosku wierzyciela - (...) sp. z o.o. z dnia 9 lutego 2022 r. o rozłożenie zaliczki na raty po 20.000 zł. Wierzyciel miał prawo przyjmować, że jego wniosek zostanie uwzględniony, tym bardziej, że wpłacił kwotę 20.000 zł, o którą wnioskował syndyk masy upadłości. Jednocześnie ostatecznie wpłacając całą żądaną kwotę wierzyciel udowodnił, że nie uchyla się od ponoszenia kosztów umożliwiających ukończenie postępowania.

Sama wysokość żądanej zaliczki powinna odpowiadać aktualnie wymaganym do poniesienia kosztom i wysokości wydatków planowanych w najbliższym czasie. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie zawierało prawidłowej oceny zasadności wezwania o tak wysoką kwotę, nie wynikającą nawet z wniosku syndyka. Niewątpliwie potwierdzeniem prawidłowości wezwania o 100.000 zł nie było stwierdzenie w komentowanym już mailu syndyka z 7 marca 2022 r., że wniesione dotąd kwoty (łącznie 35.000 zł) pozwoliły na zaspokojenie najpilniejszych kosztów postępowania upadłościowego. Treść tego maila ani uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie wskazują, jakie miały być poniesione koszty. Tym samym za gołosłowne należało uznać stwierdzenie, że w masie upadłości brakowało środków na te koszty, których wysokości Sąd I instancji nie podał.

Należy również podkreślić, że poza wierzycielami zobowiązanymi do uiszczenia zaliczek, także inni dokonali dobrowolnych wpłat. Okoliczności te przemawiają za uznaniem racji skarżących, że w omawianym wypadku, z uwagi na charakter postępowania upadłościowego - prowadzonego wobec dewelopera, rozbieżność interesów różnych wierzycieli, a także wspomniany na początku cel tego konkretnego postępowania, uzasadnionym było uwzględnienie również stanowiska wierzycieli – nabywców lokali.

Ponownie rozpoznając sprawę, Sąd Rejonowy zobowiązany jest ustalić i ocenić istniejący w momencie wydawania postanowienia stan rzeczy, tj. wysokość środków masy upadłości i odnieść go do wysokości planowanych wydatków, czego zabrakło w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia. Biorąc pod uwagę twierdzenia wierzycieli o bezzasadności wzywania o uiszczenie zaliczek niektórych z nich, niezainteresowanych zawarciem układu z nabywcami lokali (co zgodnie z art. 425 lit. b) p.u., powinno być priorytetem w tym postepowaniu, o ile zachodzi taka możliwość), w razie ewentualnego braku płynnych środków finansowych, sędzia-komisarz powinien rozważyć zwołanie zgromadzenia wierzycieli w trybie art. 191 pkt 1 p.u., w celu podjęcia uchwały o wpłaceniu przez wierzycieli zaliczki na pokrycie kosztów postępowania, co art. 232 p.u. przewiduje jako alternatywę dla wezwania o zaliczki największych wierzycieli. Należy bowiem zauważyć, iż z treści dokumentów zebranych w sprawie trzeba wysnuć wniosek, że wierzyciele są zainteresowani zawarciem układu i gdy powzięli informację o konieczności zgromadzenia środków na ponoszenie kosztów postępowania, sami, bez wzywania, zaczęli je wpłacać.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Odwoławczy uchylił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd I instancji rozstrzygnie w orzeczeniu kończącym sprawę. Niemniej, Sąd Okręgowy wskazuje, iż wierzycielowi zwraca się poniesione przez niego koszty postępowania wywołanego wniesieniem sprzeciwu co do uznania wierzytelności innego wierzyciela, jeżeli w wyniku wniesienia tego sprzeciwu odmówiono uznania zaskarżonej wierzytelności, jak również zwraca się zaliczkę na koszty postępowania, którą złożył na żądanie sędziego-komisarza albo zgodnie z uchwałą zgromadzenia wierzycieli, jeżeli fundusze masy upadłości wystarczą na jej pokrycie. Koszty związane z wnoszeniem środków zaskarżenia ponoszone są jednakże przez wierzycieli samodzielnie (por. P. Janda [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2020, art. 233).

Marcin Winczewski Sylwia Durczak - Żochowska Artur Fornal